γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Στο σημερινό ΔΣ της ΕΚΤ η κατάσταση δείχνει να έχει αλλάξει
Η σημερινή συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά πολλούς θεωρείται ότι θα αποτελέσει την απαρχή της αλλαγής της νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης.
Και αυτό όχι γιατί μπορεί να ανακοινωθεί η λήξη του προγράμματος αγοράς τίτλων της ΕΚΤ, κάτι το οποίο λίγο έως πολύ οι περισσότεροι στην αγορά γνωρίζουν, αλλά γιατί τελικά θα επιβεβαιωθεί ότι ο επικεφαλής της δεύτερης μεγαλύτερης κεντρικής τράπεζας του πλανήτη, θα έχει υποκύψει στα «γεράκια».
Ο Draghi, ο άνθρωπος που στην ουσία «έσωσε» το ευρώ, με την περίφημη φράση «η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει ό,τι χρειαστεί για να προστατέψει το ευρώ και πιστέψτε με θα είναι αρκετό» στις 26 Ιουλίου του 2012, είναι ο θεματοφύλακας μιας πολιτικής που έδινε χώρο και χρόνο στις κυβερνήσεις της «περιοχής» του να διορθώσουν τα κακώς κείμενα που οδήγησαν σε μια κρίση ύπαρξης την Ευρωζώνη.
Και μπορεί να μην έχανε ευκαιρία να υπενθυμίζει στις κυβερνήσεις το χρέος τους, δηλαδή να συμμαζέψουν όλα τα προβλήματα που έκρυβαν όλα τα χρόνια των παχέων αγελάδων κάτω από το χαλί, όμως «έκλεινε και το μάτι» στις αγορές, υπενθυμίζοντας ότι με λίγη καλή θέληση από όλους, θα μπορούσαν αυτές οι χρυσές εποχές να ξαναέλθουν.
Άλλωστε, έχοντας θητεύσει στη Goldman Sachs, ο Draghi γνωρίζει πολύ καλά πώς να «χειραγωγεί» τις αγορές, ακόμη και με αυτό το βαρετό τόνο των απαντήσεων που δίνει σε κάθε επίσημη συνέντευξή του.
Ήξερε μάλιστα πως να πείσει την πλειοψηφία της ΕΚΤ ότι ήταν απαραίτητη μια εξαιρετικά αντισυμβατική πολιτική και να προετοιμάσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές για τα αρνητικά επιτόκια και το QE
Όμως, στο σημερινό ΔΣ της ΕΚΤ η κατάσταση δείχνει να έχει αλλάξει.
Και αυτό διότι παρά τα αρνητικά επιτόκια, τα τρισεκατομμύρια ευρώ του QE και τα φθηνά δάνεια προς τις τράπεζες, ο πληθωρισμός παραμένει πολύ μικρότερος από τον στόχο της ΕΚΤ, δηλαδή «κάτω, αλλά κοντά στο 2% μεσοπρόθεσμα», ενώ τα δημοσιονομικά στοιχεία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι απογοητευτικά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.
Τα κράτη της Ευρωζώνης συχνά ισχυρίζονται ότι τα ελλείμματα έχουν μειωθεί και οι κίνδυνοι έχουν ελεγχθεί.
Ωστόσο, μια πιο λεπτομερής εξέταση δείχνει ότι ο κύριος όγκος των μειώσεων του ελλείμματος προήλθε από το χαμηλότερο κόστος του χρέους.
Οι κυβερνητικές δαπάνες της Ευρωζώνης υποχώρησαν ελάχιστα, παρά τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Οι 19 χώρες της ευρωζώνης έσωσαν συνολικά 1,15 τρισ. ευρώ από τόκους από το 2008 λόγω των μειώσεων του επιτοκίου της ΕΚΤ και των παρεμβάσεων της νομισματικής πολιτικής, αλλά αυτή η ψευδαίσθηση της εξοικονόμησης και της σταθερότητας μπορεί γρήγορα να εξαφανιστεί, καθώς οι περισσότερες χώρες της ευρωζώνης αντιμετωπίζουν τεράστιες λήξεις κατά την περίοδο 2018-2020.
Και όλα αυτά όταν το σύστημα όλο προέρχεται από μερικά πολύτιμα χρόνια ποσοτικής χαλάρωσης χωρίς την εφαρμογή ισχυρών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Το βασικό ερώτημα είναι τώρα τι θα γίνει στις αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων εάν η ΕΚΤ ανακοινώσει τη λήξη του QE, δηλαδή δεν θα είναι μεγαλύτερος αγοραστής των ομολόγων της Ευρωζώνης.
Και τι θα γίνει με την Ελλάδα, η οποία θέλει να επιστρέψει στις αγορές χρήματος, χωρίς κανένα δίκτυ ασφαλείας, πλην του υψηλού ταμειακού αποθέματος.
Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα, διότι δεν υπάρχει εμφανής δευτερεύουσα ζήτηση στα ευρωπαϊκά ομόλογα.
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ είναι περισσότερο από το τριπλάσιο των καθαρών εκδόσεων.
Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε ιδέα για το ποια είναι η πραγματική ζήτηση της αγοράς για κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης και ποιες αποδόσεις θα απαιτούσαν οι επενδυτές.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι οι αποδόσεις θα ήταν σημαντικά υψηλότερες.
Και αν τελικά επιβεβαιωθεί το χειρότερο σενάριο, τότε οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη πιθανότατα θα αποφασίσουν να αυξήσουν τους φόρους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα αυξανόμενα ελλείμματα.
Ο συνδυασμός της ήδη σαφούς επιβράδυνσης με υψηλότερες φορολογικές αυξήσεις, επίμονα υψηλές δαπάνες και αυξανόμενα ελλείμματα και επιτόκια μπορεί να είναι μια τέλεια καταιγίδα για την Ευρώπη, η οποία πιθανότατα θα επαναφέρει το φάντασμα της κρίσης.
www.bankingnews.gr
Και αυτό όχι γιατί μπορεί να ανακοινωθεί η λήξη του προγράμματος αγοράς τίτλων της ΕΚΤ, κάτι το οποίο λίγο έως πολύ οι περισσότεροι στην αγορά γνωρίζουν, αλλά γιατί τελικά θα επιβεβαιωθεί ότι ο επικεφαλής της δεύτερης μεγαλύτερης κεντρικής τράπεζας του πλανήτη, θα έχει υποκύψει στα «γεράκια».
Ο Draghi, ο άνθρωπος που στην ουσία «έσωσε» το ευρώ, με την περίφημη φράση «η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει ό,τι χρειαστεί για να προστατέψει το ευρώ και πιστέψτε με θα είναι αρκετό» στις 26 Ιουλίου του 2012, είναι ο θεματοφύλακας μιας πολιτικής που έδινε χώρο και χρόνο στις κυβερνήσεις της «περιοχής» του να διορθώσουν τα κακώς κείμενα που οδήγησαν σε μια κρίση ύπαρξης την Ευρωζώνη.
Και μπορεί να μην έχανε ευκαιρία να υπενθυμίζει στις κυβερνήσεις το χρέος τους, δηλαδή να συμμαζέψουν όλα τα προβλήματα που έκρυβαν όλα τα χρόνια των παχέων αγελάδων κάτω από το χαλί, όμως «έκλεινε και το μάτι» στις αγορές, υπενθυμίζοντας ότι με λίγη καλή θέληση από όλους, θα μπορούσαν αυτές οι χρυσές εποχές να ξαναέλθουν.
Άλλωστε, έχοντας θητεύσει στη Goldman Sachs, ο Draghi γνωρίζει πολύ καλά πώς να «χειραγωγεί» τις αγορές, ακόμη και με αυτό το βαρετό τόνο των απαντήσεων που δίνει σε κάθε επίσημη συνέντευξή του.
Ήξερε μάλιστα πως να πείσει την πλειοψηφία της ΕΚΤ ότι ήταν απαραίτητη μια εξαιρετικά αντισυμβατική πολιτική και να προετοιμάσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές για τα αρνητικά επιτόκια και το QE
Όμως, στο σημερινό ΔΣ της ΕΚΤ η κατάσταση δείχνει να έχει αλλάξει.
Και αυτό διότι παρά τα αρνητικά επιτόκια, τα τρισεκατομμύρια ευρώ του QE και τα φθηνά δάνεια προς τις τράπεζες, ο πληθωρισμός παραμένει πολύ μικρότερος από τον στόχο της ΕΚΤ, δηλαδή «κάτω, αλλά κοντά στο 2% μεσοπρόθεσμα», ενώ τα δημοσιονομικά στοιχεία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι απογοητευτικά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.
Τα κράτη της Ευρωζώνης συχνά ισχυρίζονται ότι τα ελλείμματα έχουν μειωθεί και οι κίνδυνοι έχουν ελεγχθεί.
Ωστόσο, μια πιο λεπτομερής εξέταση δείχνει ότι ο κύριος όγκος των μειώσεων του ελλείμματος προήλθε από το χαμηλότερο κόστος του χρέους.
Οι κυβερνητικές δαπάνες της Ευρωζώνης υποχώρησαν ελάχιστα, παρά τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Οι 19 χώρες της ευρωζώνης έσωσαν συνολικά 1,15 τρισ. ευρώ από τόκους από το 2008 λόγω των μειώσεων του επιτοκίου της ΕΚΤ και των παρεμβάσεων της νομισματικής πολιτικής, αλλά αυτή η ψευδαίσθηση της εξοικονόμησης και της σταθερότητας μπορεί γρήγορα να εξαφανιστεί, καθώς οι περισσότερες χώρες της ευρωζώνης αντιμετωπίζουν τεράστιες λήξεις κατά την περίοδο 2018-2020.
Και όλα αυτά όταν το σύστημα όλο προέρχεται από μερικά πολύτιμα χρόνια ποσοτικής χαλάρωσης χωρίς την εφαρμογή ισχυρών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Το βασικό ερώτημα είναι τώρα τι θα γίνει στις αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων εάν η ΕΚΤ ανακοινώσει τη λήξη του QE, δηλαδή δεν θα είναι μεγαλύτερος αγοραστής των ομολόγων της Ευρωζώνης.
Και τι θα γίνει με την Ελλάδα, η οποία θέλει να επιστρέψει στις αγορές χρήματος, χωρίς κανένα δίκτυ ασφαλείας, πλην του υψηλού ταμειακού αποθέματος.
Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα, διότι δεν υπάρχει εμφανής δευτερεύουσα ζήτηση στα ευρωπαϊκά ομόλογα.
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ είναι περισσότερο από το τριπλάσιο των καθαρών εκδόσεων.
Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε ιδέα για το ποια είναι η πραγματική ζήτηση της αγοράς για κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης και ποιες αποδόσεις θα απαιτούσαν οι επενδυτές.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι οι αποδόσεις θα ήταν σημαντικά υψηλότερες.
Και αν τελικά επιβεβαιωθεί το χειρότερο σενάριο, τότε οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη πιθανότατα θα αποφασίσουν να αυξήσουν τους φόρους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα αυξανόμενα ελλείμματα.
Ο συνδυασμός της ήδη σαφούς επιβράδυνσης με υψηλότερες φορολογικές αυξήσεις, επίμονα υψηλές δαπάνες και αυξανόμενα ελλείμματα και επιτόκια μπορεί να είναι μια τέλεια καταιγίδα για την Ευρώπη, η οποία πιθανότατα θα επαναφέρει το φάντασμα της κρίσης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών