Όλες οι αλλαγές σε Κύριες και Επικουρικές, Εφάπαξ, εισφορές και επιδόματα
Σχεδόν έτοιμο είναι το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που προβλέπει 12 μεγάλες αλλαγές σε συντάξεις (αυξήσεις ως 10%), σε εισφορές (αυξομειώσεις), νέα ασφαλιστικά κλιμάκια, κατάργηση της δεύτερης ασφάλισης για τα μπλοκάκια, νέο Επικουρικό με «άνοιγμα» στις ιδιωτικές ασφαλιστικές, που θα κατατεθεί μέσα στον Ιανουάριο 2020 με στόχο να έχει ψηφιστεί από την Ολομέλεια μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2020.
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας βάζει τις τελευταίες πινελιές και σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον του υπουργού Γιάννη Βρούτση, το νέο Επικουρικό σύστημα ασφάλισης θα αποτελέσει το 2ο Κεφάλαιο του νομοσχεδίου.
Σύμφωνα με τις αλλαγές:
1. Επικουρική Ασφάλιση: Μετά την 1η Ιανουαρίου του 2021 η επικουρική σύνταξη για τους νέους ασφαλισμένους από την 1η-1ου-2020 και μετά, θα εξαρτάται από την απόδοση του χαρτοφυλακίου του ατομικού του λογαριασμού, ενώ οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας θα έχουν τη δυνατότητα διαφορετικών επιλογών αξιοποίησης του λογαριασμού τους βάσει των ατομικών τους αναγκών.
2. Ασφαλισμένοι ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ: Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών σε εμπόρους, βιοτέχνες, καταστηματάρχες, δικηγόρους, γιατρούς και μηχανικούς. Για τους αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες & αγρότες, διαμορφώνεται ένα νέο ανταποδοτικό σύστημα ελεύθερης και ευέλικτης επιλογής ασφαλιστικών εισφορών, μέσα από 7 επίπεδα και ο κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει ασφαλιστική κατηγορία κάθε αρχή νέου έτους. Στο νέο σύστημα θα υπάρχει μάλιστα πρόνοια για ευνοϊκή μεταχείριση όλων των νεοεισερχόμενων στην ασφάλιση. Τα νέα ποσά εισφορών για την καθεμιά από τις επτά κατηγορίες είναι: Έως 5 έτη ασφάλισης: 126 ευρώ. Μετά τη συμπλήρωση πέντε ετών: 1η κατηγορία 210 ευρώ, 2η 252 ευρώ, 3η 302 ευρώ, 4η 363 ευρώ, 5η 435 ευρώ και 6η 566 ευρώ.
3. Ασφάλιση ΟΓΑ: Θα διατηρηθεί το κατώτατο ύψος των ασφαλιστικών τους εισφορών. Οι προτεινόμενες αλλαγές θα συμπεριλάβουν όλο το πλαίσιο των αλλαγών που επιτάσσουν οι πρόσφατες αποφάσεις της 4ης Οκτωβρίου του 2019 του ΣτΕ, με τις οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του νόμου 4387/16. Αποσυνδέονται οι εισφορές από το εισόδημα, τα χρόνια και τον κατώτατο μισθό και καθιερώνονται 6 κατηγορίες (επίπεδα)- με μηναια ασφάλιστρα- τα οποία θα ξεκινησουν από τα 119 ευρώ, 121 ευρώ το 2021 και θα φτάσουν το 2022 στα 124 ευρώ. Η 6η κατηγορία θα ξεκινά το 2020 από τα 319 ευρώ, 326 το 2021 και 334 ευρω το 2022.
4. Εισφορές και Εφάπαξ: Αποσυνδέεται ο υπολογισμός της ασφαλιστικής εισφοράς από τον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού των 650 ευρώ που είναι σήμερα και θεσπίζονται τρία επίπεδα εισφορών. Από τα τρία νέα επίπεδα εισφορών, το πρώτο, δηλαδή το κατώτατο επίπεδο, αντιστοιχεί στο ύψος των εισφορών που ισχύει με βάση τις ρυθμίσεις του νόμου Κατρούγκαλου. Για τις εισφορές επικουρικής ασφάλισης το πρώτο επίπεδο των εισφορών διαμορφώνεται στα 42 ευρώ τον μήνα, το δεύτερο στα 51 ευρώ και το τρίτο στα 61 ευρώ. Οι μειωμένες εισφορές ισχύουν από 1/1/2020 έως 30/5/2022. Από 1η/6/2022 και μετά, το 1ο επίπεδο διαμορφώνεται στα 39 ευρώ, το 2ο στα 47 και το 3ο στα 56 ευρώ το μήνα. Σε ό,τι αφορά τις εισφορές που θα καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι για το εφάπαξ, το πρώτο επίπεδο ορίζεται στα 26 ευρώ, που αντιστοιχούν στις σημερινές εισφορές που καταβάλλουν οι μη μισθωτοί για εφάπαξ, το δεύτερο επίπεδο ορίζεται στα 31 ευρώ και το τρίτο στα 37 ευρώ τον μήνα. Επίσης, προβλέπεται ότι οι εισφορές θα αναπροσαρμόζονται σε ετήσια βάση σύμφωνα με τον συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από το ποσοστό μεταβολής του ΑΕΠ και κατά 50% από το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
5. Αυξήσεις Κύριων συντάξεων και συντελεστής αναπλήρωσης: Σε εναρμόνιση με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ θεσπίζονται νέοι συντελεστές αναπλήρωσης των συντάξεων για όσους έχουν πολλά έτη ασφάλισης (πάνω από 30). Οι τρείς κατηγορίες που θα ευνοηθούν με την αυξηση των ποσοστών αναπλήρωσης είναι οι εξης: α) Όσοι συνταξιοδοτηθούν από την ψήφιση του νόμου και μετά (Ιανουάριος 2020) και θα έχουν υπολογισμό σύνταξης με καλύτερους συντελεστές ανταποδοτικής σύνταξης. β) Όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί από 13/5/2016 ως και την ψήφιση του νέου νόμου που θα έχουν επανυπολογισμό της κύριας σύνταξης με τους νέους συντελεστές και θα πάρουν την επιπλέον διαφορά που θα προκύψει αναδρομικά από 4 Οκτωβρίου 2019. γ) Οι παλιοί συνταξιούχοι που είχαν ήδη επανυπολογισμό με τα παλιά ποσοστά και τώρα θα έχουν εκ νέου υπολογισμό της σύνταξης με καλύτερους συντελεστές. Υπολογίζεται ότι μεσοσταθμικά οι αυξήσεις θα κυμαίνονται από τα 31ως τα 40 χρόνια από 2-10%.
6. Αυξήσεις Κύριων και Επικουρικών Συντάξεων: Αποκατάσταση των επικουρικών συντάξεων για όσους συνταξιούχους είχαν υποστεί περικοπές επειδή το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης υπερέβαινε τα 1.300 ευρώ. Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις εκτιμάται ότι μεσοσταθμικά θα είναι της τάξης των 100 ευρώ.
7. Δώρα Πάσχα Χριστουγέννων: Κρίσιμη θα είναι η συνεδρίαση του ΣτΕ στις 10 Ιανουαρίου στην ολομέλεια του οποίου θα κριθεί η τύχη των αναδρομικών για τους παλιούς συνταξιούχους, αλλά και των περικοπών των κύριων και επικουρικών συντάξεων που έγιναν σύμφωνα με την μνημονιακή νομοθεσία, όσο και με την κατάργηση από 1.1.2013 του 13ου και 14ου μισθού (δώρα-επιδόματα Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και του επιδόματος θερινής αδείας).
8. Πλασματικά Έτη: Αυξάνεται το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών για τους δημοσίους υπαλλήλους από 6,67% σε 20% από την 1/1/2020.
9. Μείωση των ασφαλιστικών Εισφορών Κύριας Ασφάλισης: Θα προκύψουν αυξήσεις καθαρών αποδοχών για τους μισθωτούς και μείωση της συνολικής επιβάρυνσης για τους εργοδότες από την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες το δεύτερο 6μηνο του 2020. Η ελάφρυνση αφορά αποκλειστικά και μόνο τους μισθωτούς πλήρους απασχόλησης. Η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, η οποία σωρευτικά θα φτάσει τις 5 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι και το 2023, προβλέπεται να ξεκινήσει από 1η Ιουλίου του 2020 και να ολοκληρωθεί σε 4 φάσεις. Το πρώτο βήμα θα γίνει το 2020 καθώς η αφαίρεση 0,9 ποσοστιαίων μονάδων από τον όγκο των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και εργαζόμενου που σήμερα φτάνουν αθροιστικά στο 40,56% μεταφράζεται σε ελάφρυνση 2,21% του μη μισθολογικού κόστους που αφορά στην ασφάλιση. Για τους χαμηλόμισθους, η ελάφρυνση θα είναι συνολικά μεγαλύτερη, καθώς αναμένεται να πέσουν και οι φορολογικοί συντελεστές στο 9% από 22% για ετήσια εισοδήματα έως 10.000 ευρώ. Από το 2021 και μέχρι το 2023 οι ασφαλιστικές εισφορές θα μειώνονται με ρυθμό μεγαλύτερο της μιας ποσοστιαίας μονάδας το έτος (για παράδειγμα 1,5 ποσοστιαίες μονάδες το 2021, όπως επίσης 1,25 μονάδες το 2022 κ.ο.κ.).Η ελάφρυνση δεν θα προέλθει από μειώσεις στον σκληρό πυρήνα των εισφορών που αφορούν την κύρια σύνταξη υπέρ ΕΦΚΑ (20%) καθώς κάτι τέτοιο θα επηρέαζε τα έσοδά του που χρησιμοποιούνται για την πληρωμή συντάξεων, αλλά από τις συνεισπραττόμενες εισφορές και κυρίως από τις εισφορές υπέρ ΟΑΕΔ. Σήμερα υπέρ ΟΑΕΔ καταβάλλεται ασφάλιστρο 5,61% (1,93% εργαζόμνενος και 3,68% εργοδότης) ενώ στον ΟΑΕΔ καταλήγουν και οι εισφορές 1% υπέρ ΟΕΚ (Εργατικής Κατοικίας) και 0,35% υπέρ ΟΕΕ (Εργατικής Εστίας).
10. Ασφάλιση για «μπλοκάκια»: Κατάργηση της υποχρέωσης ασφάλισης για όσους διατηρούν μπλοκάκια και είναι ταυτόχρονα και μισθωτοί.
11. Επίδομα Παιδιού: Το νέο επίδομα παιδιού θα είναι 2.000 ευρώ και θα καταβάλλεται εφάπαξ από την 1/1/2020 αμέσως μετά τη γέννηση για όσους έχουν εισοδήματα κάτω από 70.000 ευρώ.
12. Κοινωνικά Επιδόματα: Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης θα μετονομαστεί σε Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, θα αναπροσαρμοστούν τα κριτήρια, ώστε να ενταχθούν σε αυτό περισσότεροι δικαιούχοι (π.χ. μονογονεϊκές οικογένειες) και θα επιδιωχθεί μεγαλύτερη στόχευση στην αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας.
«Παράθυρο» συνταξιοδότησης πριν τα 62 για 150.000 εργαζομένους το 2020 - Οι 20 κερδισμένες περιπτώσεις που φεύγουν νωρίτερα σε σύνταξη
Περισσότεροι από 150.000 ασφαλισμένοι σε ΙΚΑ, ειδικά Ταμεία και Δημόσιο, θεμελιώνουν δικαίωμα για πρόωρη συνταξιοδότηση με την αυγή του νέου έτους, χωρίς να χρειάζεται να συμπληρώσουν το 40ο έτος ασφάλισης προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν στο 62ο έτος της ηλικίας τους, με τους νόμους να τους δίνουν «παράθυρα» συνταξιοδότησης με λιγότερα από 61 χρόνια.
Πρόκειται για εργαζόμενους που ασφαλίστηκαν από το 1982 έως το 1993 στο ΙΚΑ, το Δημόσιο, τον ΟΑΕΕ, τα Ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ, τραπεζών, Τύπου) και τα Ταμεία του ΕΤΑΑ για μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους και δικαστές.
Ουσιαστικά όσοι «κλειδώνουν παράθυρο συνταξιοδότησης» μέσα στο 2020 είναι ασφαλισμένοι µε όρια ηλικίας από 55 έως 62 που αποφεύγουν το αυστηρό πλαίσιο των νόμων 4336/2015, 4337/2015 και 4387/2016, που οδήγησαν σε αλατώδεις αυξήσεις των ηλικιακών ορίων.
Επισημαίνεται ότι με την ισχύουσα νομοθεσία μέχρι το 2022 υπάρχουν δυνατότητες για ευνοϊκότερα όρια ηλικίας εφόσον έχουν κατοχυρωθεί κάποια συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Από το 2022 και μετά έχουμε 67 όριο ηλικίας για 15 έτη ασφάλισης και 62 για 40 έτη ασφάλισης. Οι 4 κατηγορίες ασφαλισμένων που ευνοούνται αφορούν γονείς με ανήλικο παιδί , άνδρες και γυναίκες, που συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης, γυναίκες με 10.000 ένσημα στο ΙΚΑ καθώς και ομάδα ασφαλισμένων στο δημόσιο με 25 έτη ασφάλισης. Οι κατηγορίες αυτών των ασφαλισμένων εχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν νωρίτερα από την αγορά εργασίας είτε με χαμηλότερα ηλικιακά όρια είτε με τη λήψη μειωμένης – πρόωρης σύνταξης.
Ιδιαίτερα κερδισμένοι είναι κυρίως παλαιοί ασφαλισμένοι (πριν το1993) οι οποίοι δεν είχαν μέχρι τις 18/8/2015 θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα, καθώς δεν συμπλήρωναν μέχρι τότε τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις (έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας) ώστε να συνταξιοδοτηθούν με τα παλαιά και άκρως ευνοϊκότερα όρια ηλικίας. Να σημειωθεί ότι ο νόμος προβλέπει σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, έως το τέλος του 2021.
Σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, οι περιπτώσεις που μπορούν να κερδίσουν μέχρι και 5 χρόνια ενωρίτερα σύνταξης είναι οι εξής:
1. Μητέρες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 είχαν ανήλικο και συμπλήρωσαν τα κατά περίπτωση απαιτούμενα χρόνια ασφάλισης (5.500 ημέρες) την τριετία 2010-2012 για ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
2. Άνδρες και γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης την τριετία 2010-2012. Το μεγαλύτερο μέρος των υποψήφιων συνταξιούχων που επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της 35ετίας ανήκει στην κατηγορία αυτή, ενώ πολλοί έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με λιγότερα από 40 χρόνια ασφάλισης και σε χαμηλότερα των 62 ετών όρια ηλικίας.
3. Γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 33 χρόνια και 4 μήνες (10.000 ημέρες ασφάλισης) μέχρι το 2012.
4. Δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία.
5. Οι μητέρες ανηλίκων που μέχρι τις 18/8/2015 είχαν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα δηλαδή είχαν συμπληρώσει τόσο τις χρονικές όσο και τις ηλικιακές προϋποθέσεις που κατά περίπτωση απαιτούνται, δεν συνταξιοδοτούνται με τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας αλλά με τα παλαιά δηλαδή αυτά που ίσχυαν πριν τις 18/8/2015.
6. Παράθυρο συνταξιοδότησης στο δημόσιο αφορά τη μειωμένη – πρόωρη σύνταξη, μπορούν να επιλέξουν χιλιάδες υπάλληλοι που είχαν τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθούν με θεμελίωση ως τις 31/12/2012, αλλά είδαν τα όρια ηλικίας τους να εκτοξεύονται, καθώς δεν είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις που έπρεπε τον Αύγουστο του 2015. Η συμπλήρωση της 25ετίας γίνεται με χρήση των πραγματικών ετών ασφάλισης αλλά και αναγνώριση πλασματικών ετών από τα παιδιά, τον στρατό, τις σπουδές και όλες τις κατηγορίες του Ν. 3865/2011.
7. Γυναίκες ασφαλισμένες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010. Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 55 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 55 στο μέλλον.
8. Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2011. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 56 στο μέλλον.
9. Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2012. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 56 στο μέλλον.
10. Ασφαλισμένοι με 25ετία έως και 31-12-2010, που συμπληρώνουν 35 έτη συνολικά μέχρι και την 31-12-2018 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών).
11. Ασφαλισμένοι-ες υπάλληλοι γεννημένοι το πρώτο εξάμηνο του έτους 1960 με 25ετία έως και 31-12-2011, που συμπληρώνουν 36 έτη συνολικά έως και την 31-12-2019 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 6 μηνών).
12. Ασφαλισµένοι-ες υπάλληλοι γεννημένοι το έτος 1960 με 25ετία έως και 31-12-2010, που συμπληρώνουν 35 έτη συνολικά έως και την 31-12-2018 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών).
13. Ασφαλισμένοι-ες υπάλληλοι γεννημένοι το πρώτο εξάμηνο του έτους 1960 με 25ετία έως και 31-12-2011, που συμπληρώνουν 36 έτη συνολικά μέχρι και την 31-12-2019 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 6 μηνών).
14. Ασφαλισμένοι-ες υπάλληλοι που είναι γεννημένοι τον 01/1960 με 25ετία έως και 31-12-2012 που συμπληρώνουν 37 έτη συνολικά έως και την 31-12-2019 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 11 μηνών).
15. Τρίτεκνοι δημόσιοι υπάλληλοι γεννημένοι το πρώτο τρίμηνο του 1964 με 21 έτη το 2011 (απαιτούμενη ηλικία 56 ετών και 9 μηνών) και γονείς ανηλίκων τέκνων δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία το 2011 που είχαν κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας ανήλικο παιδί είναι γεννημένοι το 1964 (απαιτούμενη ηλικία 56 ετών και 9 μηνών).
16. Ασφαλισμένοι/ες του πρώην ΟΑΕΕ γεννημένοι με 35 έτη ασφάλισης έως και 31-12-2010 (απαιτούμενη ηλικία 61 ετών και 3 μηνών). Ασφαλισμένοι με 35 έτη ασφάλισης έως και 31-12-2012 και με 37 έτη ασφάλισης μέχρι τη συνταξιοδότηση (απαιτούμενη ηλικία 61 ετών και 3 μηνών).
17. Γυναίκες ασφαλισμένες του πρώην ΙΚΑ με 10.000 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2010 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 9 μηνών). Με 5.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2011 και τέκνο γεννημένο από το 1993 και μετά (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 9 μηνών). Με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2010 απαιτούμενη ηλικία 60 ετών.
18. Ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2011 και με 10.800 ημέρες ασφάλισης μέχρι σήμερα ηλικία 60 ετών. Με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2012 και με 11.100 ημέρες ασφάλισης ηλικία 60 ετών και 6 μηνών.
19. ΒΑΕ-ΙΚΑ: Με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2012 και με 11.100 ημέρες ασφάλισης ηλικία 60,6. Με 10.500 ένσημα συνολικά, εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31/12/2010 ηλικία 55 ετών. Με 10.500 ένσημα εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31/12/2011 ηλικία 55,9. Με 10.500 ένσημα εκ των οποίων 7.500 βαρέα έως και 31/12/2012 ηλικία 56,6.
20. Γυναίκες στα ΒΑΕ: Όσες συμπλήρωσαν έως 31/12/2010 τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά και εξ αυτών 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη ηλικία 55 ετών. Οσες συμπλήρωσαν έως 31/12/2011 τις 4.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά και εξ αυτών 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη 56. Όσες συμπλήρωσαν έως 31-12-2012 4.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά και εξ αυτών 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη 57 ετών.
Αντώνης Βασιλόπουλος
antonpaper@yahoo.com
www.bankingnews.gr
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας βάζει τις τελευταίες πινελιές και σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον του υπουργού Γιάννη Βρούτση, το νέο Επικουρικό σύστημα ασφάλισης θα αποτελέσει το 2ο Κεφάλαιο του νομοσχεδίου.
Σύμφωνα με τις αλλαγές:
1. Επικουρική Ασφάλιση: Μετά την 1η Ιανουαρίου του 2021 η επικουρική σύνταξη για τους νέους ασφαλισμένους από την 1η-1ου-2020 και μετά, θα εξαρτάται από την απόδοση του χαρτοφυλακίου του ατομικού του λογαριασμού, ενώ οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας θα έχουν τη δυνατότητα διαφορετικών επιλογών αξιοποίησης του λογαριασμού τους βάσει των ατομικών τους αναγκών.
2. Ασφαλισμένοι ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ: Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών σε εμπόρους, βιοτέχνες, καταστηματάρχες, δικηγόρους, γιατρούς και μηχανικούς. Για τους αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες & αγρότες, διαμορφώνεται ένα νέο ανταποδοτικό σύστημα ελεύθερης και ευέλικτης επιλογής ασφαλιστικών εισφορών, μέσα από 7 επίπεδα και ο κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει ασφαλιστική κατηγορία κάθε αρχή νέου έτους. Στο νέο σύστημα θα υπάρχει μάλιστα πρόνοια για ευνοϊκή μεταχείριση όλων των νεοεισερχόμενων στην ασφάλιση. Τα νέα ποσά εισφορών για την καθεμιά από τις επτά κατηγορίες είναι: Έως 5 έτη ασφάλισης: 126 ευρώ. Μετά τη συμπλήρωση πέντε ετών: 1η κατηγορία 210 ευρώ, 2η 252 ευρώ, 3η 302 ευρώ, 4η 363 ευρώ, 5η 435 ευρώ και 6η 566 ευρώ.
3. Ασφάλιση ΟΓΑ: Θα διατηρηθεί το κατώτατο ύψος των ασφαλιστικών τους εισφορών. Οι προτεινόμενες αλλαγές θα συμπεριλάβουν όλο το πλαίσιο των αλλαγών που επιτάσσουν οι πρόσφατες αποφάσεις της 4ης Οκτωβρίου του 2019 του ΣτΕ, με τις οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του νόμου 4387/16. Αποσυνδέονται οι εισφορές από το εισόδημα, τα χρόνια και τον κατώτατο μισθό και καθιερώνονται 6 κατηγορίες (επίπεδα)- με μηναια ασφάλιστρα- τα οποία θα ξεκινησουν από τα 119 ευρώ, 121 ευρώ το 2021 και θα φτάσουν το 2022 στα 124 ευρώ. Η 6η κατηγορία θα ξεκινά το 2020 από τα 319 ευρώ, 326 το 2021 και 334 ευρω το 2022.
4. Εισφορές και Εφάπαξ: Αποσυνδέεται ο υπολογισμός της ασφαλιστικής εισφοράς από τον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού των 650 ευρώ που είναι σήμερα και θεσπίζονται τρία επίπεδα εισφορών. Από τα τρία νέα επίπεδα εισφορών, το πρώτο, δηλαδή το κατώτατο επίπεδο, αντιστοιχεί στο ύψος των εισφορών που ισχύει με βάση τις ρυθμίσεις του νόμου Κατρούγκαλου. Για τις εισφορές επικουρικής ασφάλισης το πρώτο επίπεδο των εισφορών διαμορφώνεται στα 42 ευρώ τον μήνα, το δεύτερο στα 51 ευρώ και το τρίτο στα 61 ευρώ. Οι μειωμένες εισφορές ισχύουν από 1/1/2020 έως 30/5/2022. Από 1η/6/2022 και μετά, το 1ο επίπεδο διαμορφώνεται στα 39 ευρώ, το 2ο στα 47 και το 3ο στα 56 ευρώ το μήνα. Σε ό,τι αφορά τις εισφορές που θα καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι για το εφάπαξ, το πρώτο επίπεδο ορίζεται στα 26 ευρώ, που αντιστοιχούν στις σημερινές εισφορές που καταβάλλουν οι μη μισθωτοί για εφάπαξ, το δεύτερο επίπεδο ορίζεται στα 31 ευρώ και το τρίτο στα 37 ευρώ τον μήνα. Επίσης, προβλέπεται ότι οι εισφορές θα αναπροσαρμόζονται σε ετήσια βάση σύμφωνα με τον συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από το ποσοστό μεταβολής του ΑΕΠ και κατά 50% από το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
5. Αυξήσεις Κύριων συντάξεων και συντελεστής αναπλήρωσης: Σε εναρμόνιση με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ θεσπίζονται νέοι συντελεστές αναπλήρωσης των συντάξεων για όσους έχουν πολλά έτη ασφάλισης (πάνω από 30). Οι τρείς κατηγορίες που θα ευνοηθούν με την αυξηση των ποσοστών αναπλήρωσης είναι οι εξης: α) Όσοι συνταξιοδοτηθούν από την ψήφιση του νόμου και μετά (Ιανουάριος 2020) και θα έχουν υπολογισμό σύνταξης με καλύτερους συντελεστές ανταποδοτικής σύνταξης. β) Όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί από 13/5/2016 ως και την ψήφιση του νέου νόμου που θα έχουν επανυπολογισμό της κύριας σύνταξης με τους νέους συντελεστές και θα πάρουν την επιπλέον διαφορά που θα προκύψει αναδρομικά από 4 Οκτωβρίου 2019. γ) Οι παλιοί συνταξιούχοι που είχαν ήδη επανυπολογισμό με τα παλιά ποσοστά και τώρα θα έχουν εκ νέου υπολογισμό της σύνταξης με καλύτερους συντελεστές. Υπολογίζεται ότι μεσοσταθμικά οι αυξήσεις θα κυμαίνονται από τα 31ως τα 40 χρόνια από 2-10%.
6. Αυξήσεις Κύριων και Επικουρικών Συντάξεων: Αποκατάσταση των επικουρικών συντάξεων για όσους συνταξιούχους είχαν υποστεί περικοπές επειδή το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης υπερέβαινε τα 1.300 ευρώ. Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις εκτιμάται ότι μεσοσταθμικά θα είναι της τάξης των 100 ευρώ.
7. Δώρα Πάσχα Χριστουγέννων: Κρίσιμη θα είναι η συνεδρίαση του ΣτΕ στις 10 Ιανουαρίου στην ολομέλεια του οποίου θα κριθεί η τύχη των αναδρομικών για τους παλιούς συνταξιούχους, αλλά και των περικοπών των κύριων και επικουρικών συντάξεων που έγιναν σύμφωνα με την μνημονιακή νομοθεσία, όσο και με την κατάργηση από 1.1.2013 του 13ου και 14ου μισθού (δώρα-επιδόματα Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και του επιδόματος θερινής αδείας).
8. Πλασματικά Έτη: Αυξάνεται το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών για τους δημοσίους υπαλλήλους από 6,67% σε 20% από την 1/1/2020.
9. Μείωση των ασφαλιστικών Εισφορών Κύριας Ασφάλισης: Θα προκύψουν αυξήσεις καθαρών αποδοχών για τους μισθωτούς και μείωση της συνολικής επιβάρυνσης για τους εργοδότες από την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες το δεύτερο 6μηνο του 2020. Η ελάφρυνση αφορά αποκλειστικά και μόνο τους μισθωτούς πλήρους απασχόλησης. Η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, η οποία σωρευτικά θα φτάσει τις 5 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι και το 2023, προβλέπεται να ξεκινήσει από 1η Ιουλίου του 2020 και να ολοκληρωθεί σε 4 φάσεις. Το πρώτο βήμα θα γίνει το 2020 καθώς η αφαίρεση 0,9 ποσοστιαίων μονάδων από τον όγκο των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και εργαζόμενου που σήμερα φτάνουν αθροιστικά στο 40,56% μεταφράζεται σε ελάφρυνση 2,21% του μη μισθολογικού κόστους που αφορά στην ασφάλιση. Για τους χαμηλόμισθους, η ελάφρυνση θα είναι συνολικά μεγαλύτερη, καθώς αναμένεται να πέσουν και οι φορολογικοί συντελεστές στο 9% από 22% για ετήσια εισοδήματα έως 10.000 ευρώ. Από το 2021 και μέχρι το 2023 οι ασφαλιστικές εισφορές θα μειώνονται με ρυθμό μεγαλύτερο της μιας ποσοστιαίας μονάδας το έτος (για παράδειγμα 1,5 ποσοστιαίες μονάδες το 2021, όπως επίσης 1,25 μονάδες το 2022 κ.ο.κ.).Η ελάφρυνση δεν θα προέλθει από μειώσεις στον σκληρό πυρήνα των εισφορών που αφορούν την κύρια σύνταξη υπέρ ΕΦΚΑ (20%) καθώς κάτι τέτοιο θα επηρέαζε τα έσοδά του που χρησιμοποιούνται για την πληρωμή συντάξεων, αλλά από τις συνεισπραττόμενες εισφορές και κυρίως από τις εισφορές υπέρ ΟΑΕΔ. Σήμερα υπέρ ΟΑΕΔ καταβάλλεται ασφάλιστρο 5,61% (1,93% εργαζόμνενος και 3,68% εργοδότης) ενώ στον ΟΑΕΔ καταλήγουν και οι εισφορές 1% υπέρ ΟΕΚ (Εργατικής Κατοικίας) και 0,35% υπέρ ΟΕΕ (Εργατικής Εστίας).
10. Ασφάλιση για «μπλοκάκια»: Κατάργηση της υποχρέωσης ασφάλισης για όσους διατηρούν μπλοκάκια και είναι ταυτόχρονα και μισθωτοί.
11. Επίδομα Παιδιού: Το νέο επίδομα παιδιού θα είναι 2.000 ευρώ και θα καταβάλλεται εφάπαξ από την 1/1/2020 αμέσως μετά τη γέννηση για όσους έχουν εισοδήματα κάτω από 70.000 ευρώ.
12. Κοινωνικά Επιδόματα: Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης θα μετονομαστεί σε Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, θα αναπροσαρμοστούν τα κριτήρια, ώστε να ενταχθούν σε αυτό περισσότεροι δικαιούχοι (π.χ. μονογονεϊκές οικογένειες) και θα επιδιωχθεί μεγαλύτερη στόχευση στην αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας.
«Παράθυρο» συνταξιοδότησης πριν τα 62 για 150.000 εργαζομένους το 2020 - Οι 20 κερδισμένες περιπτώσεις που φεύγουν νωρίτερα σε σύνταξη
Περισσότεροι από 150.000 ασφαλισμένοι σε ΙΚΑ, ειδικά Ταμεία και Δημόσιο, θεμελιώνουν δικαίωμα για πρόωρη συνταξιοδότηση με την αυγή του νέου έτους, χωρίς να χρειάζεται να συμπληρώσουν το 40ο έτος ασφάλισης προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν στο 62ο έτος της ηλικίας τους, με τους νόμους να τους δίνουν «παράθυρα» συνταξιοδότησης με λιγότερα από 61 χρόνια.
Πρόκειται για εργαζόμενους που ασφαλίστηκαν από το 1982 έως το 1993 στο ΙΚΑ, το Δημόσιο, τον ΟΑΕΕ, τα Ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ, τραπεζών, Τύπου) και τα Ταμεία του ΕΤΑΑ για μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους και δικαστές.
Ουσιαστικά όσοι «κλειδώνουν παράθυρο συνταξιοδότησης» μέσα στο 2020 είναι ασφαλισμένοι µε όρια ηλικίας από 55 έως 62 που αποφεύγουν το αυστηρό πλαίσιο των νόμων 4336/2015, 4337/2015 και 4387/2016, που οδήγησαν σε αλατώδεις αυξήσεις των ηλικιακών ορίων.
Επισημαίνεται ότι με την ισχύουσα νομοθεσία μέχρι το 2022 υπάρχουν δυνατότητες για ευνοϊκότερα όρια ηλικίας εφόσον έχουν κατοχυρωθεί κάποια συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Από το 2022 και μετά έχουμε 67 όριο ηλικίας για 15 έτη ασφάλισης και 62 για 40 έτη ασφάλισης. Οι 4 κατηγορίες ασφαλισμένων που ευνοούνται αφορούν γονείς με ανήλικο παιδί , άνδρες και γυναίκες, που συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης, γυναίκες με 10.000 ένσημα στο ΙΚΑ καθώς και ομάδα ασφαλισμένων στο δημόσιο με 25 έτη ασφάλισης. Οι κατηγορίες αυτών των ασφαλισμένων εχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν νωρίτερα από την αγορά εργασίας είτε με χαμηλότερα ηλικιακά όρια είτε με τη λήψη μειωμένης – πρόωρης σύνταξης.
Ιδιαίτερα κερδισμένοι είναι κυρίως παλαιοί ασφαλισμένοι (πριν το1993) οι οποίοι δεν είχαν μέχρι τις 18/8/2015 θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα, καθώς δεν συμπλήρωναν μέχρι τότε τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις (έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας) ώστε να συνταξιοδοτηθούν με τα παλαιά και άκρως ευνοϊκότερα όρια ηλικίας. Να σημειωθεί ότι ο νόμος προβλέπει σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, έως το τέλος του 2021.
Σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, οι περιπτώσεις που μπορούν να κερδίσουν μέχρι και 5 χρόνια ενωρίτερα σύνταξης είναι οι εξής:
1. Μητέρες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 είχαν ανήλικο και συμπλήρωσαν τα κατά περίπτωση απαιτούμενα χρόνια ασφάλισης (5.500 ημέρες) την τριετία 2010-2012 για ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
2. Άνδρες και γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης την τριετία 2010-2012. Το μεγαλύτερο μέρος των υποψήφιων συνταξιούχων που επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της 35ετίας ανήκει στην κατηγορία αυτή, ενώ πολλοί έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με λιγότερα από 40 χρόνια ασφάλισης και σε χαμηλότερα των 62 ετών όρια ηλικίας.
3. Γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 33 χρόνια και 4 μήνες (10.000 ημέρες ασφάλισης) μέχρι το 2012.
4. Δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία.
5. Οι μητέρες ανηλίκων που μέχρι τις 18/8/2015 είχαν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα δηλαδή είχαν συμπληρώσει τόσο τις χρονικές όσο και τις ηλικιακές προϋποθέσεις που κατά περίπτωση απαιτούνται, δεν συνταξιοδοτούνται με τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας αλλά με τα παλαιά δηλαδή αυτά που ίσχυαν πριν τις 18/8/2015.
6. Παράθυρο συνταξιοδότησης στο δημόσιο αφορά τη μειωμένη – πρόωρη σύνταξη, μπορούν να επιλέξουν χιλιάδες υπάλληλοι που είχαν τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθούν με θεμελίωση ως τις 31/12/2012, αλλά είδαν τα όρια ηλικίας τους να εκτοξεύονται, καθώς δεν είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις που έπρεπε τον Αύγουστο του 2015. Η συμπλήρωση της 25ετίας γίνεται με χρήση των πραγματικών ετών ασφάλισης αλλά και αναγνώριση πλασματικών ετών από τα παιδιά, τον στρατό, τις σπουδές και όλες τις κατηγορίες του Ν. 3865/2011.
7. Γυναίκες ασφαλισμένες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010. Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 55 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 55 στο μέλλον.
8. Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2011. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 56 στο μέλλον.
9. Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2012. Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν από την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 56 στο μέλλον.
10. Ασφαλισμένοι με 25ετία έως και 31-12-2010, που συμπληρώνουν 35 έτη συνολικά μέχρι και την 31-12-2018 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών).
11. Ασφαλισμένοι-ες υπάλληλοι γεννημένοι το πρώτο εξάμηνο του έτους 1960 με 25ετία έως και 31-12-2011, που συμπληρώνουν 36 έτη συνολικά έως και την 31-12-2019 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 6 μηνών).
12. Ασφαλισµένοι-ες υπάλληλοι γεννημένοι το έτος 1960 με 25ετία έως και 31-12-2010, που συμπληρώνουν 35 έτη συνολικά έως και την 31-12-2018 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών).
13. Ασφαλισμένοι-ες υπάλληλοι γεννημένοι το πρώτο εξάμηνο του έτους 1960 με 25ετία έως και 31-12-2011, που συμπληρώνουν 36 έτη συνολικά μέχρι και την 31-12-2019 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 6 μηνών).
14. Ασφαλισμένοι-ες υπάλληλοι που είναι γεννημένοι τον 01/1960 με 25ετία έως και 31-12-2012 που συμπληρώνουν 37 έτη συνολικά έως και την 31-12-2019 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 11 μηνών).
15. Τρίτεκνοι δημόσιοι υπάλληλοι γεννημένοι το πρώτο τρίμηνο του 1964 με 21 έτη το 2011 (απαιτούμενη ηλικία 56 ετών και 9 μηνών) και γονείς ανηλίκων τέκνων δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία το 2011 που είχαν κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας ανήλικο παιδί είναι γεννημένοι το 1964 (απαιτούμενη ηλικία 56 ετών και 9 μηνών).
16. Ασφαλισμένοι/ες του πρώην ΟΑΕΕ γεννημένοι με 35 έτη ασφάλισης έως και 31-12-2010 (απαιτούμενη ηλικία 61 ετών και 3 μηνών). Ασφαλισμένοι με 35 έτη ασφάλισης έως και 31-12-2012 και με 37 έτη ασφάλισης μέχρι τη συνταξιοδότηση (απαιτούμενη ηλικία 61 ετών και 3 μηνών).
17. Γυναίκες ασφαλισμένες του πρώην ΙΚΑ με 10.000 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2010 (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 9 μηνών). Με 5.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2011 και τέκνο γεννημένο από το 1993 και μετά (απαιτούμενη ηλικία 60 ετών και 9 μηνών). Με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2010 απαιτούμενη ηλικία 60 ετών.
18. Ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2011 και με 10.800 ημέρες ασφάλισης μέχρι σήμερα ηλικία 60 ετών. Με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2012 και με 11.100 ημέρες ασφάλισης ηλικία 60 ετών και 6 μηνών.
19. ΒΑΕ-ΙΚΑ: Με 10.500 ημέρες ασφάλισης έως και 31/12/2012 και με 11.100 ημέρες ασφάλισης ηλικία 60,6. Με 10.500 ένσημα συνολικά, εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31/12/2010 ηλικία 55 ετών. Με 10.500 ένσημα εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και 31/12/2011 ηλικία 55,9. Με 10.500 ένσημα εκ των οποίων 7.500 βαρέα έως και 31/12/2012 ηλικία 56,6.
20. Γυναίκες στα ΒΑΕ: Όσες συμπλήρωσαν έως 31/12/2010 τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά και εξ αυτών 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη ηλικία 55 ετών. Οσες συμπλήρωσαν έως 31/12/2011 τις 4.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά και εξ αυτών 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη 56. Όσες συμπλήρωσαν έως 31-12-2012 4.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά και εξ αυτών 1.000 βαρέα τα τελευταία 17 έτη 57 ετών.
Αντώνης Βασιλόπουλος
antonpaper@yahoo.com
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών