Η κληρονομιά του προέδρου Trump στον Joe Biden και ο νέος γεωστρατηγικός ρόλος των ΗΠΑ
ο κλίμα κατά τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν το ΝΑΤΟ γιόρταζε τα 70ά γενέθλιά του, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μάλλον ζοφερό, επισημαίνεται σε δημοσίευμα της Deutsche Welle την Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2020.
Αντί για τις αναμενόμενες εορταστικές εκδηλώσεις, υπήρξε μόνο μία «χλιαρή συνάντηση» των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων με ελάχιστη προβολή στη δημόσια σφαίρα.
Υστέρα από χρόνια τηρησης ευαίσθητων ισορροπιών, το ΝΑΤΟ είχε αποτραβηχθεί ήσυχα στο παρασκήνιο, λόγω της τάσης του Donald Trump να χρησιμοποιεί τις συναντήσεις με σκοπό να στοχοποιήσει τους συμμάχους, αδυνατώντας να δείξει οποιαδήποτε θέληση για σταθερότητα και αλληλεγγύη.
Η «δύσκολη» κληρονομιά
Ωστόσο, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, ο γενικός γραμματέας Jens Stoltenberg δεν μπόρεσε να κρύψει την επιθυμία του να προσκαλέσει τον εκλεγμένο πρόεδρο Joe Biden, τον οποίο ονόμασε «ισχυρό υποστηρικτή του ΝΑΤΟ και της διατλαντικής σχέσης» να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες.
Η Συνάντηση Κορυφής αναμένεται προγραμματιστεί το συντομότερο.
«Ήταν μια έξαλλη βόλτα με το τρενάκι του λούνα παρκ», λέει ο Paul Taylor από το think tank Friends of Europe.
«Τελικά όμως, το ΝΑΤΟ επιβίωσε από τον Donald Trump - όχι όμως αλώβητο και όχι δίχως να αλλοιωθεί», υπογραμμίζει.
Μερικές από αυτές τις αλλαγές ήταν -τουλάχιστον εν μέρει- θετικές, ακόμη κι αν σημάδεψαν την Συμμαχία.
Μία από αυτές είναι, για παράδειγμα, το γεγονός, ότι οι Σύμμαχοι άρχισαν να συζητούν για τον ρόλο της Κίνας, σημειώνει ο Taylor.
«Πρόκειται για κάτι που δεν υπήρχε ποτέ στην ατζέντα του ΝΑΤΟ.
Και εάν θα μπει, δεν το γνωρίζω, αλλά συνέβη εξαιτίας της επιμονής του».
Συμβουλευτική Ομάδα
Παρόλα αυτά, είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να βρεθεί ένα αντίδοτο στη μη συντονισμένη και απότομη απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, όπου τα μέλη των υπηρεσιών του ΝΑΤΟ βοηθούσαν στην εκπαίδευση των τοπικών δυνάμεων για να διαχειριστούν την ασφάλειά τους.
Οι ανακοινώσεις του Trump προκαλούσαν έκπληξη και ανησυχία, όχι μόνο για το ΝΑΤΟ, που παρακολουθούσε δίχως να ρωτηθεί, όσο και για τις κυβερνήσεις με προσωπικό εκεί, οι οποίες βρίσκονται τώρα σε πιο ευάλωτη θέση, δίχως τον αμερικανικό παράγοντα ασφάλειας.
Η κληρονομιά που αφήνει ο Trump όσον αφορά το ΝΑΤΟ σίγουρα δεν θα είναι εύκολη για τον επόμενο πρόεδρο, καθώς οι Σύμμαχοι βασίζονται πλέον σε αυτόν για την αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προβλημάτων Ασφάλειας.
Για τον Stoltenberg πρόκειται εξάλλου για ένα ζήτημα που έχει σίγουρα προτεραιότητα, δεδομένου ότι το «Πρόγραμμα Στρατηγικής» του ΝΑΤΟ, στο οποίο αναφέρονται πιθανές απειλές και οι ενδεχόμενες δυνατότητες αντιμετώπισής τους δεν έχει αναθεωρηθεί από το 2010.
Αυτή είναι η σύσταση με την απόλυτη προτεραιότητα και από τη «Συμβουλευτική Ομάδα του ΝΑΤΟ», στόχος της οποίας είναι -ιδίως μετά την δήλωση του γάλλου Προέδρου, Emmanuel Macron, ότι η Βορειοατλαντική Συμμαχία υπέστη «εγκεφαλικό θάνατο»- η βελτίωση της πολιτικής συνοχής.
Επικεφαλής των συμβούλων είναι ο πρώην Γερμανός υπουργός Άμυνας Thomas de Maizière και η πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Mitchell Wells .
Αμυντικές δαπάνες
Αυτό που δίχασε παρόλα αυτά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τα τελευταία τέσσερα χρόνια δεν θα εξαφανιστεί: Η ένταση για το περίφημο «2%» του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες προβλέπεται προς το παρόν ότι θα παραμείνει.
Αναφερόμενος στο ζήτημα ο Τόμας ντε Μεζιέρ, δήλωσε πως οι διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Μπάιντεν θα είναι πιο δύσκολες «γιατί ο τόνος είναι πιο φιλικός». Επιπλέον δήλωσε πως με την εχθρική στάση του Τραμπ, η συζήτηση δεν έγινε ποτέ ουσιαστική. «Αυτό φέρνει εμάς, στην Ευρώπη και τη Γερμανία, σε μία πιο δύσκολη θέση [τώρα]», δήλωσε ο ντε Μεζιέρ, «αλλά εκ μέρους μου αυτό είναι ευπρόσδεκτο».
Ο Paul Taylor συμφωνεί πως δεν πρέπει να πιστέψουμε ότι όλα θα λειτουργήσουν απολύτως ομαλά, παρά την νέα προσέγγιση Biden, αλλά μια σκληρή διαπραγμάτευση δεν σημαίνει απαραίτητα αντιπαράθεση.
«Θα βασιστεί στα ίδια ζητήματα», λέει «και σίγουρα θα βασίζεται στην ίδια θεμελιώδη υπόθεση ότι λειτουργούμε σαν ομάδα, ότι είμαστε ισχυρότεροι μαζί, ότι η Αμερική είναι ισχυρότερη με τους συμμάχους από ότι μόνη της, καθώς επίσης και ότι οι σύμμαχοι είναι ισχυρότεροι με τις ΗΠΑ».
www.bankingnews.gr
Αντί για τις αναμενόμενες εορταστικές εκδηλώσεις, υπήρξε μόνο μία «χλιαρή συνάντηση» των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων με ελάχιστη προβολή στη δημόσια σφαίρα.
Υστέρα από χρόνια τηρησης ευαίσθητων ισορροπιών, το ΝΑΤΟ είχε αποτραβηχθεί ήσυχα στο παρασκήνιο, λόγω της τάσης του Donald Trump να χρησιμοποιεί τις συναντήσεις με σκοπό να στοχοποιήσει τους συμμάχους, αδυνατώντας να δείξει οποιαδήποτε θέληση για σταθερότητα και αλληλεγγύη.
Η «δύσκολη» κληρονομιά
Ωστόσο, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, ο γενικός γραμματέας Jens Stoltenberg δεν μπόρεσε να κρύψει την επιθυμία του να προσκαλέσει τον εκλεγμένο πρόεδρο Joe Biden, τον οποίο ονόμασε «ισχυρό υποστηρικτή του ΝΑΤΟ και της διατλαντικής σχέσης» να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες.
Η Συνάντηση Κορυφής αναμένεται προγραμματιστεί το συντομότερο.
«Ήταν μια έξαλλη βόλτα με το τρενάκι του λούνα παρκ», λέει ο Paul Taylor από το think tank Friends of Europe.
«Τελικά όμως, το ΝΑΤΟ επιβίωσε από τον Donald Trump - όχι όμως αλώβητο και όχι δίχως να αλλοιωθεί», υπογραμμίζει.
Μερικές από αυτές τις αλλαγές ήταν -τουλάχιστον εν μέρει- θετικές, ακόμη κι αν σημάδεψαν την Συμμαχία.
Μία από αυτές είναι, για παράδειγμα, το γεγονός, ότι οι Σύμμαχοι άρχισαν να συζητούν για τον ρόλο της Κίνας, σημειώνει ο Taylor.
«Πρόκειται για κάτι που δεν υπήρχε ποτέ στην ατζέντα του ΝΑΤΟ.
Και εάν θα μπει, δεν το γνωρίζω, αλλά συνέβη εξαιτίας της επιμονής του».
Συμβουλευτική Ομάδα
Παρόλα αυτά, είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να βρεθεί ένα αντίδοτο στη μη συντονισμένη και απότομη απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, όπου τα μέλη των υπηρεσιών του ΝΑΤΟ βοηθούσαν στην εκπαίδευση των τοπικών δυνάμεων για να διαχειριστούν την ασφάλειά τους.
Οι ανακοινώσεις του Trump προκαλούσαν έκπληξη και ανησυχία, όχι μόνο για το ΝΑΤΟ, που παρακολουθούσε δίχως να ρωτηθεί, όσο και για τις κυβερνήσεις με προσωπικό εκεί, οι οποίες βρίσκονται τώρα σε πιο ευάλωτη θέση, δίχως τον αμερικανικό παράγοντα ασφάλειας.
Η κληρονομιά που αφήνει ο Trump όσον αφορά το ΝΑΤΟ σίγουρα δεν θα είναι εύκολη για τον επόμενο πρόεδρο, καθώς οι Σύμμαχοι βασίζονται πλέον σε αυτόν για την αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προβλημάτων Ασφάλειας.
Για τον Stoltenberg πρόκειται εξάλλου για ένα ζήτημα που έχει σίγουρα προτεραιότητα, δεδομένου ότι το «Πρόγραμμα Στρατηγικής» του ΝΑΤΟ, στο οποίο αναφέρονται πιθανές απειλές και οι ενδεχόμενες δυνατότητες αντιμετώπισής τους δεν έχει αναθεωρηθεί από το 2010.
Αυτή είναι η σύσταση με την απόλυτη προτεραιότητα και από τη «Συμβουλευτική Ομάδα του ΝΑΤΟ», στόχος της οποίας είναι -ιδίως μετά την δήλωση του γάλλου Προέδρου, Emmanuel Macron, ότι η Βορειοατλαντική Συμμαχία υπέστη «εγκεφαλικό θάνατο»- η βελτίωση της πολιτικής συνοχής.
Επικεφαλής των συμβούλων είναι ο πρώην Γερμανός υπουργός Άμυνας Thomas de Maizière και η πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Mitchell Wells .
Αμυντικές δαπάνες
Αυτό που δίχασε παρόλα αυτά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τα τελευταία τέσσερα χρόνια δεν θα εξαφανιστεί: Η ένταση για το περίφημο «2%» του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες προβλέπεται προς το παρόν ότι θα παραμείνει.
Αναφερόμενος στο ζήτημα ο Τόμας ντε Μεζιέρ, δήλωσε πως οι διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Μπάιντεν θα είναι πιο δύσκολες «γιατί ο τόνος είναι πιο φιλικός». Επιπλέον δήλωσε πως με την εχθρική στάση του Τραμπ, η συζήτηση δεν έγινε ποτέ ουσιαστική. «Αυτό φέρνει εμάς, στην Ευρώπη και τη Γερμανία, σε μία πιο δύσκολη θέση [τώρα]», δήλωσε ο ντε Μεζιέρ, «αλλά εκ μέρους μου αυτό είναι ευπρόσδεκτο».
Ο Paul Taylor συμφωνεί πως δεν πρέπει να πιστέψουμε ότι όλα θα λειτουργήσουν απολύτως ομαλά, παρά την νέα προσέγγιση Biden, αλλά μια σκληρή διαπραγμάτευση δεν σημαίνει απαραίτητα αντιπαράθεση.
«Θα βασιστεί στα ίδια ζητήματα», λέει «και σίγουρα θα βασίζεται στην ίδια θεμελιώδη υπόθεση ότι λειτουργούμε σαν ομάδα, ότι είμαστε ισχυρότεροι μαζί, ότι η Αμερική είναι ισχυρότερη με τους συμμάχους από ότι μόνη της, καθώς επίσης και ότι οι σύμμαχοι είναι ισχυρότεροι με τις ΗΠΑ».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών