Γιατί όμως η Τουρκία υποχρεωτικά μόνη της θα επιλύσει τα προβλήματα της;
Η κατακρήμνιση της Τουρκικής λίρας έως τις 7,24 ανά δολάριο και η ακόλουθη ανάκαμψη έως τις 5,74 ανά δολάριο...για να υποχωρήσει εκ νέου στις 6 λίρες ανά δολάριο δεν ήταν απόρροια μόνο της κρίσης που ξέσπασε στις αναδυόμενες αγορές, προφανώς και υπάρχουν αβεβαιότητες στην Τουρκική οικονομία.
Η Τουρκική οικονομία έχει ακολουθήσει αποκλίνουσες πολιτικές ειδικά με την Κεντρική Τράπεζα για να αντιμετωπίσει την επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών.
Ωστόσο η Τουρκική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς σε τριμηνιαία βάση 7% και σε ετησιοποιημένη βάση περίπου 3,5% και 3% για το 2019.
Το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Τουρκία ανέρχεται σε 10,5 χιλ. δολάρια.
Συν τοις άλλοις το ΑΕΠ της Τουρκίας ανέρχεται σε 875 δισεκ. δολάρια (της Ελλάδος 207 δισεκ. δολάρια) και η σχέση χρέους προς ΑΕΠ μόλις στο 28% έναντι 180% της Ελλάδος.
Το χρέος της Τουρκίας σε απόλυτα μεγέθη ανέρχεται σε 264 δισεκ. δολάρια.
Ταυτόχρονα η μέση διάρκεια του δημόσιου χρέους είναι τέτοιας κλίμακας που περιορίζει σε χαμηλά επίπεδα τις πληρωμές τόκων της κυβέρνησης (1,8% του ΑΕΠ το 2017).
Αυτά μειώνουν σε κάποιο βαθμό την ευπάθεια της Τουρκίας σε κραδασμούς.
Ποιο είναι το πρόβλημα και γιατί υποχρεωτικά θα επιλύσει μόνη τα προβλήματα της, δεν μπορεί να προσφύγει ούτε στο ΔΝΤ, ούτε στην ΕΕ.
Η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 35% έναντι του αμερικανικού δολαρίου από τις αρχές του 2018, ενώ ο πληθωρισμός έφτασε στο 15,9% τον Ιούλιο 2018, το υψηλότερο ποσοστό από το Δεκέμβριο του 2003 και πολύ πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας, στο 5%.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα διευρυνθεί στο 2,5% του ΑΕΠ το 2018, από 1,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την περίοδο 2013-2017, ενώ το 42% του δημοσίου χρέους αφορά ξένο νόμισμα.
Μετά και την υποτίμηση της λίρας, το χρέος θα αυξηθεί κατά 7%, από 28,3% στο τέλος του 2017, δηλαδή στο 35% του ΑΕΠ την τρέχουσα περίοδο.
Η σημαντική υποτίμηση της λίρας έχει σοβαρές επιπτώσεις στις ανοιχτές καθαρές συναλλαγματικές θέσεις του ιδιωτικού τομέα, συνολικού ύψους 223 δισ. δολαρίων το α 'τρίμηνο του 2018
Παράλληλα με τις σημαντικές εκροές κεφαλαίων λόγω τόσο των τουρκικών πιέσεων όσο και του επιτοκιακού περιβάλλοντος, τα μικρά διεθνή αποθέματα ύψους 130,9 δισ. δολ. (106% του βραχυπρόθεσμου εξωτερικού χρέους) από τον Μάιο του 2018 κινδυνεύουν να μειωθούν.
Η δέσμευση του Qatar για επενδύσεις ύψους 15 δισεκ. ΗΠΑ είναι ευνοϊκή, αλλά δεν επιλύει τους υποκείμενους κινδύνους για το ισοζύγιο πληρωμών.
Οι συνολικές εξωτερικές δανειακές ανάγκες της Τουρκίας, που ανέρχονται σε περίπου 15% του ΑΕΠ για τους υπόλοιπους μήνες του 2018 και περίπου 25% για ολόκληρο το έτος 2019, παραμένουν αξιοσημείωτες και οφείλονται κυρίως σε αποσβέσεις του χρέους του ιδιωτικού τομέα.
Σε γενικές γραμμές αυτή είναι η εικόνα της τουρκικής οικονομίας.
Γιατί όμως η Τουρκία υποχρεωτικά μόνη της θα επιλύσει τα προβλήματα της;
Σε ανάλυση του το Bruegel στις 14 Αυγούστου, που είχε παρουσιάσει το bankingnews αναφέρει τα εξής ενδιαφέροντα.
Είναι πολύ νωρίς να ειπωθεί ότι η Τουρκία θα χρειαστεί ένα πρόγραμμα διάσωσης, όπως πρότειναν ορισμένοι.
Βεβαίως, αν η πολιτική σύγκρουση με τις ΗΠΑ κλιμακωθεί, η νευρικότητα στις αγορές για χρηματοδότηση της Τουρκίας θα αυξηθεί.
Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι για την ΕΕ που ενδιαφέρεται για την τρέχουσα τουρκική κρίση.
Πρώτον, μια χρηματοπιστωτική κρίση σε μια γειτονική χώρα της ΕΕ θα μπορούσε να έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία της ΕΕ, κυρίως μέσω της έκθεσης των τραπεζών της στην Τουρκία (κυρίως από την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία) και μέσω του εμπορίου με την Τουρκία .
Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας για μια κρίση στην Τουρκία είναι λόγω των πιθανών πολιτικών επιπτώσεων και των επακόλουθων αλλαγών στην πολιτική μετανάστευσης της Τουρκίας.
Τέλος, οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι επίσης σημαντικές.
Ο Πρόεδρος Erdogan έχει ήδη ανακοινώσει ότι η χώρα του θα μπορούσε να γυρίσει την πλάτη στη Δύση και να αναζητήσει νέους συμμάχους.
Η Τουρκία είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ από το 1952 και εδώ και πολύ καιρό έπαιξε σημαντικό ρόλο στη Μέση Ανατολή για τις δυτικές χώρες.
Μπορεί να υπάρξει εξωτερική στήριξη;
Το ΔΝΤ είναι ο προφανής υποψήφιος για την παροχή οικονομικής βοήθειας σε μια χώρα με κρίση του ισοζυγίου πληρωμών, με σαφή ανάγκη χρηματοδότησης σε δολάρια.
Ωστόσο, αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν δικαίωμα αρνησικυρίας στο εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ, de facto μπορεί να είναι δύσκολο να τεθεί σε εφαρμογή πρόγραμμα του ΔΝΤ χωρίς να συμφωνήσουν οι ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να μπλοκάρουν σχέδια στήριξης της Τουρκίας από το ΔΝΤ.
Από την άλλη πλευρά η ΕΕ θα μπορούσε να προσπαθήσει να οργανώσει χρηματοδοτική στήριξη προς την Τουρκία.
Ειδικότερα, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα μακροοικονομικής βοήθειας το οποίο προορίζεται για χώρες εταίρους εκτός ΕΕ.
Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια για να βοηθήσει τις χώρες της γειτονίας της ΕΕ, όπως η Τυνησία, η Ιορδανία, η Μολδαβία, η Γεωργία και η Ουκρανία.
Γιατί όμως δεν μπορεί να παρέμβει η ΕΕ;
Η χρήση ενός προγράμματος μακροοικονομικής στήριξης για την Τουρκία μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη.
Πρώτον, η ΕΕ δηλώνει ρητά ότι "η προϋπόθεση για τη χορήγηση προγράμματος μακροοικονομικής στήριξης είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατικών μηχανισμών", που μπορεί να είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί για την Τουρκία μετά τη συστηματική καταστολή του τουρκικού τύπου και των πολιτικών αντιπάλων των δύο τελευταίων ετών.
Δεύτερον, η συμμετοχή του ΔΝΤ θεωρείται επίσης απαραίτητη σε ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής στήριξης λόγω των μεταρρυθμίσεων που θα απαιτηθούν στην Τουρκική οικονομία.
Τρίτον, τα ποσά των δανείων των προγραμμάτων μακροοικονομικής στήριξης είναι γενικά αρκετά περιορισμένα και ακατάλληλα για την διάσωση της Τουρκίας.
Η συμμετοχή στην οικονομική στήριξη της Ουκρανίας - ανέρχεται συνολικά σε μόνο 3,4 δισ. ευρώ.
Τέταρτον η απόφαση να υποστηριχθεί η Τουρκία είναι ένα δύσκολο πολιτικό ζήτημα για την ΕΕ.
H λύση μονόδρομος για την Τουρκία
Η χρηστή διακυβέρνηση είναι θεμελιώδης για την μακροπρόθεσμη ευημερία της Τουρκίας και για την εφαρμογή υγιών οικονομικών πολιτικών.
Ένας από τους λόγους της νευρικότητας της αγοράς προς την Τουρκία βασίζεται στο γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει ορίσει τον γαμπρό του ως υπουργό Οικονομικών, θέτοντας σε αμφιβολία την ποιότητα των πολιτικών.
Τελικά, η καλύτερη προσέγγιση της ΕΕ είναι να περιμένει και να δει πώς εξελίσσεται η εσωτερική πολιτική της Τουρκίας.
www.bankingnews.gr
Η Τουρκική οικονομία έχει ακολουθήσει αποκλίνουσες πολιτικές ειδικά με την Κεντρική Τράπεζα για να αντιμετωπίσει την επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών.
Ωστόσο η Τουρκική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς σε τριμηνιαία βάση 7% και σε ετησιοποιημένη βάση περίπου 3,5% και 3% για το 2019.
Το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Τουρκία ανέρχεται σε 10,5 χιλ. δολάρια.
Συν τοις άλλοις το ΑΕΠ της Τουρκίας ανέρχεται σε 875 δισεκ. δολάρια (της Ελλάδος 207 δισεκ. δολάρια) και η σχέση χρέους προς ΑΕΠ μόλις στο 28% έναντι 180% της Ελλάδος.
Το χρέος της Τουρκίας σε απόλυτα μεγέθη ανέρχεται σε 264 δισεκ. δολάρια.
Ταυτόχρονα η μέση διάρκεια του δημόσιου χρέους είναι τέτοιας κλίμακας που περιορίζει σε χαμηλά επίπεδα τις πληρωμές τόκων της κυβέρνησης (1,8% του ΑΕΠ το 2017).
Αυτά μειώνουν σε κάποιο βαθμό την ευπάθεια της Τουρκίας σε κραδασμούς.
Ποιο είναι το πρόβλημα και γιατί υποχρεωτικά θα επιλύσει μόνη τα προβλήματα της, δεν μπορεί να προσφύγει ούτε στο ΔΝΤ, ούτε στην ΕΕ.
Η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 35% έναντι του αμερικανικού δολαρίου από τις αρχές του 2018, ενώ ο πληθωρισμός έφτασε στο 15,9% τον Ιούλιο 2018, το υψηλότερο ποσοστό από το Δεκέμβριο του 2003 και πολύ πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας, στο 5%.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα διευρυνθεί στο 2,5% του ΑΕΠ το 2018, από 1,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την περίοδο 2013-2017, ενώ το 42% του δημοσίου χρέους αφορά ξένο νόμισμα.
Μετά και την υποτίμηση της λίρας, το χρέος θα αυξηθεί κατά 7%, από 28,3% στο τέλος του 2017, δηλαδή στο 35% του ΑΕΠ την τρέχουσα περίοδο.
Η σημαντική υποτίμηση της λίρας έχει σοβαρές επιπτώσεις στις ανοιχτές καθαρές συναλλαγματικές θέσεις του ιδιωτικού τομέα, συνολικού ύψους 223 δισ. δολαρίων το α 'τρίμηνο του 2018
Παράλληλα με τις σημαντικές εκροές κεφαλαίων λόγω τόσο των τουρκικών πιέσεων όσο και του επιτοκιακού περιβάλλοντος, τα μικρά διεθνή αποθέματα ύψους 130,9 δισ. δολ. (106% του βραχυπρόθεσμου εξωτερικού χρέους) από τον Μάιο του 2018 κινδυνεύουν να μειωθούν.
Η δέσμευση του Qatar για επενδύσεις ύψους 15 δισεκ. ΗΠΑ είναι ευνοϊκή, αλλά δεν επιλύει τους υποκείμενους κινδύνους για το ισοζύγιο πληρωμών.
Οι συνολικές εξωτερικές δανειακές ανάγκες της Τουρκίας, που ανέρχονται σε περίπου 15% του ΑΕΠ για τους υπόλοιπους μήνες του 2018 και περίπου 25% για ολόκληρο το έτος 2019, παραμένουν αξιοσημείωτες και οφείλονται κυρίως σε αποσβέσεις του χρέους του ιδιωτικού τομέα.
Σε γενικές γραμμές αυτή είναι η εικόνα της τουρκικής οικονομίας.
Γιατί όμως η Τουρκία υποχρεωτικά μόνη της θα επιλύσει τα προβλήματα της;
Σε ανάλυση του το Bruegel στις 14 Αυγούστου, που είχε παρουσιάσει το bankingnews αναφέρει τα εξής ενδιαφέροντα.
Είναι πολύ νωρίς να ειπωθεί ότι η Τουρκία θα χρειαστεί ένα πρόγραμμα διάσωσης, όπως πρότειναν ορισμένοι.
Βεβαίως, αν η πολιτική σύγκρουση με τις ΗΠΑ κλιμακωθεί, η νευρικότητα στις αγορές για χρηματοδότηση της Τουρκίας θα αυξηθεί.
Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι για την ΕΕ που ενδιαφέρεται για την τρέχουσα τουρκική κρίση.
Πρώτον, μια χρηματοπιστωτική κρίση σε μια γειτονική χώρα της ΕΕ θα μπορούσε να έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία της ΕΕ, κυρίως μέσω της έκθεσης των τραπεζών της στην Τουρκία (κυρίως από την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία) και μέσω του εμπορίου με την Τουρκία .
Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας για μια κρίση στην Τουρκία είναι λόγω των πιθανών πολιτικών επιπτώσεων και των επακόλουθων αλλαγών στην πολιτική μετανάστευσης της Τουρκίας.
Τέλος, οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι επίσης σημαντικές.
Ο Πρόεδρος Erdogan έχει ήδη ανακοινώσει ότι η χώρα του θα μπορούσε να γυρίσει την πλάτη στη Δύση και να αναζητήσει νέους συμμάχους.
Η Τουρκία είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ από το 1952 και εδώ και πολύ καιρό έπαιξε σημαντικό ρόλο στη Μέση Ανατολή για τις δυτικές χώρες.
Μπορεί να υπάρξει εξωτερική στήριξη;
Το ΔΝΤ είναι ο προφανής υποψήφιος για την παροχή οικονομικής βοήθειας σε μια χώρα με κρίση του ισοζυγίου πληρωμών, με σαφή ανάγκη χρηματοδότησης σε δολάρια.
Ωστόσο, αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν δικαίωμα αρνησικυρίας στο εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ, de facto μπορεί να είναι δύσκολο να τεθεί σε εφαρμογή πρόγραμμα του ΔΝΤ χωρίς να συμφωνήσουν οι ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να μπλοκάρουν σχέδια στήριξης της Τουρκίας από το ΔΝΤ.
Από την άλλη πλευρά η ΕΕ θα μπορούσε να προσπαθήσει να οργανώσει χρηματοδοτική στήριξη προς την Τουρκία.
Ειδικότερα, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα μακροοικονομικής βοήθειας το οποίο προορίζεται για χώρες εταίρους εκτός ΕΕ.
Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια για να βοηθήσει τις χώρες της γειτονίας της ΕΕ, όπως η Τυνησία, η Ιορδανία, η Μολδαβία, η Γεωργία και η Ουκρανία.
Γιατί όμως δεν μπορεί να παρέμβει η ΕΕ;
Η χρήση ενός προγράμματος μακροοικονομικής στήριξης για την Τουρκία μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη.
Πρώτον, η ΕΕ δηλώνει ρητά ότι "η προϋπόθεση για τη χορήγηση προγράμματος μακροοικονομικής στήριξης είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατικών μηχανισμών", που μπορεί να είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί για την Τουρκία μετά τη συστηματική καταστολή του τουρκικού τύπου και των πολιτικών αντιπάλων των δύο τελευταίων ετών.
Δεύτερον, η συμμετοχή του ΔΝΤ θεωρείται επίσης απαραίτητη σε ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής στήριξης λόγω των μεταρρυθμίσεων που θα απαιτηθούν στην Τουρκική οικονομία.
Τρίτον, τα ποσά των δανείων των προγραμμάτων μακροοικονομικής στήριξης είναι γενικά αρκετά περιορισμένα και ακατάλληλα για την διάσωση της Τουρκίας.
Η συμμετοχή στην οικονομική στήριξη της Ουκρανίας - ανέρχεται συνολικά σε μόνο 3,4 δισ. ευρώ.
Τέταρτον η απόφαση να υποστηριχθεί η Τουρκία είναι ένα δύσκολο πολιτικό ζήτημα για την ΕΕ.
H λύση μονόδρομος για την Τουρκία
Η χρηστή διακυβέρνηση είναι θεμελιώδης για την μακροπρόθεσμη ευημερία της Τουρκίας και για την εφαρμογή υγιών οικονομικών πολιτικών.
Ένας από τους λόγους της νευρικότητας της αγοράς προς την Τουρκία βασίζεται στο γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει ορίσει τον γαμπρό του ως υπουργό Οικονομικών, θέτοντας σε αμφιβολία την ποιότητα των πολιτικών.
Τελικά, η καλύτερη προσέγγιση της ΕΕ είναι να περιμένει και να δει πώς εξελίσσεται η εσωτερική πολιτική της Τουρκίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών