Ο Guzman υποστηρίζει κανόνες που κάνουν δυσκολότερη την πληρωμή των πιστωτών γιατί τα κράτη χρειάζονται «χώρο» για να αναπτυχθούν - Αν έχουν εγκλωβιστεί σε μη ρεαλιστικά προγράμματα αποπληρωμής χρέους, οδηγούνται ξανά στη χρεοκοπία
Ο διορισμός, την περασμένη εβδομάδα, του επικριτή της λιτότητας Martin Guzman στη θέση του νέου υπουργού Οικονομίας της Αργεντινής, έφερε σταθεροποίηση των τιμών των ομολόγων της Αργεντινής και του πέσο αλλά και μια αισιοδοξία στην αγορά, που μάλλον είναι παράδοξη, αν κρίνει κανείς από τις οικονομικές αντιλήψεις που πρεσβεύει ο Guzman.
Ο κ. Guzman υποστηρίζει κανόνες που καθιστούν δυσκολότερη την πληρωμή ορισμένων πιστωτών (βραχυπρόθεσμα) γιατί καταλαβαίνει πως όταν τα κράτη δυσκολεύονται, χρειάζονται επαρκή χώρο για να μπορέσουν να αναπτυχθούν.
Αν έχουν εγκλωβιστεί σε μη ρεαλιστικά προγράμματα αποπληρωμής χρέους, τότε θα είναι πιο πιθανό να ξαναχρεοκοπήσουν.
Η αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους τείνει να έρχεται πολύ καθυστερημένα και να μην επαρκεί, που είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις ακολουθεί και άλλη αναδιάρθρωση ή χρεοκοπία εντός τριών με επτά ετών.
Αν ήταν στο χέρι του κ. Guzman, θα ήταν πολύ δυσκολότερο επενδυτές όπως ο Paul Singer να εμπλακούν και να βγάλουν αποδόσεις 1.270% επί χρεών υπερδανεισμένων χωρών, όπως κατάφερε ο Singer το 2016, μετά από μια νομική μάχη 14 ετών με την Αργεντινή, με την οποία υπερφαλάγγισε τις διαπραγματεύσεις των κατόχων του 92% των ομολόγων της χώρας, οι οποίοι είχαν κάνει διακανονισμό με λιγότερα.
Ο κ. Guzman έχει επιχειρηματολογήσει υπέρ της δημιουργίας διεθνούς δικαστηρίου χρεοκοπιών που θα καθιστούσε αδύνατο οι «πονηροί πιστωτές» να χρησιμοποιήσουν τη νομική διαιτησία για να κάνουν «προσπέραση» στην ουρά των πιστωτών και να πιέσουν χώρες σε βάρος τόσο των άλλων ομολογιούχων όσο και των εθνικών πληθυσμών που δεινοπαθούν.
Ο διορισμός του συνιστά μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σκέψης.
Οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια ο κ. Guzman διδάσκει πως η τελειότητα της αγοράς την οποία ασπάζεται 40 χρόνια τώρα η νεοφιλελεύθερη συμβατική σοφία, δεν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα.
Με τις κρίσεις χρέους να είναι χαοτικές θεωρεί εντελώς λανθασμένη την υπόθεση πως ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των «σπάταλων» κρατών και των πιστωτικών δυσκολιών είναι η λήψη πολιτικών αποφάσεων που καταλήγει σε εφαρμογή αυστηρής λιτότητας, γιατί αφήνει τους πάντες φτωχότερους.
Ο συμβατικός τρόπος αντιμετώπισης των οικονομικών κρίσεων χρέους των κρατών τα τελευταία 40 χρόνια, όπως εφαρμοζόταν από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, ήταν να μπαίνουν σε προτεραιότητα τα συμφέροντα των ιδιωτών πιστωτών έναντι οποιουδήποτε άλλου, περιλαμβανομένων των πολιτών των κρατών αυτών.
Αυτό όχι μόνο μειώνει την πιθανότητα αποπληρωμής του κρατικού χρέους, αλλά επίσης δημιουργεί πολιτική πόλωση που οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη διάσταση τα συμφέροντα των πολιτικών και των πιστωτών.
Το παράδειγμα της Ελλάδας
Αλλά αυτή η στρατηγική τείνει να οδηγεί σε καταστάσεις όπως αυτή που είδαμε στην Ελλάδα, όπου οι προσπάθειες να γίνει πιο «βιώσιμο» το χρέος είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθεί κατά 25% το ΑΕΠ.
Η περίπτωση της Ελλάδας και άλλων χωρών την προηγούμενη δεκαετία με τα σκληρά προγράμματα λιτότητας που υποχρεώθηκαν να εφαρμόσουν, έδειξαν με μέγιστη σαφήνεια ότι η λιτότητα δεν είναι αποτελεσματική και πως ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει όταν ιδιωτικός και δημόσιος τομέας κόβουν δαπάνες, γιατί οι αριθμοί δεν βγαίνουν, γεγονός που ωστόσο δεν φαίνεται να αποδέχονται οι υπεύθυνοι χάραξης οικονομικής πολιτικής και οι χρηματαγορές.
Τα τελευταία χρόνια μετά την κρίση του 2008 περισσότερο από ποτέ, υπήρξε ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που πιστεύουν στη «δημοσιονομική πειθαρχία» και τους προοδευτικότερους τύπους πολιτικής, που αναγνωρίζουν την επώδυνη πραγματικότητα που μπορεί να δημιουργήσει η λιτότητα για τους μέσους πολίτες.
Tο σημαντικότερο με την περίπτωση του Guzman είναι πως δίνει έναν άλλο αέρα στον τρόπο επίλυσης των οικονομικών προβλημάτων.
«Το θέμα με τον Martin είναι πως είναι εξαιρετικός στα μαθηματικά μοντέλα και στην υψηλή θεωρία (του είδους που λατρεύουν οι ορθόδοξοι οικονομολόγοι και οι αγορές), αλλά επίσης ενδιαφέρεται να αλλάξει τα πράγματα στον πραγματικό κόσμο», δηλώνει ο μέντορας του Guzman, νομπελίστας οικονομολόγος και επικριτής του ΔΝΤ Joseph Stiglitz.
Kαι μάλιστα με μια ηθική διάσταση που λείπει από την εφαρμογής της οικονομικής θεωρίας, αποκαθιστώντας ίσως και τη χαμένη ισορροπία, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα το χάσμα της αυστηρής εφαρμογής της οικονομικής θεωρίας από την πραγματικότητα είχε διευρυνθεί απίστευτα εκτροχιάζοντας την οικονομία ως επάγγελμα.
Ο Martin Guzman έχει την ευκαιρία στην Αργεντινή, να δείξει στον κόσμο αν μια πιο ετερόδοξη οικονομική προσέγγιση μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Ήδη κινείται γρήγορα προσπαθώντας να επιλύσει τις διαπραγματεύσεις για το χρέος, ώστε η χώρα να μπορέσει για μια ακόμα φορά να αναπτυχθεί, κάτι που είναι και το μοναδικό αποτέλεσμα που θα καταστήσει εφικτή την αποπληρωμή των πιστωτών της.
Αυτός ο τρόπος προσέγγισης όχι μόνο πάει τα οικονομικά προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά επίσης φέρνει προς τη σωστή κατεύθυνση και τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε την πολιτική οικονομία (και τονίζω τη λέξη πολιτική).
Στον πραγματικό κόσμο υπάρχουν πραγματικές επιπτώσεις -τόσο οικονομικές όσο και πολιτικές- όταν αφήνεις τους πιστωτές να μπαίνουν μπροστά απ’ τους συνταξιούχους.
Προφανώς, οι χώρες με μεγάλο χρέος όπως η Αργεντινή δεν μπορούν να τα έχουν όλα, ούτε όμως θα πρέπει να τα έχουν όλα οι πιστωτές και ο ιδιωτικός τομέας.
Σήμερα υπάρχει περισσότερο χρέος στον κόσμο απ’ ό,τι πριν την κρίση του 2008, με τη διαφορά ότι τώρα υπάρχει μεγαλύτερη εμπλοκή των κυβερνήσεων στο χρέος.
Οπότε το να βρεθεί ένα πολιτικά ορθότερος τρόπος για να αποπληρωθεί το χρέος, θα είναι προς το συμφέρον όλων.
www.bankingnews.gr
Ο κ. Guzman υποστηρίζει κανόνες που καθιστούν δυσκολότερη την πληρωμή ορισμένων πιστωτών (βραχυπρόθεσμα) γιατί καταλαβαίνει πως όταν τα κράτη δυσκολεύονται, χρειάζονται επαρκή χώρο για να μπορέσουν να αναπτυχθούν.
Αν έχουν εγκλωβιστεί σε μη ρεαλιστικά προγράμματα αποπληρωμής χρέους, τότε θα είναι πιο πιθανό να ξαναχρεοκοπήσουν.
Η αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους τείνει να έρχεται πολύ καθυστερημένα και να μην επαρκεί, που είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις ακολουθεί και άλλη αναδιάρθρωση ή χρεοκοπία εντός τριών με επτά ετών.
Αν ήταν στο χέρι του κ. Guzman, θα ήταν πολύ δυσκολότερο επενδυτές όπως ο Paul Singer να εμπλακούν και να βγάλουν αποδόσεις 1.270% επί χρεών υπερδανεισμένων χωρών, όπως κατάφερε ο Singer το 2016, μετά από μια νομική μάχη 14 ετών με την Αργεντινή, με την οποία υπερφαλάγγισε τις διαπραγματεύσεις των κατόχων του 92% των ομολόγων της χώρας, οι οποίοι είχαν κάνει διακανονισμό με λιγότερα.
Ο κ. Guzman έχει επιχειρηματολογήσει υπέρ της δημιουργίας διεθνούς δικαστηρίου χρεοκοπιών που θα καθιστούσε αδύνατο οι «πονηροί πιστωτές» να χρησιμοποιήσουν τη νομική διαιτησία για να κάνουν «προσπέραση» στην ουρά των πιστωτών και να πιέσουν χώρες σε βάρος τόσο των άλλων ομολογιούχων όσο και των εθνικών πληθυσμών που δεινοπαθούν.
Ο διορισμός του συνιστά μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σκέψης.
Οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια ο κ. Guzman διδάσκει πως η τελειότητα της αγοράς την οποία ασπάζεται 40 χρόνια τώρα η νεοφιλελεύθερη συμβατική σοφία, δεν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα.
Με τις κρίσεις χρέους να είναι χαοτικές θεωρεί εντελώς λανθασμένη την υπόθεση πως ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των «σπάταλων» κρατών και των πιστωτικών δυσκολιών είναι η λήψη πολιτικών αποφάσεων που καταλήγει σε εφαρμογή αυστηρής λιτότητας, γιατί αφήνει τους πάντες φτωχότερους.
Ο συμβατικός τρόπος αντιμετώπισης των οικονομικών κρίσεων χρέους των κρατών τα τελευταία 40 χρόνια, όπως εφαρμοζόταν από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, ήταν να μπαίνουν σε προτεραιότητα τα συμφέροντα των ιδιωτών πιστωτών έναντι οποιουδήποτε άλλου, περιλαμβανομένων των πολιτών των κρατών αυτών.
Αυτό όχι μόνο μειώνει την πιθανότητα αποπληρωμής του κρατικού χρέους, αλλά επίσης δημιουργεί πολιτική πόλωση που οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη διάσταση τα συμφέροντα των πολιτικών και των πιστωτών.
Το παράδειγμα της Ελλάδας
Αλλά αυτή η στρατηγική τείνει να οδηγεί σε καταστάσεις όπως αυτή που είδαμε στην Ελλάδα, όπου οι προσπάθειες να γίνει πιο «βιώσιμο» το χρέος είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθεί κατά 25% το ΑΕΠ.
Η περίπτωση της Ελλάδας και άλλων χωρών την προηγούμενη δεκαετία με τα σκληρά προγράμματα λιτότητας που υποχρεώθηκαν να εφαρμόσουν, έδειξαν με μέγιστη σαφήνεια ότι η λιτότητα δεν είναι αποτελεσματική και πως ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει όταν ιδιωτικός και δημόσιος τομέας κόβουν δαπάνες, γιατί οι αριθμοί δεν βγαίνουν, γεγονός που ωστόσο δεν φαίνεται να αποδέχονται οι υπεύθυνοι χάραξης οικονομικής πολιτικής και οι χρηματαγορές.
Τα τελευταία χρόνια μετά την κρίση του 2008 περισσότερο από ποτέ, υπήρξε ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που πιστεύουν στη «δημοσιονομική πειθαρχία» και τους προοδευτικότερους τύπους πολιτικής, που αναγνωρίζουν την επώδυνη πραγματικότητα που μπορεί να δημιουργήσει η λιτότητα για τους μέσους πολίτες.
Tο σημαντικότερο με την περίπτωση του Guzman είναι πως δίνει έναν άλλο αέρα στον τρόπο επίλυσης των οικονομικών προβλημάτων.
«Το θέμα με τον Martin είναι πως είναι εξαιρετικός στα μαθηματικά μοντέλα και στην υψηλή θεωρία (του είδους που λατρεύουν οι ορθόδοξοι οικονομολόγοι και οι αγορές), αλλά επίσης ενδιαφέρεται να αλλάξει τα πράγματα στον πραγματικό κόσμο», δηλώνει ο μέντορας του Guzman, νομπελίστας οικονομολόγος και επικριτής του ΔΝΤ Joseph Stiglitz.
Kαι μάλιστα με μια ηθική διάσταση που λείπει από την εφαρμογής της οικονομικής θεωρίας, αποκαθιστώντας ίσως και τη χαμένη ισορροπία, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα το χάσμα της αυστηρής εφαρμογής της οικονομικής θεωρίας από την πραγματικότητα είχε διευρυνθεί απίστευτα εκτροχιάζοντας την οικονομία ως επάγγελμα.
Ο Martin Guzman έχει την ευκαιρία στην Αργεντινή, να δείξει στον κόσμο αν μια πιο ετερόδοξη οικονομική προσέγγιση μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Ήδη κινείται γρήγορα προσπαθώντας να επιλύσει τις διαπραγματεύσεις για το χρέος, ώστε η χώρα να μπορέσει για μια ακόμα φορά να αναπτυχθεί, κάτι που είναι και το μοναδικό αποτέλεσμα που θα καταστήσει εφικτή την αποπληρωμή των πιστωτών της.
Αυτός ο τρόπος προσέγγισης όχι μόνο πάει τα οικονομικά προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά επίσης φέρνει προς τη σωστή κατεύθυνση και τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε την πολιτική οικονομία (και τονίζω τη λέξη πολιτική).
Στον πραγματικό κόσμο υπάρχουν πραγματικές επιπτώσεις -τόσο οικονομικές όσο και πολιτικές- όταν αφήνεις τους πιστωτές να μπαίνουν μπροστά απ’ τους συνταξιούχους.
Προφανώς, οι χώρες με μεγάλο χρέος όπως η Αργεντινή δεν μπορούν να τα έχουν όλα, ούτε όμως θα πρέπει να τα έχουν όλα οι πιστωτές και ο ιδιωτικός τομέας.
Σήμερα υπάρχει περισσότερο χρέος στον κόσμο απ’ ό,τι πριν την κρίση του 2008, με τη διαφορά ότι τώρα υπάρχει μεγαλύτερη εμπλοκή των κυβερνήσεων στο χρέος.
Οπότε το να βρεθεί ένα πολιτικά ορθότερος τρόπος για να αποπληρωθεί το χρέος, θα είναι προς το συμφέρον όλων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών