γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος του Ιράν είναι η Κίνα, ενώ η Τεχεράνη και η Μόσχα έχουν βελτιώσει τους δεσμούς. Οι τρεις χώρες κινούνται προς στην εδραίωση μιας συμπαγούς συμμαχίας ...
Μπορεί το 2018 να μην άρχισε με θετικούς οιωνούς για την παγκόσμια οικονομία, αλλά τις εβδομάδες που προηγήθηκαν συνέβησαν κοσμοϊστορικά γεγονότα.
Γεγονότα που αν μη τι άλλο εμπεριέχουν σημαντικά μηνύματα για τις κινήσεις των ηγετών που σήμερα ορίζουν την πορεία ολόκληρου του κόσμου.
Δύο σύνοδοι κορυφής - η διασυνοριακή χειραψία που συγκλόνισε τον κόσμο μεταξύ Kim και Moon στην Panmunjom και η εγκάρδια βόλτα του Xi και Modi στη λίμνη του Wuhan - μπορεί να έχουν δώσει την εντύπωση ότι η ενσωμάτωση στην Ευρασία εισέρχεται σε μια ομαλότερη πορεία.
Είναι αυτό όμως η πραγματικότητα;
Η αλήθεια είναι ότι όλες αυτές οι συναντήσεις, αλλά και οι διεργασίες γύρω από αυτές, έχουν ένα κοινό παρανομαστή, ο οποίος είναι το ακρωνύμιο JCPOA.
Είναι η πραγματική πυρηνική συμφωνία του Ιράν.
Και η Ρωσία και η Κίνα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή υποστήριξης του Ιράν.
Η Κίνα είναι ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος του Ιράν - κυρίως λόγω των εισαγωγών ενέργειας.
Το Ιράν από την πλευρά του είναι σημαντικός εισαγωγέας τροφίμων.
Η Ρωσία σκοπεύει να καλύψει τα κενά.
Οι κινεζικές εταιρείες αναπτύσσονται μαζικά στην εκμετάλλευση των πετρελαϊκών πεδίων σε Yadavaran και North Azadegan.
Η εταιρεία China National Petroleum Corporation (CNPC) ανέλαβε σημαντικό μερίδιο, της τάξεως του 30%, σε ένα έργο ανάπτυξης στο South Pars - του μεγαλύτερου πεδίου φυσικού αερίου στον κόσμο.
Η συμφωνία, ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στοχεύει στην αναβάθμιση των διυλιστηρίων πετρελαίου του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης σύμβασης μεταξύ της Sinopec και της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Πετρελαίου (NIOC) για την επέκταση του διυλιστηρίου πετρελαίου Abadan.
Στο περιβόητο ταξίδι στο Ιράν, αμέσως μετά την υπογραφή της JCPOA το 2015, ο Πρόεδρος Xi Jinping υποστήριξε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την αύξηση του διμερούς εμπορίου κατά δέκα φορές, στα 600 δισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία.
Για το Πεκίνο, το Ιράν είναι ένα απόλυτα βασικό κέντρο των Νέων δρόμων του Μεταξιού, ή την πρωτοβουλία Belt and Road (BRI).
Ένα βασικό έργο BRI είναι η σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας μήκους 926 χιλιομέτρων, από την Τεχεράνη έως το Mashhad.
Την ίδια ώρα, στις Βρυξέλλες είναι διάχυτες οι ανησυχίες σχετικά με την αδυναμία των ευρωπαϊκών τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τα έργα στο Ιράν - λόγω της εμμονής της κυβέρνησης της Ουάσιγκτον κατά της χώρας.
Αυτό άνοιξε το δρόμο για την CITIC της Κίνας (China International Trust Investment Corporation) να αναπτύξει πιστωτικές γραμμές στη χώρα έως και 15 δισ. δολάρια.
Η Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών της Κίνας έχει μέχρι στιγμής χρηματοδοτήσει 26 έργα στο Ιράν - από την κατασκευή οδών και την εξόρυξη μέχρι και την παραγωγή χάλυβα - συνολικού ύψους περίπου 8,5 δισ. δολαρίων.
Η China Export and Credit Insurance Corp – ή αλλιώς Sinosure – υπέγραψε μνημόνιο για να βοηθήσει τις κινεζικές εταιρείες να επενδύσουν σε ιρανικά έργα.
Η εθνική βιομηχανία μηχανημάτων της China Corp υπέγραψε σύμβαση ύψους 845 εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή σιδηροδρόμου μήκους 410 χλμ. στο δυτικό Ιράν, που συνδέει την Τεχεράνη, τη Hamedan και την Sanandaj.
Την ίδια ώρα, υπάρχουν φήμες ότι η Κίνα μακροπρόθεσμα μπορεί να παρακάμψει ακόμη και την Ινδία, αναπτύσσοντας το στρατηγικό λιμάνι της Chabahar στην Αραβική Θάλασσα - το προτεινόμενο σημείο εκκίνησης του μίνι-δρόμου του μεταξιού της Ινδίας στο Αφγανιστάν, παρακάμπτοντας και το Πακιστάν.
Μέσα σε αυτό το επιχειρηματικό μαραθώνιο, το Πεκίνο έχει ακολουθήσει σκληρή ρητορική κόντρα στο αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης που επιβάλει δασμούς στην Huawei, κυρίως λόγω των αυξημένων πωλήσεων smart phones στην ιρανική αγορά.
Από την πλευρά της, η Ρωσία προσπαθεί να καλύψει τα κενά της "κινεζικής επίθεσης" επενδύσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, η Aseman Airlines αποφάσισε να αγοράσει 20 Sukhoi SuperJet 100 ενώ η Iran Air Tours - θυγατρική της Iran Air - παράγγειλε επίσης άλλα 20.
Οι συμφωνίες αξίας άνω των 2 δισ. δολαρίων, παρουσιάστηκαν στο Eurasia Airshow στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Αττάλειας στην Τουρκία την περασμένη εβδομάδα, υπό την επίβλεψη του αναπληρωτή Υπουργού Βιομηχανίας και Εμπορίου της Ρωσίας, Oleg Bocharov.
Και οι δύο χώρες, τόσο το Ιράν όσο και η Ρωσία καταπολεμούν τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Παρά τις ιστορικές τριβές, το Ιράν και η Ρωσία έρχονται όλο και πιο κοντά.
Η Τεχεράνη προσφέρει καθοριστικό στρατηγικό βάθος στην παρουσία της Μόσχας στη Νοτιοδυτική Ασία, ενώ η Μόσχα υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την JCPOA.
Η Ρωσία και το Ιράν συντονίζουν στενά την ενεργειακή τους πολιτική.
Έχουν υπογράψει έξι συμφωνίες ύψους έως και 30 δισ. δολαρίων, ενώ σύμφωνα με τους αξιωματούχους τους οι ρωσικές επενδύσεις στην ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου του Ιράν θα μπορούσαν να φθάσουν και τα 50 δισ. δολάρια.
Το Ιράν θα γίνει επίσημο μέλος της Οικονομικής Ένωσης της Ευρασίας (EAEU) υπό την ηγεσία της Ρωσίας πριν από το τέλος του έτους.
Και με την ισχυρή ρωσική υποστήριξη, το Ιράν θα γίνει αποδεκτό ως πλήρες μέλος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) μέχρι το 2019.
Μόσχα-Τεχεράνη κατευθύνονται στον ίδιο δρόμο της στρατηγικής εταιρικής σχέσης, παρακάμπτοντας μάλιστα και το δολάριο στις συναλλαγές τους.
Στη Δύση... τι;
Μόλις πραγματοποιηθεί το πρώτο ταξίδι του νέου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, του Mike Pompeo, στη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, θα γίνει πράξη και η ενημέρωση των δύο συμμάχων για την επικείμενη απόσυρση των ΗΠΑ από την JCPOA στις 12 Μαΐου.
Αυτό θα συνεπάγεται μια νέα παρτίδα αμερικανικών κυρώσεων, με το Ριάντ και τον πρίγκιπα Mohammad bin Salman, να εντάσσονται στο αντι-Ιρανικό μέτωπο.
Παράλληλα, η διοίκηση Trump μπορεί να απαιτήσει, αλλά ο Mohammad bin Salman δεν θα το δεχτεί, να σταματήσει ο αποτυχημένος αποκλεισμός του Κατάρ ή η ανθρωπιστική καταστροφή του πολέμου στην Υεμένη.
Στο ευρωπαϊκό μέτωπο, ο γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron έχει αναχθεί ως ανεπίσημος βασιλιάς της Ευρώπης, προωθώντας τον εαυτό του στον Trump ως τον πιθανό επιθεωρητή των περιορισμών στο πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, καθώς και υπαγορεύοντας στο Ιράν να παραμείνει έξω από τη Συρία, το Ιράκ και την Υέμενη.
Η Macron έχει κάνει μια άμεση - και προφανώς παράλογη - σύνδεση μεταξύ της Τεχεράνης, που εγκατέλειψε το πρόγραμμα πυρηνικού εμπλουτισμού της, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής των αποθεμάτων ουρανίου, βοηθώντας στην ουσία τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό να καταπνίξουν τις δυνάμεις Daesh και άλλους "πολεμιστές" Salafi.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τεχεράνη - όπως και η Μόσχα και το Πεκίνο - συνδέει τις πρόσφατες μαζικές αμερικανικές συμφωνίες όπλων με το Ριάντ καθώς και τις σημαντικές επενδύσεις του Mohammad bin Salman στη Δύση στην προσπάθεια Ουάσινγκτον-Παρισιού να επαναδιαπραγματευτεί την JCPOA.
Αλλά η εταιρική σχέση Ρωσίας-Κίνας δεν θα επιτρέψει την επαναδιαπραγμάτευση της JCPOA, για διάφορους σοβαρούς λόγους.
Ρωσία-Κίνα θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμφωνήσουν με την παράταση της δεκαετούς ισχύος της JCPOA, χωρίς να αναγκάσουν την Τεχεράνη να την αποδεχθεί.
Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση, η κυβέρνηση Trump θα μετρά μία ακόμη ήττα στον αγώνα ενάντια της ενσωμάτωσης της Ευρασίας.
www.bankingnews.gr
Γεγονότα που αν μη τι άλλο εμπεριέχουν σημαντικά μηνύματα για τις κινήσεις των ηγετών που σήμερα ορίζουν την πορεία ολόκληρου του κόσμου.
Δύο σύνοδοι κορυφής - η διασυνοριακή χειραψία που συγκλόνισε τον κόσμο μεταξύ Kim και Moon στην Panmunjom και η εγκάρδια βόλτα του Xi και Modi στη λίμνη του Wuhan - μπορεί να έχουν δώσει την εντύπωση ότι η ενσωμάτωση στην Ευρασία εισέρχεται σε μια ομαλότερη πορεία.
Είναι αυτό όμως η πραγματικότητα;
Η αλήθεια είναι ότι όλες αυτές οι συναντήσεις, αλλά και οι διεργασίες γύρω από αυτές, έχουν ένα κοινό παρανομαστή, ο οποίος είναι το ακρωνύμιο JCPOA.
Είναι η πραγματική πυρηνική συμφωνία του Ιράν.
Και η Ρωσία και η Κίνα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή υποστήριξης του Ιράν.
Η Κίνα είναι ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος του Ιράν - κυρίως λόγω των εισαγωγών ενέργειας.
Το Ιράν από την πλευρά του είναι σημαντικός εισαγωγέας τροφίμων.
Η Ρωσία σκοπεύει να καλύψει τα κενά.
Οι κινεζικές εταιρείες αναπτύσσονται μαζικά στην εκμετάλλευση των πετρελαϊκών πεδίων σε Yadavaran και North Azadegan.
Η εταιρεία China National Petroleum Corporation (CNPC) ανέλαβε σημαντικό μερίδιο, της τάξεως του 30%, σε ένα έργο ανάπτυξης στο South Pars - του μεγαλύτερου πεδίου φυσικού αερίου στον κόσμο.
Η συμφωνία, ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στοχεύει στην αναβάθμιση των διυλιστηρίων πετρελαίου του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης σύμβασης μεταξύ της Sinopec και της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Πετρελαίου (NIOC) για την επέκταση του διυλιστηρίου πετρελαίου Abadan.
Στο περιβόητο ταξίδι στο Ιράν, αμέσως μετά την υπογραφή της JCPOA το 2015, ο Πρόεδρος Xi Jinping υποστήριξε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την αύξηση του διμερούς εμπορίου κατά δέκα φορές, στα 600 δισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία.
Για το Πεκίνο, το Ιράν είναι ένα απόλυτα βασικό κέντρο των Νέων δρόμων του Μεταξιού, ή την πρωτοβουλία Belt and Road (BRI).
Ένα βασικό έργο BRI είναι η σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας μήκους 926 χιλιομέτρων, από την Τεχεράνη έως το Mashhad.
Την ίδια ώρα, στις Βρυξέλλες είναι διάχυτες οι ανησυχίες σχετικά με την αδυναμία των ευρωπαϊκών τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τα έργα στο Ιράν - λόγω της εμμονής της κυβέρνησης της Ουάσιγκτον κατά της χώρας.
Αυτό άνοιξε το δρόμο για την CITIC της Κίνας (China International Trust Investment Corporation) να αναπτύξει πιστωτικές γραμμές στη χώρα έως και 15 δισ. δολάρια.
Η Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών της Κίνας έχει μέχρι στιγμής χρηματοδοτήσει 26 έργα στο Ιράν - από την κατασκευή οδών και την εξόρυξη μέχρι και την παραγωγή χάλυβα - συνολικού ύψους περίπου 8,5 δισ. δολαρίων.
Η China Export and Credit Insurance Corp – ή αλλιώς Sinosure – υπέγραψε μνημόνιο για να βοηθήσει τις κινεζικές εταιρείες να επενδύσουν σε ιρανικά έργα.
Η εθνική βιομηχανία μηχανημάτων της China Corp υπέγραψε σύμβαση ύψους 845 εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή σιδηροδρόμου μήκους 410 χλμ. στο δυτικό Ιράν, που συνδέει την Τεχεράνη, τη Hamedan και την Sanandaj.
Την ίδια ώρα, υπάρχουν φήμες ότι η Κίνα μακροπρόθεσμα μπορεί να παρακάμψει ακόμη και την Ινδία, αναπτύσσοντας το στρατηγικό λιμάνι της Chabahar στην Αραβική Θάλασσα - το προτεινόμενο σημείο εκκίνησης του μίνι-δρόμου του μεταξιού της Ινδίας στο Αφγανιστάν, παρακάμπτοντας και το Πακιστάν.
Μέσα σε αυτό το επιχειρηματικό μαραθώνιο, το Πεκίνο έχει ακολουθήσει σκληρή ρητορική κόντρα στο αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης που επιβάλει δασμούς στην Huawei, κυρίως λόγω των αυξημένων πωλήσεων smart phones στην ιρανική αγορά.
Από την πλευρά της, η Ρωσία προσπαθεί να καλύψει τα κενά της "κινεζικής επίθεσης" επενδύσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, η Aseman Airlines αποφάσισε να αγοράσει 20 Sukhoi SuperJet 100 ενώ η Iran Air Tours - θυγατρική της Iran Air - παράγγειλε επίσης άλλα 20.
Οι συμφωνίες αξίας άνω των 2 δισ. δολαρίων, παρουσιάστηκαν στο Eurasia Airshow στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Αττάλειας στην Τουρκία την περασμένη εβδομάδα, υπό την επίβλεψη του αναπληρωτή Υπουργού Βιομηχανίας και Εμπορίου της Ρωσίας, Oleg Bocharov.
Και οι δύο χώρες, τόσο το Ιράν όσο και η Ρωσία καταπολεμούν τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Παρά τις ιστορικές τριβές, το Ιράν και η Ρωσία έρχονται όλο και πιο κοντά.
Η Τεχεράνη προσφέρει καθοριστικό στρατηγικό βάθος στην παρουσία της Μόσχας στη Νοτιοδυτική Ασία, ενώ η Μόσχα υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την JCPOA.
Η Ρωσία και το Ιράν συντονίζουν στενά την ενεργειακή τους πολιτική.
Έχουν υπογράψει έξι συμφωνίες ύψους έως και 30 δισ. δολαρίων, ενώ σύμφωνα με τους αξιωματούχους τους οι ρωσικές επενδύσεις στην ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου του Ιράν θα μπορούσαν να φθάσουν και τα 50 δισ. δολάρια.
Το Ιράν θα γίνει επίσημο μέλος της Οικονομικής Ένωσης της Ευρασίας (EAEU) υπό την ηγεσία της Ρωσίας πριν από το τέλος του έτους.
Και με την ισχυρή ρωσική υποστήριξη, το Ιράν θα γίνει αποδεκτό ως πλήρες μέλος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) μέχρι το 2019.
Μόσχα-Τεχεράνη κατευθύνονται στον ίδιο δρόμο της στρατηγικής εταιρικής σχέσης, παρακάμπτοντας μάλιστα και το δολάριο στις συναλλαγές τους.
Στη Δύση... τι;
Μόλις πραγματοποιηθεί το πρώτο ταξίδι του νέου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, του Mike Pompeo, στη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, θα γίνει πράξη και η ενημέρωση των δύο συμμάχων για την επικείμενη απόσυρση των ΗΠΑ από την JCPOA στις 12 Μαΐου.
Αυτό θα συνεπάγεται μια νέα παρτίδα αμερικανικών κυρώσεων, με το Ριάντ και τον πρίγκιπα Mohammad bin Salman, να εντάσσονται στο αντι-Ιρανικό μέτωπο.
Παράλληλα, η διοίκηση Trump μπορεί να απαιτήσει, αλλά ο Mohammad bin Salman δεν θα το δεχτεί, να σταματήσει ο αποτυχημένος αποκλεισμός του Κατάρ ή η ανθρωπιστική καταστροφή του πολέμου στην Υεμένη.
Στο ευρωπαϊκό μέτωπο, ο γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron έχει αναχθεί ως ανεπίσημος βασιλιάς της Ευρώπης, προωθώντας τον εαυτό του στον Trump ως τον πιθανό επιθεωρητή των περιορισμών στο πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, καθώς και υπαγορεύοντας στο Ιράν να παραμείνει έξω από τη Συρία, το Ιράκ και την Υέμενη.
Η Macron έχει κάνει μια άμεση - και προφανώς παράλογη - σύνδεση μεταξύ της Τεχεράνης, που εγκατέλειψε το πρόγραμμα πυρηνικού εμπλουτισμού της, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής των αποθεμάτων ουρανίου, βοηθώντας στην ουσία τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό να καταπνίξουν τις δυνάμεις Daesh και άλλους "πολεμιστές" Salafi.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τεχεράνη - όπως και η Μόσχα και το Πεκίνο - συνδέει τις πρόσφατες μαζικές αμερικανικές συμφωνίες όπλων με το Ριάντ καθώς και τις σημαντικές επενδύσεις του Mohammad bin Salman στη Δύση στην προσπάθεια Ουάσινγκτον-Παρισιού να επαναδιαπραγματευτεί την JCPOA.
Αλλά η εταιρική σχέση Ρωσίας-Κίνας δεν θα επιτρέψει την επαναδιαπραγμάτευση της JCPOA, για διάφορους σοβαρούς λόγους.
Ρωσία-Κίνα θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμφωνήσουν με την παράταση της δεκαετούς ισχύος της JCPOA, χωρίς να αναγκάσουν την Τεχεράνη να την αποδεχθεί.
Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση, η κυβέρνηση Trump θα μετρά μία ακόμη ήττα στον αγώνα ενάντια της ενσωμάτωσης της Ευρασίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών