Το λάθος ΔΝΤ - Βρυξελλών και η λιτότητα που «πνίγει» τους Νοτιοευρωπαίους
Για... «πολεμική εναντίον της Ρώμης» κάνει λόγο ο Σαλβίνι μετά την απόρριψη του προσχεδίου του ιταλικού προϋπολογισμού από την «Ιερά Εξέταση» των Βρυξελλών.
Από τη μια οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που εκτιμούν ότι ο προϋπολογισμός της Ιταλίας το 2019 εκτοξεύει το έλλειμμα στο 2,4% του ΑΕΠ, από την άλλη οι ευρωσκεπτικιστές που δε δείχνουν ότι θα κάνουν εύκολα πίσω και στη...μέση τα καλπάζοντα ιταλικά spreads.
Τι προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού των Ιταλών για το 2019
Το πακέτο για το 2019 βαφτίστηκε «ιταλική μανούβρα» και παρά το ότι περιλαμβάνει και λίγο μαστίγιο δίπλα στο πολύ καρότο, θεωρείται ότι θα «φουσκώσει» το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας.
«Μαστίγιο» τα μέτρα φορολογικής επιβάρυνσης για τράπεζες και ασφαλιστικές επιχειρήσεις, η γκιλοτίνα στις υψηλές συντάξεις από 4500 ευρώ και άνω (καθαρά όχι μικτά), οι περικοπές στρατιωτικών δαπανών και ο εξορθολογισμός των δημοσίων δαπανών που αφορούν τις αγορές του Δημοσίου δηλαδή τη δημόσια κατανάλωση ύψους περίπου 2 δις.
Το «καρότο» αφορά τις γενναίες αυξήσεις των χαμηλών συντάξεων από 500 ευρώ σε 780 ευρώ μηνιαίως, τη φορολογική αμνηστία με χάρη στα αδήλωτα εισοδήματα και φορολόγηση αυτών μόνο του τελευταίου έτους με 30% και τη διαγραφή οφειλών για όσους χρωστούν μέχρι 1000 ευρώ, τις φορολογικές ελαφρύνσεις για μικρές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις από νέους και start ups, τη δυνατότητα εξόδου στη σύνταξη στα 62 με συμπληρωμένα 38 χρόνια εργασίας και άλλα.
Το λάθος ΔΝΤ - Βρυξελλών και η λιτότητα που «πνίγει» τους Νοτιοευρωπαίους
Εδώ να υπογραμμίσουμε ότι η λιτότητα δεν έχει την ίδια επίδραση σε Βόρεια και Νότια Ευρώπη. Αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες : Στην υψηλή ροπή για κατανάλωση των Νοτιοευρωπαίων και στην υψηλή ροπή για εισαγωγές λόγω του σκληρού νομίσματος.
Οι δύο αυτές παράμετροι καθιστούν διαφορετικές τις τιμές των πολλαπλασιαστών στις διάφορες χώρες της Ευρωζώνης: Στα λίθινα χρόνια της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, το μέγεθος του πολλαπλασιαστή εισοδήματος δεν είναι το ίδιο στις χώρες του κοινού νομίσματος.
Ο πολλαπλασιαστής εισοδήματος δείχνει πόσο επιδρά μια αύξηση ή μείωση της συνολικής ζήτησης στο εισόδημα. Κι αυτό διότι όταν το κράτος περικόπτει δημόσιες δαπάνες ή όταν στην οικονομία μειώνεται η επενδυτική δαπάνη, το εισόδημα δε μένει ανεπηρέαστο.
Ο πολλαπλασιαστής παίρνει τιμή 1,60 στην Ελλάδα, 1,35 στην Ιταλία και μόλις 1,17 στη Γερμανία, ενώ σε άλλες βόρειες χώρες όπως το Λουξεμβούργο είναι 0,25.
Αυτό σημαίνει ότι για κάθε ένα επιπλέον ευρώ που δίνει σε συντάξεις το ιταλικό κράτος, παράγεται εισόδημα στην ιταλική οικονομία 1,35 ευρώ επιπλέον.
Βλέπουμε ότι μικρό αντίκτυπο έχει η μείωση δημοσίων δαπανών σε Λουξεμβούργο και μεγάλο σε Ιταλία και Ελλάδα.
Πώς λειτουργεί ο πολλαπλασιαστής
Ας πούμε ότι το κράτος κόβει 100 ευρώ το μήνα από τους συνταξιούχους στην Ελλάδα. Ο Έλληνας έχει οριακή ροπή για κατανάλωση 0,70 στην περίοδο 2010-2017.
Αυτό σημαίνει ότι για κάθε πρόσθετο 1 ευρώ που του κόβεις, μειώνει την ιδιωτική του κατανάλωση κατά 70 λεπτά, χώρια τα έσοδα που χάνει το ελληνικό κράτος από τη μη είσπραξη έμμεσων φόρων.
Ο συνταξιούχος κύριος Νίκος που του κόψαν απ’ τη σύνταξη 100 ευρώ, θα ψωνίζει 70 ευρώ λιγότερο από την κυρά Μαρία την περιπτερού, από όπου αγοράζει ελληνικά και εισαγόμενα προϊόντα. Από αυτά τα 70 ευρώ η κυρά Μαρία θα παραγγέλνει 32% λιγότερα εισαγόμενα προϊόντα (οριακή ροπή για εισαγωγές) 68% λιγότερα ελληνικά.
Άρα η ελληνική επιχείρηση του κύριου Τάσου που της πουλά πορτοκαλάδες θα της πουλά λιγότερες πορτοκαλάδες 68%∙70=47,6 ευρώ. Μέχρι τώρα η ελληνική οικονομία έχει χάσει 47,6 ευρώ.
Στη συνέχεια ο επιχειρηματίας κύριος Τάσος θα μειώσει και αυτός την κατανάλωσή του για κάθε ένα ευρώ που έχασε κατά 70 λεπτά, οπότε από τα 47,6 ευρώ που έχασε θα καταναλώνει λιγότερο κατά 26,60 ευρώ, θα ψωνίζει λιγότερο κατά 26,6 ευρώ από τον κρεοπώλη τον κύριο Ιάκωβο που του πουλά 32% εισαγόμενα και 68% ελληνικά κρέατα, άρα ελληνικά κρέατα αξίας 18,08 ευρώ από το ζωέμπορα Στέφανο.
Μέχρι τώρα η οικονομία έχει χάσει 47,6+18,08=65,68 ευρώ και... πάει λέγοντας όπου τελικά τα 100 ευρώ που κόπηκαν από τον συνταξιούχο θα έχουν αντίκτυπο μείωση του εισοδήματος στην ελληνική οικονομία κατά 160 ευρώ.
Κωνσταντίνος Βουδούρης
Καθηγητής Οικονομικών/Χρηματοοικονομικών
www.bankingnews.gr
Από τη μια οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που εκτιμούν ότι ο προϋπολογισμός της Ιταλίας το 2019 εκτοξεύει το έλλειμμα στο 2,4% του ΑΕΠ, από την άλλη οι ευρωσκεπτικιστές που δε δείχνουν ότι θα κάνουν εύκολα πίσω και στη...μέση τα καλπάζοντα ιταλικά spreads.
Τι προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού των Ιταλών για το 2019
Το πακέτο για το 2019 βαφτίστηκε «ιταλική μανούβρα» και παρά το ότι περιλαμβάνει και λίγο μαστίγιο δίπλα στο πολύ καρότο, θεωρείται ότι θα «φουσκώσει» το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας.
«Μαστίγιο» τα μέτρα φορολογικής επιβάρυνσης για τράπεζες και ασφαλιστικές επιχειρήσεις, η γκιλοτίνα στις υψηλές συντάξεις από 4500 ευρώ και άνω (καθαρά όχι μικτά), οι περικοπές στρατιωτικών δαπανών και ο εξορθολογισμός των δημοσίων δαπανών που αφορούν τις αγορές του Δημοσίου δηλαδή τη δημόσια κατανάλωση ύψους περίπου 2 δις.
Το «καρότο» αφορά τις γενναίες αυξήσεις των χαμηλών συντάξεων από 500 ευρώ σε 780 ευρώ μηνιαίως, τη φορολογική αμνηστία με χάρη στα αδήλωτα εισοδήματα και φορολόγηση αυτών μόνο του τελευταίου έτους με 30% και τη διαγραφή οφειλών για όσους χρωστούν μέχρι 1000 ευρώ, τις φορολογικές ελαφρύνσεις για μικρές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις από νέους και start ups, τη δυνατότητα εξόδου στη σύνταξη στα 62 με συμπληρωμένα 38 χρόνια εργασίας και άλλα.
Το λάθος ΔΝΤ - Βρυξελλών και η λιτότητα που «πνίγει» τους Νοτιοευρωπαίους
Εδώ να υπογραμμίσουμε ότι η λιτότητα δεν έχει την ίδια επίδραση σε Βόρεια και Νότια Ευρώπη. Αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες : Στην υψηλή ροπή για κατανάλωση των Νοτιοευρωπαίων και στην υψηλή ροπή για εισαγωγές λόγω του σκληρού νομίσματος.
Οι δύο αυτές παράμετροι καθιστούν διαφορετικές τις τιμές των πολλαπλασιαστών στις διάφορες χώρες της Ευρωζώνης: Στα λίθινα χρόνια της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, το μέγεθος του πολλαπλασιαστή εισοδήματος δεν είναι το ίδιο στις χώρες του κοινού νομίσματος.
Ο πολλαπλασιαστής εισοδήματος δείχνει πόσο επιδρά μια αύξηση ή μείωση της συνολικής ζήτησης στο εισόδημα. Κι αυτό διότι όταν το κράτος περικόπτει δημόσιες δαπάνες ή όταν στην οικονομία μειώνεται η επενδυτική δαπάνη, το εισόδημα δε μένει ανεπηρέαστο.
Ο πολλαπλασιαστής παίρνει τιμή 1,60 στην Ελλάδα, 1,35 στην Ιταλία και μόλις 1,17 στη Γερμανία, ενώ σε άλλες βόρειες χώρες όπως το Λουξεμβούργο είναι 0,25.
Αυτό σημαίνει ότι για κάθε ένα επιπλέον ευρώ που δίνει σε συντάξεις το ιταλικό κράτος, παράγεται εισόδημα στην ιταλική οικονομία 1,35 ευρώ επιπλέον.
Βλέπουμε ότι μικρό αντίκτυπο έχει η μείωση δημοσίων δαπανών σε Λουξεμβούργο και μεγάλο σε Ιταλία και Ελλάδα.
Πώς λειτουργεί ο πολλαπλασιαστής
Ας πούμε ότι το κράτος κόβει 100 ευρώ το μήνα από τους συνταξιούχους στην Ελλάδα. Ο Έλληνας έχει οριακή ροπή για κατανάλωση 0,70 στην περίοδο 2010-2017.
Αυτό σημαίνει ότι για κάθε πρόσθετο 1 ευρώ που του κόβεις, μειώνει την ιδιωτική του κατανάλωση κατά 70 λεπτά, χώρια τα έσοδα που χάνει το ελληνικό κράτος από τη μη είσπραξη έμμεσων φόρων.
Ο συνταξιούχος κύριος Νίκος που του κόψαν απ’ τη σύνταξη 100 ευρώ, θα ψωνίζει 70 ευρώ λιγότερο από την κυρά Μαρία την περιπτερού, από όπου αγοράζει ελληνικά και εισαγόμενα προϊόντα. Από αυτά τα 70 ευρώ η κυρά Μαρία θα παραγγέλνει 32% λιγότερα εισαγόμενα προϊόντα (οριακή ροπή για εισαγωγές) 68% λιγότερα ελληνικά.
Άρα η ελληνική επιχείρηση του κύριου Τάσου που της πουλά πορτοκαλάδες θα της πουλά λιγότερες πορτοκαλάδες 68%∙70=47,6 ευρώ. Μέχρι τώρα η ελληνική οικονομία έχει χάσει 47,6 ευρώ.
Στη συνέχεια ο επιχειρηματίας κύριος Τάσος θα μειώσει και αυτός την κατανάλωσή του για κάθε ένα ευρώ που έχασε κατά 70 λεπτά, οπότε από τα 47,6 ευρώ που έχασε θα καταναλώνει λιγότερο κατά 26,60 ευρώ, θα ψωνίζει λιγότερο κατά 26,6 ευρώ από τον κρεοπώλη τον κύριο Ιάκωβο που του πουλά 32% εισαγόμενα και 68% ελληνικά κρέατα, άρα ελληνικά κρέατα αξίας 18,08 ευρώ από το ζωέμπορα Στέφανο.
Μέχρι τώρα η οικονομία έχει χάσει 47,6+18,08=65,68 ευρώ και... πάει λέγοντας όπου τελικά τα 100 ευρώ που κόπηκαν από τον συνταξιούχο θα έχουν αντίκτυπο μείωση του εισοδήματος στην ελληνική οικονομία κατά 160 ευρώ.
Κωνσταντίνος Βουδούρης
Καθηγητής Οικονομικών/Χρηματοοικονομικών
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών