Η εμβάθυνση της διαμάχης μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ έχει παρασύρει τους γείτονες και κινδυνεύει να ξεφύγει από τον έλεγχο
Μια ολοένα και πιο έντονη αντιπαράθεση σχετικά με την πρόσβαση στα αποθέματα φυσικού αερίου έχει μετατρέψει τη διαμάχη μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, η οποία κάποτε ήταν κατά κύριο λόγο για την Κύπρο, σε μία παγίδα που έχουν πέσει μέσα και η Λιβύη, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Επίσης, τροφοδοτεί άλλα πολιτικά ζητήματα στη Μεσόγειο και έχει εγείρει φόβους για ναυτική σύγκρουση μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο Πέλαγος.
Αυτό αναφέρει νέα ανάλυση του Guardian, η οποία επισημαίνει ότι η κλιμάκωση της διαμάχης των συμμάχων του ΝΑΤΟ, Ελλάδας και Τουρκίας, έχει παρασύρει πολλούς γείτονες και κινδυνεύσει να ξεφύγει από τον έλεγχο.
Η κρίση έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες με τον Γάλλο πρόεδρο, Emmanuel Macron, να καλεί όσους βρίσκονται εντός της ΕΕ να αντιταχθούν στην αυξανόμενη στρατιωτική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, ενώ διακηρύττει ότι η Τουρκία δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί εταίρος στη Μεσόγειο.
Έχει προσφέρει γαλλική στρατιωτική υποστήριξη στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής πώλησης 18 αεριωθούμενων Ραφάλ.
Το ζήτημα ήταν στην ημερήσια διάταξη της συνάντησης της ομάδας Med7 ηγετών της νότιας Μεσογείου στο γαλλικό νησί της Κορσικής την Πέμπτη και θα συζητηθεί ξανά στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της ΕΕ στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία θα συζητήσει την επιβολή σοβαρών κυρώσεων στον ήδη αγωνιζόμενο τουρκικό τραπεζικό τομέα.
Η Γερμανία, ο κύριος μεσολαβητής μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, διερευνά μια ενισχυμένη τελωνειακή ένωση μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ για να ηρεμήσει τη διαμάχη, η οποία επιδεινώθηκε από τεράστιες ανακαλύψεις υδρογονανθράκων την τελευταία δεκαετία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία έχει επιδιώξει εδώ και καιρό μια ευρύτερη τελωνειακή ένωση με την ΕΕ, και παρόλο που η Ελλάδα μπορεί να θεωρήσει μια τέτοια προσφορά ως ανταμοιβή στον εκφοβισμό, η Γερμανία πιστεύει ότι χρειάζονται τόσο καρότα όσο και μαστίγια για να πείσει την Τουρκία να αλλάξει τη στρατηγική της.
Ωστόσο, η Γερμανία προειδοποιεί επίσης τον πρόεδρο της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdoğan, ότι η τρέχουσα μονομερής στρατηγική του θα οδηγήσει σε εμπορικό αδιέξοδο, καθώς καμία ιδιωτική εταιρεία φυσικού αερίου δεν πρόκειται να ζητήσει συνεργασία με την Τουρκία εάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί παράνομες αξιώσεις σε αποθέματα φυσικού αερίου.
Η κλίμακα των αποθεμάτων και οι τουρκικές φιλοδοξίες, πέρυσι ώθησαν το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία, την Ιορδανία και την Παλαιστινιακή Αρχή να δημιουργήσουν ένα φόρουμ East Med Gas για την κατάρτιση κοινού σχεδίου για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στην περιοχή.
Η Γαλλία θα ήθελε επίσης να συμμετάσχει, και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που επίσης πολεμούν έναντι της τουρκικής επέμβασης στη Λιβύη, είναι υποστηρικτής, δημιουργώντας έναν επιβλητικό αντι-τουρκικό ιστό.
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Ελλάδα διεκδικεί το Αιγαίο ως οικονομικά καθαρά ελληνική επικράτεια, παρόλο που η Τουρκία έχει μεγαλύτερο μήκος ακτών.
Ορισμένοι Τούρκοι αναλυτές, όπως ο Cem Gürdeniz, πρώην ναύαρχος, το βλέπουν ως το γεωπολιτικό ζήτημα του 21ου αιώνα και την ευκαιρία να αμφισβητήσουν τους συμβιβασμούς που έγιναν πριν από έναν αιώνα εν μέσω της κατάρρευσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
«Υπερασπίζουμε την μπλε πατρίδα μας», λέει.
«Είναι ένα αμυντικό δόγμα αφού η Ελλάδα άρπαξε την υφαλοκρηπίδα μας.
Αυτό αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη γεωστρατηγική πρόκληση του αιώνα».
Ο Macron έχει ήδη αυξήσει την παρουσία του γαλλικού ναυτικού στη θάλασσα και ζήτησε την απόσυρση του τουρκικού αναγνωριστικού πλοίου Oruç Reis, συνοδευόμενο από τουρκικά ναυτικά πλοία.
Το πλοίο πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες στα ελληνικά ύδατα νότια της Κύπρου.
Μια κρίσιμη στιγμή μπορεί να έρθει στις 12 Σεπτεμβρίου, όταν η τουρκική Navtex για τον Oruç Reis πρόκειται να λήξει.
Εάν επεκταθεί, αυξάνεται ο κίνδυνος ναυτικής σύγκρουσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δύο εταίρων του ΝΑΤΟ είτε από ατύχημα είτε από σχεδιασμό.
Ο φόβος ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο οδήγησε σε επείγουσα αναζήτηση για έναν ουδέτερο διαιτητή και μια συμφωνημένη ατζέντα για συνομιλίες.
Η προσπάθεια του ΝΑΤΟ να ξεκινήσει τεχνικές συνομιλίες καθυστέρησε αφού η Ελλάδα αντιτάχθηκε.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επέμεινε ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν μόνο όταν σταματήσουν οι απειλές.
Στη συνέχεια, πέταξε στη Νέα Υόρκη για να ζητήσει τη βοήθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, António Guterres.
Οι παράλληλες προσπάθειες διαμεσολάβησης από την ΕΕ, μέσω της γερμανικής προεδρίας, είχαν αρχίσει να σημειώνουν πρόοδο.
Κατόπιν αιτήματος της γερμανικής καγκελάριου, Angela Merkel, ο Erdogan σταμάτησε τις τουρκικές εξερευνητικές δραστηριότητες κοντά στην Κύπρο τον περασμένο μήνα, συνεχίζοντας μόνο όταν η Ελλάδα ανακοίνωσε συμφωνία με την Αίγυπτο παρόμοια με εκείνη που υπέγραψε η Τουρκία και η Λιβύη τον περασμένο Νοέμβριο.
Η μεσολάβηση της Γερμανίας παρεμποδίστηκε από τις τουρκικές προειδοποιήσεις ότι η ΕΕ πρέπει να είναι αμερόληπτη και όχι προκατειλημμένη έναντι των υπαρχόντων μελών της ΕΕ, της Ελλάδας και της Κύπρου.
Ο Τούρκος πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο, Ümit Yalçın, επιμένει ότι η χώρα του είναι ειλικρινής στην αναζήτηση συνομιλιών με την Ελλάδα.
Η λύση είναι δύσκολη, καθώς και οι δύο πλευρές έχουν νόμιμους ισχυρισμούς και το δίκαιο της θάλασσας, εγγενώς περίπλοκο, ερμηνεύεται διαφορετικά από την Ελλάδα και την Τουρκία, με αποτέλεσμα οι δύο πλευρές να δημοσιεύουν εντελώς αντιφατικούς χάρτες που να δείχνουν την έκταση της υφαλοκρηπίδας τους και ως εκ τούτου τις οικονομικές αποκλειστικές ζώνες.
Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (Unclos), που υπογράφηκε από 167 κράτη αλλά όχι από την Τουρκία, θέτει τα όρια των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών βάσει της υφαλοκρηπίδας μιας χώρας.
Με αυτή έχουν επιλυθεί 300 παρόμοιες θαλάσσιες διαφορές παγκοσμίως.
Η σύμβαση επιτρέπει επίσης σε νησιά που κατοικούνται και είναι οικονομικά βιώσιμα να έχουν αποκλειστικές οικονομικές ζώνες.
Η Ελλάδα, μέσω της ιδιοκτησίας της για τα 12 διάσπαρτα ελληνικά νησιά στα Δωδεκάνησα, μπορεί να διεκδικήσει ουσιαστικά τα δικαιώματα εξερεύνησης.
Το μικροσκοπικό νησί Καστελόριζο, μόλις 1,2 μίλια (2 χιλιόμετρα) από την τουρκική ακτή και 300 μίλια (500 χιλιόμετρα) από την ελληνική ηπειρωτική χώρα, είναι υπό ελληνική κατοχή, αλλά τον περασμένο αιώνα ήταν στα χέρια της Τουρκίας, της Ιταλίας και της Γερμανίας, αλλά είχε υπάρξει και ως βρετανικό προτεκτοράτο.
Μερίδα των αναλυτών εκτιμά ότι στην πράξη το διεθνές δικαστήριο της Χάγης, το οποίο ενεργεί ως όργανο διαιτησίας, ενδέχεται να μην υποστηρίζει τη μαξιμαλιστική θέση της Ελλάδας.
«Κατά την επίλυση της διαφοράς, το πρωταρχικό ερώτημα θα ήταν εάν τα νησιά έχουν την ίδια θαλάσσια περιοχή με τα ηπειρωτικά εδάφη», έγραψε ο Yunus Emre Açıkgönül, πρώην Τούρκος διπλωμάτης και ειδικός στο ναυτικό δίκαιο.
«Η Τουρκία θέλει να αγνοήσει τα ελληνικά νησιά από τον ορισμό της ΑΟΖ, ενώ η Ελλάδα θα ήθελε να δώσει πλήρη βαρύτητα σε αυτά τα νησιά.
Δεν υπάρχει σαφής απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις.
Η απάντηση που πρέπει να δοθεί για τα νησιά είναι ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στην ιστορία του νόμου περί ορισμού των θαλάσσιων συνόρων, αναφέρει ο ίδιος.
Ωστόσο, αναφέρει ότι η νομολογία δείχνει παράγοντες όπως το μέγεθος, η κατάσταση και η τοποθεσία ενός νησιού και η απόστασή του από την ηπειρωτική χώρα πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Είναι απίθανο, για παράδειγμα, η διαιτησία να δικαιολογήσει το Καστελόριζο να επεκτείνει την αποκλειστική ελληνική οικονομική ζώνη από τη Ρόδο, άλλα 80 μίλια (125 χλμ.) ανατολικά, στερώντας από την Τουρκία 400.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα υδάτων.
Το να καθίσει η Τουρκία στο τραπέζι της διαιτησίας θα ήταν δύσκολο, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου να παραμείνει ελληνικό.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, σύμφωνα με την Guardian είναι ότι η σύγκρουση, η οποία είναι για το αέριο και ικανή να διευθετηθεί από χαρτογράφους, καθοδηγείται από τον Erdogan και την Ισλαμική Οθωμανική ιδεολογία, κυρίως λόγω της εσωτερικής πολιτικής αδυναμίας του.
Οι θεωρητικοί της γαλάζιας πατρίδας ισχυρίζονται ότι τα προβλήματα της Τουρκίας προέρχονται από άδικη μεταχείριση από παλαιές αποικιακές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένου του φιλο-Έλληνα πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας, David Lloyd George.
Οι υποστηρικτές του Erdogan υποστηρίζουν ότι σε ένα σημείο ιστορικής αδυναμίας και χωρίς ναυτικό, η Τουρκία αναγκάστηκε να υπογράψει τη συνθήκη των Σεβρών το 1920, και την ανεπαρκή αναθεώρησή της στη συνθήκη της Λωζάνης το 1923.
Αυτό άφησε την Τουρκία στην πραγματικότητα παγιδευμένη ως μια παράκτια δύναμη, παρόλο που έχει περίπου 5.000 μίλια ακτών.
Παράλληλα, η ανησυχία στις γαλλικές πολιτικές τάξεις για τη συνολική πολιτική κατεύθυνση της Τουρκίας αυξάνεται.
Ο Jacques Attali, ο οποίος ήταν σύμβουλος του πρώην Γάλλου προέδρου François Mitterrand, δήλωσε πρόσφατα: «Πρέπει να ακούσουμε τι λέει η Τουρκία, να την πάρουμε πολύ σοβαρά και να είμαστε έτοιμοι να δράσουμε με κάθε τρόπο.
Εάν οι προκάτοχοί μας είχαν λάβει σοβαρά υπόψη τις ομιλίες του Führer από το 1933 έως το 1936, θα μπορούσαν να είχαν εμποδίσει αυτό το τέρας να δυναμώσει και να κάνει ό, τι έκανε».
Ο πρώην Γάλλος απεσταλμένος του ΟΗΕ Gérard Araud έβαλε επίσης την τουρκική συμπεριφορά σε ιστορικό πλαίσιο.
Έγραψε: «Η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία είναι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις που δεν δέχονται ένα status quo βασισμένο σε μια παγκόσμια τάξη που καθορίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη Δύση το 1945 και το 1991.
Αισθάνονται καταπιεσμένοι από μια νέα παγκόσμια ισορροπία ισχύος και από την πολιτική των ΗΠΑ.
Πού θα σταματήσουν;
Τι πρέπει να κάνουν οι Ευρωπαίοι;»
Ο Macron το έθεσε σε ένα συνέδριο στο Λουγκάνο: «Πρέπει να δημιουργήσουμε το Pax Mediterranea γιατί βλέπουμε μια αυτοκρατορική περιφερειακή δύναμη να επιστρέφει με μερικές φαντασιώσεις της ιστορίας της και αναφέρομαι ουσιαστικά στην Τουρκία».
Η Τουρκία κατηγορεί τη Γαλλία για υστερία, ενώ ισχυρίζεται ότι η Γαλλία αισθάνεται αποτυχημένη από την τουρκική επέμβαση στη Λιβύη στις αρχές του 2020 για την προστασία της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας στην Τρίπολη.
Στη συνέχεια, η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την την πολιτική ευπάθεια του GNA, για να πείσει τον πρωθυπουργό της, Fayez al-Serraj, για την υπογραφή μιας νέας διμερούς ναυτικής συνθήκης.
Η συνθήκη και οι σχετικοί χάρτες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα προηγούμενα ελληνικά και κυπριακά δικαιώματα για γεωτρήσεις, πράγμα που αγνοεί την ύπαρξη της Κρήτης.
Ο Erdogan χαιρέτισε τη συμφωνία ως την αντιστροφή της Συνθήκης των Σεβρών και την αρχή μιας νέας τάξης.
Τους επόμενους μήνες θα φανεί αν έχει δίκιο και αν η ένταση επιλυθεί διπλωματικά ή στρατιωτικά.
www.bankingnews.gr
Επίσης, τροφοδοτεί άλλα πολιτικά ζητήματα στη Μεσόγειο και έχει εγείρει φόβους για ναυτική σύγκρουση μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο Πέλαγος.
Αυτό αναφέρει νέα ανάλυση του Guardian, η οποία επισημαίνει ότι η κλιμάκωση της διαμάχης των συμμάχων του ΝΑΤΟ, Ελλάδας και Τουρκίας, έχει παρασύρει πολλούς γείτονες και κινδυνεύσει να ξεφύγει από τον έλεγχο.
Η κρίση έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες με τον Γάλλο πρόεδρο, Emmanuel Macron, να καλεί όσους βρίσκονται εντός της ΕΕ να αντιταχθούν στην αυξανόμενη στρατιωτική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, ενώ διακηρύττει ότι η Τουρκία δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί εταίρος στη Μεσόγειο.
Έχει προσφέρει γαλλική στρατιωτική υποστήριξη στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής πώλησης 18 αεριωθούμενων Ραφάλ.
Το ζήτημα ήταν στην ημερήσια διάταξη της συνάντησης της ομάδας Med7 ηγετών της νότιας Μεσογείου στο γαλλικό νησί της Κορσικής την Πέμπτη και θα συζητηθεί ξανά στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της ΕΕ στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία θα συζητήσει την επιβολή σοβαρών κυρώσεων στον ήδη αγωνιζόμενο τουρκικό τραπεζικό τομέα.
Η Γερμανία, ο κύριος μεσολαβητής μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, διερευνά μια ενισχυμένη τελωνειακή ένωση μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ για να ηρεμήσει τη διαμάχη, η οποία επιδεινώθηκε από τεράστιες ανακαλύψεις υδρογονανθράκων την τελευταία δεκαετία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία έχει επιδιώξει εδώ και καιρό μια ευρύτερη τελωνειακή ένωση με την ΕΕ, και παρόλο που η Ελλάδα μπορεί να θεωρήσει μια τέτοια προσφορά ως ανταμοιβή στον εκφοβισμό, η Γερμανία πιστεύει ότι χρειάζονται τόσο καρότα όσο και μαστίγια για να πείσει την Τουρκία να αλλάξει τη στρατηγική της.
Ωστόσο, η Γερμανία προειδοποιεί επίσης τον πρόεδρο της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdoğan, ότι η τρέχουσα μονομερής στρατηγική του θα οδηγήσει σε εμπορικό αδιέξοδο, καθώς καμία ιδιωτική εταιρεία φυσικού αερίου δεν πρόκειται να ζητήσει συνεργασία με την Τουρκία εάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί παράνομες αξιώσεις σε αποθέματα φυσικού αερίου.
Η κλίμακα των αποθεμάτων και οι τουρκικές φιλοδοξίες, πέρυσι ώθησαν το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία, την Ιορδανία και την Παλαιστινιακή Αρχή να δημιουργήσουν ένα φόρουμ East Med Gas για την κατάρτιση κοινού σχεδίου για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στην περιοχή.
Η Γαλλία θα ήθελε επίσης να συμμετάσχει, και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που επίσης πολεμούν έναντι της τουρκικής επέμβασης στη Λιβύη, είναι υποστηρικτής, δημιουργώντας έναν επιβλητικό αντι-τουρκικό ιστό.
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Ελλάδα διεκδικεί το Αιγαίο ως οικονομικά καθαρά ελληνική επικράτεια, παρόλο που η Τουρκία έχει μεγαλύτερο μήκος ακτών.
Ορισμένοι Τούρκοι αναλυτές, όπως ο Cem Gürdeniz, πρώην ναύαρχος, το βλέπουν ως το γεωπολιτικό ζήτημα του 21ου αιώνα και την ευκαιρία να αμφισβητήσουν τους συμβιβασμούς που έγιναν πριν από έναν αιώνα εν μέσω της κατάρρευσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
«Υπερασπίζουμε την μπλε πατρίδα μας», λέει.
«Είναι ένα αμυντικό δόγμα αφού η Ελλάδα άρπαξε την υφαλοκρηπίδα μας.
Αυτό αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη γεωστρατηγική πρόκληση του αιώνα».
Ο Macron έχει ήδη αυξήσει την παρουσία του γαλλικού ναυτικού στη θάλασσα και ζήτησε την απόσυρση του τουρκικού αναγνωριστικού πλοίου Oruç Reis, συνοδευόμενο από τουρκικά ναυτικά πλοία.
Το πλοίο πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες στα ελληνικά ύδατα νότια της Κύπρου.
Μια κρίσιμη στιγμή μπορεί να έρθει στις 12 Σεπτεμβρίου, όταν η τουρκική Navtex για τον Oruç Reis πρόκειται να λήξει.
Εάν επεκταθεί, αυξάνεται ο κίνδυνος ναυτικής σύγκρουσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δύο εταίρων του ΝΑΤΟ είτε από ατύχημα είτε από σχεδιασμό.
Ο φόβος ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο οδήγησε σε επείγουσα αναζήτηση για έναν ουδέτερο διαιτητή και μια συμφωνημένη ατζέντα για συνομιλίες.
Η προσπάθεια του ΝΑΤΟ να ξεκινήσει τεχνικές συνομιλίες καθυστέρησε αφού η Ελλάδα αντιτάχθηκε.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επέμεινε ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν μόνο όταν σταματήσουν οι απειλές.
Στη συνέχεια, πέταξε στη Νέα Υόρκη για να ζητήσει τη βοήθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, António Guterres.
Οι παράλληλες προσπάθειες διαμεσολάβησης από την ΕΕ, μέσω της γερμανικής προεδρίας, είχαν αρχίσει να σημειώνουν πρόοδο.
Κατόπιν αιτήματος της γερμανικής καγκελάριου, Angela Merkel, ο Erdogan σταμάτησε τις τουρκικές εξερευνητικές δραστηριότητες κοντά στην Κύπρο τον περασμένο μήνα, συνεχίζοντας μόνο όταν η Ελλάδα ανακοίνωσε συμφωνία με την Αίγυπτο παρόμοια με εκείνη που υπέγραψε η Τουρκία και η Λιβύη τον περασμένο Νοέμβριο.
Η μεσολάβηση της Γερμανίας παρεμποδίστηκε από τις τουρκικές προειδοποιήσεις ότι η ΕΕ πρέπει να είναι αμερόληπτη και όχι προκατειλημμένη έναντι των υπαρχόντων μελών της ΕΕ, της Ελλάδας και της Κύπρου.
Ο Τούρκος πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο, Ümit Yalçın, επιμένει ότι η χώρα του είναι ειλικρινής στην αναζήτηση συνομιλιών με την Ελλάδα.
Η λύση είναι δύσκολη, καθώς και οι δύο πλευρές έχουν νόμιμους ισχυρισμούς και το δίκαιο της θάλασσας, εγγενώς περίπλοκο, ερμηνεύεται διαφορετικά από την Ελλάδα και την Τουρκία, με αποτέλεσμα οι δύο πλευρές να δημοσιεύουν εντελώς αντιφατικούς χάρτες που να δείχνουν την έκταση της υφαλοκρηπίδας τους και ως εκ τούτου τις οικονομικές αποκλειστικές ζώνες.
Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (Unclos), που υπογράφηκε από 167 κράτη αλλά όχι από την Τουρκία, θέτει τα όρια των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών βάσει της υφαλοκρηπίδας μιας χώρας.
Με αυτή έχουν επιλυθεί 300 παρόμοιες θαλάσσιες διαφορές παγκοσμίως.
Η σύμβαση επιτρέπει επίσης σε νησιά που κατοικούνται και είναι οικονομικά βιώσιμα να έχουν αποκλειστικές οικονομικές ζώνες.
Η Ελλάδα, μέσω της ιδιοκτησίας της για τα 12 διάσπαρτα ελληνικά νησιά στα Δωδεκάνησα, μπορεί να διεκδικήσει ουσιαστικά τα δικαιώματα εξερεύνησης.
Το μικροσκοπικό νησί Καστελόριζο, μόλις 1,2 μίλια (2 χιλιόμετρα) από την τουρκική ακτή και 300 μίλια (500 χιλιόμετρα) από την ελληνική ηπειρωτική χώρα, είναι υπό ελληνική κατοχή, αλλά τον περασμένο αιώνα ήταν στα χέρια της Τουρκίας, της Ιταλίας και της Γερμανίας, αλλά είχε υπάρξει και ως βρετανικό προτεκτοράτο.
Μερίδα των αναλυτών εκτιμά ότι στην πράξη το διεθνές δικαστήριο της Χάγης, το οποίο ενεργεί ως όργανο διαιτησίας, ενδέχεται να μην υποστηρίζει τη μαξιμαλιστική θέση της Ελλάδας.
«Κατά την επίλυση της διαφοράς, το πρωταρχικό ερώτημα θα ήταν εάν τα νησιά έχουν την ίδια θαλάσσια περιοχή με τα ηπειρωτικά εδάφη», έγραψε ο Yunus Emre Açıkgönül, πρώην Τούρκος διπλωμάτης και ειδικός στο ναυτικό δίκαιο.
«Η Τουρκία θέλει να αγνοήσει τα ελληνικά νησιά από τον ορισμό της ΑΟΖ, ενώ η Ελλάδα θα ήθελε να δώσει πλήρη βαρύτητα σε αυτά τα νησιά.
Δεν υπάρχει σαφής απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις.
Η απάντηση που πρέπει να δοθεί για τα νησιά είναι ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στην ιστορία του νόμου περί ορισμού των θαλάσσιων συνόρων, αναφέρει ο ίδιος.
Ωστόσο, αναφέρει ότι η νομολογία δείχνει παράγοντες όπως το μέγεθος, η κατάσταση και η τοποθεσία ενός νησιού και η απόστασή του από την ηπειρωτική χώρα πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Είναι απίθανο, για παράδειγμα, η διαιτησία να δικαιολογήσει το Καστελόριζο να επεκτείνει την αποκλειστική ελληνική οικονομική ζώνη από τη Ρόδο, άλλα 80 μίλια (125 χλμ.) ανατολικά, στερώντας από την Τουρκία 400.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα υδάτων.
Το να καθίσει η Τουρκία στο τραπέζι της διαιτησίας θα ήταν δύσκολο, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου να παραμείνει ελληνικό.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, σύμφωνα με την Guardian είναι ότι η σύγκρουση, η οποία είναι για το αέριο και ικανή να διευθετηθεί από χαρτογράφους, καθοδηγείται από τον Erdogan και την Ισλαμική Οθωμανική ιδεολογία, κυρίως λόγω της εσωτερικής πολιτικής αδυναμίας του.
Οι θεωρητικοί της γαλάζιας πατρίδας ισχυρίζονται ότι τα προβλήματα της Τουρκίας προέρχονται από άδικη μεταχείριση από παλαιές αποικιακές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένου του φιλο-Έλληνα πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας, David Lloyd George.
Οι υποστηρικτές του Erdogan υποστηρίζουν ότι σε ένα σημείο ιστορικής αδυναμίας και χωρίς ναυτικό, η Τουρκία αναγκάστηκε να υπογράψει τη συνθήκη των Σεβρών το 1920, και την ανεπαρκή αναθεώρησή της στη συνθήκη της Λωζάνης το 1923.
Αυτό άφησε την Τουρκία στην πραγματικότητα παγιδευμένη ως μια παράκτια δύναμη, παρόλο που έχει περίπου 5.000 μίλια ακτών.
Παράλληλα, η ανησυχία στις γαλλικές πολιτικές τάξεις για τη συνολική πολιτική κατεύθυνση της Τουρκίας αυξάνεται.
Ο Jacques Attali, ο οποίος ήταν σύμβουλος του πρώην Γάλλου προέδρου François Mitterrand, δήλωσε πρόσφατα: «Πρέπει να ακούσουμε τι λέει η Τουρκία, να την πάρουμε πολύ σοβαρά και να είμαστε έτοιμοι να δράσουμε με κάθε τρόπο.
Εάν οι προκάτοχοί μας είχαν λάβει σοβαρά υπόψη τις ομιλίες του Führer από το 1933 έως το 1936, θα μπορούσαν να είχαν εμποδίσει αυτό το τέρας να δυναμώσει και να κάνει ό, τι έκανε».
Ο πρώην Γάλλος απεσταλμένος του ΟΗΕ Gérard Araud έβαλε επίσης την τουρκική συμπεριφορά σε ιστορικό πλαίσιο.
Έγραψε: «Η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία είναι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις που δεν δέχονται ένα status quo βασισμένο σε μια παγκόσμια τάξη που καθορίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη Δύση το 1945 και το 1991.
Αισθάνονται καταπιεσμένοι από μια νέα παγκόσμια ισορροπία ισχύος και από την πολιτική των ΗΠΑ.
Πού θα σταματήσουν;
Τι πρέπει να κάνουν οι Ευρωπαίοι;»
Ο Macron το έθεσε σε ένα συνέδριο στο Λουγκάνο: «Πρέπει να δημιουργήσουμε το Pax Mediterranea γιατί βλέπουμε μια αυτοκρατορική περιφερειακή δύναμη να επιστρέφει με μερικές φαντασιώσεις της ιστορίας της και αναφέρομαι ουσιαστικά στην Τουρκία».
Η Τουρκία κατηγορεί τη Γαλλία για υστερία, ενώ ισχυρίζεται ότι η Γαλλία αισθάνεται αποτυχημένη από την τουρκική επέμβαση στη Λιβύη στις αρχές του 2020 για την προστασία της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας στην Τρίπολη.
Στη συνέχεια, η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την την πολιτική ευπάθεια του GNA, για να πείσει τον πρωθυπουργό της, Fayez al-Serraj, για την υπογραφή μιας νέας διμερούς ναυτικής συνθήκης.
Η συνθήκη και οι σχετικοί χάρτες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα προηγούμενα ελληνικά και κυπριακά δικαιώματα για γεωτρήσεις, πράγμα που αγνοεί την ύπαρξη της Κρήτης.
Ο Erdogan χαιρέτισε τη συμφωνία ως την αντιστροφή της Συνθήκης των Σεβρών και την αρχή μιας νέας τάξης.
Τους επόμενους μήνες θα φανεί αν έχει δίκιο και αν η ένταση επιλυθεί διπλωματικά ή στρατιωτικά.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών