Τελευταία Νέα
Άμυνα – Διπλωματία

Ο ρόλος και η στρατηγική της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο – Η ενεργειακή ασφάλεια και ο καθορισμός των τιμών του φυσικού αερίου

Ο ρόλος και η στρατηγική της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο – Η ενεργειακή ασφάλεια και ο καθορισμός των τιμών του φυσικού αερίου
Επειδή το φυσικό αέριο, το οποίο αναμένεται να εξορυχθεί από την Ανατολική Μεσόγειο μέσω γεωτρήσεων, είναι ασύγκριτα πιο δύσκολο και ακριβότερο από το Ρωσικό, τι θέλει στην περιοχή η Ρωσική διπλωματία;
Εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης στο Ανατολικό Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο που προκαλεί η Τουρκία εις βάρος της Ελλάδος ο ρόλος της Ρωσίας έρχεται στο επίκεντρο μεταξύ άλλων γιατί αποφάσισε με τουρκική ΝΑVTEX να συμμετάσχει σε στρατιωτικές ασκήσεις στην ευρύτερη περιοχή.
Ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος της Ρωσίας στην περιοχή;
Τόσο για την Ρωσία όσο και για την Τουρκία η Ανατολική Μεσόγειος είναι στο επίκεντρο όχι μόνο για τα ενεργειακά ζητήματα, αλλά και για θέματα ασφάλειας και κυριαρχίας όπως αναφέρει το Dogu Akdeniz Politik.
 Επειδή το φυσικό αέριο, το οποίο αναμένεται να εξορυχθεί από την Ανατολική Μεσόγειο μέσω γεωτρήσεων, είναι ασύγκριτα πιο δύσκολο και ακριβότερο από το Ρωσικό, τι θέλει στην περιοχή η Ρωσική διπλωματία;   
Αξιοποιώντας τις ευκαιρίες η Ρωσία είναι de facto στη Μεσόγειο.
Ωστόσο με ενεργειακούς όρους η Ρωσία έχει προβεί σε έρευνες και εξορύξεις με προφανή στόχο να δηλώσει παρόν σε κοιτάσματα ώστε να έχει ρόλο στον καθορισμό της τιμής του φυσικού αερίου.  

Ιστορικός στόχος της Ρωσίας

Η «επιθυμία να κατέβει στις ζεστές θάλασσες», ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ρωσία εισήλθε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι μια πολιτική που εξακολουθεί να ισχύει και σήμερα.
Η πρόσβαση στην Ανατολική Μεσόγειο, η ύπαρξη και ο ρόλος της διεθνούς ισορροπίας δυνάμεων στην περιχοή ήταν ένα από τα θέματα προτεραιότητας που διαμόρφωσαν την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας για περισσότερο από έναν αιώνα.
Μέρος της Μέσης Ανατολής συμπεριλαμβανόταν φυσικά στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ρωσίας.
Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας, ο οποίος ξεκίνησε το 2011 για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, αποτέλεσε μεγάλη ευκαιρία στην επιθυμία της Ρωσίας να δημιουργήσει μια σφαίρα επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο.
Να σημειωθεί ότι λόγω της Συρίας ο Ρωσικός στόλος στα παράλια της Συρίας στην Ανατολική Μεσόγειο δήλωνε συχνότατα παρουσία.  
Από το 2015, η Ρωσία αναπτύσσει με μεγάλη ταχύτητα δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο με κατασκευή λιμανιών, αεροπορικές βάσεις, γεωτρήσεις φυσικού αερίου και υποβρύχια καλώδια επικοινωνίας γύρω από την Ανατολική Μεσόγειο.
Το φυσικό αέριο, το οποίο αναμένεται να εξορυχθεί από την Ανατολική Μεσόγειο μέσω γεωτρήσεων, απαιτεί υψηλότερο κόστος και τεχνικά είναι πιο δύσκολα εκμεταλλεύσιμο σε σχέση με το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ακόμη και εάν υποτεθεί ότι η Ευρώπη μπορεί να εισάγει και να χρησιμοποιεί το αέριο που παράγεται από την Ανατολική Μεσόγειο, είναι γνωστό ότι μπορεί να προμηθεύεται μόνο το 1% του φυσικού αερίου που χρειάζονται τα ευρωπαϊκά κράτη.

Στρατηγική της Ρωσίας για την Ανατολική Μεσόγειο

Η Ρωσία ακολουθεί μια στρατηγική αύξησης της επιτήρησης, της αναγνώρισης και της επιχειρησιακής ικανότητας της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ρωσία υπήρξε ένας από τους αποφασιστικούς παράγοντες του Πολέμου στην Συρία και έχει λόγο στις ισορροπίες στην περιοχή. Για παράδειγμα, ο Assad διατήρησε την εξουσία λόγω της στρατιωτικής και πολιτικής παρέμβασης της Ρωσίας, υποστηρίζει το Ιράν, ενώ η παρουσία της Ρωσίας στην περιοχή αποτελεί μέρος μιας εξίσωσης μεταξύ της Τουρκίας, του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας.
Καθώς οι ΗΠΑ ή το ΝΑΤΟ μειώνουν την παρέμβαση τους στην περιοχή, αυξάνεται η παρέμβαση της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Επιπλέον, η Ρωσία συμμετέχει στενά σε δραστηριότητες γεώτρησης φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο μετά από μια μακρά διαδικασία ερευνών με σκοπό την διαχείριση των τιμών της ενέργειας.
Η Ρωσία, η οποία έχει παρουσία στην Αίγυπτο και το Λίβανο με εταιρείες φυσικού αερίου και έχει στρατιωτικές βάσεις στην Κύπρο, έχει την δυνατότητα έρευνας και γεώτρησης σε μια μεγάλη λωρίδα κοντά στη Συρία ενώ ταυτόχρονα συντηρεί στρατιωτικές βάσεις και τα αεροδρόμια και εκσυγχρονίσει.
Ο στόχος της Ρωσίας μπορεί να συνοψιστεί ως έλεγχος των νέων ενεργειακών διαδρομών, ενώ παραμένει κοντά στις νέες οικονομικές εταιρικές σχέσεις που αναπτύσσονται και ως εκ τούτου γίνεται αποτελεσματικός παράγοντας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τουρκία και Ρωσία η Ενεργειακή Πολιτική της Ανατολικής Μεσογείου

Τον Ιανουάριο του 2019, το Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου για το φυσικό αέριο ιδρύθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου με τη συμμετοχή 7 χωρών.
Τον Ιανουάριο του 2020, υπεγράφη συμφωνία αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου (οι τούρκοι την αποκαλούν ελληνοκυπριακή διοίκηση), η οποία για συντομία αναφέρεται ως «Ανατολική Μεσογείου», και σχεδίαζε να μεταφέρει το αέριο που παράγεται από το Ισραήλ και την Κύπρο στην Ευρώπη.
 Ο αγωγός «Ποσειδώνας», ο οποίος σχεδιάζεται να κατασκευαστεί σύμφωνα με αυτήν τη συμφωνία, εκτιμάται ότι είναι ο βαθύτερος υποθαλάσσιος αγωγός στον κόσμο.
Υπολογίζεται ότι το κόστος του φυσικού αερίου που θα αποσταλεί στην Ευρώπη μέσω αυτού του αγωγού θα είναι 2,5 φορές ακριβότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Οι πόροι φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και ο αγωγός που σχεδιάζεται για να το μεταφέρει στην Ευρώπη αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για τη Ρωσία, η οποία πωλεί το 40% του φυσικού αερίου της στην Ευρώπη.
Ενώ οι εναλλακτικές αγοράς προσφοράς φυσικού αερίου αρχίζουν να έρχονται στο προσκήνιο και η Ανατολική Μεσόγειος είναι μια από αυτές η Ρωσία εύλογα δείχνει ενδιαφέρον με στόχο να πάρει το μεγαλύτερο μέρος του μεριδίου που μπορεί να πάρει από αυτήν τη νέα αγορά και να συμβάλλει στον καθορισμό των τιμών στην αγορά ενέργειας.
Η γενική στάση της Ρωσίας έναντι του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο είναι παράλληλη με την προσέγγιση της εξωτερικής πολιτικής για την ενέργεια.
Η ρωσική εταιρεία Novatek δημιούργησε μια κοινοπραξία με τις εταιρείες Total και Eni στο Λίβανο και μια άλλη ρωσική εταιρεία η Lukoil αγόρασε μέρος του Zohr της Αιγύπτου.
Στη Συρία, οι ρωσικές εταιρείες έχουν το δικαίωμα να κάνουν γεωτρήσεις για 25 χρόνια στην παράκτια γραμμή από το Banyas έως την Tartus.
Ως εκ τούτου, ο ενεργειακός ανταγωνισμός που αναδύεται γύρω από το νησί της Κύπρου δεν είναι απλώς θέμα πρόσβασης στις πηγές ενέργειας για τη Ρωσία.
Και η Ρωσία προσεγγίζει τα γεγονότα στην Ανατολική Μεσόγειο ως ζήτημα ασφάλειας και μεριμνά για τα οικονομικά της συμφέροντα.
Η διαφοροποίηση των πηγών άντλησης ενέργειας είναι απαραίτητη για την ενεργειακή ασφάλεια της Ρωσίας.
Η ανεύρεση και μεταφορά νέων ενεργειακών πόρων επιτρέπει επίσης στη Ρωσία να αναπτύξει μια ανεξάρτητη σχέση με τις χώρες της ΕΕ.
Εάν είναι δυνατό να παραδοθεί φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο στις αγορές της ΕΕ με λογικό κόστος, είναι γεγονός ότι το μερίδιο της Ρωσίας στις αγορές φυσικού αερίου της Ευρώπης θα μειωθεί ελαφρώς.
Ως εκ τούτου, η Ρωσία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην περιοχή, τόσο για το κόστος της ενέργειας και τον καθορισμό των τιμών όσο και στην επιθυμία της να αναζητήσει νέα πεδία φυσικού αερίου.

Η στρατιωτική δύναμη της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο

Η σημαντικότερη στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι στη Συρία.
Στην πραγματικότητα, η Ρωσία ξεχωρίζει στη Συρία με τα ισχυρά συστήματα αεροπορικής άμυνας όπως οι S-300 και S-400, τακτικές ομάδες και ναυτικό που συνδέονται με ειδικές δυνάμεις.
Η Ρωσία διαθέτει στρατιωτική βάση στο λιμάνι Tartus της Συρίας από το 1971.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία στράφηκε προς το λιμάνι Latakia, το οποίο βρίσκεται 90 χιλιόμετρα βόρεια του λιμένα Tartus.
Η Ρωσία έχει γίνει ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες του πολέμου, έχοντας την ευκαιρία να βρεθεί στη Συρία μέσω αυτών των λιμένων.
Η στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο απέκτησε νέα διάσταση το 2016 με την άσκηση που οργάνωσε από κοινού με το καθεστώς Sisi στην Αίγυπτο.
Αυτό το βήμα αυξάνει την πιθανότητα οι δύο χώρες να πλησιάσουν η μία την άλλη και στοχεύει στην αποδυνάμωση των σχέσεων των ΗΠΑ με το καθεστώς του Sisi στην Αίγυπτο.
Σε τελική ανάλυση, η έντονη στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο αφορά τόσο τις παγκόσμιες δυνάμεις όσο και τις χώρες της Μέσης Ανατολής.
Εάν οι ΗΠΑ, που προσπαθούν να καθορίσουν τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, χάσουν την παρεμβατικότητα τους έναντι της Ρωσίας, υπάρχει πιθανότητα οι περιφερειακές ισορροπίες ισχύος να κλονιστούν σημαντικά.
y6
Ποιος είναι ο σκοπός της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο;

Για τη Ρωσία, ο στόχος της πολιτικής και στρατιωτικής παρουσίας στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο αποτελεί σημαντικό μέρος της εξωτερικής της πολιτικής από τον Ψυχρό Πόλεμο.
Δύο εξελίξεις που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια, ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας και η ύπαρξη αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, αποτελούν ευκαιρία για τη Ρωσία, η οποία αποκτάει πρόσβαση στην περιοχή.
Αν και η Ρωσία δεν έχει άλλη παρέμβαση εκτός Συρίας, έχει ως στόχο να μειώσει την επιρροή του ΝΑΤΟ στην περιοχή.
Ειδικά μετά την φθίνουσα πορεία της επιρροής των ΗΠΑ στην περιοχή, η Ρωσία εκμεταλλεύτηκε το «κενό ισχύος» (ο όρος κενό ισχύος είναι μια αναλογία μεταξύ ενός φυσικού κενού όταν κάποιος χάνει τον έλεγχο και κανείς δεν καταλαμβάνει τη θέση του) και με τον εμφύλιο πόλεμο στην Συρία ενίσχυσε τον ρόλο της.
Η Ρωσία, η οποία έχει βαθιές ρίζες με τη Συρία από τον Ψυχρό Πόλεμο, έχει τώρα μια de facto παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ενώ το φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να δημιουργήσει μια μικρή εναλλακτική αγορά έναντι της προσφοράς φυσικού αερίου στη Ρωσία, προσελκύει μεγάλη προσοχή από τις χώρες της ΕΕ λόγω της πολιτικής κατάστασης.
Αυτή η κατάσταση είναι επίσης μια ευκαιρία τόσο για τη Ρωσία όσο και για τις χώρες της ΕΕ.
Η Ρωσία θα θέλει να αξιοποιήσει στο έπακρο το μερίδιό της από αυτήν τη νέα αγορά και να χειριστεί τις τιμές στην αγορά ενέργειας. Συνοπτικά, τα εμπορικά λιμάνια που κατέχει και οι βάσεις στη Συρία επιτρέπουν στην Ρωσία να έχει ρόλο, να μην θεωρείται μια μακρινή δύναμη και ταυτόχρονα πραγματοποίησε το γεωστρατηγικό της όνειρο «να βρεθεί στις ζεστές θάλασσες» δηλαδή στην Μεσόγειο.
q
Πως είναι οι σχέσεις Τουρκίας - Ρωσίας;

Η Τουρκία ανακοίνωσε δύο νέες Navtex στην ανατολική Μεσόγειο. Οι νέες ανακοινώσεις καλύπτουν τις ημερομηνίες 8-22 Σεπτεμβρίου και 17-25 Σεπτεμβρίου.
Γράφτηκε στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ότι οι ανακοινώσεις Navtex έγιναν για "εκπαιδευτικές ασκήσεις από την Ρωσία".
Η Ρωσία έχει εκδώσει NOTAM (ειδοποίηση για την αεροπορία) για εκπαίδευση στις ίδιες περιοχές.
Ταυτόχρονα και η Τουρκία βρίσκεται στην περιοχή με το Oruc Reis και το Barbaros τα δύο ερευνητικά της σκάφη.
Η αναφορά των δραστηριοτήτων της Ρωσίας με Navtex μέσω του σταθμού της Αττάλειας είναι μια σημαντική κίνηση εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, καθώς οι εν λόγω δραστηριότητες θα διεξαχθούν υπό την τουρκική δικαιοδοσία.
Παρά τις απειλές από την ΕΕ να συνεχίσει τις δραστηριότητές της στην Ανατολική Μεσόγειο η Τουρκία διατηρεί την ισορροπία. Δηλώνει ότι δεν παραιτείται από τα δικαιώματά της στην ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της ΕΕ όπως η Ελλάδα.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Lavrov συναντήθηκε με τον Ελληνοκύπριο ηγέτη Νίκο Αναστασιάδη.
Μιλώντας με τον Αναστασιάδη, ο Lavrov είπε ότι είναι έτοιμοι να ενεργήσουν ως διαμεσολαβητές.
«Μπορεί να ανησυχείτε για τις σχέσεις σας με την Τουρκία, αλλά επισημαίνουμε τα κοινά συμφέροντα των δύο μερών και προς αυτήν την κατεύθυνση είμαστε έτοιμοι ως Ρωσία να διαμεσολαβήσουμε με βάση το διεθνές δίκαιο» τόνισε ο Lavrov.
Η Ρωσική πλευρά ανέφερε ότι ανησυχεί για τις προσπάθειες των ΗΠΑ να προκαλέσουν εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ των κρατών, προκειμένου να ενισχύσουν την αρχή «εκείνες που δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας».
How it feels living in Cyprus these days... | loiter.co
Ένας πολυδιάστατος ενεργειακός αγώνας δρόμου λαμβάνει χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο, ο οποίος έπαψε να είναι περιοχή διέλευσης για την ενέργεια και έγινε πηγή ενέργειας.
Επομένως, η κατανομή αυτού του πόρου και η μεταφορά ενέργειας στην παγκόσμια αγορά ήταν η αιτία να ενταθούν οι κρίσεις μεταξύ των μεσογειακών χωρών.
Το Ισραήλ, η Ελλάδα και τα αποθέματα φυσικού αερίου  ανακαλύπτουν περιφερειακούς παράγοντες όπως η ενεργειακή πολιτική στην περιοχή, οι σχέσεις με την Τουρκία κ.α.
Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ στην περιοχή είναι η ελαχιστοποίηση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία.
Η πολιτική των ΗΠΑ θεωρείται επίσης ότι μειώνει την ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία και παρέχει άνευ όρων βοήθεια στο Ισραήλ.
Αν και η Ρωσία φαίνεται να βρίσκεται εκτός όλων αυτών των εξισώσεων, είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην εξίσωση με τις εταιρείες ενέργειας της στην Ανατολική Μεσόγειο και το ναυτικό της στην περιοχή.
Η Ρωσία, η οποία θέλει να αποτρέψει τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο, φροντίζει τα συμφέροντά της στην γεωστρατηγική της περιοχής.
Η Ρωσία είναι αξιόπιστος συνεργάτης για την ασφάλεια των συνόρων με την Τουρκία και την Συρία, ενώ μπορεί να ξεκινήσει μια αξιόπιστη συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ρωσία επεξεργάζεται τα αποθέματα πετρελαίου στη Συρία, χωρίς να υπάρχουν ζητήματα με την Τουρκία, αλλά μπορούν επίσης οδηγήσουν Ρωσία και Τουρκία σε κοινή ενεργειακή συνεργασία π.χ. με κοινοπραξία στην περιοχή.
Η Τουρκία στην περιοχή έχει κάνει μόνο μια συμφωνία με την Τουρκία καθώς και στο Mersin Akkuyu όσον αφορά την παραγωγή και τη μεταποίηση.
Η Ρωσία ενισχύει τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο πολύπλευρα.
1
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης