Η παγκοσμιοποίηση τελείωσε, έρχεται 10ετής περίοδος «διαταραχής» αναφέρει σε ανάλυση της η Γερμανική Επενδυτική Τράπεζα Deutsche Bank
Η φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη κινδυνεύει.
Η παγκοσμιοποίηση τελείωσε, έρχεται 10ετής περίοδος «διαταραχής» αναφέρει σε ανάλυση της η Γερμανική Επενδυτική Τράπεζα Deutsche Bank.
Η Deutsche bank το τελευταίο διάστημα έχει δημοσιεύσει πολύ ενδιαφέρουσες εκθέσεις και αγγίξει θέματα που άλλες επενδυτικές τράπεζες αποφεύγουν να σχολιάσουν.
«Όλοι μας διστάζουμε να πολεμήσουμε τις κεντρικές τράπεζες, αλλά είναι παγίδα;»
Η φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη βρίσκεται σε κίνδυνο.
Από την τρέχουσα κατάσταση θα προέλθει η επόμενη οικονομική κρίση» είναι μερικές από τις αναλύσεις της Deutsche Bank.
Η Εποχή της Διαταραχής
Οι οικονομικοί κύκλοι έρχονται και φεύγουν, αλλά υπάρχουν και ευρύτεροι δομικοί υπερ-κύκλοι που διαμορφώνουν τα πάντα, από τις οικονομίες έως τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, την πολιτική και τον γενικό τρόπο ζωής μας.
Έχουμε εντοπίσει πέντε τέτοιους κύκλους τα τελευταία 160 χρόνια, και πιστεύουμε ότι ο κόσμος βρίσκεται στην κορυφή μιας νέας εποχής που θα χαρακτηρίζεται αρχικά από αταξία και διαταραχές.
Δεν είναι όλες οι διαταραχές «κακές».
Πράγματι, εάν τα θέματα της παγκόσμιας οικονομίας ταλαντεύονται σαν εκκρεμές, τότε μπορεί κάποιοι να έχουν μετακινηθεί πολύ μακριά από ένα «λογικό κέντρο» και πρόκειται να επιστρέψουν. Αυτό μπορεί να έχει καθαριστικό αποτέλεσμα.
Αυτό που ανησυχεί, ωστόσο, είναι ότι πολλά θέματα φαίνονται έτοιμα να επανέλθουν ως πρόβλημα.
Οι αλλαγές στα δομικά θέματα θα δημιουργήσουν ένα επίπεδο διαταραχής που θα καθορίσει την νέα εποχή.
Η πιο πρόσφατη εποχή - η δεύτερη εποχή της παγκοσμιοποίησης, κατά την περίοδο 1980-2020 - μοιάζει περισσότερο με την προτελευταία.
Ξεκίνησε σιγά-σιγά και σταδιακά ξεθωριάζει την τελευταία μισή δεκαετία.
Το τέλος αυτής της εποχής έχει επιταχυνθεί από τον Covid-19 και - όταν, στα επόμενα χρόνια, κοιτάξουμε τον καθρέφτη - μπορεί να δούμε το 2020 ως την αρχή μιας νέας εποχής.
Υπήρξαν πέντε διαφορετικές εποχές στη σύγχρονη εποχή, με μια έκτη πιθανό να ξεκινήσει το 2020:
Η πρώτη εποχή της παγκοσμιοποίησης (1860-1914)
Οι Μεγάλοι Πόλεμοι και το κραχ (1914-1945)
Ο Bretton Woods και η επιστροφή σε ένα νομισματικό σύστημα που βασίζεται σε χρυσό (1945-1971)
Η αρχή του χρήματος και η εποχή του υψηλού πληθωρισμού της δεκαετίας του 1970 (1971-1980)
Η δεύτερη εποχή της παγκοσμιοποίησης (1980-2020;)
Η εποχή της αναταραχής (2020; - και στο μέλλον)
Η εποχή της παγκοσμιοποίησης που πιθανότατα αποχαιρετάμε, είδε την καλύτερη συνδυασμένη αύξηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων οποιασδήποτε εποχής στην ιστορία, με τις αποδόσεις των μετοχών και των ομολόγων να είναι πολύ δυνατές.
Η εποχή της Διαταραχής απειλεί τις τρέχουσες υψηλές παγκόσμιες αποτιμήσεις, ειδικά σε πραγματικούς όρους.
Πιστεύουμε ότι αυτή η νέα εποχή θα σηματοδοτηθεί από τουλάχιστον οκτώ θέματα.
-Επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ / Κίνας και την ανιστροφή της απέραντης παγκοσμιοποίησης.
-Μια δεκαετία επιτυχίας για την Ευρώπη, με λιγότερες πιθανότητες μετά το οικονομικό σοκ του Covid-19.
-Ακόμα υψηλότερο χρέος και νέα νομισματική πολιτική με ποσοτική χαλάρωση γίνονται ο κανόνας.
-Πληθωρισμός ή αποπληθωρισμός; Τουλάχιστον, είναι απίθανο να βαθμονομηθεί τόσο εύκολα όσο είδαμε τις τελευταίες δεκαετίες.
-Η ανισότητα επιδεινώνεται πριν πραγματοποιηθεί αντίδραση και αντιστροφή.
-Το χάσμα μεταξύ των γενεών επίσης διευρύνεται πριν οι Millennials και οι νεότεροι ψηφοφόροι αρχίσουν να καθορίζουν τις πολιτικές εξελίξεις.
Βρισκόμαστε στη μέση μιας τεχνολογικής επανάστασης με εκπληκτικές αποτιμήσεις μετοχών που αντικατοπτρίζουν τις προσδοκίες για σοβαρή διαταραχή στο status quo.
Επανάσταση ή φούσκα;
Επίσης, εάν η τεχνολογική επανάσταση γίνει πιο μόνιμη, θα προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στις κοινωνίες και τις οικονομίες. Οι μεγάλες πόλεις ήταν οι μεγάλοι νικητές την προηγούμενη εποχή, και αυτό θα μπορούσε τώρα να αντιστραφεί.
Αν και μερικά από αυτά τα θέματα έχουν υπάρξει εδώ και αρκετό καιρό, μόλις πρόσφατα άρχισαν να τροφοδοτούν το ένα το άλλο επιταχύνοντας το θάνατο της δεύτερης εποχής της παγκοσμιοποίησης.
Η αυξημένη αλληλεπίδρασή τους δημιούργησε έτσι τις προϋποθέσεις για να ξεκινήσουν τη δική τους νέα εποχή των πολλών αλλαγών.
Το κλειδί για την κατανόηση αυτής της νέας εποχής της διαταραχής, λοιπόν, είναι να δούμε πώς προέκυψαν τα θέματα της κατά την πιο πρόσφατη εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Αυτή ήταν η εποχή που ξεκίνησε γύρω στο 1980, όταν ο κόσμος επιτάχυνε την κίνηση κατάργησης των κανονισμών και των ελέγχων κεφαλαίου, στη συνέχεια ενίσχυσε το ελεύθερο εμπόριο (και τις παγκόσμιες ροές κεφαλαίων) και γεννήθηκε μια πιο φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη.
Τα παγκόσμια δημογραφικά στοιχεία υποστήριξαν μαζικά αυτό το φαινόμενο και εξασφάλισαν τεράστια αύξηση των εργαζομένων, πολλοί από αυτούς από την Κίνα και άλλες χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η δεύτερη εποχή της παγκοσμιοποίησης ήταν σε πλήρη εξέλιξη.
Αυτή η εποχή ήταν κερδοφόρα για το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, και όλα τέθηκαν σε ισχύ τις επόμενες τρεις έως τέσσερις δεκαετίες.
Ο πληθωρισμός μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της τεράστιας αύξησης των εργαζομένων και υπήρξε επίσης πίεση προς τα κάτω στον πληθωρισμό των μισθών λόγω της παγκόσμιας ολοκλήρωσης της αγοράς εργασίας.
Επιπλέον, υπήρξε βοήθεια από την άμεση πολιτική των κεντρικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης ανεξαρτησίας σε όλο τον κόσμο.
Ο χαμηλότερος πληθωρισμός σήμαινε χαμηλότερες αποδόσεις ομολόγων (πραγματικών και ονομαστικών) και χαμηλότερα επιτόκια, και όλα αυτά επέτρεπαν την ολοένα και υψηλότερη αποτίμηση για τις μετοχές.
Ως αποτέλεσμα, οι μετοχές απέδωσαν γενικά πολύ καλά σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη της αναπτυγμένης αγοράς.
Οι ρωγμές σε αυτήν την εποχή άρχισαν να εμφανίζονται μετά την τραπεζική κρίση GFC, το οποίο αποκάλυψε ότι όλο και μεγαλύτερη μόχλευση είχε καταλάβει τα προβλήματα που η παγκοσμιοποίηση είχε δημιουργήσει σε πολλές δυτικές χώρες.
Σταθερά στο προσκήνιο υπήρξαν ζητήματα όπως η χαμηλή αύξηση των πραγματικών μισθών και η αυξημένη ανισότητα.
Σε απάντηση, οι αρχές χρησιμοποίησαν βαριά παρέμβαση (ειδικά νομισματική) για να στηρίξουν το υπάρχον σύστημα (αντί να το μεταρρυθμίσουν), αλλά ο λαϊκισμός και η δυσαρέσκεια γιγαντώθηκαν
Οι νίκες του Brexit και του Trump ήταν εκδηλώσεις αυτού του θυμού στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, αλλά ο λαϊκισμός αυξήθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τότε, οι περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι η εποχή της παγκοσμιοποίησης ήταν σίγουρα ξεφτισμένη και τα προβληματικά ζητήματα που είχαν επωαστεί επρόκειτο να βρεθούν στο επίκεντρο.
Καθώς ξεκινά η Εποχή της Διαταραχής, πιστεύουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα θα είναι η πολιτική ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Πράγματι, αυτό θα πρέπει να χαρακτηρίζει την εποχή της αναταραχής, διότι η Κίνα βρίσκεται στην καρδιά της πιο πρόσφατης εποχής - της παγκοσμιοποίησης.
Το μέλλον αυτής της σχέσης μπορεί να προβλεφθεί μόνο με την κατανόηση του παρελθόντος.
Η Κίνα προσπαθεί να αποκαταστήσει τη θέση που κατείχε για μεγάλο μέρος της ιστορίας ως παγκόσμια οικονομική δύναμη.
Για παράδειγμα, πριν από δύο χιλιάδες χρόνια έως τις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, η χώρα αντιπροσώπευε περίπου το 20-30% της παγκόσμιας οικονομίας.
Στη συνέχεια υπέφερε κάτω από τις αποικιακές δυνάμεις, ιδιαίτερα τον αιώνα πριν ο Μάο ιδρύσει το σύγχρονο κινεζικό κράτος το 1949.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία έφτασε στο χαμηλό όλων των εποχών του 4%.
Τώρα επέστρεψε στο 16%.
Ενώ η Κίνα αυξήθηκε γρήγορα κατά την εποχή της παγκοσμιοποίησης, το ίδιο συνέβη και με τις εντάσεις με τη Δύση. Εν μέρει, αυτό προήλθε από τη λανθασμένη υπόθεση στη Δύση ότι καθώς η Κίνα ανέκαμπτε, θα γινόταν όλο και πιο δυτική στις προοπτικές και τις αξίες της, και θα ενσωματωνόταν πλήρως στην φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη, η οποία περιέχει πολύ αμερικανική αρχιτεκτονική.
Αξιολογώντας τα δεδομένα εκ των υστέρων, αυτό ήταν αφελές καθώς η Κίνα έχει μια μακρά, περήφανη και ισχυρή ιστορία με τις δικές της αξίες.
Επομένως, μια σύγκρουση πολιτισμών και συμφερόντων ξεκινά, ειδικά καθώς η Κίνα μεγαλώνει πιο κοντά στο να είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.
Από τη σκοπιά της Δύσης, η Κίνα δεν θα ήταν στη σημερινή της θέση εάν η Δύση δεν είχε δεχθεί την Κίνα στην οικονομική τροχιά της κατά την τελευταία εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Τώρα, η πανδημία Covid-19 πιθανότατα θα επιταχύνει το συμβολικό σημείο στο οποίο η Κίνα προσπερνά την αμερικανική οικονομία ως η μεγαλύτερη στον κόσμο.
Η Κίνα έχει ήδη δει μια ανάκαμψη σε σχήμα V μετά το Covid, ενώ έχει καταστεί προφανές ότι η ανάκαμψη σε πολλές δυτικές χώρες θα είναι μια πιο μακρόσυρτη διαδικασία.
Υποθέτοντας ότι η τρέχουσα πορεία της συνεχίζεται, η Κίνα θα μπορούσε να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο στα τέλη αυτής της δεκαετίας ή αμέσως μετά.
Ότι θα φθάσει τις ΗΠΑ φαίνεται μόνο θέμα χρόνου.
Καθώς το οικονομικό χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας μειώνεται, πολλοί ανησυχούν για τη λεγόμενη παγίδα Thucydides.
Αυτό αναφέρεται στο γεγονός ότι σε 16 περιπτώσεις τα τελευταία 500 χρόνια, μια αυξανόμενη δύναμη αμφισβήτησε τις κυβερνήσεις και σε 12 περιπτώσεις τελείωσε με πόλεμο.
Ενώ μια στρατιωτική σύγκρουση φαίνεται σήμερα πολύ απίθανη, είναι πιθανό να συνεχιστεί μια οικονομική μάχη.
Το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ το Νοέμβριο είναι απίθανο να αλλάξει την κατεύθυνση του ταξιδιού.
Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, οι σχέσεις πιθανότατα θα επιδεινωθούν σε διπολική αντιπαράθεση καθώς τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα επιδιώκουν να ισχυροποιηθούν.
Το δεύτερο θέμα της Εποχής της Διαταραχής είναι ότι η δεκαετία του 2020 θα μπορούσε να είναι μια δεκαετία για την Ευρώπη.
Η οικονομική απόκλιση μεταξύ των χωρών πιθανότατα θα είναι ακόμη πιο έντονη και, ως εκ τούτου, φαίνεται ότι η πιθανότητα τόσο της ολοκλήρωσης όσο και της αποσύνθεσης έχει αυξηθεί τους τελευταίους έξι μήνες.
Από τη μία πλευρά, το Ταμείο Ανάκτησης είναι ένα γνήσιο και ευπρόσδεκτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά έπρεπε να έρθει νωρίτερα.
Από την άλλη πλευρά, λαμβανομένων υπόψη των οικονομικών ζητημάτων που ακολουθούν, πιθανότατα θα απαιτηθούν περαιτέρω μέτρα τα επόμενα χρόνια για την πρόληψη της μέγιστης διαταραχής.
Ένα βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι ότι πολλές από τις χώρες της έχουν υπερβολικό χρέος, και αυτό οδηγεί κατευθείαν στο τρίτο θέμα μας στην εποχή της αναταραχής. Αντί να είναι απλώς πρόβλημα στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, το χρέος είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα - και μόνο επειδή οι κεντρικές τράπεζες έχουν στρεβλώσει τις ελεύθερες αγορές, ο παγκόσμιος δανεισμός μπορεί να χρηματοδοτηθεί με βιώσιμο επιτόκιο. Δεδομένου ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν δεσμευτεί να στηρίξουν την ανάκαμψη στην μετά την Covid εποχή, θα έχουν έναν ακόμη πιο μεγάλο ρόλο τα επόμενα χρόνια.
«Η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση» υποδηλώνει ότι οι περίοδοι υψηλότερου χρέους οδηγούν σε υψηλότερη ένταση των οικονομικών κρίσεων.
Αυτή η τάση θα ενισχυθεί από την κρίση Covid-19 και αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα δούμε περισσότερες κρίσεις, περισσότερη αναταραχή και ακόμη περισσότερη εκτύπωση χρημάτων τα επόμενα χρόνια.
Ναι, τα χαμηλότερα επιτόκια σημαίνουν ότι μπορούμε να τρέξουμε με περισσότερο χρέος, αλλά μια κοινωνία υψηλής μόχλευσης είναι πάντα πιθανό να είναι πιο επιρρεπής σε σοκ.
Πληθωρισμός
Σε αυτό το θέμα, η Deutsche bank εξακολουθεί να είναι διχασμένη εάν το χρέος και οι κρίσεις Covid-19 θα είναι πληθωριστικές ή αποπληθωριστικές.
O Covid-19 έχει αναγκάσει τους παγκόσμιους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να διασχίσουν το Rubicon σε σχέση με την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και είναι απίθανο να επιστρέψουν στην λιτότητα των αρχών του 2010 - και με εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική σχεδόν εγγυημένη , αυτό θα μας βάλει σε μια εντελώς διαφορετική παγκόσμια τάξη από αυτήν που είδαμε προηγουμένως.
www.bankingnews.gr
Η παγκοσμιοποίηση τελείωσε, έρχεται 10ετής περίοδος «διαταραχής» αναφέρει σε ανάλυση της η Γερμανική Επενδυτική Τράπεζα Deutsche Bank.
Η Deutsche bank το τελευταίο διάστημα έχει δημοσιεύσει πολύ ενδιαφέρουσες εκθέσεις και αγγίξει θέματα που άλλες επενδυτικές τράπεζες αποφεύγουν να σχολιάσουν.
«Όλοι μας διστάζουμε να πολεμήσουμε τις κεντρικές τράπεζες, αλλά είναι παγίδα;»
Η φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη βρίσκεται σε κίνδυνο.
Από την τρέχουσα κατάσταση θα προέλθει η επόμενη οικονομική κρίση» είναι μερικές από τις αναλύσεις της Deutsche Bank.
Η Εποχή της Διαταραχής
Οι οικονομικοί κύκλοι έρχονται και φεύγουν, αλλά υπάρχουν και ευρύτεροι δομικοί υπερ-κύκλοι που διαμορφώνουν τα πάντα, από τις οικονομίες έως τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, την πολιτική και τον γενικό τρόπο ζωής μας.
Έχουμε εντοπίσει πέντε τέτοιους κύκλους τα τελευταία 160 χρόνια, και πιστεύουμε ότι ο κόσμος βρίσκεται στην κορυφή μιας νέας εποχής που θα χαρακτηρίζεται αρχικά από αταξία και διαταραχές.
Δεν είναι όλες οι διαταραχές «κακές».
Πράγματι, εάν τα θέματα της παγκόσμιας οικονομίας ταλαντεύονται σαν εκκρεμές, τότε μπορεί κάποιοι να έχουν μετακινηθεί πολύ μακριά από ένα «λογικό κέντρο» και πρόκειται να επιστρέψουν. Αυτό μπορεί να έχει καθαριστικό αποτέλεσμα.
Αυτό που ανησυχεί, ωστόσο, είναι ότι πολλά θέματα φαίνονται έτοιμα να επανέλθουν ως πρόβλημα.
Οι αλλαγές στα δομικά θέματα θα δημιουργήσουν ένα επίπεδο διαταραχής που θα καθορίσει την νέα εποχή.
Η πιο πρόσφατη εποχή - η δεύτερη εποχή της παγκοσμιοποίησης, κατά την περίοδο 1980-2020 - μοιάζει περισσότερο με την προτελευταία.
Ξεκίνησε σιγά-σιγά και σταδιακά ξεθωριάζει την τελευταία μισή δεκαετία.
Το τέλος αυτής της εποχής έχει επιταχυνθεί από τον Covid-19 και - όταν, στα επόμενα χρόνια, κοιτάξουμε τον καθρέφτη - μπορεί να δούμε το 2020 ως την αρχή μιας νέας εποχής.
Υπήρξαν πέντε διαφορετικές εποχές στη σύγχρονη εποχή, με μια έκτη πιθανό να ξεκινήσει το 2020:
Η πρώτη εποχή της παγκοσμιοποίησης (1860-1914)
Οι Μεγάλοι Πόλεμοι και το κραχ (1914-1945)
Ο Bretton Woods και η επιστροφή σε ένα νομισματικό σύστημα που βασίζεται σε χρυσό (1945-1971)
Η αρχή του χρήματος και η εποχή του υψηλού πληθωρισμού της δεκαετίας του 1970 (1971-1980)
Η δεύτερη εποχή της παγκοσμιοποίησης (1980-2020;)
Η εποχή της αναταραχής (2020; - και στο μέλλον)
Η εποχή της παγκοσμιοποίησης που πιθανότατα αποχαιρετάμε, είδε την καλύτερη συνδυασμένη αύξηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων οποιασδήποτε εποχής στην ιστορία, με τις αποδόσεις των μετοχών και των ομολόγων να είναι πολύ δυνατές.
Η εποχή της Διαταραχής απειλεί τις τρέχουσες υψηλές παγκόσμιες αποτιμήσεις, ειδικά σε πραγματικούς όρους.
Πιστεύουμε ότι αυτή η νέα εποχή θα σηματοδοτηθεί από τουλάχιστον οκτώ θέματα.
-Επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ / Κίνας και την ανιστροφή της απέραντης παγκοσμιοποίησης.
-Μια δεκαετία επιτυχίας για την Ευρώπη, με λιγότερες πιθανότητες μετά το οικονομικό σοκ του Covid-19.
-Ακόμα υψηλότερο χρέος και νέα νομισματική πολιτική με ποσοτική χαλάρωση γίνονται ο κανόνας.
-Πληθωρισμός ή αποπληθωρισμός; Τουλάχιστον, είναι απίθανο να βαθμονομηθεί τόσο εύκολα όσο είδαμε τις τελευταίες δεκαετίες.
-Η ανισότητα επιδεινώνεται πριν πραγματοποιηθεί αντίδραση και αντιστροφή.
-Το χάσμα μεταξύ των γενεών επίσης διευρύνεται πριν οι Millennials και οι νεότεροι ψηφοφόροι αρχίσουν να καθορίζουν τις πολιτικές εξελίξεις.
Βρισκόμαστε στη μέση μιας τεχνολογικής επανάστασης με εκπληκτικές αποτιμήσεις μετοχών που αντικατοπτρίζουν τις προσδοκίες για σοβαρή διαταραχή στο status quo.
Επανάσταση ή φούσκα;
Επίσης, εάν η τεχνολογική επανάσταση γίνει πιο μόνιμη, θα προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στις κοινωνίες και τις οικονομίες. Οι μεγάλες πόλεις ήταν οι μεγάλοι νικητές την προηγούμενη εποχή, και αυτό θα μπορούσε τώρα να αντιστραφεί.
Αν και μερικά από αυτά τα θέματα έχουν υπάρξει εδώ και αρκετό καιρό, μόλις πρόσφατα άρχισαν να τροφοδοτούν το ένα το άλλο επιταχύνοντας το θάνατο της δεύτερης εποχής της παγκοσμιοποίησης.
Η αυξημένη αλληλεπίδρασή τους δημιούργησε έτσι τις προϋποθέσεις για να ξεκινήσουν τη δική τους νέα εποχή των πολλών αλλαγών.
Το κλειδί για την κατανόηση αυτής της νέας εποχής της διαταραχής, λοιπόν, είναι να δούμε πώς προέκυψαν τα θέματα της κατά την πιο πρόσφατη εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Αυτή ήταν η εποχή που ξεκίνησε γύρω στο 1980, όταν ο κόσμος επιτάχυνε την κίνηση κατάργησης των κανονισμών και των ελέγχων κεφαλαίου, στη συνέχεια ενίσχυσε το ελεύθερο εμπόριο (και τις παγκόσμιες ροές κεφαλαίων) και γεννήθηκε μια πιο φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη.
Τα παγκόσμια δημογραφικά στοιχεία υποστήριξαν μαζικά αυτό το φαινόμενο και εξασφάλισαν τεράστια αύξηση των εργαζομένων, πολλοί από αυτούς από την Κίνα και άλλες χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η δεύτερη εποχή της παγκοσμιοποίησης ήταν σε πλήρη εξέλιξη.
Αυτή η εποχή ήταν κερδοφόρα για το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, και όλα τέθηκαν σε ισχύ τις επόμενες τρεις έως τέσσερις δεκαετίες.
Ο πληθωρισμός μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της τεράστιας αύξησης των εργαζομένων και υπήρξε επίσης πίεση προς τα κάτω στον πληθωρισμό των μισθών λόγω της παγκόσμιας ολοκλήρωσης της αγοράς εργασίας.
Επιπλέον, υπήρξε βοήθεια από την άμεση πολιτική των κεντρικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης ανεξαρτησίας σε όλο τον κόσμο.
Ο χαμηλότερος πληθωρισμός σήμαινε χαμηλότερες αποδόσεις ομολόγων (πραγματικών και ονομαστικών) και χαμηλότερα επιτόκια, και όλα αυτά επέτρεπαν την ολοένα και υψηλότερη αποτίμηση για τις μετοχές.
Ως αποτέλεσμα, οι μετοχές απέδωσαν γενικά πολύ καλά σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη της αναπτυγμένης αγοράς.
Οι ρωγμές σε αυτήν την εποχή άρχισαν να εμφανίζονται μετά την τραπεζική κρίση GFC, το οποίο αποκάλυψε ότι όλο και μεγαλύτερη μόχλευση είχε καταλάβει τα προβλήματα που η παγκοσμιοποίηση είχε δημιουργήσει σε πολλές δυτικές χώρες.
Σταθερά στο προσκήνιο υπήρξαν ζητήματα όπως η χαμηλή αύξηση των πραγματικών μισθών και η αυξημένη ανισότητα.
Σε απάντηση, οι αρχές χρησιμοποίησαν βαριά παρέμβαση (ειδικά νομισματική) για να στηρίξουν το υπάρχον σύστημα (αντί να το μεταρρυθμίσουν), αλλά ο λαϊκισμός και η δυσαρέσκεια γιγαντώθηκαν
Οι νίκες του Brexit και του Trump ήταν εκδηλώσεις αυτού του θυμού στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, αλλά ο λαϊκισμός αυξήθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τότε, οι περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι η εποχή της παγκοσμιοποίησης ήταν σίγουρα ξεφτισμένη και τα προβληματικά ζητήματα που είχαν επωαστεί επρόκειτο να βρεθούν στο επίκεντρο.
Καθώς ξεκινά η Εποχή της Διαταραχής, πιστεύουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα θα είναι η πολιτική ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Πράγματι, αυτό θα πρέπει να χαρακτηρίζει την εποχή της αναταραχής, διότι η Κίνα βρίσκεται στην καρδιά της πιο πρόσφατης εποχής - της παγκοσμιοποίησης.
Το μέλλον αυτής της σχέσης μπορεί να προβλεφθεί μόνο με την κατανόηση του παρελθόντος.
Η Κίνα προσπαθεί να αποκαταστήσει τη θέση που κατείχε για μεγάλο μέρος της ιστορίας ως παγκόσμια οικονομική δύναμη.
Για παράδειγμα, πριν από δύο χιλιάδες χρόνια έως τις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, η χώρα αντιπροσώπευε περίπου το 20-30% της παγκόσμιας οικονομίας.
Στη συνέχεια υπέφερε κάτω από τις αποικιακές δυνάμεις, ιδιαίτερα τον αιώνα πριν ο Μάο ιδρύσει το σύγχρονο κινεζικό κράτος το 1949.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία έφτασε στο χαμηλό όλων των εποχών του 4%.
Τώρα επέστρεψε στο 16%.
Ενώ η Κίνα αυξήθηκε γρήγορα κατά την εποχή της παγκοσμιοποίησης, το ίδιο συνέβη και με τις εντάσεις με τη Δύση. Εν μέρει, αυτό προήλθε από τη λανθασμένη υπόθεση στη Δύση ότι καθώς η Κίνα ανέκαμπτε, θα γινόταν όλο και πιο δυτική στις προοπτικές και τις αξίες της, και θα ενσωματωνόταν πλήρως στην φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη, η οποία περιέχει πολύ αμερικανική αρχιτεκτονική.
Αξιολογώντας τα δεδομένα εκ των υστέρων, αυτό ήταν αφελές καθώς η Κίνα έχει μια μακρά, περήφανη και ισχυρή ιστορία με τις δικές της αξίες.
Επομένως, μια σύγκρουση πολιτισμών και συμφερόντων ξεκινά, ειδικά καθώς η Κίνα μεγαλώνει πιο κοντά στο να είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.
Από τη σκοπιά της Δύσης, η Κίνα δεν θα ήταν στη σημερινή της θέση εάν η Δύση δεν είχε δεχθεί την Κίνα στην οικονομική τροχιά της κατά την τελευταία εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Τώρα, η πανδημία Covid-19 πιθανότατα θα επιταχύνει το συμβολικό σημείο στο οποίο η Κίνα προσπερνά την αμερικανική οικονομία ως η μεγαλύτερη στον κόσμο.
Η Κίνα έχει ήδη δει μια ανάκαμψη σε σχήμα V μετά το Covid, ενώ έχει καταστεί προφανές ότι η ανάκαμψη σε πολλές δυτικές χώρες θα είναι μια πιο μακρόσυρτη διαδικασία.
Υποθέτοντας ότι η τρέχουσα πορεία της συνεχίζεται, η Κίνα θα μπορούσε να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο στα τέλη αυτής της δεκαετίας ή αμέσως μετά.
Ότι θα φθάσει τις ΗΠΑ φαίνεται μόνο θέμα χρόνου.
Καθώς το οικονομικό χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας μειώνεται, πολλοί ανησυχούν για τη λεγόμενη παγίδα Thucydides.
Αυτό αναφέρεται στο γεγονός ότι σε 16 περιπτώσεις τα τελευταία 500 χρόνια, μια αυξανόμενη δύναμη αμφισβήτησε τις κυβερνήσεις και σε 12 περιπτώσεις τελείωσε με πόλεμο.
Ενώ μια στρατιωτική σύγκρουση φαίνεται σήμερα πολύ απίθανη, είναι πιθανό να συνεχιστεί μια οικονομική μάχη.
Το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ το Νοέμβριο είναι απίθανο να αλλάξει την κατεύθυνση του ταξιδιού.
Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, οι σχέσεις πιθανότατα θα επιδεινωθούν σε διπολική αντιπαράθεση καθώς τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα επιδιώκουν να ισχυροποιηθούν.
Το δεύτερο θέμα της Εποχής της Διαταραχής είναι ότι η δεκαετία του 2020 θα μπορούσε να είναι μια δεκαετία για την Ευρώπη.
Η οικονομική απόκλιση μεταξύ των χωρών πιθανότατα θα είναι ακόμη πιο έντονη και, ως εκ τούτου, φαίνεται ότι η πιθανότητα τόσο της ολοκλήρωσης όσο και της αποσύνθεσης έχει αυξηθεί τους τελευταίους έξι μήνες.
Από τη μία πλευρά, το Ταμείο Ανάκτησης είναι ένα γνήσιο και ευπρόσδεκτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά έπρεπε να έρθει νωρίτερα.
Από την άλλη πλευρά, λαμβανομένων υπόψη των οικονομικών ζητημάτων που ακολουθούν, πιθανότατα θα απαιτηθούν περαιτέρω μέτρα τα επόμενα χρόνια για την πρόληψη της μέγιστης διαταραχής.
Ένα βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι ότι πολλές από τις χώρες της έχουν υπερβολικό χρέος, και αυτό οδηγεί κατευθείαν στο τρίτο θέμα μας στην εποχή της αναταραχής. Αντί να είναι απλώς πρόβλημα στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, το χρέος είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα - και μόνο επειδή οι κεντρικές τράπεζες έχουν στρεβλώσει τις ελεύθερες αγορές, ο παγκόσμιος δανεισμός μπορεί να χρηματοδοτηθεί με βιώσιμο επιτόκιο. Δεδομένου ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν δεσμευτεί να στηρίξουν την ανάκαμψη στην μετά την Covid εποχή, θα έχουν έναν ακόμη πιο μεγάλο ρόλο τα επόμενα χρόνια.
«Η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση» υποδηλώνει ότι οι περίοδοι υψηλότερου χρέους οδηγούν σε υψηλότερη ένταση των οικονομικών κρίσεων.
Αυτή η τάση θα ενισχυθεί από την κρίση Covid-19 και αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα δούμε περισσότερες κρίσεις, περισσότερη αναταραχή και ακόμη περισσότερη εκτύπωση χρημάτων τα επόμενα χρόνια.
Ναι, τα χαμηλότερα επιτόκια σημαίνουν ότι μπορούμε να τρέξουμε με περισσότερο χρέος, αλλά μια κοινωνία υψηλής μόχλευσης είναι πάντα πιθανό να είναι πιο επιρρεπής σε σοκ.
Πληθωρισμός
Σε αυτό το θέμα, η Deutsche bank εξακολουθεί να είναι διχασμένη εάν το χρέος και οι κρίσεις Covid-19 θα είναι πληθωριστικές ή αποπληθωριστικές.
O Covid-19 έχει αναγκάσει τους παγκόσμιους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να διασχίσουν το Rubicon σε σχέση με την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και είναι απίθανο να επιστρέψουν στην λιτότητα των αρχών του 2010 - και με εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική σχεδόν εγγυημένη , αυτό θα μας βάλει σε μια εντελώς διαφορετική παγκόσμια τάξη από αυτήν που είδαμε προηγουμένως.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών