FN MAG 58
Χωρίς αμφιβολία, το καλύτερο πολυβόλο της σύγχρονης ιστορίας έρχεται από το Βέλγιο.
Σχεδιαστηκε τη δεκαετία του 1950, αρχικά από το Dieudonné Saive και το τελειοποίησε ο Ernest Vervier. Ονομάστηκε MAG 58 (Mitrailleuse d’Appui Général – Πολυβόλο Γενικής Χρήσης του 1958). Υιοθετήθηκε αρχικά από τη Σουηδία και σταδιακά από 100 σχεδόν έθνη.
Έξι δεκαετίες αργότερα συνεχίζει να παράγεται από τη Fabrique National και έχει δώσει το παρόν σε κάθε στρατιωτική επιχείρηση μέχρι τώρα.
Το MAG ήρθε αρχικά στην Ελλάδα ως μέρος του εξοπλισμού των Ειδικών Δυνάμεων στη δεκαετία του 1970. Για τους Καταδρομείς, συχνά είναι το ισχυρότερο όπλο που μπορούν να μεταφέρουν για υποστήριξη. Ένας αριθμός εξοπλίζει περιπολικά σκάφη, ενώ διατίθενται και κάποια ως μέρος του οπλισμού τεθωρακισμένων και αρμάτων.
Σχεδιασμένο για “γίγαντες”
Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει κανείς στην επαφή με το MAG είναι πως σχεδιάστηκε για μια φυλή ανθρώπων λίγο μεγαλύτερων από τους συνηθισμένους.
Τα πάντα από τη χειρολαβή μέχρι τον κορμό και το βάρος φαίνονται υπερβολικά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι φτιάχνεται από συγκολλημμένες και πριτσινωμένες πλάκες ατσαλιού, κάνες βαρέος προφίλ και απάρτια που φτιάχνονται σε τόρνο.
Οι κάνες έχουν μήκος 63 εκατοστών και το όπλο φτάνει τα 126 εκατοστά. Ένας δίποδας είναι μόνιμα τοποθετημένος στο μπουλόνι στήριξης του σωλήνα αερίων, ενώ το όπλο μπορεί να συνδεθεί με τους περισσότερους νατοϊκούς τρίποδες για στατική άμυνα. Στην πρώτη περίπτωση το βεληνεκές είναι 800 μέτρα, ενώ στη δεύτερη αγγίζει τα 1800 κατά στόχων περιοχής.
Το βασικό μοντέλο ζυγίζει 12 κιλά (νεότερες εκδόσεις όπως το αμερικανικό Μ 240L φτάνουν τα 9,5 κιλά). 100 φυσίγγια (7,62Χ51mm) συσκευασμένα σε ταινία προσθέτουν άλλα 2,98 κιλά. Για να μπορεί να υποστηρίζει την ομάδα με συνεχή πυρά, το MAG διαθέτει ένα σύστημα ταχείας αλλαγής κανών. Συνήθως μια εφεδρική κάνη βάρους 3 κιλών μεταφέρεται και εναλλάσονται περιοδικά για να ψυχθούν (θεωρητικά κάθε 400-800 βολές).
Οπότε γίνεται κατανοητό γιατί οι πολυβολητές είναι συνήθως οι πιο μεγαλόσωμοι πεζικάριοι.
Το αντιστάθμισμα για το μεγάλο βάρος είναι μια παροιμιώδης μακροζωία και αξιοπιστία.
Υπάρχουν κορμοί MAG 58 που παραμένουν λειτουργικοί μετά από 3-4 εκατομμύρια βολές.
Σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό (που το υιοθέτησε σε αντικατάσταση του ντόπιου Μ-60), το όπλο παρουσιάζει κατά μέσο όρο μία εμπλοκή ανά 26.000 φυσίγγια! Το MAG συνεχίζει να λειτουργεί αξιόπιστα ανεξάρτητα από καιρικές συνθήκες, σκόνη, νερό ή βρωμιά στο σύστημα. Ένας ρυθμιστής αερίων επιτρέπει στο χειριστή να διοχετεύσει έξτρα πίεση στο μηχανισμό όταν τα κατάλοιπα πυρίτιδας αρχίσουν να προκαλούν δυσλειτουργίες, ενώ η επιχρωμίωση των κρίσιμων ανταλλακτικών προστατεύει από τη διάβρωση.
Μηχανισμός και λειτουργία
Συχνά το MAG περιγράφεται ώς ένα “Browning BAR με σύστημα τροφοδοσίας από γερμανικό MG42”. Υπάρχει αρκετή αλήθεια σε αυτά λόγια. Οι Saive και Vervier γνώριζαν καλά το οπλοπολυβόλο BAR, από το οποίο η FN κατασκεύασε χιλιάδες και βάσισαν το μηχανισμό αερίων του νέου πολυβόλου στο δοκιμασμένο σύστημα του. Αντικατέστησαν το γεμιστήρα του οπλοπολυβόλου με την τροφοδοσία από την κορυφή του MG ώστε να διαχειρίζεται ταινίες φυσιγγίων με αποσπώμενους συνδέσμους. Αυτό εξασφαλίζει συνέχεια πυρός, αφού θεωρητικά το όπλο θα βάλλει για όσο ο βοηθός πολυβολητής συνδέει και άλλα φυσίγγια στην ταινία.
Η βολή γίνεται από “ανοικτό κλείστρο”, δηλαδή μετά την όπλιση το συγκρότημα κλείστρου με τον επικρουστήρα παραμένουν αγκιστρωμένα στο πίσω μέρος του κορμού και η θαλάμη είναι κενή. Με το πάτημα της σκανδάλης, κινούνται εμπρός, αποσπούν ένα φυσίγγιο από την ταινία, το σπρώχνουν στη θαλάμη και το πυροδοτούν. Ο κύκλος επαναλαμβάνεται όσο η σκανδάλη περαμένει πατημένη. Μόλις αφεθεί, η σχαστηρία θα εμπλέξει εκ νέου το συγκρότημα του κλείστρου “ανοικτό” επιτρέποντας στον αέρα να κυκλοφορήσει εντός του κορμού και της κάνης, ώστε να ψύξει το σύστημα. Ο μηχανισμός παίρνει κίνηση από ένα πιστόνι αερίων. Αέριο από την πυροδότηση του φυσιγγίου διοχετεύεται μέσω μιας οπής στην κάνη και πιέζει μια ράβδο. Αυτή με τη σειρά της σπρώχνει το συγκρότημα του κλείστρου, ξελειδώνοντας το από τη θαλάμη και ξεκινώντας το κύκλο απόρριψης του άδειου κάλυκα. Η ποσότητα του αερίου ρυθμίζεται από μια βαλβίδα στην άκρη του πιστονιού και επηρεάζει την ταχυβολία. Συνήθως υπάρχουν 8 “θέσεις” στο ρυθμιστή που αλλάζουν το ρυθμό βολής μεταξύ 650-1000 βλημάτων το λεπτό.
Δεν υπάρχει επιλογέας ημιαυτόματης βολής, αλλά έμπειροι πολυβολητές τοποθετώντας μπορούν να επιτύχουν ριπές 1-2 φυσιγγίων στρέφοντας τη βαλβίδα στη χαμηλότερη θέση και “χτυπώντας” τη σκανδάλη με το δείκτη.
Διαρκής εξέλιξη
Έχουν γίνει αρκετές βελτιώσεις που αφορούν στο διαρκή εκσυγχρονισμό και ελάφρυνση του MAG.
Οι Αμερικανοί και οι Σουηδοί υιοθέτησαν απλούστερα πιστόνια και κοντύτερες ή ελαφρότερες κάνες. Τα αρχικά MAG 58 διέθεταν ξύλινα κοντάκια με μεταλλικό πέλμα.
Σήμερα πλέον υπάρχουν συνθετικά και πτυσσόμενα (πχ. Μ240L, Ksp 58D).
Σε μερικές περιπτώσεις το τιτάνιο αντικαθιστά το ατσάλι στο σκελετό για χαμηλότερο βάρος και πλαστικά κυτία πυρομαχικών μειώνουν το φόρτο.
Τα αμερικανικά Μ240Β εξοπλίζονται με ράγες Picatinny για προσαρμογή διοπτρών, το ίδιο έχουν κάνει οι Σουηδοί, Βρετανοί και Καναδοί στα δικά τους.
Η FN διαθέτει ανάλογες συλλογές αναβάθμισης για παλαιότερα όπλα.
Πέρα από το ρόλο ως πολυβόλα πεζικού, διάφορα μοντέλα του MAG εξοπλίζουν θωρακισμένα και άρματα (ως ηλεκτρικά πυροδοτούμενα “συζυγή πολυβόλα”) αλλά και σχεδόν κάθε στρατιωτικό ελικόπτερο του ΝΑΤΟ. Η FN έχει κατασκευάσει ως τώρα σχεδόν 300.000 αντίγραφα.
Το όπλο παράγεται σε μια σειρά από χώρες -από την Τουρκία και την Κίνα που φτιάχνουν δικά τους παράγωγα άνευ αδείας- μέχρι την Αίγυπτο, τη Σιγκαπούρη ή την Αργεντινή που εισήγαγαν τεχνογνωσία από την FN. Παρά την ύπαρξη του μικρότερου FN Minimi, το μέλλον του Πολυβόλου Γενικής Χρήσεως παραμένει λαμπρό.
www.bankingnews.gr
Σχεδιαστηκε τη δεκαετία του 1950, αρχικά από το Dieudonné Saive και το τελειοποίησε ο Ernest Vervier. Ονομάστηκε MAG 58 (Mitrailleuse d’Appui Général – Πολυβόλο Γενικής Χρήσης του 1958). Υιοθετήθηκε αρχικά από τη Σουηδία και σταδιακά από 100 σχεδόν έθνη.
Έξι δεκαετίες αργότερα συνεχίζει να παράγεται από τη Fabrique National και έχει δώσει το παρόν σε κάθε στρατιωτική επιχείρηση μέχρι τώρα.
Το MAG ήρθε αρχικά στην Ελλάδα ως μέρος του εξοπλισμού των Ειδικών Δυνάμεων στη δεκαετία του 1970. Για τους Καταδρομείς, συχνά είναι το ισχυρότερο όπλο που μπορούν να μεταφέρουν για υποστήριξη. Ένας αριθμός εξοπλίζει περιπολικά σκάφη, ενώ διατίθενται και κάποια ως μέρος του οπλισμού τεθωρακισμένων και αρμάτων.
Σχεδιασμένο για “γίγαντες”
Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει κανείς στην επαφή με το MAG είναι πως σχεδιάστηκε για μια φυλή ανθρώπων λίγο μεγαλύτερων από τους συνηθισμένους.
Τα πάντα από τη χειρολαβή μέχρι τον κορμό και το βάρος φαίνονται υπερβολικά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι φτιάχνεται από συγκολλημμένες και πριτσινωμένες πλάκες ατσαλιού, κάνες βαρέος προφίλ και απάρτια που φτιάχνονται σε τόρνο.
Οι κάνες έχουν μήκος 63 εκατοστών και το όπλο φτάνει τα 126 εκατοστά. Ένας δίποδας είναι μόνιμα τοποθετημένος στο μπουλόνι στήριξης του σωλήνα αερίων, ενώ το όπλο μπορεί να συνδεθεί με τους περισσότερους νατοϊκούς τρίποδες για στατική άμυνα. Στην πρώτη περίπτωση το βεληνεκές είναι 800 μέτρα, ενώ στη δεύτερη αγγίζει τα 1800 κατά στόχων περιοχής.
Το βασικό μοντέλο ζυγίζει 12 κιλά (νεότερες εκδόσεις όπως το αμερικανικό Μ 240L φτάνουν τα 9,5 κιλά). 100 φυσίγγια (7,62Χ51mm) συσκευασμένα σε ταινία προσθέτουν άλλα 2,98 κιλά. Για να μπορεί να υποστηρίζει την ομάδα με συνεχή πυρά, το MAG διαθέτει ένα σύστημα ταχείας αλλαγής κανών. Συνήθως μια εφεδρική κάνη βάρους 3 κιλών μεταφέρεται και εναλλάσονται περιοδικά για να ψυχθούν (θεωρητικά κάθε 400-800 βολές).
Οπότε γίνεται κατανοητό γιατί οι πολυβολητές είναι συνήθως οι πιο μεγαλόσωμοι πεζικάριοι.
Το αντιστάθμισμα για το μεγάλο βάρος είναι μια παροιμιώδης μακροζωία και αξιοπιστία.
Υπάρχουν κορμοί MAG 58 που παραμένουν λειτουργικοί μετά από 3-4 εκατομμύρια βολές.
Σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό (που το υιοθέτησε σε αντικατάσταση του ντόπιου Μ-60), το όπλο παρουσιάζει κατά μέσο όρο μία εμπλοκή ανά 26.000 φυσίγγια! Το MAG συνεχίζει να λειτουργεί αξιόπιστα ανεξάρτητα από καιρικές συνθήκες, σκόνη, νερό ή βρωμιά στο σύστημα. Ένας ρυθμιστής αερίων επιτρέπει στο χειριστή να διοχετεύσει έξτρα πίεση στο μηχανισμό όταν τα κατάλοιπα πυρίτιδας αρχίσουν να προκαλούν δυσλειτουργίες, ενώ η επιχρωμίωση των κρίσιμων ανταλλακτικών προστατεύει από τη διάβρωση.
Μηχανισμός και λειτουργία
Συχνά το MAG περιγράφεται ώς ένα “Browning BAR με σύστημα τροφοδοσίας από γερμανικό MG42”. Υπάρχει αρκετή αλήθεια σε αυτά λόγια. Οι Saive και Vervier γνώριζαν καλά το οπλοπολυβόλο BAR, από το οποίο η FN κατασκεύασε χιλιάδες και βάσισαν το μηχανισμό αερίων του νέου πολυβόλου στο δοκιμασμένο σύστημα του. Αντικατέστησαν το γεμιστήρα του οπλοπολυβόλου με την τροφοδοσία από την κορυφή του MG ώστε να διαχειρίζεται ταινίες φυσιγγίων με αποσπώμενους συνδέσμους. Αυτό εξασφαλίζει συνέχεια πυρός, αφού θεωρητικά το όπλο θα βάλλει για όσο ο βοηθός πολυβολητής συνδέει και άλλα φυσίγγια στην ταινία.
Η βολή γίνεται από “ανοικτό κλείστρο”, δηλαδή μετά την όπλιση το συγκρότημα κλείστρου με τον επικρουστήρα παραμένουν αγκιστρωμένα στο πίσω μέρος του κορμού και η θαλάμη είναι κενή. Με το πάτημα της σκανδάλης, κινούνται εμπρός, αποσπούν ένα φυσίγγιο από την ταινία, το σπρώχνουν στη θαλάμη και το πυροδοτούν. Ο κύκλος επαναλαμβάνεται όσο η σκανδάλη περαμένει πατημένη. Μόλις αφεθεί, η σχαστηρία θα εμπλέξει εκ νέου το συγκρότημα του κλείστρου “ανοικτό” επιτρέποντας στον αέρα να κυκλοφορήσει εντός του κορμού και της κάνης, ώστε να ψύξει το σύστημα. Ο μηχανισμός παίρνει κίνηση από ένα πιστόνι αερίων. Αέριο από την πυροδότηση του φυσιγγίου διοχετεύεται μέσω μιας οπής στην κάνη και πιέζει μια ράβδο. Αυτή με τη σειρά της σπρώχνει το συγκρότημα του κλείστρου, ξελειδώνοντας το από τη θαλάμη και ξεκινώντας το κύκλο απόρριψης του άδειου κάλυκα. Η ποσότητα του αερίου ρυθμίζεται από μια βαλβίδα στην άκρη του πιστονιού και επηρεάζει την ταχυβολία. Συνήθως υπάρχουν 8 “θέσεις” στο ρυθμιστή που αλλάζουν το ρυθμό βολής μεταξύ 650-1000 βλημάτων το λεπτό.
Δεν υπάρχει επιλογέας ημιαυτόματης βολής, αλλά έμπειροι πολυβολητές τοποθετώντας μπορούν να επιτύχουν ριπές 1-2 φυσιγγίων στρέφοντας τη βαλβίδα στη χαμηλότερη θέση και “χτυπώντας” τη σκανδάλη με το δείκτη.
Διαρκής εξέλιξη
Έχουν γίνει αρκετές βελτιώσεις που αφορούν στο διαρκή εκσυγχρονισμό και ελάφρυνση του MAG.
Οι Αμερικανοί και οι Σουηδοί υιοθέτησαν απλούστερα πιστόνια και κοντύτερες ή ελαφρότερες κάνες. Τα αρχικά MAG 58 διέθεταν ξύλινα κοντάκια με μεταλλικό πέλμα.
Σήμερα πλέον υπάρχουν συνθετικά και πτυσσόμενα (πχ. Μ240L, Ksp 58D).
Σε μερικές περιπτώσεις το τιτάνιο αντικαθιστά το ατσάλι στο σκελετό για χαμηλότερο βάρος και πλαστικά κυτία πυρομαχικών μειώνουν το φόρτο.
Τα αμερικανικά Μ240Β εξοπλίζονται με ράγες Picatinny για προσαρμογή διοπτρών, το ίδιο έχουν κάνει οι Σουηδοί, Βρετανοί και Καναδοί στα δικά τους.
Η FN διαθέτει ανάλογες συλλογές αναβάθμισης για παλαιότερα όπλα.
Πέρα από το ρόλο ως πολυβόλα πεζικού, διάφορα μοντέλα του MAG εξοπλίζουν θωρακισμένα και άρματα (ως ηλεκτρικά πυροδοτούμενα “συζυγή πολυβόλα”) αλλά και σχεδόν κάθε στρατιωτικό ελικόπτερο του ΝΑΤΟ. Η FN έχει κατασκευάσει ως τώρα σχεδόν 300.000 αντίγραφα.
Το όπλο παράγεται σε μια σειρά από χώρες -από την Τουρκία και την Κίνα που φτιάχνουν δικά τους παράγωγα άνευ αδείας- μέχρι την Αίγυπτο, τη Σιγκαπούρη ή την Αργεντινή που εισήγαγαν τεχνογνωσία από την FN. Παρά την ύπαρξη του μικρότερου FN Minimi, το μέλλον του Πολυβόλου Γενικής Χρήσεως παραμένει λαμπρό.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών