ΚΕΠΕ: Η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να ακολουθήσει τη δυναμική ανάκαμψης στην Ε.Ε. – Ύφεση και το 2015

H ελληνική οικονομία δεν διαφαίνεται να είναι σε θέση να ακολουθήσει τη δυναμική ανάκαμψης που παρατηρείται στην ευρωπαϊκή οικονομία, αναφέρει στο μηνιαίο οικονομικό δελτίο το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).
Όπως σημειώνει το ΚΕΠΕ, μετά τη μικρή, αλλά σημαντική, επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2014, κατά το τρέχον έτος εκτιμάται ότι θα επιστρέψει σε ύφεση, παρά τις προ εξαμήνου εκτιμήσεις για θετικό ρυθμό ανάπτυξης.
Η αρνητική αυτή εξέλιξη για την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα, που, αρχικά, σκιαγράφονταν από τους πρόδρομους δείκτες κατά την παρατεταμένη περίοδο διαπραγμάτευσης με τους εταίρους και μη ολοκλήρωσης του προγράμματος οικονομικής πολιτικής, ενισχύθηκε σημαντικά από την τραπεζική αργία και την επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο έγγραφο που αφορά το αίτημα της Ελλάδας για νέα χρηματοδοτική αρωγή αναφέρει ότι το 2015 η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει σε ύφεση, η οποία εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί μεταξύ -2% και -4%.
Το εύρος, ωστόσο, της ύφεσης, παράλληλα με το βάθος των επιπτώσεων από τις πρόσφατες εξελίξεις, θα καθοριστεί και από το εύρος του χρόνου που θα χρειαστεί μέχρι τη σχετική ομαλοποίηση της κατάστασης και τη σταδιακή μεταστροφή του αρνητικού κλίματος στην πραγματική οικονομία.
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος για τον Ιούλιο του 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρουσίασε ραγδαία επιδείνωση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, συνεχίζοντας την πτωτική τάση των τελευταίων μηνών. Συγκεκριμένα, ο εν λόγω δείκτης διαμορφώθηκε στις 81,3 μονάδες έναντι 90,7 μονάδων, ενώ σε σχέση με το Νοέμβριο του 2014 –οπότε και ο δείκτης είχε διαμορφωθεί στις 102,8 μονάδες– η μείωση φτάνει τις 21,5 μονάδες.
Το επίπεδο του δείκτη οικονομικού κλίματος του Ιουλίου του 2015 είναι το χαμηλότερο από το Νοέμβριο του 2012 και, σύμφωνα με το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), αυτό οφείλεται στην έντονη επιδείνωση των επιχειρηματικών προσδοκιών σε όλους τους τομείς, αλλά και στη νέα, σημαντική υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ωστόσο, έχει η σύγκριση του δείκτη οικονομικού κλίματος της Ελλάδας με τον αντίστοιχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς με βάση τα στοιχεία του Ιουλίου του 2015 προκύπτει μία απόκλιση που ξεπερνά τις 25 μονάδες, αφού ο δείκτης για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2015 στις 106,6 μονάδες.
Πρόκειται, ειδικότερα, για τη μεγαλύτερη απόκλιση μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης από την περίοδο Μαΐου-Ιουλίου 2011, οπότε και η μέση απόκλιση είχε διαμορφωθεί κοντά στις 23 μονάδες, ενώ η υψηλότερη απόκλιση είχε καταγραφεί τον Ιούνιο του 2011 με 26,7 μονάδες.





ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Η εικόνα συρρίκνωσης στη βιομηχανία συνεχίζεται, καθώς, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το Μάιο του 2015 ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών στη βιομηχανία, για το σύνολο της εγχώριας και εξωτερικής αγοράς, παρουσίασε μείωση κατά 4,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2014.
Ο μέσος γενικός δείκτης του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2014-Μαΐου 2015, σε σύγκριση με τον ίδιο δείκτη του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2013-Μαΐου 2014, παρουσίασε μείωση κατά 1,9%.
Αναφορικά με τον κλάδο της μεταποίησης, ο εποχικά προσαρμοσμένος δείκτης υπευθύνων προμηθειών (Purchasing Managers’ Index - PMI), σύμφωνα με τα στοιχεία της Markit, αντανακλά τον Ιούλιο του 2015 μία μεγάλη συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγής λόγω, όπως σημειώνεται, της πρωτο- φανούς υποχώρησης των νέων παραγγελιών και των δυσκολιών αγοράς πρώτων υλών.
Συγκεκριμένα, ο εν λόγω δείκτης διαμορφώθηκε στις 30,2 μονάδες, επίπεδο το οποίο είναι αρκετά χαμηλότερο από το σημείο αναφοράς των 50,0 μονάδων –που είναι και το σημείο μηδενικής μεταβολής της παραγωγής.
Ειδικότερα, το ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο του δείκτη είναι το χαμηλότερο ιστορικό επίπεδο της συγκεκριμένης έρευνας
Επιπρόσθετα, όπως σημειώνεται από τη Markit, τα κύρια αίτια της συρρίκνωσης της παραγωγής ήταν αφενός το γεγονός ότι περιορίστηκαν οι απαιτήσεις παραγωγής, καθώς οι νέες παραγγελίες μειώθηκαν κατακόρυφα, και, αφετέρου, το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις αντιμετώπισαν δυσκολίες στην αγορά υλικών και ημικατεργασμένων αγαθών για τη χρησιμοποίησή τους στην παραγωγική διαδικασία.
Έτσι, τα επίπεδα νέων εργασιών στα εργοστάσια μειώθηκαν και ξεπέρασαν το προηγούμενο ιστορικό χαμηλό του Φεβρουαρίου του 2012, ενώ τα στοιχεία της έρευνας του Ιουλίου υπέδειξαν «[...] την εντονότερη υποχώρηση των επιπέδων απασχόλησης που έχει ποτέ καταγραφεί στη διάρκεια των δεκαέξι και πλέον ετών συλλογής στοιχείων [...]».

ΑΝΕΡΓΙΑ
Η ανεργία το Μάιο του 2015 διαμορφώθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες, μετά και την επί τα χείρω αναθεώρηση των επιδόσεων των πρώτων μηνών του έτους.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε το Μάιο του 2015 στο 25,0%, έναντι 25,6% τον Απρίλιο του 2015 και 27,0% το Μάιο του 2014. Ειδικότερα, το σύνολο των απασχολουμένων κατά το Μάιο του 2015 εκτιμάται ότι ανήλθε σε 3.604.102 άτομα, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 65.387 άτομα ή 1,8% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2015, ενώ σε σχέση με το Μάιο του 2014 παρουσιάστηκε αύξηση κατά 81.832 άτομα ή 2,3%.
Οι άνεργοι ανήλθαν σε 1.200.981 άτομα, σημειώνοντας μείωση κατά 98.820 άτομα ή 7,6% σε σχέση με το Μάιο του 2014 και κατά 15.278 άτομα ή μείωση κατά 1,3% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2015.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ αναφορικά με τις ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 το ισοζύγιο μεταξύ προσλήψεων και απολύσεων είναι θετικό και διαμορφώθηκε στις 203.123 θέσεις εργασίας, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 26.826 θέσεις εργασίας σε σχέση με το θετικό ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων του αντίστοιχου εξαμήνου του 2014 (176.297 θέσεις εργασίας), τα οποία αμφότερα είναι και τα υψηλό- τερα από το 2001.
Η εν λόγω επίδοση προέκυψε από τα αποτελέσματα των προηγούμενων μηνών, καθώς κατά το μήνα Ιούνιο του 2015 το θετικό ισοζύγιο μεταξύ προσλήψεων και απολύσεων δια- μορφώθηκε στις 8.590 θέσεις εργασίας, το οποίο είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο του Ιουνίου του 2014, όταν το θετικό ισοζύγιο είχε διαμορφωθεί στις 15.351 θέσεις εργασίας6. Διάγραμμα 2 Δείκτης υπευθύνων προμηθειών (PMI) Πηγή: Markit (2015). 9 6. Διαθέσιμο στο διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης: http://www.ypakp.gr/uploads/docs/8138.pdf.

Διεθνές Εμπόριο
Όσον αφορά το διεθνές εμπόριο, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2015 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρέμεινε αρνητικό και το έλλειμμα δια- μορφώθηκε στα 2.725 εκατ. ευρώ, το οποίο και είναι κατά 121 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του πρώτου πενταμήνου του 2014.
Το εν λόγω έλλειμμα είναι μικρότερο από την επίδοση του τετραμήνου, καθώς κατά το μήνα Μάιο σημειώθηκε πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά 407 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 299 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2014. –
Το εμπορικό ισοζύγιο κατά το ίδιο πεντάμηνο ήταν ελλειμματικό, αν και χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 2014, και διαμορφώθηκε στα 6.816 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, το πρώτο πεντάμηνο του 2015, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014 κατά 716 εκατ. ευρώ, λόγω των εξελίξεων στον κλάδο των καυσίμων, ενώ αντιστοίχως οι εισαγωγές αγαθών μει- ώθηκαν κατά 1.626 εκατ. ευρώ.
Η συνεισφορά των υπηρεσιών ήταν θετική, καθώς το πρώτο πεντάμηνο του 2015 το πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 4.300 εκατ. ευρώ, πλησιάζοντας τα επίπεδα του αντίστοιχου του 2014.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα πάλι με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων, το πρώτο πεντάμηνο του 2015, ήταν ελλειμματικό και διαμορφώθηκε στα 2.252 εκατ. ευρώ.

ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Αναφορικά με τη ρευστότητα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, οι πιεστικές συνθήκες των προηγούμενων μηνών συνεχίστηκαν με ιδιαίτερη ένταση και τον Ιούνιο του 2015, καθώς ενισχύθηκε η τάση μείωσης των καταθέσεων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο τέλος του Ιουνίου του 2015 το σύνολο των καταθέσεων και repos στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα διαμορφώθηκε στα 159,2 δισ. ευρώ από 170,5 δισ. ευρώ το Μάιο, αλλά και 213,3 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Νοεμβρίου του 2014.
Έτσι, μόνο το μήνα Ιούνιο σημειώθηκε μία μείωση 11,2 δισ. ευρώ, ενώ την περίοδο Νοεμβρίου 2014-Ιουνίου 2015 η μείωση καταθέσεων και repos στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα διαμορφώθηκε στα 54,1 δισ. ευρώ ή 25,3%. Αυτή η μείωση κατά 54,1 δισ. ευρώ οφείλεται, κυρίως, στη μείωση των καταθέσεων εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών, οι οποίες την περίοδο Νοεμβρίου 2014-Ιουνίου 2015 περιορίστηκαν κατά 42,1 δισ. ευρώ, φτάνοντας στο τέλος του Ιουνίου τα 122,2 δισ. ευρώ.
Οι εξελίξεις στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της χώρας με τους εταίρους επηρέασαν και τα επίπεδα του διαφορικού επιτοκίου των 10ετών ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου (σε σχέση με το γερμανικό), με αποτέλεσμα τη σταδιακή αποκλιμάκωση από τα υψηλά επίπεδα του πρώτου δεκαημέρου του Ιουλίου του 2015, οπότε και το spread είχε φτάσει στις 9/7/2015 τις 1.845 μονά- δες βάσης.
Ειδικότερα, το spread στις 15/7/2015 έφτασε τις 1.187 μονάδες βάσης και στις 5/8/2015 τις 1.111 μονάδες βάσης.
Τα επίπεδα αυτά παραμένουν σε απόσταση από τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών οικονομιών, οι οποίες και παρουσιάζουν πτωτικές τάσεις σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, καθώς το αντίστοιχο spread στις 5/8/2015 ήταν για την Ιταλία στις 116 μο- νάδες βάσης, για την Πορτογαλία στις 175 μονάδες βάσης, για την Ιρλανδία στις 57 μονάδες βάσης και για την Ισπανία στις 131 μονάδες βάσης.