Κάθε ομόλογο θα εκδίδεται από τις εθνικές κυβερνήσεις, θα αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ και θα αγοράζεται από την ΕΚΤ
Είναι πλέον σαφές ότι η οικονομική ζημία που προκλήθηκε από το COVID-19 θα είναι τεράστια.
Η παγκόσμια οικονομία έχει κάνει μια μεγάλη στάση, και κανείς δεν ξέρει τι θα φέρει η επόμενη μέρα ακριβώς.
Ένα πράγμα όμως είναι σίγουρο - όλες οι οικονομίες, μεγάλες ή μικρές, θα αντιμετωπίσουν αδιανόητες δυσκολίες.
Ο τρόπος με τον οποίο οι μεμονωμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν το ζήτημα αυτό θα κάνει μεγάλη διαφορά στον ορισμό της μετα-πανδημικής εποχής.
Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, δεν έχει νόημα μόνο μία χώρα να εφαρμόζει τεράστιες δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές και πακέτα κινήτρων.
Για να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο περιορισμένη η επίδραση του COVID-19 στις οικονομίες παγκοσμίως, απαιτείται συλλογική αντίδραση.
Αυτό ισχύει σαφώς και για την ευρωζώνη.
Η Ευρωζώνη αποτελείται από 19 διαφορετικές χώρες με 19 διαφορετικές εθνικές οικονομίες και κάθε μία από αυτές εισήλθε στην τρέχουσα κρίση πανδημίας σε διαφορετικό στάδιο του οικονομικού και επιχειρηματικού κύκλου της.
Εννέα κράτη μέλη της Ευρωζώνης έγραψαν πρόσφατα μια επιστολή προς τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ, τον Charles Michel, ζητώντας ένα κοινό ομόλογο για τον μετριασμό της οικονομικής ζημίας που προκάλεσε το COVID-19.
Κατ 'αρχήν, αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα: ένα κοινό ομόλογο για την αντιμετώπιση ενός κοινού προβλήματος.
Πρέπει όμως να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να εξετάσουμε με μεγαλύτερη προσοχή εάν στην πράξη αυτό είναι και η καλύτερη λύση.
Ποια εμπόδια πρέπει να ξεπεραστούν για να φτάσουμε εκεί;
Πόσο γρήγορα μπορεί να εφαρμοστεί ένα τέτοιο πρόγραμμα;
Είτε μας αρέσει είτε όχι, η πολιτική διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε τέτοιες αποφάσεις.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το μεγάλο πολιτικό εμπόδιο είναι η Γερμανία, η οποία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ένα συλλογικό δημοσιονομικό πακέτο ύψους 1 τρισ. ευρώ (ίσο με το 30% του ΑΕΠ).
Λαμβάνοντας υπόψη τα επίπεδα του χρέους της Γερμανίας και τη δημοσιονομική της κατάσταση, αυτό είναι αναμφισβήτητα κάτι που μπορεί να κάνει η Γερμανία.
Αλλά τι συμβαίνει με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης (ιδίως τις μικρότερες) που δεν μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια στρατηγική;
Τι συμβαίνει σε χώρες όπως η Ιταλία, η οποία αντιμετωπίζει σήμερα μια άνευ προηγουμένου καταστροφή, και την Ελλάδα, η οποία μόλις βγήκε από μια δεκαετή κρίση;
Το να αναδειχθούν οι οικονομικές διαφορές κατά τη διάρκεια μιας ανθρωπιστικής κρίσης χτυπά το μοναδικό σκοπό της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εξάλλου, ποιο θα είναι το όφελος που θα έχει η Γερμανία εάν είναι η μόνη χώρα που θα απομείνει στην ευρωζώνη;
Οι γερμανικές εξαγωγές συνεισφέρουν περίπου το 45% στο ΑΕΠ της Γερμανίας, ένα μεγάλο μέρος των οποίων πηγαίνει προς άλλα μέλη της Ευρωζώνης.
Γι' αυτό και ο Michael Huther (ένας από τους κορυφαίους οικονομολόγους της Γερμανίας) πιστεύει ότι ένας «διαμοιρασμός ευθύνης σημαίνει την εγκατάλειψη της εθνικής δημοσιονομικής πολιτικής».
Ταυτόχρονα, τα ευρωομόλογα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα «αρνητικό κίνητρο» για τις χώρες της νότιας Ευρώπης να παραμείνουν πειθαρχημένες όταν πρόκειται για τους προϋπολογισμούς τους.
Ωστόσο, επί του παρόντος δεν υπάρχει χρόνος για θεωρητικές συζητήσεις αυτού του είδους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν αυτές που ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα ανάκαμψης για την Ευρώπη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, γνωστό ως Σχέδιο Μάρσαλ.
Και αυτό συνέβη επειδή ήταν προς το συμφέρον τους να βοηθήσουν την Ευρώπη να ανακάμψει το συντομότερο δυνατό.
Η ίδια σκέψη θα πρέπει να ισχύει και σήμερα στην ευρωζώνη.
Είναι κατανοητό ότι ένα κοινό ομόλογο για όλους θα μπορούσε να παρουσιάσει τεράστια νομοθετικά εμπόδια σε ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης.
Αλλά ακόμα κι αν όλα τα κράτη μέλη συμφωνούσαν, θα μπορούσε να χρειαστεί πολύς χρόνος για να εφαρμοστεί - και ο χρόνος είναι κάτι που η Ευρώπη δεν έχει, τώρα.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει και μια διαφορετική πρόταση: κάθε χώρα της Ευρωζώνης να εκδώσει το δικό της νέο εθνικό Corona Bond.
Κάθε ομόλογο να αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ της χώρας.
Με τον τρόπο αυτό, οι χώρες μέλη θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα την οικονομική ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία του COVID-19.
Αντί να εκδοθεί ένα ενιαίο ομόλογο (ευρω-ομόλογο), θα εκδοθούν 19 διαφορετικά ομόλογα, καθένα από τα οποία θα αντιστοιχούσε σε μια χώρα της Ευρωζώνης.
Κάθε ομολογία θα έχει ονομαστική αξία ίση με το 10% του ΑΕΠ μιας χώρας.
Για παράδειγμα, η Ιταλία θα εκδώσει ένα ομολογιακό δάνειο αξίας 180 δισ. ευρώ, η Ελλάδα θα εκδώσει ένα ομολογιακό δάνειο ύψους 19 δισ. ευρώ και ούτω καθεξής.
Δεδομένου ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης ανέρχεται σε 17 τρισεκατομμύρια ευρώ, το συνολικό ποσό που θα εκδοθεί θα ανέλθει σε 1,7 τρισεκατομμύρια ευρώ (ποσό ισοδύναμο με το πακέτο στήριξης που υπέγραψε το Κογκρέσο των ΗΠΑ).
Αυτά τα ομόλογα θα πρέπει να έχουν διάρκεια 30 ετών ή περισσότερο και οριακό επιτόκιο που θα κυμαίνεται από 0,5%.
Δεδομένων των σημερινών συνθηκών, τα εν λόγω ομόλογα θα αγοραστούν από την ΕΚΤ κατά την έκδοση.
Αυτά τα ομόλογα δεν θα συμπεριληφθούν στο συνολικό χρέος κάθε χώρας και τα έξοδα που θα προκύψουν από αυτόν τον "λογαριασμό" δεν θα υπολογιστούν ούτε στο έλλειμμα της κάθε χώρας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την περασμένη εβδομάδα να ενεργοποιήσει τη γενική ρήτρα απαγόρευσης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δίνοντας έτσι στα κράτη μέλη τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Χωρίς την ταυτόχρονη έκδοση αυτών των ομολόγων, θα προκληθούν τεράστιες ανισορροπίες μεταξύ των οικονομιών των κρατών μελών, καθώς τα κράτη μέλη δεν είναι όλα στην ίδια οικονομική θέση πριν από την πανδημία που έπληξε τις οικονομίες τους.
Επιπλέον, ανάλογα με τη φάση εμφάνισης της εστίας COVID-19 σε κάθε χώρα, έχουν ήδη ληφθεί διάφορα μέτρα.
Τα μέτρα αυτά επιβάρυναν κάθε οικονομία διαφορετικά.
Αλλά για να συμβεί αυτό, όλες οι χώρες πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν θα τιμωρηθούν για τις πολιτικές που ακολουθούν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ούτε θα θεωρηθούν υπεύθυνες για την αποτυχία να κρατήσουν οικονομικά τους σε καλό δρόμο.
Πρόκειται για μια συμβιβαστική λύση, η οποία, αν γίνει δεκτή από την Christine Lagarde και την ΕΚΤ, δεν θα έχει μόνο άμεσες θετικές συνέπειες, αλλά θα αποτρέψει επίσης ενδεχόμενες μελλοντικές συγκρούσεις μεταξύ των κρατών μελών.
www.bankingnews.gr
Η παγκόσμια οικονομία έχει κάνει μια μεγάλη στάση, και κανείς δεν ξέρει τι θα φέρει η επόμενη μέρα ακριβώς.
Ένα πράγμα όμως είναι σίγουρο - όλες οι οικονομίες, μεγάλες ή μικρές, θα αντιμετωπίσουν αδιανόητες δυσκολίες.
Ο τρόπος με τον οποίο οι μεμονωμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν το ζήτημα αυτό θα κάνει μεγάλη διαφορά στον ορισμό της μετα-πανδημικής εποχής.
Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, δεν έχει νόημα μόνο μία χώρα να εφαρμόζει τεράστιες δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές και πακέτα κινήτρων.
Για να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο περιορισμένη η επίδραση του COVID-19 στις οικονομίες παγκοσμίως, απαιτείται συλλογική αντίδραση.
Αυτό ισχύει σαφώς και για την ευρωζώνη.
Η Ευρωζώνη αποτελείται από 19 διαφορετικές χώρες με 19 διαφορετικές εθνικές οικονομίες και κάθε μία από αυτές εισήλθε στην τρέχουσα κρίση πανδημίας σε διαφορετικό στάδιο του οικονομικού και επιχειρηματικού κύκλου της.
Εννέα κράτη μέλη της Ευρωζώνης έγραψαν πρόσφατα μια επιστολή προς τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ, τον Charles Michel, ζητώντας ένα κοινό ομόλογο για τον μετριασμό της οικονομικής ζημίας που προκάλεσε το COVID-19.
Κατ 'αρχήν, αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα: ένα κοινό ομόλογο για την αντιμετώπιση ενός κοινού προβλήματος.
Πρέπει όμως να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να εξετάσουμε με μεγαλύτερη προσοχή εάν στην πράξη αυτό είναι και η καλύτερη λύση.
Ποια εμπόδια πρέπει να ξεπεραστούν για να φτάσουμε εκεί;
Πόσο γρήγορα μπορεί να εφαρμοστεί ένα τέτοιο πρόγραμμα;
Είτε μας αρέσει είτε όχι, η πολιτική διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε τέτοιες αποφάσεις.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το μεγάλο πολιτικό εμπόδιο είναι η Γερμανία, η οποία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ένα συλλογικό δημοσιονομικό πακέτο ύψους 1 τρισ. ευρώ (ίσο με το 30% του ΑΕΠ).
Λαμβάνοντας υπόψη τα επίπεδα του χρέους της Γερμανίας και τη δημοσιονομική της κατάσταση, αυτό είναι αναμφισβήτητα κάτι που μπορεί να κάνει η Γερμανία.
Αλλά τι συμβαίνει με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης (ιδίως τις μικρότερες) που δεν μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια στρατηγική;
Τι συμβαίνει σε χώρες όπως η Ιταλία, η οποία αντιμετωπίζει σήμερα μια άνευ προηγουμένου καταστροφή, και την Ελλάδα, η οποία μόλις βγήκε από μια δεκαετή κρίση;
Το να αναδειχθούν οι οικονομικές διαφορές κατά τη διάρκεια μιας ανθρωπιστικής κρίσης χτυπά το μοναδικό σκοπό της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εξάλλου, ποιο θα είναι το όφελος που θα έχει η Γερμανία εάν είναι η μόνη χώρα που θα απομείνει στην ευρωζώνη;
Οι γερμανικές εξαγωγές συνεισφέρουν περίπου το 45% στο ΑΕΠ της Γερμανίας, ένα μεγάλο μέρος των οποίων πηγαίνει προς άλλα μέλη της Ευρωζώνης.
Γι' αυτό και ο Michael Huther (ένας από τους κορυφαίους οικονομολόγους της Γερμανίας) πιστεύει ότι ένας «διαμοιρασμός ευθύνης σημαίνει την εγκατάλειψη της εθνικής δημοσιονομικής πολιτικής».
Ταυτόχρονα, τα ευρωομόλογα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα «αρνητικό κίνητρο» για τις χώρες της νότιας Ευρώπης να παραμείνουν πειθαρχημένες όταν πρόκειται για τους προϋπολογισμούς τους.
Ωστόσο, επί του παρόντος δεν υπάρχει χρόνος για θεωρητικές συζητήσεις αυτού του είδους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν αυτές που ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα ανάκαμψης για την Ευρώπη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, γνωστό ως Σχέδιο Μάρσαλ.
Και αυτό συνέβη επειδή ήταν προς το συμφέρον τους να βοηθήσουν την Ευρώπη να ανακάμψει το συντομότερο δυνατό.
Η ίδια σκέψη θα πρέπει να ισχύει και σήμερα στην ευρωζώνη.
Είναι κατανοητό ότι ένα κοινό ομόλογο για όλους θα μπορούσε να παρουσιάσει τεράστια νομοθετικά εμπόδια σε ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης.
Αλλά ακόμα κι αν όλα τα κράτη μέλη συμφωνούσαν, θα μπορούσε να χρειαστεί πολύς χρόνος για να εφαρμοστεί - και ο χρόνος είναι κάτι που η Ευρώπη δεν έχει, τώρα.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει και μια διαφορετική πρόταση: κάθε χώρα της Ευρωζώνης να εκδώσει το δικό της νέο εθνικό Corona Bond.
Κάθε ομόλογο να αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ της χώρας.
Με τον τρόπο αυτό, οι χώρες μέλη θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα την οικονομική ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία του COVID-19.
Αντί να εκδοθεί ένα ενιαίο ομόλογο (ευρω-ομόλογο), θα εκδοθούν 19 διαφορετικά ομόλογα, καθένα από τα οποία θα αντιστοιχούσε σε μια χώρα της Ευρωζώνης.
Κάθε ομολογία θα έχει ονομαστική αξία ίση με το 10% του ΑΕΠ μιας χώρας.
Για παράδειγμα, η Ιταλία θα εκδώσει ένα ομολογιακό δάνειο αξίας 180 δισ. ευρώ, η Ελλάδα θα εκδώσει ένα ομολογιακό δάνειο ύψους 19 δισ. ευρώ και ούτω καθεξής.
Δεδομένου ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης ανέρχεται σε 17 τρισεκατομμύρια ευρώ, το συνολικό ποσό που θα εκδοθεί θα ανέλθει σε 1,7 τρισεκατομμύρια ευρώ (ποσό ισοδύναμο με το πακέτο στήριξης που υπέγραψε το Κογκρέσο των ΗΠΑ).
Αυτά τα ομόλογα θα πρέπει να έχουν διάρκεια 30 ετών ή περισσότερο και οριακό επιτόκιο που θα κυμαίνεται από 0,5%.
Δεδομένων των σημερινών συνθηκών, τα εν λόγω ομόλογα θα αγοραστούν από την ΕΚΤ κατά την έκδοση.
Αυτά τα ομόλογα δεν θα συμπεριληφθούν στο συνολικό χρέος κάθε χώρας και τα έξοδα που θα προκύψουν από αυτόν τον "λογαριασμό" δεν θα υπολογιστούν ούτε στο έλλειμμα της κάθε χώρας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την περασμένη εβδομάδα να ενεργοποιήσει τη γενική ρήτρα απαγόρευσης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δίνοντας έτσι στα κράτη μέλη τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Χωρίς την ταυτόχρονη έκδοση αυτών των ομολόγων, θα προκληθούν τεράστιες ανισορροπίες μεταξύ των οικονομιών των κρατών μελών, καθώς τα κράτη μέλη δεν είναι όλα στην ίδια οικονομική θέση πριν από την πανδημία που έπληξε τις οικονομίες τους.
Επιπλέον, ανάλογα με τη φάση εμφάνισης της εστίας COVID-19 σε κάθε χώρα, έχουν ήδη ληφθεί διάφορα μέτρα.
Τα μέτρα αυτά επιβάρυναν κάθε οικονομία διαφορετικά.
Αλλά για να συμβεί αυτό, όλες οι χώρες πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν θα τιμωρηθούν για τις πολιτικές που ακολουθούν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ούτε θα θεωρηθούν υπεύθυνες για την αποτυχία να κρατήσουν οικονομικά τους σε καλό δρόμο.
Πρόκειται για μια συμβιβαστική λύση, η οποία, αν γίνει δεκτή από την Christine Lagarde και την ΕΚΤ, δεν θα έχει μόνο άμεσες θετικές συνέπειες, αλλά θα αποτρέψει επίσης ενδεχόμενες μελλοντικές συγκρούσεις μεταξύ των κρατών μελών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών