Με τη χρήση 16 κοινών απαρτίων δημιουργούνται έξι διακριτές εκδόσεις πάνω στον ίδιο κορμό.
Ο Eugene Stoner (Γιουτζίν Στόνερ) είναι διάσημος για το Μ16.
Όμως το σπουδαιότερο δημιούργημα του είναι σχετικά άγνωστο.
Φέρει το επώνυμο του: “Stoner M63” σχεδιάστηκε από την αρχή ως μία πλήρης οικογένεια όπλων που θα να κάλυπτε όλους τους πιθανούς ρόλους, χρησιμοποιώντας κοινά απάρτια, πυρομαχικά και τρόπο χειρισμού.
Επιτυχημένη ομάδα
Μετά τη σχεδίαση του Colt M16, το 1962 ο Στόνερ ασχολήθηκε με ένα όπλο “κοινού κορμού” στο στάνταρ διαμέτρημα του στρατού 7,62Χ51mm.
Το οραματιζόταν ως αντικαταστάτη του Μ14 και των πολυβόλων και οπλοπολυβόλων της εποχής.
Προώθησε την ιδέα στην εταιρεία Cadillac Cage και εργάστηκε σε κάποια πρωτότυπα.
Όμως η επιτυχία του Μ16 είχε αρχίσει να αλλάζει τις ισορροπίες υπέρ του μικρότερου διαμετρήματος 5,56mm.
Το 1963 μάζεψε στην CG την ομάδα ανάπτυξης του M16.
Οι Τζιμ Σάλλιβαν και Μπομπ Φρεμόντ προσάρμοσαν το αρχικό σχέδιο για το μικρότερο φυσίγγιο.
Το πρόγραμμα είχε την υποστήριξη της υπηρεσίας προηγμένης έρευνας του υπουργείου άμυνας (σημερινή DARPA) που αναζητούσε την επόμενη γενιά φορητών όπλων και των πεζοναυτών που ενδιαφέρονταν να αντικαταστήσουν το Μ14.
Μια σειρά από δοκιμές και βελτιώσεις έγιναν τα επόμενα δύο χρόνια, περιλαμβανομένης της παραγωγής 2.500 πολυβόλων, τυφεκίων και αραβίδων που στάλθηκαν στο Βιετνάμ για
αξιολόγηση.
Πολυμορφικό εξ’ αρχής
Σήμερα υπάρχουν κάποια όπλα (πχ. FN SCAR, CZ BREN) που μπορούν αλλάζοντας κάνες και κοντάκια να μεταπέσουν πχ. από το ρόλο του τυφεκίου ακροβολιστή σε εκείνο της αραβίδας ή να αλλάξουν διαμέτρημα μεταξύ 5,56mm, .300BLk, 7,62Χ39 κλπ. Αυτό επιτυγχάνεται με σχετικά λίγες αλλαγές.
Το 1962 ο Στόνερ συνέλαβε την ιδέα της “οικογένειας όπλων” βασισμένης σε ένα κορμό.
Το κεντρικό απάρτιο, φτιαγμένο από πρεσσαριστό χαλυβδόφυλλο και συγκολήσεις ακριβείας περιελάμβανε τη βάση και το σωλήνα του συστήματος αερίων.
Πάνω του προσαρμόζονταν διαφορετικές κάνες 38 ή 50 εκατοστών για να σχηματίσουν αραβίδα ήτυφέκιο πεζικού και ένα πτυσόμενο ή σταθερό κοντάκιο.
Η τροφοδοσία γινόταν απο γεμιστήρες 30 φυσιγγίων και το κλείστρο κινούσε ένα πιστόνι μακράς οπισθοδρόμησης.
Πάνω στον κορμό μπορούσε να τοποθετηθεί ελαφρός δίποδας, μηχανικά στόχαστρα και μοχλός όπλισης στην αριστερή πλευρά του κορμού.
Αν τώρα περιστραφεί η βάση κατά 180 μοίρες, ώστε η τροφοδοσία να γίνεται από την κορυφή και το σύστημα αερίων να βλέπει προς τα κάτω ανοίγονται νέες πιθανότητες.
Μια παχύτερη κάνη που αντέχει παρατεταμένες ριπές παίρνει τη θέση της κανονικής και μια σκανδαλοθήκη που επιτρέπει στο όπλο να βάλλει από ανοικτό κλείστρο, το μετατρέπει σε οπλοπολυβόλο.
Το επόμενο βήμα είναι η αντικατάσταση της υποδοχής των γεμιστήρων από ένα μηχανισμό τροφοδοσίας από ταινία, δημιουργώντας έτσι ένα πολυβόλο.
Δύο πείροι που εξέχουν στα πλάγια του κορμού επιτρέπουν την έδραση σε βαρύ
δίποδα ή τρίποδα. Αφαιρώντας το κοντάκιο και τη χειρολαβή και προσθέτοντας ένα ηλεκτρικό μηχανισμό πυροδότησης, το πολυβόλο μπορεί να τοποθετηθεί σε οχήματα.
Συνολικά με τη χρήση 16 κοινών απαρτίων δημιουργούνται έξι διακριτές εκδόσεις (αραβίδα, τυφέκιο, οπλοπολυβόλο με γεμιστήρα, μέσο πολυβόλο με ταινία φυσιγγίων, συζυγές πολυβόλο και “αραβίδα επιβίωσης” αεροπόρων) πάνω στον ίδιο κορμό.
Οικονομίες κλίμακας
Το ενδιαφέρον του ναυτικού και των πεζοναυτών δημιούργησε την ελπίδα ότι το Μ63 θα αγοράζονταν αντί του Colt M16 και η Cadillac Cage μετέφερε την παραγωγή στο Ντιτρόιτ.
Καθώς το όπλο φτιαχνόταν με μεθόδους παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιεί η αυτοκινητοβιομηχανία (συγκολήσεις και καλούπια πλαστικών, αντί για τόρνους και φρέζες) εκεί υπήρχε η κατάλληλη τεχνογνωσία.
Η ευκολία παραγωγής είναι έκδηλη τόσο στον κορμό και τα απάρτια που είναι όλα από φύλλο μετάλλου, αλλά και από το γεγονός ότι κάθε έκδοση χρησιμοποιεί ένα μεγάλο ποσοστό κοινών ανταλλακτικών.
Οι οπλουργοί ενθουσιάστηκαν με την ιδέα πως θα μπορούσαν να επισκευάζουν και να διαμορφώνουν πχ. ένα τυφέκιο σε οπλοπολυβόλο ή πολυβόλο με κάποιες συλλογές μετατροπής αντί να διατηρούν σε αποθήκευση διαφορετικά μοντέλα όπλων για κάθε ρόλο.
Ή ότι θα επανέφεραν κάποια όπλα σε λειτουργία άμεσα, χρησιμοποιώντας κάποια “κανιβαλλισμένα” στην πρώτη γραμμή, αντί να τα στέλνουν πίσω στις
ΗΠΑ.
Αυτή η διαφορά σήμαινε μεγάλες οικονομίες χρόνου, χρήματος και αύξηση της διαθεσιμότητας του υλικού.
Ταυτόχρονα παρατηρούσαν ότι υπήρχαν ακόμη “παιδικές ασθένειες” που έπρεπε να διορθωθούν πριν γίνει αποδεκτό σε ευρεία κλίμακα.
Για παράδειγμα το οπλοπολυβόλο (που πήρε το παρατσούκλι “BREN” γιατί δεχόταν τους γεμιστήρες στην κορυφή) κρίθηκε άχρηστο και παρουσίαζε περισσότερες δυσλειτουργίες.
Άφηνε εκτεθειμένο το μηχανισμό σε ακαθαρσίες και φύλλα από τη ζούγκλα.
Αντίθετα για παράδειγμα, το βραχύ πολυβόλο με κάνη 38cm έγινε δεκτό με διθυράμβους. Ζύγιζε 8,1 κιλά πλήρες με κυτίο 150 φυσιγγίων.
Συγκριτικά το υπάρχον πολυβόλο Μ60 έφτανε τα 14 κιλά υπό τις ίδιες συνθήκες.
Επιτελικά παιχνίδια και ανατροπή
Δε θεωρούσαν πως υπήρχε κάποιο άλυτο πρόβλημα και προετοιμάστηκαν για μαζική υιοθέτηση του αντί του Μ16. Όμως για μια ακόμη φορά, “μίλησαν” οι μεγάλοι προϋπολογισμοί.
Η αεροπορία και ο στρατός είχαν ήδη δεσμευτεί στα τυφέκια Μ16 και πολυβόλα Μ60 με προοπτική εκατοντάδων χιλιάδων μονάδων ανά έτος.
Συγκριτικά η αγοραστική δύναμη των πεζοναυτών ήταν μηδαμινή και το ναυτικό θα εξόπλιζε μόνο τις μονάδες βατραχανθρώπων SEAL που αριθμούσαν 3.000 άτομα.
Επιβλήθηκε στο ναυτικό (οι πεζοναύτες υπάγονται στον προϋπολογισμό του ναυτικού) η “σύμπλευση” με αγορά του Μ16. Τα υπάρχοντα Stoner M63 παραδόθηκαν στους SEALs. Τα διατήρησαν σε υπηρεσία μέχρι τα μεσα της δεκαετίας του 1980, οπότε και το στοκ απαξιώθηκε από έλλειψη υποστήριξης. Η απόφαση του επιτελείου “έθαψε” ένα από τα
ευφυέστερα σχέδια όλων των εποχών, καθυστερώντας την ανάπτυξη πολυμορφικών όπλων επί τουλάχιστον 30 χρόνια.
www.bankingnews.gr
Όμως το σπουδαιότερο δημιούργημα του είναι σχετικά άγνωστο.
Φέρει το επώνυμο του: “Stoner M63” σχεδιάστηκε από την αρχή ως μία πλήρης οικογένεια όπλων που θα να κάλυπτε όλους τους πιθανούς ρόλους, χρησιμοποιώντας κοινά απάρτια, πυρομαχικά και τρόπο χειρισμού.
Επιτυχημένη ομάδα
Μετά τη σχεδίαση του Colt M16, το 1962 ο Στόνερ ασχολήθηκε με ένα όπλο “κοινού κορμού” στο στάνταρ διαμέτρημα του στρατού 7,62Χ51mm.
Το οραματιζόταν ως αντικαταστάτη του Μ14 και των πολυβόλων και οπλοπολυβόλων της εποχής.
Προώθησε την ιδέα στην εταιρεία Cadillac Cage και εργάστηκε σε κάποια πρωτότυπα.
Όμως η επιτυχία του Μ16 είχε αρχίσει να αλλάζει τις ισορροπίες υπέρ του μικρότερου διαμετρήματος 5,56mm.
Το 1963 μάζεψε στην CG την ομάδα ανάπτυξης του M16.
Οι Τζιμ Σάλλιβαν και Μπομπ Φρεμόντ προσάρμοσαν το αρχικό σχέδιο για το μικρότερο φυσίγγιο.
Το πρόγραμμα είχε την υποστήριξη της υπηρεσίας προηγμένης έρευνας του υπουργείου άμυνας (σημερινή DARPA) που αναζητούσε την επόμενη γενιά φορητών όπλων και των πεζοναυτών που ενδιαφέρονταν να αντικαταστήσουν το Μ14.
Μια σειρά από δοκιμές και βελτιώσεις έγιναν τα επόμενα δύο χρόνια, περιλαμβανομένης της παραγωγής 2.500 πολυβόλων, τυφεκίων και αραβίδων που στάλθηκαν στο Βιετνάμ για
αξιολόγηση.
Πολυμορφικό εξ’ αρχής
Σήμερα υπάρχουν κάποια όπλα (πχ. FN SCAR, CZ BREN) που μπορούν αλλάζοντας κάνες και κοντάκια να μεταπέσουν πχ. από το ρόλο του τυφεκίου ακροβολιστή σε εκείνο της αραβίδας ή να αλλάξουν διαμέτρημα μεταξύ 5,56mm, .300BLk, 7,62Χ39 κλπ. Αυτό επιτυγχάνεται με σχετικά λίγες αλλαγές.
Το 1962 ο Στόνερ συνέλαβε την ιδέα της “οικογένειας όπλων” βασισμένης σε ένα κορμό.
Το κεντρικό απάρτιο, φτιαγμένο από πρεσσαριστό χαλυβδόφυλλο και συγκολήσεις ακριβείας περιελάμβανε τη βάση και το σωλήνα του συστήματος αερίων.
Πάνω του προσαρμόζονταν διαφορετικές κάνες 38 ή 50 εκατοστών για να σχηματίσουν αραβίδα ήτυφέκιο πεζικού και ένα πτυσόμενο ή σταθερό κοντάκιο.
Η τροφοδοσία γινόταν απο γεμιστήρες 30 φυσιγγίων και το κλείστρο κινούσε ένα πιστόνι μακράς οπισθοδρόμησης.
Πάνω στον κορμό μπορούσε να τοποθετηθεί ελαφρός δίποδας, μηχανικά στόχαστρα και μοχλός όπλισης στην αριστερή πλευρά του κορμού.
Αν τώρα περιστραφεί η βάση κατά 180 μοίρες, ώστε η τροφοδοσία να γίνεται από την κορυφή και το σύστημα αερίων να βλέπει προς τα κάτω ανοίγονται νέες πιθανότητες.
Μια παχύτερη κάνη που αντέχει παρατεταμένες ριπές παίρνει τη θέση της κανονικής και μια σκανδαλοθήκη που επιτρέπει στο όπλο να βάλλει από ανοικτό κλείστρο, το μετατρέπει σε οπλοπολυβόλο.
Το επόμενο βήμα είναι η αντικατάσταση της υποδοχής των γεμιστήρων από ένα μηχανισμό τροφοδοσίας από ταινία, δημιουργώντας έτσι ένα πολυβόλο.
Δύο πείροι που εξέχουν στα πλάγια του κορμού επιτρέπουν την έδραση σε βαρύ
δίποδα ή τρίποδα. Αφαιρώντας το κοντάκιο και τη χειρολαβή και προσθέτοντας ένα ηλεκτρικό μηχανισμό πυροδότησης, το πολυβόλο μπορεί να τοποθετηθεί σε οχήματα.
Συνολικά με τη χρήση 16 κοινών απαρτίων δημιουργούνται έξι διακριτές εκδόσεις (αραβίδα, τυφέκιο, οπλοπολυβόλο με γεμιστήρα, μέσο πολυβόλο με ταινία φυσιγγίων, συζυγές πολυβόλο και “αραβίδα επιβίωσης” αεροπόρων) πάνω στον ίδιο κορμό.
Οικονομίες κλίμακας
Το ενδιαφέρον του ναυτικού και των πεζοναυτών δημιούργησε την ελπίδα ότι το Μ63 θα αγοράζονταν αντί του Colt M16 και η Cadillac Cage μετέφερε την παραγωγή στο Ντιτρόιτ.
Καθώς το όπλο φτιαχνόταν με μεθόδους παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιεί η αυτοκινητοβιομηχανία (συγκολήσεις και καλούπια πλαστικών, αντί για τόρνους και φρέζες) εκεί υπήρχε η κατάλληλη τεχνογνωσία.
Η ευκολία παραγωγής είναι έκδηλη τόσο στον κορμό και τα απάρτια που είναι όλα από φύλλο μετάλλου, αλλά και από το γεγονός ότι κάθε έκδοση χρησιμοποιεί ένα μεγάλο ποσοστό κοινών ανταλλακτικών.
Οι οπλουργοί ενθουσιάστηκαν με την ιδέα πως θα μπορούσαν να επισκευάζουν και να διαμορφώνουν πχ. ένα τυφέκιο σε οπλοπολυβόλο ή πολυβόλο με κάποιες συλλογές μετατροπής αντί να διατηρούν σε αποθήκευση διαφορετικά μοντέλα όπλων για κάθε ρόλο.
Ή ότι θα επανέφεραν κάποια όπλα σε λειτουργία άμεσα, χρησιμοποιώντας κάποια “κανιβαλλισμένα” στην πρώτη γραμμή, αντί να τα στέλνουν πίσω στις
ΗΠΑ.
Αυτή η διαφορά σήμαινε μεγάλες οικονομίες χρόνου, χρήματος και αύξηση της διαθεσιμότητας του υλικού.
Ταυτόχρονα παρατηρούσαν ότι υπήρχαν ακόμη “παιδικές ασθένειες” που έπρεπε να διορθωθούν πριν γίνει αποδεκτό σε ευρεία κλίμακα.
Για παράδειγμα το οπλοπολυβόλο (που πήρε το παρατσούκλι “BREN” γιατί δεχόταν τους γεμιστήρες στην κορυφή) κρίθηκε άχρηστο και παρουσίαζε περισσότερες δυσλειτουργίες.
Άφηνε εκτεθειμένο το μηχανισμό σε ακαθαρσίες και φύλλα από τη ζούγκλα.
Αντίθετα για παράδειγμα, το βραχύ πολυβόλο με κάνη 38cm έγινε δεκτό με διθυράμβους. Ζύγιζε 8,1 κιλά πλήρες με κυτίο 150 φυσιγγίων.
Συγκριτικά το υπάρχον πολυβόλο Μ60 έφτανε τα 14 κιλά υπό τις ίδιες συνθήκες.
Επιτελικά παιχνίδια και ανατροπή
Δε θεωρούσαν πως υπήρχε κάποιο άλυτο πρόβλημα και προετοιμάστηκαν για μαζική υιοθέτηση του αντί του Μ16. Όμως για μια ακόμη φορά, “μίλησαν” οι μεγάλοι προϋπολογισμοί.
Η αεροπορία και ο στρατός είχαν ήδη δεσμευτεί στα τυφέκια Μ16 και πολυβόλα Μ60 με προοπτική εκατοντάδων χιλιάδων μονάδων ανά έτος.
Συγκριτικά η αγοραστική δύναμη των πεζοναυτών ήταν μηδαμινή και το ναυτικό θα εξόπλιζε μόνο τις μονάδες βατραχανθρώπων SEAL που αριθμούσαν 3.000 άτομα.
Επιβλήθηκε στο ναυτικό (οι πεζοναύτες υπάγονται στον προϋπολογισμό του ναυτικού) η “σύμπλευση” με αγορά του Μ16. Τα υπάρχοντα Stoner M63 παραδόθηκαν στους SEALs. Τα διατήρησαν σε υπηρεσία μέχρι τα μεσα της δεκαετίας του 1980, οπότε και το στοκ απαξιώθηκε από έλλειψη υποστήριξης. Η απόφαση του επιτελείου “έθαψε” ένα από τα
ευφυέστερα σχέδια όλων των εποχών, καθυστερώντας την ανάπτυξη πολυμορφικών όπλων επί τουλάχιστον 30 χρόνια.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών