γράφει : Νίκος Κονδυλόπουλος
Η αυξανόμενη δύναμη των Κεντρικών Τραπεζών έχει αλλάξει το σκοπό τους και «τρομάζει» τις αγορές
Μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα, ο σκοπός των Κεντρικών Τραπεζών ήταν να σταθεροποιήσουν και να ελέγξουν την αξία του χρήματος.
Όταν το χρήμα υποστηριζόταν από χρυσό, αυτό ήταν ευλόγως εύκολο να γίνει.
Το χρηματικό ποσό που βρίσκονταν σε κυκλοφορία περιοριζόταν από την ποσότητα του χρυσού που κρατούσαν οι Κεντρικές Τράπεζες στα θησαυροφυλάκιά τους.
Από τις αρχές του εικοστού αιώνα, ωστόσο, οι χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, απομακρύνθηκαν από τον κανόνα του χρυσού, δηλαδή τη σύνδεση του χρήματος με το χρυσό.
Αυτό άλλαξε τις λειτουργίες των Κεντρικών Τραπεζών από τη σταθεροποίηση του νομίσματος στον ενεργό επηρεασμό των παγκόσμιων οικονομικών αποφάσεων.
Όταν η Μεγάλη Βρετανία έδωσε στην Τράπεζα της Αγγλίας την εξουσία να καθορίζει τα επιτόκια πριν από είκοσι ένα χρόνια, επιβεβαιώθηκε μια αμφισβητήσιμη και επικίνδυνη τάση.
Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζιτών άλλαξε από μικρούς παίκτες στον οικονομικό χώρο σε πανίσχυρα αστέρια στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική σκηνή.
Αυτή η τάση συνεχίστηκε καθώς οι Κεντρικές Τράπεζες αγοράζουν δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία και καθορίζουν και διαχειρίζονται πολιτικές πολύ πιο πέρα από τα οικονομικά δεδομένα.
Για παράδειγμα η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας έχει εκφράσει τη γνώμη της για τη θρησκευτική ανοχή, ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας έχει εκφράσει άποψη για το θέμα της κλιματικής αλλαγής.
Ως αποτέλεσμα, οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν δεχθεί σημαντικές επικρίσεις για την υπέρβαση του ρόλου τους από παράγοντας σταθερότητας του νομίσματος στον ευρύτερον καθορισμό των οικονομικών πολιτικών, όπως έκαναν ευρέως κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την οικονομική κρίση του 2008.
Από τον 17ο αιώνα, οι εξουσίες των κεντρικών τραπεζών έχουν διαφοροποιηθεί.
Πολλές από αυτές τις εξουσίες δόθηκαν ή περιορίστηκαν από τις ανάγκες των κυβερνήσεων, οι οποίες απαίτησαν τη σταθεροποίηση του νομίσματος, την προστασία από τον πληθωρισμό και τη χειραγώγηση των παγκόσμιων πολιτικών.
Οι Κεντρικοί Τραπεζίτες έχουν θεωρηθεί ως εμπειρογνώμονες και οι κυβερνήσεις τους έχουν χρησιμοποιήσει όταν ταιριάζουν στις ανάγκες τους.
Η σχέση μεταξύ κυβερνήσεων και Κεντρικών Τραπεζών έχει γίνει τόσο συμβιωτική, που είναι συχνά δύσκολο να προσδιοριστεί ποια οντότητα κατέχει την πραγματική εξουσία.
Από τότε που ιδρύθηκε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) το 1913, έχει χειραγωγήσει τη Μεγάλη Ύφεση, τον πληθωρισμό της δεκαετίας του 1960 και τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Αντί να επιτρέψει στις δυνάμεις της αγοράς να σταθεροποιήσουν την οικονομία, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έγινε ενεργός συμμετέχον, συνεργαζόμενη χέρι με χέρι με την κυβέρνηση για να επιτύχει τους συνεχώς μεταβαλλόμενους στόχους.
Ίσως ο William III της Αγγλίας (και της Ολλανδίας) άνοιξε τις πύλες.
Όταν ο βασιλιάς William III, ο οποίος χρειαζόταν απελπιστικά χρήματα μετά την εισβολή της Αγγλίας κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου, δημιούργησε τη δική του τράπεζα, την Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία ήταν τότε ιδιωτική.
Σε αντάλλαγμα, επέτρεψε στην τράπεζα να εκδίδει τραπεζογραμμάτια και να διαπραγματεύεται ομολογίες.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο John Law έπεισε τον τότε βασιλιά Louis V να ιδρύσει μια Κεντρική Τράπεζα στη Γαλλία και είχε όλα τα έσοδα να πληρώνονται από μια τράπεζα.
Ο John Law έπεισε τον μονάρχη ότι αυτό θα γεμίσει το άδειο ταμείο και θα βοηθήσει να ανακουφιστούν οι οικονομικές δυσκολίες.
Η τράπεζα ανέλαβε τα χρέη της χώρας, ενώ οι επενδυτές της διαπραγματεύονταν τραπεζικά ομόλογα για μετοχές σε μια εταιρεία γνωστή ως Missouri Company.
Το οικονομικό σχέδιο του John Law προκάλεσε την οικονομική καταστροφή πολλών Γάλλων πολιτών και το νόμισμα ξεκίνησε να υποστηρίζεται από το χρυσό.
Ενώ τα σχέδια του John Law και του βασιλιά Louie V δεν έφεραν το αναμενόμενο αποτέλεσμα, κατέδειξαν τη χρησιμότητα των χαρτονομισμάτων στο εμπόριο έναντι του χρυσού.
Τα χαρτονομίσματα ήταν ευκολότερα στη χρήση και στη μεταφορά.
Αν και λιγότερο αξιόπιστα από τον χρυσό, όταν τo χαρτονόμισμα είχε εκδοθεί από μια Κεντρική Τράπεζα, θεωρούνταν αξιόπιστο.
Από την πλευρά της κυβέρνησης, η έκδοση χρημάτων με αυξημένη αξία ήταν ωφέλιμη όταν ήρθε η ώρα να εξοφληθούν τα χρέη της, δεδομένου ότι το χρέος προς αποπληρωμή μειώθηκε αυτόματα σε αξία.
Όπως κάποιος είπε, είναι καλό να είμαι βασιλιάς.
Ο πρώτος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Alexander Hamilton, κοίταξε την Ευρώπη για καθοδήγηση, καθώς αντιμετώπισε μια άγνωστη οικονομική επικράτεια.
Υποστήριξε μια ισχυρή Κεντρική Τράπεζα για να σταθεροποιήσει το νόμισμα και να βοηθήσει τη νέα οικονομία των ΗΠΑ να ευδοκιμήσει.
Οι αντίπαλοι του Hamilton είδαν κάθε κεντρική εξουσία ως νέο κίνδυνο.
Θεωρήθηκε ότι αυτές οι κυβερνητικές τράπεζες θα ευνοούσαν τους δανειστές έναντι των οφειλετών.
Η Τράπεζα της Αγγλίας προσχώρησε στον κανόνα του χρυσού, βάση του οποίου κάθε ανταλλαγή χαρτονομισμάτων υποστηριζόταν από μια καθορισμένη ποσότητα χρυσού.
Αυτή η πολιτική εξασφάλιζε ότι το νόμισμα παρέμεινε σταθερό και δεν μπορούσε να χειραγωγηθεί.
Αυτό κράτησε μέχρι το 1825.
Στη Γαλλία, o κανόνας του χρυσού καταργήθηκε κατά τη διάρκεια του χάους των ναπολεόντειων πολέμων.
Ως αποτέλεσμα, ο πληθωρισμός ήταν εκτός ελέγχου και το χρέος αυξήθηκε.
Η Γαλλία πήρε το μάθημά της σκληρά και αποκατέστησε τον κανόνα του χρυσού το 1819.
Η χρηματοπιστωτική σταθερότητα αποκαταστάθηκε για δεκαετίες, αν και η Κεντρική Τράπεζα αναγκάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια της για να προσελκύσει ξένους επενδυτές.
Αυτό έβλαψε τους φτωχούς που εργάζονταν περισσότερο από τους πλούσιους, αλλά μόνο οι ιδιοκτήτες είχαν δικαίωμα ψήφου.
Η Γαλλία έθεσε ανάλογα τις προτεραιότητές της.
Μέχρι το 19ο αιώνα, οι Κεντρικές τράπεζες επέκτειναν τις αρμοδιότητές τους στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων.
Το 1825, η βρετανική οικονομία συνετρίβη μετά από αμφισβητούμενες επενδύσεις σε αμφίβολες επιχειρήσεις στη Νότια Αμερική.
Η Τράπεζα της Αγγλίας εισήλθε στην κρίση ως «δανειστής της έσχατης ανάγκης».
Ήταν σε θέση να δανείσει χρήματα στις τράπεζες με υψηλά επιτόκια.
Αυτό συνεπάγεται αύξηση της προσφοράς χρήματος, η οποία ήταν αντίθετη προς τον σκοπό της κεντρικής τράπεζας.
Αυτή η ιδέα του «δανειστή της έσχατης ανάγκης» βρέθηκε στο προσκήνιο.
Μετά την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, βρέθηκε γρήγορα σε κατάσταση κρίσης λόγω του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Τράπεζα της Αγγλίας αρνήθηκε να ανταλλάξει τραπεζογραμμάτια για χρυσό, μια πολιτική που εξακολουθεί να υπάρχει μερικώς μέχρι σήμερα.
Οι περισσότερες άλλες χώρες απλά εκτύπωσαν χρήματα με ανησυχητικό ρυθμό, μόνο για να ζήσουν με πληθωρισμό και υπερπληθωρισμό, όπως στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Εάν οι Κεντρικές Τράπεζες είχαν κακή διαχείριση των χρημάτων κατά τη διάρκεια της εποχής μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέχισαν τους ίδιους χειρισμούς στη δεκαετία του 1930.
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, σχεδόν οι μισές αμερικανικές τράπεζες κατέρρευσαν, μαζί με τα περιουσιακά στοιχεία των πελατών τους.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Fed συνέχισε την εύκολη νομισματική πολιτική του, παρά τον προκύπτοντα πληθωρισμό.
Ο Πρόεδρος Truman ήθελε ο πρόεδρος της Fed Martin να διατηρήσει χαμηλά τα επιτόκια, αλλά ο Martin δεν είχε τέτοια πρόθεση, προκαλώντας έτσι περαιτέρω πληθωρισμό.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Johnson κατέφυγε στον εκφοβισμό του Martin.
Ο πρόεδρος Nixon χρησιμοποίησε τη δύναμη του Τύπου για να διαρρεύσει ψευδείς φήμες για τον διάδοχο του Martin, Arthur Burns. Ο πρόεδρος Nixon αποδείχθηκε ο νικητής και κέρδισε αυτόν τον γύρο.
Τα επιτόκια διατηρήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα.
Η εποχή μετά το Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο είδε τη δύναμη των κεντρικών τραπεζών να αυξάνεται.
Πολλές Κεντρικές τράπεζες έχουν γίνει πιο ανεξάρτητες από τις κυβερνήσεις τους.
Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση της ισχύος τους, και το οικονομικό χάος, το παγκόσμιο χρέος και ο πληθωρισμός συνεχίζουν να αυξάνονται.
Η ανταπόκριση των Κεντρικών Τραπεζών στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, ήταν να τυπωθούν όσο δυνατόν περισσότερα χρήματα για να σώσουν τις τράπεζες, αντί να βοηθήσει την ανάκαμψη της οικονομίας.
Ο αρχικός σκοπός των Κεντρικών Τραπεζών έχει αλλάξει σαφώς καθώς διευρύνθηκαν οι εξουσίες και οι ευθύνες τους.
Έχουν γίνει διαχειριστές κρίσης, αλλά δεν έχουν αποδειχθεί πάντα αποτελεσματικές σε αυτόν τον ρόλο.
Ο μελλοντικός τους ρόλος θα είναι αβέβαιος.
Αλλά μόλις κάποιος αποκτήσει δύναμη, σπάνια παραιτείται εύκολα.
Από την οικονομική κρίση του 2008, ο ισολογισμός της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, αποτελούμενος από περιουσιακά στοιχεία, υποχρεώσεις και ίδια κεφάλαια, έχει εξεταστεί διεξοδικότερα.
Όπως φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα, οι Κεντρικές τράπεζες έχουν αυξήσει σημαντικά το ενεργητικό τους από το 2008.
Στα 4,476 τρισ. δολάρια, τα περιουσιακά στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας αποτελούν το 23% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Ο αριθμός αυτός είναι πραγματικά χαμηλός σε σύγκριση με το 93% που κατέχει η Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Το μεγάλο ερώτημα είναι ποιος θα διασώσει τις Κεντρικές Τράπεζες αυτή τη φορά όταν «σπάσει η φούσκα» που έχουν δημιουργήσει;
Νίκος Κονδυλόπουλος
www.bankingnews.gr
Όταν το χρήμα υποστηριζόταν από χρυσό, αυτό ήταν ευλόγως εύκολο να γίνει.
Το χρηματικό ποσό που βρίσκονταν σε κυκλοφορία περιοριζόταν από την ποσότητα του χρυσού που κρατούσαν οι Κεντρικές Τράπεζες στα θησαυροφυλάκιά τους.
Από τις αρχές του εικοστού αιώνα, ωστόσο, οι χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, απομακρύνθηκαν από τον κανόνα του χρυσού, δηλαδή τη σύνδεση του χρήματος με το χρυσό.
Αυτό άλλαξε τις λειτουργίες των Κεντρικών Τραπεζών από τη σταθεροποίηση του νομίσματος στον ενεργό επηρεασμό των παγκόσμιων οικονομικών αποφάσεων.
Όταν η Μεγάλη Βρετανία έδωσε στην Τράπεζα της Αγγλίας την εξουσία να καθορίζει τα επιτόκια πριν από είκοσι ένα χρόνια, επιβεβαιώθηκε μια αμφισβητήσιμη και επικίνδυνη τάση.
Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζιτών άλλαξε από μικρούς παίκτες στον οικονομικό χώρο σε πανίσχυρα αστέρια στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική σκηνή.
Αυτή η τάση συνεχίστηκε καθώς οι Κεντρικές Τράπεζες αγοράζουν δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία και καθορίζουν και διαχειρίζονται πολιτικές πολύ πιο πέρα από τα οικονομικά δεδομένα.
Για παράδειγμα η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας έχει εκφράσει τη γνώμη της για τη θρησκευτική ανοχή, ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας έχει εκφράσει άποψη για το θέμα της κλιματικής αλλαγής.
Ως αποτέλεσμα, οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν δεχθεί σημαντικές επικρίσεις για την υπέρβαση του ρόλου τους από παράγοντας σταθερότητας του νομίσματος στον ευρύτερον καθορισμό των οικονομικών πολιτικών, όπως έκαναν ευρέως κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την οικονομική κρίση του 2008.
Από τον 17ο αιώνα, οι εξουσίες των κεντρικών τραπεζών έχουν διαφοροποιηθεί.
Πολλές από αυτές τις εξουσίες δόθηκαν ή περιορίστηκαν από τις ανάγκες των κυβερνήσεων, οι οποίες απαίτησαν τη σταθεροποίηση του νομίσματος, την προστασία από τον πληθωρισμό και τη χειραγώγηση των παγκόσμιων πολιτικών.
Οι Κεντρικοί Τραπεζίτες έχουν θεωρηθεί ως εμπειρογνώμονες και οι κυβερνήσεις τους έχουν χρησιμοποιήσει όταν ταιριάζουν στις ανάγκες τους.
Η σχέση μεταξύ κυβερνήσεων και Κεντρικών Τραπεζών έχει γίνει τόσο συμβιωτική, που είναι συχνά δύσκολο να προσδιοριστεί ποια οντότητα κατέχει την πραγματική εξουσία.
Από τότε που ιδρύθηκε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) το 1913, έχει χειραγωγήσει τη Μεγάλη Ύφεση, τον πληθωρισμό της δεκαετίας του 1960 και τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Αντί να επιτρέψει στις δυνάμεις της αγοράς να σταθεροποιήσουν την οικονομία, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έγινε ενεργός συμμετέχον, συνεργαζόμενη χέρι με χέρι με την κυβέρνηση για να επιτύχει τους συνεχώς μεταβαλλόμενους στόχους.
Ίσως ο William III της Αγγλίας (και της Ολλανδίας) άνοιξε τις πύλες.
Όταν ο βασιλιάς William III, ο οποίος χρειαζόταν απελπιστικά χρήματα μετά την εισβολή της Αγγλίας κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου, δημιούργησε τη δική του τράπεζα, την Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία ήταν τότε ιδιωτική.
Σε αντάλλαγμα, επέτρεψε στην τράπεζα να εκδίδει τραπεζογραμμάτια και να διαπραγματεύεται ομολογίες.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο John Law έπεισε τον τότε βασιλιά Louis V να ιδρύσει μια Κεντρική Τράπεζα στη Γαλλία και είχε όλα τα έσοδα να πληρώνονται από μια τράπεζα.
Ο John Law έπεισε τον μονάρχη ότι αυτό θα γεμίσει το άδειο ταμείο και θα βοηθήσει να ανακουφιστούν οι οικονομικές δυσκολίες.
Η τράπεζα ανέλαβε τα χρέη της χώρας, ενώ οι επενδυτές της διαπραγματεύονταν τραπεζικά ομόλογα για μετοχές σε μια εταιρεία γνωστή ως Missouri Company.
Το οικονομικό σχέδιο του John Law προκάλεσε την οικονομική καταστροφή πολλών Γάλλων πολιτών και το νόμισμα ξεκίνησε να υποστηρίζεται από το χρυσό.
Ενώ τα σχέδια του John Law και του βασιλιά Louie V δεν έφεραν το αναμενόμενο αποτέλεσμα, κατέδειξαν τη χρησιμότητα των χαρτονομισμάτων στο εμπόριο έναντι του χρυσού.
Τα χαρτονομίσματα ήταν ευκολότερα στη χρήση και στη μεταφορά.
Αν και λιγότερο αξιόπιστα από τον χρυσό, όταν τo χαρτονόμισμα είχε εκδοθεί από μια Κεντρική Τράπεζα, θεωρούνταν αξιόπιστο.
Από την πλευρά της κυβέρνησης, η έκδοση χρημάτων με αυξημένη αξία ήταν ωφέλιμη όταν ήρθε η ώρα να εξοφληθούν τα χρέη της, δεδομένου ότι το χρέος προς αποπληρωμή μειώθηκε αυτόματα σε αξία.
Όπως κάποιος είπε, είναι καλό να είμαι βασιλιάς.
Ο πρώτος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Alexander Hamilton, κοίταξε την Ευρώπη για καθοδήγηση, καθώς αντιμετώπισε μια άγνωστη οικονομική επικράτεια.
Υποστήριξε μια ισχυρή Κεντρική Τράπεζα για να σταθεροποιήσει το νόμισμα και να βοηθήσει τη νέα οικονομία των ΗΠΑ να ευδοκιμήσει.
Οι αντίπαλοι του Hamilton είδαν κάθε κεντρική εξουσία ως νέο κίνδυνο.
Θεωρήθηκε ότι αυτές οι κυβερνητικές τράπεζες θα ευνοούσαν τους δανειστές έναντι των οφειλετών.
Η Τράπεζα της Αγγλίας προσχώρησε στον κανόνα του χρυσού, βάση του οποίου κάθε ανταλλαγή χαρτονομισμάτων υποστηριζόταν από μια καθορισμένη ποσότητα χρυσού.
Αυτή η πολιτική εξασφάλιζε ότι το νόμισμα παρέμεινε σταθερό και δεν μπορούσε να χειραγωγηθεί.
Αυτό κράτησε μέχρι το 1825.
Στη Γαλλία, o κανόνας του χρυσού καταργήθηκε κατά τη διάρκεια του χάους των ναπολεόντειων πολέμων.
Ως αποτέλεσμα, ο πληθωρισμός ήταν εκτός ελέγχου και το χρέος αυξήθηκε.
Η Γαλλία πήρε το μάθημά της σκληρά και αποκατέστησε τον κανόνα του χρυσού το 1819.
Η χρηματοπιστωτική σταθερότητα αποκαταστάθηκε για δεκαετίες, αν και η Κεντρική Τράπεζα αναγκάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια της για να προσελκύσει ξένους επενδυτές.
Αυτό έβλαψε τους φτωχούς που εργάζονταν περισσότερο από τους πλούσιους, αλλά μόνο οι ιδιοκτήτες είχαν δικαίωμα ψήφου.
Η Γαλλία έθεσε ανάλογα τις προτεραιότητές της.
Μέχρι το 19ο αιώνα, οι Κεντρικές τράπεζες επέκτειναν τις αρμοδιότητές τους στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων.
Το 1825, η βρετανική οικονομία συνετρίβη μετά από αμφισβητούμενες επενδύσεις σε αμφίβολες επιχειρήσεις στη Νότια Αμερική.
Η Τράπεζα της Αγγλίας εισήλθε στην κρίση ως «δανειστής της έσχατης ανάγκης».
Ήταν σε θέση να δανείσει χρήματα στις τράπεζες με υψηλά επιτόκια.
Αυτό συνεπάγεται αύξηση της προσφοράς χρήματος, η οποία ήταν αντίθετη προς τον σκοπό της κεντρικής τράπεζας.
Αυτή η ιδέα του «δανειστή της έσχατης ανάγκης» βρέθηκε στο προσκήνιο.
Μετά την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, βρέθηκε γρήγορα σε κατάσταση κρίσης λόγω του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Τράπεζα της Αγγλίας αρνήθηκε να ανταλλάξει τραπεζογραμμάτια για χρυσό, μια πολιτική που εξακολουθεί να υπάρχει μερικώς μέχρι σήμερα.
Οι περισσότερες άλλες χώρες απλά εκτύπωσαν χρήματα με ανησυχητικό ρυθμό, μόνο για να ζήσουν με πληθωρισμό και υπερπληθωρισμό, όπως στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Εάν οι Κεντρικές Τράπεζες είχαν κακή διαχείριση των χρημάτων κατά τη διάρκεια της εποχής μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέχισαν τους ίδιους χειρισμούς στη δεκαετία του 1930.
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, σχεδόν οι μισές αμερικανικές τράπεζες κατέρρευσαν, μαζί με τα περιουσιακά στοιχεία των πελατών τους.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Fed συνέχισε την εύκολη νομισματική πολιτική του, παρά τον προκύπτοντα πληθωρισμό.
Ο Πρόεδρος Truman ήθελε ο πρόεδρος της Fed Martin να διατηρήσει χαμηλά τα επιτόκια, αλλά ο Martin δεν είχε τέτοια πρόθεση, προκαλώντας έτσι περαιτέρω πληθωρισμό.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Johnson κατέφυγε στον εκφοβισμό του Martin.
Ο πρόεδρος Nixon χρησιμοποίησε τη δύναμη του Τύπου για να διαρρεύσει ψευδείς φήμες για τον διάδοχο του Martin, Arthur Burns. Ο πρόεδρος Nixon αποδείχθηκε ο νικητής και κέρδισε αυτόν τον γύρο.
Τα επιτόκια διατηρήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα.
Η εποχή μετά το Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο είδε τη δύναμη των κεντρικών τραπεζών να αυξάνεται.
Πολλές Κεντρικές τράπεζες έχουν γίνει πιο ανεξάρτητες από τις κυβερνήσεις τους.
Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση της ισχύος τους, και το οικονομικό χάος, το παγκόσμιο χρέος και ο πληθωρισμός συνεχίζουν να αυξάνονται.
Η ανταπόκριση των Κεντρικών Τραπεζών στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, ήταν να τυπωθούν όσο δυνατόν περισσότερα χρήματα για να σώσουν τις τράπεζες, αντί να βοηθήσει την ανάκαμψη της οικονομίας.
Ο αρχικός σκοπός των Κεντρικών Τραπεζών έχει αλλάξει σαφώς καθώς διευρύνθηκαν οι εξουσίες και οι ευθύνες τους.
Έχουν γίνει διαχειριστές κρίσης, αλλά δεν έχουν αποδειχθεί πάντα αποτελεσματικές σε αυτόν τον ρόλο.
Ο μελλοντικός τους ρόλος θα είναι αβέβαιος.
Αλλά μόλις κάποιος αποκτήσει δύναμη, σπάνια παραιτείται εύκολα.
Από την οικονομική κρίση του 2008, ο ισολογισμός της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, αποτελούμενος από περιουσιακά στοιχεία, υποχρεώσεις και ίδια κεφάλαια, έχει εξεταστεί διεξοδικότερα.
Όπως φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα, οι Κεντρικές τράπεζες έχουν αυξήσει σημαντικά το ενεργητικό τους από το 2008.
Στα 4,476 τρισ. δολάρια, τα περιουσιακά στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας αποτελούν το 23% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Ο αριθμός αυτός είναι πραγματικά χαμηλός σε σύγκριση με το 93% που κατέχει η Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Το μεγάλο ερώτημα είναι ποιος θα διασώσει τις Κεντρικές Τράπεζες αυτή τη φορά όταν «σπάσει η φούσκα» που έχουν δημιουργήσει;
Νίκος Κονδυλόπουλος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών