Όσοι δεν δήλωσαν κατηγορία έχουν ήδη ενταχθεί αυτόματα στην χαμηλότερη κατηγρία
Μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές στο 50% καλούνται να καταβάλλουν οι γυναίκες ασφαλισμένες στον ΟΑΕΕ μετά την λήξη του τοκετού, όπως προβλέπει η εφαρμοστική εγκύκλιος για την υπαγωγή των ελεύθερων επαγγελματιών σε ασφαλιστικές κατηγορίες, η οποία δίνει το δικαίωμα σε οποιονδήποτε ασφαλισμένο με μία απλή αίτηση να αλλάξει κατηγορία.
Αν και η πλατφόρμα έχει κλείσει και σχεδόν το 1/3 των ασφαλισμένων στα ταμεία αυτοαπασχολουμένων δήλωσε κατηγορία, οι υπόλοιποι έχουν ήδη ενταχθεί αυτόματα στην χαμηλότερη κατηγρία.
Κύριο γνώρισμα του νέου συστήματος είναι η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής από τον ασφαλισμένο της ασφαλιστικής κατηγορίας στην οποία θα ενταχθεί. Οι ασφαλιστικές εισφορές αποσυνδέονται πλέον από το φορολογητέο εισόδημα και τον κατώτατο μισθό και θεσπίζονται έξι ασφαλιστικές κατηγορίες, μία εκ των οποίων οφείλει να επιλέξει ο ασφαλισμένος, έχοντας ωστόσο τη δυνατότητα να διαφοροποιεί ετησίως την επιλογή του με βάση την οικονομική του δυνατότητα και την προσδοκία για σύνταξη.
Ασφαλιστικές εισφορές αυτοτελώς απασχολούμενων και ελευθέρων επαγγελματιών
1. Υπαγόμενα Πρόσωπα
α. Αυτοτελώς απασχολούμενοι θεωρούνται τα πρόσωπα που ασκούν ανεξάρτητο επάγγελμα για το οποίο υπάγονται βάσει γενικών ειδικών ή καταστατικών διατάξεων στην ασφάλιση του πρώην ΕΤΑΑ (ΤΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Τομέας Ασφάλισης Νομικών), σε συνδυασμό και με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν.4488/2017 (ενδεικτικά: Μηχανικοί, Υγειονομικοί, Νομικοί κλπ). Σημειώνεται ότι ως αυτοτελώς απασχολούμενοι θεωρούνται και οι υγειονομικοί που αμείβονται κατά πράξη και περίπτωση και οι δικηγόροι που βρίσκονται σε αναστολή άσκησης δικηγορίας.
β. Ελεύθεροι επαγγελματίες θεωρούνται:
i. τα πρόσωπα που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα για το οποίο υπάγονται βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ (ενδεικτικά: επαγγελματίες, βιοτέχνες, έμποροι, τα μέλη ή μέτοχοι οργανισμών, κοινοπραξιών ή κάθε μορφής εταιρειών, πλην ανωνύμων και ΙΚΕ, των οποίων ο σκοπός συνιστά επαγγελματική ή βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα, τα μέλη του ΔΣ των ΑΕ με αντικείμενο επιχειρήσεως επαγγελματική ή εμπορική ή βιοτεχνική δραστηριότητα σε όλη την επικράτεια, εφόσον είναι μέτοχοι με ποσοστό 3% τουλάχιστον, οι διαχειριστές των ΙΚΕ που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων, καθώς και ο μοναδικός εταίρος μονοπρόσωπης ΙΚΕ, οι ασφαλισμένοι του πρώην ΤΑΝΠΥ που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κ.λπ.)
ii. οι ασφαλισμένοι του πρώην ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ οι οποίοι θεωρούνται ελεύθεροι επαγγελματίες (ενδεικτικά: ιδιοκτήτες εφημερίδων και περιοδικών, ανταποκριτές εφημερίδων, περιοδικών και πρακτορείων της αλλοδαπής, εφημεριδοπώλες, διανομείς τύπου και υποπράκτορες, πωλητές εφημερίδων και περιοδικών που στερούνται επαγγελματικής στέγης, πωλητές λαϊκών αγορών κ.λπ.)
Ασφαλιστικές Κατηγορίες - Ύψος μηνιαίας εισφοράς
Οι αυτοτελώς απασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, από 01/01/2020, καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές με βάση ένα σύστημα 6 ασφαλιστικών κατηγοριών. Τα μηνιαία ποσά των εισφορών κύριας σύνταξης ανά ασφαλιστική κατηγορία σύμφωνα με το νέο σύστημα διαμορφώνονται ως εξής:
Ασφαλιστικές κατηγορίες
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται, με ελεύθερη επιλογή τους, υποχρεωτικά σε μία από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες που απεικονίζονται στον παραπάνω πίνακα. Στην περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία τότε υποχρεωτικά κατατάσσεται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
Ωστόσο παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους οποτεδήποτε να αλλάξουν, με αίτησή τους, ασφαλιστική κατηγορία, δηλαδή να υπαχθούν σε ανώτερη ή κατώτερη κατηγορία εκείνης που είχαν επιλέξει. Η μετάταξη σε διαφορετική ασφαλιστική κατηγορία ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και ισχύει υποχρεωτικά για όλη τη διάρκεια του έτους.
Η αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται και μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.
Ειδική Κατηγορία για τους ασφαλισμένους κάτω 5ετίας
Από 1/1/2020, πέραν των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών του παραπάνω πίνακα, θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία, στην οποία κατατάσσονται οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι για χρονικό διάστημα πέντε ετών από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος. Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας ανέρχεται σε 93 ευρώ.
Στην ειδική κατηγορία μπορούν να ενταχθούν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες (ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ) για τους οποίους μέχρι 31/12/2019, με βάση το προϊσχύον καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών, δεν προβλεπόταν η δυνατότητα καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών. Προϋπόθεση για την υπαγωγή τους στη νέα ρύθμιση είναι να μην έχουν συμπληρώσει πέντε έτη ασφάλισης. Οι ανωτέρω ασφαλισμένοι κατατάσσονται στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία από 1/1/2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται της συμπλήρωσης των πέντε ετών.
Σημειώνεται ότι η χρήση του εν λόγω ευεργετήματος είναι δυνατή μόνο μία φορά και ως εκ τούτου σε περίπτωση διακοπής ασκήσεως επαγγέλματος ο ασφαλισμένος δεν έχει δικαίωμα να επανενταχθεί στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία και να καταβάλει μειωμένη ασφαλιστική εισφορά.
Η καταβολή μειωμένης εισφοράς που απορρέει από τη χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί ασφαλιστική οφειλή και συνεπώς δεν αναζητείται.
Επισημαίνεται ότι η χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας με μειωμένο ασφάλιστρο δεν παρέχεται στους συνταξιούχους που αναλαμβάνουν ή συνεχίζουν ασφαλιστέα εργασία στον e-ΕΦΚΑ.
Καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών
Οι γυναίκες ασφαλισμένες καταβάλουν μειωμένες εισφορές σε ποσοστό 50% κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης μετά τον τοκετό. Η ανωτέρω μείωση γίνεται επί του ποσού της ασφαλιστικής κατηγορίας την οποία έχει επιλέξει η ασφαλισμένη μητέρα, συνεπώς και στις περιπτώσεις που έχει επιλεγεί υψηλότερη της πρώτης ασφαλιστική κατηγορία. Επισημαίνεται ότι όσες από τις ανωτέρω γυναίκες επιλέξουν να κάνουν χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας μειωμένης εισφοράς δεν μπορούν να κάνουν συγχρόνως και χρήση της δυνατότητας για καταβολή μειωμένης εισφοράς λόγω τέκνου, καθώς από τις διατάξεις του άρθρο 141 παρ. 2 του ν.3655/2008 προβλέπεται ότι σε περίπτωση καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών από άλλη αιτία, δεν επιτρέπεται η σώρευση μειώσεων αλλά ισχύει το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης. Δεδομένου ότι η μείωση λόγω επιλογής της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας σε σχέση με την υποχρεωτική 1η ασφαλιστική κατηγορία είναι 40% και η προβλεπόμενη μείωση για τις μητέρες είναι 50%, έχουν εφαρμογή οι ρυθμίσεις του άρθρου 141 παρ. 2 του ν.3655/2008. Συνεπώς, για το διάστημα του δωδεκάμηνου, οι ασφαλισμένες μπορούν να επωφεληθούν του ευεργετήματος των μειωμένων κατά 50% εισφορών, μέσω της κατάταξής τους στην 1η ασφαλιστική κατηγορία. Ευνόητο είναι ότι μετά την παρέλευση του δωδεκάμηνου οι ασφαλισμένες μητέρες θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας για το εναπομένον χρονικό διάστημα. Σημειώνουμε ότι η πρόβλεψη για καταβολή μειωμένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών σε περιπτώσεις ασφαλισμένων που συμπλήρωναν 40 έτη ασφάλισης, καταργείται από 1/1/2020.
Εισφορά υπέρ ανεργίας
Ο e-ΕΦΚΑ εξακολουθεί να συνεισπράττει με τις ασφαλιστικές εισφορές και την εισφορά υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξάρτητα Απασχολουμένων - κλάδου ασφαλισμένων ΟΑΕΕ και ΕΤΑΠ -ΜΜΕ και υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξάρτητα Απασχολουμένων - κλάδου ΕΤΑΑ, την οποία αποδίδει στον ΟΑΕΔ.
Το ύψος της άνω εισφοράς ανέρχεται σε 10€ μηνιαίως.
Προθεσμία καταβολής εισφορών
Οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται σε μηνιαία βάση και μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα που αυτές αφορούν.
Δύναται όμως ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του e-ΕΦΚΑ να παρατείνεται η καταληκτική ημερομηνία καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω ειδικών συνθηκών ή τεχνικών προβλημάτων που έχουν σαν αποτέλεσμα την μη έγκαιρη ανάρτηση των ειδοποιητηρίων.
Διαδικασία αναπροσαρμογής ασφαλιστικών εισφορών
Τα ανωτέρω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών από 1/1/2023 έως 31/12/2024 προσαυξάνονται ανά έτος, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Αν η τιμή του ως άνω ποσοστού είναι αρνητική δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών και αυτά παραμένουν στα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Από 1/1/2025 και στο εξής οι ασφαλιστικές εισφορές προσαυξάνονται ετησίως με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών.
Καταβολή εισφοράς μέσω γραμματίου προείσπραξης για δικηγόρους
Ειδικά για τους δικηγόρους, καταβάλλεται υπέρ του e-ΕΦΚΑ ποσοστό 20% επί της ελάχιστης αμοιβής ανά δικηγορική πράξη ή παράσταση, για την οποία προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία έκδοση γραμματίου προκαταβολής (προείσπραξης). Ο οικείος Δικηγορικός Σύλλογος αποστέλλει στον e-ΕΦΚΑ τη σχετική συγκεντρωτική κατάσταση ανά δικηγόρο.
Τα ανωτέρω καταβληθέντα ποσά αφαιρούνται από τις εισφορές που οφείλονται για κύρια σύνταξη, επικουρική ασφάλιση, εφάπαξ παροχή και υγειονομική περίθαλψη. Ειδικά για τους δικηγόρους που απασχολούνται με έμμισθη εντολή, τα ποσά αυτά αφαιρούνται από την εισφορά του ασφαλισμένου.
Αν το σύνολο των καταβληθέντων ποσών από τα γραμμάτια προκαταβολής (προείσπραξης) υπολείπεται της μηνιαίας αναλογούσας εισφοράς, ο ασφαλισμένος καταβάλει τη διαφορά σε χρήμα.
Στην περίπτωση που το σύνολο των εν λόγω καταβληθέντων ποσών υπερβαίνει το ποσό της οφειλόμενης μηνιαίας εισφοράς, το επιπλέον ποσό δεν επιστρέφεται, παρά συμψηφίζεται με την ετήσια ασφαλιστική οφειλή του αντίστοιχου έτους.
Στην περίπτωση που το σύνολο των καταβληθέντων ποσών από τα γραμμάτια προκαταβολής (προείσπραξης) υπερβαίνει το σύνολο της αναλογούσας ετήσιας εισφοράς, το υπερβαίνον ποσό είτε επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν είτε συμψηφίζεται με την επόμενη χρήση ή με επόμενες χρήσεις.
Λοιπές ρυθμίσεις
Επαναλαμβάνονται, χωρίς τροποποίηση, οι ρυθμίσεις που αφορούσαν στην κατάργηση των ενσήμων των δικηγόρων, συμβολαιογράφων, δικαστικών επιμελητών και υποθηκοφυλάκων, των εισφορών επί των δικαιωμάτων των συμβολαιογράφων, καθώς και των κοινωνικών πόρων του πρώην ΕΤΑΑ.
Ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένων στον πρώην ΟΓΑ- Υπαγόμενα πρόσωπα
Οι αγρότες, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι, αλιείς κ.λ.π., όσοι υπάγονταν ή θα υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΓΑ με εισοδηματικά ή πληθυσμιακά κριτήρια, οι κατά κύριο επάγγελμα τουλάχιστον για μια 5ετία αγρότες, που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος μέχρι 100kw., οι απασχολούμενοι στην αγροτική οικονομία, πρώην ασφαλισμένοι του ΟΓΑ, που έχουν ενταχθεί στα επενδυτικά προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη, οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και αγρότισσες που είναι παράλληλα και μέλη Αγροτικών Συνεταιρισμών, οι αγρεργάτες που απασχολούνται σε παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και ως λιανοπωλητές σε λαϊκές αγορές, ο/η σύζυγος και τα ενήλικα τέκνα οικογένειας, σε περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης, τα μέλη οικογενειών αλιέων, κατόχων αλιευτικού σκάφους κ.λπ.
Ασφαλιστικές Κατηγορίες - Ύψος μηνιαίας εισφοράς
Οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ από 01/01/2020, καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές με βάση ένα σύστημα έξι ασφαλιστικών κατηγοριών. Παράλληλα προβλέπεται τριετής μεταβατική περίοδος σταδιακής αύξησης των εισφορών. Τα μηνιαία ποσά των εισφορών κύριας σύνταξης ανά ασφαλιστική κατηγορία σύμφωνα με το νέο σύστημα διαμορφώνονται ως εξής:
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους, υποχρεωτικά σε μία από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες που απεικονίζονται στον παραπάνω πίνακα. Σε περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία τότε υποχρεωτικά κατατάσσεται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
Ωστόσο παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους οποτεδήποτε να αλλάξουν, με αίτησή τους, ασφαλιστική κατηγορία δηλαδή να υπαχθούν σε ανώτερη ή κατώτερη εκείνης που είχαν επιλέξει. Η μετάταξη σε διαφορετική ασφαλιστική κατηγορία ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και ισχύει υποχρεωτικά για όλη τη διάρκεια του έτους.
Η αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται και μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.
Μείωση ασφαλιστικών εισφορών
Οι γυναίκες ασφαλισμένες που υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου 40 του ν.4387/2016, καταβάλουν μειωμένες εισφορές σε ποσοστό 50% κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης μετά τον τοκετό.
Εισφορά Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας
Από 01/01/2020 οι ασφαλισμένοι στον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας, καταβάλλουν εισφορά 2 ευρω για την 1η και 2η κατηγορία, 3 ευρώ για 3η και 4η κατηγορία, η 5η κατηγορία 4 ευρώ και η 6η κατηγορία στα 6 ευρώ. Η εισφορά υπέρ του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας συνεισπράτεται με τις εισφορές για τον κλάδο σύνταξης.
Προθεσμία καταβολής εισφορών
Οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται σε μηνιαία βάση και μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα που αυτές αφορούν.
Δύναται όμως ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του e-ΕΦΚΑ να παρατείνεται η καταληκτική ημερομηνία καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω ειδικών συνθηκών ή τεχνικών προβλημάτων που έχουν σαν αποτέλεσμα την μη έγκαιρη ανάρτηση των ειδοποιητηρίων.
Διαδικασία αναπροσαρμογής ασφαλιστικών εισφορών
Τα ανωτέρω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών, τόσο αυτά που αφορούν στην κύρια σύνταξη όσο και αυτά που αφορούν στο Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας, από 1/1/2023 έως 31/12/2024 προσαυξάνονται ανά έτος, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Αν η τιμή του ως άνω ποσοστού είναι αρνητική δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών και αυτά παραμένουν στα επίπεδα του προηγούμενου έτους.
Από 1/1/2025 και στο εξής οι ασφαλιστικές εισφορές προσαυξάνονται ετησίως με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών.
Αντώνης Βασιλόπουλος
antponpaper@yahoo.com
www.bankingnews.gr
Αν και η πλατφόρμα έχει κλείσει και σχεδόν το 1/3 των ασφαλισμένων στα ταμεία αυτοαπασχολουμένων δήλωσε κατηγορία, οι υπόλοιποι έχουν ήδη ενταχθεί αυτόματα στην χαμηλότερη κατηγρία.
Κύριο γνώρισμα του νέου συστήματος είναι η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής από τον ασφαλισμένο της ασφαλιστικής κατηγορίας στην οποία θα ενταχθεί. Οι ασφαλιστικές εισφορές αποσυνδέονται πλέον από το φορολογητέο εισόδημα και τον κατώτατο μισθό και θεσπίζονται έξι ασφαλιστικές κατηγορίες, μία εκ των οποίων οφείλει να επιλέξει ο ασφαλισμένος, έχοντας ωστόσο τη δυνατότητα να διαφοροποιεί ετησίως την επιλογή του με βάση την οικονομική του δυνατότητα και την προσδοκία για σύνταξη.
Ασφαλιστικές εισφορές αυτοτελώς απασχολούμενων και ελευθέρων επαγγελματιών
1. Υπαγόμενα Πρόσωπα
α. Αυτοτελώς απασχολούμενοι θεωρούνται τα πρόσωπα που ασκούν ανεξάρτητο επάγγελμα για το οποίο υπάγονται βάσει γενικών ειδικών ή καταστατικών διατάξεων στην ασφάλιση του πρώην ΕΤΑΑ (ΤΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Τομέας Ασφάλισης Νομικών), σε συνδυασμό και με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν.4488/2017 (ενδεικτικά: Μηχανικοί, Υγειονομικοί, Νομικοί κλπ). Σημειώνεται ότι ως αυτοτελώς απασχολούμενοι θεωρούνται και οι υγειονομικοί που αμείβονται κατά πράξη και περίπτωση και οι δικηγόροι που βρίσκονται σε αναστολή άσκησης δικηγορίας.
β. Ελεύθεροι επαγγελματίες θεωρούνται:
i. τα πρόσωπα που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα για το οποίο υπάγονται βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ (ενδεικτικά: επαγγελματίες, βιοτέχνες, έμποροι, τα μέλη ή μέτοχοι οργανισμών, κοινοπραξιών ή κάθε μορφής εταιρειών, πλην ανωνύμων και ΙΚΕ, των οποίων ο σκοπός συνιστά επαγγελματική ή βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα, τα μέλη του ΔΣ των ΑΕ με αντικείμενο επιχειρήσεως επαγγελματική ή εμπορική ή βιοτεχνική δραστηριότητα σε όλη την επικράτεια, εφόσον είναι μέτοχοι με ποσοστό 3% τουλάχιστον, οι διαχειριστές των ΙΚΕ που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων, καθώς και ο μοναδικός εταίρος μονοπρόσωπης ΙΚΕ, οι ασφαλισμένοι του πρώην ΤΑΝΠΥ που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κ.λπ.)
ii. οι ασφαλισμένοι του πρώην ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ οι οποίοι θεωρούνται ελεύθεροι επαγγελματίες (ενδεικτικά: ιδιοκτήτες εφημερίδων και περιοδικών, ανταποκριτές εφημερίδων, περιοδικών και πρακτορείων της αλλοδαπής, εφημεριδοπώλες, διανομείς τύπου και υποπράκτορες, πωλητές εφημερίδων και περιοδικών που στερούνται επαγγελματικής στέγης, πωλητές λαϊκών αγορών κ.λπ.)
Ασφαλιστικές Κατηγορίες - Ύψος μηνιαίας εισφοράς
Οι αυτοτελώς απασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, από 01/01/2020, καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές με βάση ένα σύστημα 6 ασφαλιστικών κατηγοριών. Τα μηνιαία ποσά των εισφορών κύριας σύνταξης ανά ασφαλιστική κατηγορία σύμφωνα με το νέο σύστημα διαμορφώνονται ως εξής:
Ασφαλιστικές κατηγορίες
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται, με ελεύθερη επιλογή τους, υποχρεωτικά σε μία από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες που απεικονίζονται στον παραπάνω πίνακα. Στην περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία τότε υποχρεωτικά κατατάσσεται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
Ωστόσο παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους οποτεδήποτε να αλλάξουν, με αίτησή τους, ασφαλιστική κατηγορία, δηλαδή να υπαχθούν σε ανώτερη ή κατώτερη κατηγορία εκείνης που είχαν επιλέξει. Η μετάταξη σε διαφορετική ασφαλιστική κατηγορία ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και ισχύει υποχρεωτικά για όλη τη διάρκεια του έτους.
Η αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται και μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.
Ειδική Κατηγορία για τους ασφαλισμένους κάτω 5ετίας
Από 1/1/2020, πέραν των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών του παραπάνω πίνακα, θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία, στην οποία κατατάσσονται οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι για χρονικό διάστημα πέντε ετών από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος. Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας ανέρχεται σε 93 ευρώ.
Στην ειδική κατηγορία μπορούν να ενταχθούν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες (ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ) για τους οποίους μέχρι 31/12/2019, με βάση το προϊσχύον καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών, δεν προβλεπόταν η δυνατότητα καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών. Προϋπόθεση για την υπαγωγή τους στη νέα ρύθμιση είναι να μην έχουν συμπληρώσει πέντε έτη ασφάλισης. Οι ανωτέρω ασφαλισμένοι κατατάσσονται στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία από 1/1/2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται της συμπλήρωσης των πέντε ετών.
Σημειώνεται ότι η χρήση του εν λόγω ευεργετήματος είναι δυνατή μόνο μία φορά και ως εκ τούτου σε περίπτωση διακοπής ασκήσεως επαγγέλματος ο ασφαλισμένος δεν έχει δικαίωμα να επανενταχθεί στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία και να καταβάλει μειωμένη ασφαλιστική εισφορά.
Η καταβολή μειωμένης εισφοράς που απορρέει από τη χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί ασφαλιστική οφειλή και συνεπώς δεν αναζητείται.
Επισημαίνεται ότι η χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας με μειωμένο ασφάλιστρο δεν παρέχεται στους συνταξιούχους που αναλαμβάνουν ή συνεχίζουν ασφαλιστέα εργασία στον e-ΕΦΚΑ.
Καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών
Οι γυναίκες ασφαλισμένες καταβάλουν μειωμένες εισφορές σε ποσοστό 50% κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης μετά τον τοκετό. Η ανωτέρω μείωση γίνεται επί του ποσού της ασφαλιστικής κατηγορίας την οποία έχει επιλέξει η ασφαλισμένη μητέρα, συνεπώς και στις περιπτώσεις που έχει επιλεγεί υψηλότερη της πρώτης ασφαλιστική κατηγορία. Επισημαίνεται ότι όσες από τις ανωτέρω γυναίκες επιλέξουν να κάνουν χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας μειωμένης εισφοράς δεν μπορούν να κάνουν συγχρόνως και χρήση της δυνατότητας για καταβολή μειωμένης εισφοράς λόγω τέκνου, καθώς από τις διατάξεις του άρθρο 141 παρ. 2 του ν.3655/2008 προβλέπεται ότι σε περίπτωση καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών από άλλη αιτία, δεν επιτρέπεται η σώρευση μειώσεων αλλά ισχύει το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης. Δεδομένου ότι η μείωση λόγω επιλογής της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας σε σχέση με την υποχρεωτική 1η ασφαλιστική κατηγορία είναι 40% και η προβλεπόμενη μείωση για τις μητέρες είναι 50%, έχουν εφαρμογή οι ρυθμίσεις του άρθρου 141 παρ. 2 του ν.3655/2008. Συνεπώς, για το διάστημα του δωδεκάμηνου, οι ασφαλισμένες μπορούν να επωφεληθούν του ευεργετήματος των μειωμένων κατά 50% εισφορών, μέσω της κατάταξής τους στην 1η ασφαλιστική κατηγορία. Ευνόητο είναι ότι μετά την παρέλευση του δωδεκάμηνου οι ασφαλισμένες μητέρες θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας για το εναπομένον χρονικό διάστημα. Σημειώνουμε ότι η πρόβλεψη για καταβολή μειωμένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών σε περιπτώσεις ασφαλισμένων που συμπλήρωναν 40 έτη ασφάλισης, καταργείται από 1/1/2020.
Εισφορά υπέρ ανεργίας
Ο e-ΕΦΚΑ εξακολουθεί να συνεισπράττει με τις ασφαλιστικές εισφορές και την εισφορά υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξάρτητα Απασχολουμένων - κλάδου ασφαλισμένων ΟΑΕΕ και ΕΤΑΠ -ΜΜΕ και υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξάρτητα Απασχολουμένων - κλάδου ΕΤΑΑ, την οποία αποδίδει στον ΟΑΕΔ.
Το ύψος της άνω εισφοράς ανέρχεται σε 10€ μηνιαίως.
Προθεσμία καταβολής εισφορών
Οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται σε μηνιαία βάση και μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα που αυτές αφορούν.
Δύναται όμως ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του e-ΕΦΚΑ να παρατείνεται η καταληκτική ημερομηνία καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω ειδικών συνθηκών ή τεχνικών προβλημάτων που έχουν σαν αποτέλεσμα την μη έγκαιρη ανάρτηση των ειδοποιητηρίων.
Διαδικασία αναπροσαρμογής ασφαλιστικών εισφορών
Τα ανωτέρω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών από 1/1/2023 έως 31/12/2024 προσαυξάνονται ανά έτος, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Αν η τιμή του ως άνω ποσοστού είναι αρνητική δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών και αυτά παραμένουν στα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Από 1/1/2025 και στο εξής οι ασφαλιστικές εισφορές προσαυξάνονται ετησίως με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών.
Καταβολή εισφοράς μέσω γραμματίου προείσπραξης για δικηγόρους
Ειδικά για τους δικηγόρους, καταβάλλεται υπέρ του e-ΕΦΚΑ ποσοστό 20% επί της ελάχιστης αμοιβής ανά δικηγορική πράξη ή παράσταση, για την οποία προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία έκδοση γραμματίου προκαταβολής (προείσπραξης). Ο οικείος Δικηγορικός Σύλλογος αποστέλλει στον e-ΕΦΚΑ τη σχετική συγκεντρωτική κατάσταση ανά δικηγόρο.
Τα ανωτέρω καταβληθέντα ποσά αφαιρούνται από τις εισφορές που οφείλονται για κύρια σύνταξη, επικουρική ασφάλιση, εφάπαξ παροχή και υγειονομική περίθαλψη. Ειδικά για τους δικηγόρους που απασχολούνται με έμμισθη εντολή, τα ποσά αυτά αφαιρούνται από την εισφορά του ασφαλισμένου.
Αν το σύνολο των καταβληθέντων ποσών από τα γραμμάτια προκαταβολής (προείσπραξης) υπολείπεται της μηνιαίας αναλογούσας εισφοράς, ο ασφαλισμένος καταβάλει τη διαφορά σε χρήμα.
Στην περίπτωση που το σύνολο των εν λόγω καταβληθέντων ποσών υπερβαίνει το ποσό της οφειλόμενης μηνιαίας εισφοράς, το επιπλέον ποσό δεν επιστρέφεται, παρά συμψηφίζεται με την ετήσια ασφαλιστική οφειλή του αντίστοιχου έτους.
Στην περίπτωση που το σύνολο των καταβληθέντων ποσών από τα γραμμάτια προκαταβολής (προείσπραξης) υπερβαίνει το σύνολο της αναλογούσας ετήσιας εισφοράς, το υπερβαίνον ποσό είτε επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν είτε συμψηφίζεται με την επόμενη χρήση ή με επόμενες χρήσεις.
Λοιπές ρυθμίσεις
Επαναλαμβάνονται, χωρίς τροποποίηση, οι ρυθμίσεις που αφορούσαν στην κατάργηση των ενσήμων των δικηγόρων, συμβολαιογράφων, δικαστικών επιμελητών και υποθηκοφυλάκων, των εισφορών επί των δικαιωμάτων των συμβολαιογράφων, καθώς και των κοινωνικών πόρων του πρώην ΕΤΑΑ.
Ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένων στον πρώην ΟΓΑ- Υπαγόμενα πρόσωπα
Οι αγρότες, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι, αλιείς κ.λ.π., όσοι υπάγονταν ή θα υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΓΑ με εισοδηματικά ή πληθυσμιακά κριτήρια, οι κατά κύριο επάγγελμα τουλάχιστον για μια 5ετία αγρότες, που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος μέχρι 100kw., οι απασχολούμενοι στην αγροτική οικονομία, πρώην ασφαλισμένοι του ΟΓΑ, που έχουν ενταχθεί στα επενδυτικά προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη, οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και αγρότισσες που είναι παράλληλα και μέλη Αγροτικών Συνεταιρισμών, οι αγρεργάτες που απασχολούνται σε παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και ως λιανοπωλητές σε λαϊκές αγορές, ο/η σύζυγος και τα ενήλικα τέκνα οικογένειας, σε περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης, τα μέλη οικογενειών αλιέων, κατόχων αλιευτικού σκάφους κ.λπ.
Ασφαλιστικές Κατηγορίες - Ύψος μηνιαίας εισφοράς
Οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ από 01/01/2020, καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές με βάση ένα σύστημα έξι ασφαλιστικών κατηγοριών. Παράλληλα προβλέπεται τριετής μεταβατική περίοδος σταδιακής αύξησης των εισφορών. Τα μηνιαία ποσά των εισφορών κύριας σύνταξης ανά ασφαλιστική κατηγορία σύμφωνα με το νέο σύστημα διαμορφώνονται ως εξής:
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους, υποχρεωτικά σε μία από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες που απεικονίζονται στον παραπάνω πίνακα. Σε περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία τότε υποχρεωτικά κατατάσσεται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
Ωστόσο παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους οποτεδήποτε να αλλάξουν, με αίτησή τους, ασφαλιστική κατηγορία δηλαδή να υπαχθούν σε ανώτερη ή κατώτερη εκείνης που είχαν επιλέξει. Η μετάταξη σε διαφορετική ασφαλιστική κατηγορία ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και ισχύει υποχρεωτικά για όλη τη διάρκεια του έτους.
Η αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται και μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.
Μείωση ασφαλιστικών εισφορών
Οι γυναίκες ασφαλισμένες που υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου 40 του ν.4387/2016, καταβάλουν μειωμένες εισφορές σε ποσοστό 50% κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης μετά τον τοκετό.
Εισφορά Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας
Από 01/01/2020 οι ασφαλισμένοι στον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας, καταβάλλουν εισφορά 2 ευρω για την 1η και 2η κατηγορία, 3 ευρώ για 3η και 4η κατηγορία, η 5η κατηγορία 4 ευρώ και η 6η κατηγορία στα 6 ευρώ. Η εισφορά υπέρ του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας συνεισπράτεται με τις εισφορές για τον κλάδο σύνταξης.
Προθεσμία καταβολής εισφορών
Οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται σε μηνιαία βάση και μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα που αυτές αφορούν.
Δύναται όμως ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του e-ΕΦΚΑ να παρατείνεται η καταληκτική ημερομηνία καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω ειδικών συνθηκών ή τεχνικών προβλημάτων που έχουν σαν αποτέλεσμα την μη έγκαιρη ανάρτηση των ειδοποιητηρίων.
Διαδικασία αναπροσαρμογής ασφαλιστικών εισφορών
Τα ανωτέρω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών, τόσο αυτά που αφορούν στην κύρια σύνταξη όσο και αυτά που αφορούν στο Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας, από 1/1/2023 έως 31/12/2024 προσαυξάνονται ανά έτος, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Αν η τιμή του ως άνω ποσοστού είναι αρνητική δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών και αυτά παραμένουν στα επίπεδα του προηγούμενου έτους.
Από 1/1/2025 και στο εξής οι ασφαλιστικές εισφορές προσαυξάνονται ετησίως με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών.
Αντώνης Βασιλόπουλος
antponpaper@yahoo.com
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών