γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Η διολίσθηση της Τουρκίας σε μια κατασταλτική αυτοκρατορία χρησιμεύει ως προειδοποίηση στους Αμερικανούς πολίτες
Όταν ο Donald Trump και ο Erdogan συναντηθούν την Τρίτη στην Ουάσιγκτον, μπορεί να διαπιστώσουν ότι έχουν πολλά κοινά.
Οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Τουρκίας είναι και οι δύο εθνικιστές που έχουν υποσχεθεί να κάνουν τις χώρες τους ξανά μεγάλες.
Και οι δύο έχουν μετατρέψει τη διακυβέρνηση σε μια οικογενειακή επιχείρηση και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους αντίστοιχους γαμπρούς τους, τον Jared Kushner και τον Berat Albayrak.
Και οι δύο είναι περιφρονημένοι από τις μητροπολιτικές ελίτ αλλά συχνά λατρεύονται έξω από τις μεγάλες πόλεις.
Και οι δύο κατηγορούσαν τη γραφειοκρατία των χωρών τους ότι προχωρούσαν σε δολοπλοκίες εναντίον τους.
Ωστόσο, οι ομοιότητες του Trump και του Erdogan στο πως προσεγγίζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα δικαστήρια, είναι αυτές που θα πρέπει να φοβίζουν περισσότερο τους Αμερικανούς.
Ο Trump φημίζεται για τις καταγγελίες τους κατά των μεγάλων ΜΜΕ τα οποία χαρακτηρίζει ως «τους πιο ανέντιμους ανθρώπους στον κόσμο» και για τις καταγγελίες του για «ψεύτικα νέα».
Ο Erdogan από την πλευρά του βρίσκεται σε πόλεμο με πολλά από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Trump κατήγγειλε έναν «λεγόμενο δικαστή» ο οποίος απέρριψε το νομοσχέδιό του για την απαγόρευση ταξιδιού για πρόσφυγες.
Ο Erdogan περιφρονεί το τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο και δύο από τα μέλη του συνελήφθησαν πέρυσι.
Ωστόσο, η κρίσιμη διαφορά μεταξύ του Τούρκου και του Αμερικανού Προέδρου είναι ότι ο Erdogan έχει καταστείλει τα ΜΜΕ και τη δικαιοσύνη με τρόπους που είναι αδύνατο να γίνει στις ΗΠΑ.
Έτσι, ενώ ο κ. Trump περιορίστηκε στις καταγγελίες κατά των τηλεοπτικών οικοδεσποτών που δεν του είναι αρεστοί, η κυβέρνηση Ερντογάν έχει φυλακίσει περίπου 120 δημοσιογράφους. Την περασμένη εβδομάδα, ο Oguz Guven, ο διαδικτυακός εκδότης του Cumhuriyet, ένα κορυφαίο ΜΜΕ που αντιπολιτεύεται τον Erdogan συνελήφθη.
Ομοίως, ο Πρόεδρος Trump απέλυσε τον James Comey, τον επικεφαλής του FBI, απέλυσε τον Sally Yates, τον γενικό εισαγγελέα και τον Preet Bharara, εξέχοντα εισαγγελέα στη Νέα Υόρκη.
Η κυβέρνηση Erdogan απέλυσε περισσότερους από 4.000 δικαστές και εισαγγελείς από τότε που κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το περασμένο καλοκαίρι.
Εδώ είναι και τα δυο πιθανά συμπεράσματα σχετικά με αυτές τις διαφορές μεταξύ των ΗΠΑ του Trump και της Τουρκίας του Erdogan.
Το πρώτο και πιο παρήγορο για τους Αμερικανούς είναι ότι τα συστήματα στις ΗΠΑ έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις προσωπικότητες. Ο κ. Trump μπορεί να έχει τα ένστικτα ενός αυτοκράτορα. Αλλά το σύστημα ελέγχου και ισορροπίας των ΗΠΑ και οι καθιερωμένες δημοκρατικές παραδόσεις του θα τον εμποδίσουν να επιδοθεί στις χειρότερες τάσεις του.
Η Τουρκία είναι μια χώρα με ιστορία στρατιωτικών πραξικοπημάτων και αναστολών της δημοκρατίας που καθιστούν τα θεσμικά της όργανα πολύ λιγότερο ισχυρά από αυτά των ΗΠΑ.
Το δεύτερο πιθανό συμπέρασμα είναι λιγότερο ευχάριστο για τους Αμερικανούς. Δεδομένης της μεγάλης χρονικής διάρκειας, κάθε δημοκρατικό σύστημα είναι ευάλωτο στις επιθέσεις από έναν αποφασισμένο, δικτατορικό ηγέτη.
Ο Erdogan έγινε πρωθυπουργός το 2003 και με την πάροδο του χρόνου, άλλαξε εντελώς τη χώρα του. Όπως μου είπε ένας Τουρκοκύπριος πνευματικός στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα: «Πράγματα τα οποία θα ήθελα κάποτε να πιστεύω ότι είναι αδύνατο να συμβούν τώρα συμβαίνουν σε καθημερινή βάση».
Μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους ο Erdogan ανέστειλε τις ελευθερίες πρέπει να ηχούν καμπάνες συναγερμού στις ΗΠΑ Αμερική του Trump. Η πολιτική της Τουρκίας έχει εξασφαλίσει ότι ο κ. Erdogan είχε πάντα μια σταθερή πολιτική στήριξη για τις ενέργειές του, ανεξάρτητα από το πόσο εξωφρενικές ήταν.
Όπως ο γερουσιαστής Mitch McConnell και οι ηγέτες των Ρεπουμπλικάνων φαίνονται έτοιμοι να υπερασπιστούν όλες τις αποφάσεις του Προέδρου Trump (πρόσφατα η αποβολή του κ. Comey), τόσο οι πιστοί στο κόμμα AK του κ. Erdogan θα δικαιολογήσουν αναδρομικά τις αποφάσεις του ηγέτη τους.
Μια δεύτερη προειδοποίηση είναι ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Erdogan χρησιμοποίησε την απειλή της τρομοκρατίας για να δικαιολογήσει τη διάλυση των εχθρών του.
Η Τουρκία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο.
Ο κ. Erdogan χρησιμοποίησε την αναστολή του κράτους δικαίου για να ξεκινήσει μια εκκαθάριση των εικαζόμενων εχθρών του κράτους στο στρατό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα πανεπιστήμια και τη γραφειοκρατία.
Τίποτα παρόμοιο δεν θα ήταν δυνατό στις ΗΠΑ, δεδομένης της προστασίας του συντάγματος. Αλλά αν οι ΗΠΑ πληγούν από μια μεγάλη τρομοκρατική επίθεση, είναι δυνατόν να φανταστούμε ότι ο κ. Trump θα ζητούσε να κηρυχτεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να αναλάβει έκτακτες δικαιοδοσίες.
Δεδομένων των ομοιότητών τους, είναι πιθανόν ο κ. Trump και ο κ. Erdogan να έχουν μια σημαντική συνάντηση στην Ουάσινγκτον αυτήν την εβδομάδα.
Υπάρχει, ωστόσο, ένα μεγάλο γεωπολιτικό εμπόδιο στο δρόμο της δυνητικής τους φιλίας.
Την περασμένη εβδομάδα, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι σκοπεύουν να εξοπλίσουν τις κουρδικές πολιτοφυλακές στη Συρία.
Οι Αμερικανοί ελπίζουν ότι οι Κούρδοι θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ήττα του ISIS. Η απόφαση αυτή δεν είναι καθόλου αρεστή στην τουρκική κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται σε πόλεμο με τους Κούρδους.
Όπως δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπινίλι Γιαλντίριμ την περασμένη εβδομάδα στους Financial Times: «Έχουμε καταστήσει σαφές ότι για την εξάλειψη ενός τρομοκρατικού δικτύου δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε άλλο τρομοκρατικό δίκτυο».
Το Πεντάγωνο λειτούργησε μάλλον αρκετά σοφά προωθώντας την απόφαση να οπλίσει τους Κούρδους πριν την άφιξη του Τούρκου Προέδρου στο Οβάλ Γραφείο.
Γιατί ο κ. Trump αποδείχτηκε ευάλωτος σε ενημερώσεις από συναδέλφους ισχυρούς ηγέτες, όπως ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping της Κίνας, εκπαιδεύοντάς τον στα θέματα της Βόρειας Κορέα. Η γεωπολιτική συνομιλία μεταξύ του κ. Erdogan και του κ. Trump θα είναι σίγουρα συναρπαστική.
Αλλά οι Αμερικανοί θα πρέπει να ελπίζουν ότι οι δύο πρόεδροι δεν θα κάνουν σύγκριση των πολιτικών τους που στοχεύουν στην εγχώρια πολιτική.
www.bankingnews.gr
Οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Τουρκίας είναι και οι δύο εθνικιστές που έχουν υποσχεθεί να κάνουν τις χώρες τους ξανά μεγάλες.
Και οι δύο έχουν μετατρέψει τη διακυβέρνηση σε μια οικογενειακή επιχείρηση και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους αντίστοιχους γαμπρούς τους, τον Jared Kushner και τον Berat Albayrak.
Και οι δύο είναι περιφρονημένοι από τις μητροπολιτικές ελίτ αλλά συχνά λατρεύονται έξω από τις μεγάλες πόλεις.
Και οι δύο κατηγορούσαν τη γραφειοκρατία των χωρών τους ότι προχωρούσαν σε δολοπλοκίες εναντίον τους.
Ωστόσο, οι ομοιότητες του Trump και του Erdogan στο πως προσεγγίζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα δικαστήρια, είναι αυτές που θα πρέπει να φοβίζουν περισσότερο τους Αμερικανούς.
Ο Trump φημίζεται για τις καταγγελίες τους κατά των μεγάλων ΜΜΕ τα οποία χαρακτηρίζει ως «τους πιο ανέντιμους ανθρώπους στον κόσμο» και για τις καταγγελίες του για «ψεύτικα νέα».
Ο Erdogan από την πλευρά του βρίσκεται σε πόλεμο με πολλά από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Trump κατήγγειλε έναν «λεγόμενο δικαστή» ο οποίος απέρριψε το νομοσχέδιό του για την απαγόρευση ταξιδιού για πρόσφυγες.
Ο Erdogan περιφρονεί το τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο και δύο από τα μέλη του συνελήφθησαν πέρυσι.
Ωστόσο, η κρίσιμη διαφορά μεταξύ του Τούρκου και του Αμερικανού Προέδρου είναι ότι ο Erdogan έχει καταστείλει τα ΜΜΕ και τη δικαιοσύνη με τρόπους που είναι αδύνατο να γίνει στις ΗΠΑ.
Έτσι, ενώ ο κ. Trump περιορίστηκε στις καταγγελίες κατά των τηλεοπτικών οικοδεσποτών που δεν του είναι αρεστοί, η κυβέρνηση Ερντογάν έχει φυλακίσει περίπου 120 δημοσιογράφους. Την περασμένη εβδομάδα, ο Oguz Guven, ο διαδικτυακός εκδότης του Cumhuriyet, ένα κορυφαίο ΜΜΕ που αντιπολιτεύεται τον Erdogan συνελήφθη.
Ομοίως, ο Πρόεδρος Trump απέλυσε τον James Comey, τον επικεφαλής του FBI, απέλυσε τον Sally Yates, τον γενικό εισαγγελέα και τον Preet Bharara, εξέχοντα εισαγγελέα στη Νέα Υόρκη.
Η κυβέρνηση Erdogan απέλυσε περισσότερους από 4.000 δικαστές και εισαγγελείς από τότε που κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το περασμένο καλοκαίρι.
Εδώ είναι και τα δυο πιθανά συμπεράσματα σχετικά με αυτές τις διαφορές μεταξύ των ΗΠΑ του Trump και της Τουρκίας του Erdogan.
Το πρώτο και πιο παρήγορο για τους Αμερικανούς είναι ότι τα συστήματα στις ΗΠΑ έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις προσωπικότητες. Ο κ. Trump μπορεί να έχει τα ένστικτα ενός αυτοκράτορα. Αλλά το σύστημα ελέγχου και ισορροπίας των ΗΠΑ και οι καθιερωμένες δημοκρατικές παραδόσεις του θα τον εμποδίσουν να επιδοθεί στις χειρότερες τάσεις του.
Η Τουρκία είναι μια χώρα με ιστορία στρατιωτικών πραξικοπημάτων και αναστολών της δημοκρατίας που καθιστούν τα θεσμικά της όργανα πολύ λιγότερο ισχυρά από αυτά των ΗΠΑ.
Το δεύτερο πιθανό συμπέρασμα είναι λιγότερο ευχάριστο για τους Αμερικανούς. Δεδομένης της μεγάλης χρονικής διάρκειας, κάθε δημοκρατικό σύστημα είναι ευάλωτο στις επιθέσεις από έναν αποφασισμένο, δικτατορικό ηγέτη.
Ο Erdogan έγινε πρωθυπουργός το 2003 και με την πάροδο του χρόνου, άλλαξε εντελώς τη χώρα του. Όπως μου είπε ένας Τουρκοκύπριος πνευματικός στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα: «Πράγματα τα οποία θα ήθελα κάποτε να πιστεύω ότι είναι αδύνατο να συμβούν τώρα συμβαίνουν σε καθημερινή βάση».
Μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους ο Erdogan ανέστειλε τις ελευθερίες πρέπει να ηχούν καμπάνες συναγερμού στις ΗΠΑ Αμερική του Trump. Η πολιτική της Τουρκίας έχει εξασφαλίσει ότι ο κ. Erdogan είχε πάντα μια σταθερή πολιτική στήριξη για τις ενέργειές του, ανεξάρτητα από το πόσο εξωφρενικές ήταν.
Όπως ο γερουσιαστής Mitch McConnell και οι ηγέτες των Ρεπουμπλικάνων φαίνονται έτοιμοι να υπερασπιστούν όλες τις αποφάσεις του Προέδρου Trump (πρόσφατα η αποβολή του κ. Comey), τόσο οι πιστοί στο κόμμα AK του κ. Erdogan θα δικαιολογήσουν αναδρομικά τις αποφάσεις του ηγέτη τους.
Μια δεύτερη προειδοποίηση είναι ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Erdogan χρησιμοποίησε την απειλή της τρομοκρατίας για να δικαιολογήσει τη διάλυση των εχθρών του.
Η Τουρκία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο.
Ο κ. Erdogan χρησιμοποίησε την αναστολή του κράτους δικαίου για να ξεκινήσει μια εκκαθάριση των εικαζόμενων εχθρών του κράτους στο στρατό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα πανεπιστήμια και τη γραφειοκρατία.
Τίποτα παρόμοιο δεν θα ήταν δυνατό στις ΗΠΑ, δεδομένης της προστασίας του συντάγματος. Αλλά αν οι ΗΠΑ πληγούν από μια μεγάλη τρομοκρατική επίθεση, είναι δυνατόν να φανταστούμε ότι ο κ. Trump θα ζητούσε να κηρυχτεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να αναλάβει έκτακτες δικαιοδοσίες.
Δεδομένων των ομοιότητών τους, είναι πιθανόν ο κ. Trump και ο κ. Erdogan να έχουν μια σημαντική συνάντηση στην Ουάσινγκτον αυτήν την εβδομάδα.
Υπάρχει, ωστόσο, ένα μεγάλο γεωπολιτικό εμπόδιο στο δρόμο της δυνητικής τους φιλίας.
Την περασμένη εβδομάδα, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι σκοπεύουν να εξοπλίσουν τις κουρδικές πολιτοφυλακές στη Συρία.
Οι Αμερικανοί ελπίζουν ότι οι Κούρδοι θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ήττα του ISIS. Η απόφαση αυτή δεν είναι καθόλου αρεστή στην τουρκική κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται σε πόλεμο με τους Κούρδους.
Όπως δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπινίλι Γιαλντίριμ την περασμένη εβδομάδα στους Financial Times: «Έχουμε καταστήσει σαφές ότι για την εξάλειψη ενός τρομοκρατικού δικτύου δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε άλλο τρομοκρατικό δίκτυο».
Το Πεντάγωνο λειτούργησε μάλλον αρκετά σοφά προωθώντας την απόφαση να οπλίσει τους Κούρδους πριν την άφιξη του Τούρκου Προέδρου στο Οβάλ Γραφείο.
Γιατί ο κ. Trump αποδείχτηκε ευάλωτος σε ενημερώσεις από συναδέλφους ισχυρούς ηγέτες, όπως ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping της Κίνας, εκπαιδεύοντάς τον στα θέματα της Βόρειας Κορέα. Η γεωπολιτική συνομιλία μεταξύ του κ. Erdogan και του κ. Trump θα είναι σίγουρα συναρπαστική.
Αλλά οι Αμερικανοί θα πρέπει να ελπίζουν ότι οι δύο πρόεδροι δεν θα κάνουν σύγκριση των πολιτικών τους που στοχεύουν στην εγχώρια πολιτική.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών