Βρουστούρης (MPI HELLAS): Τα ψηφιακά νομίσματα θα αφανίσουν φοροδιαφυγή, τράπεζες αλλά όχι το… σύστημα

Ζούμε μια εποχή εκπληκτικών δυνατοτήτων, ως αποτέλεσμα της υψηλής τεχνολογίας σε όλους τους τομείς που γνωρίζει ανείπωτη εξέλιξη, προερχόμενη κυρίως από τον άνευ ορίων καλπασμό της ηλεκτρονικής μηχανικής.
Όλα γίνονται διαρκώς μικρότερα και μικρότερα αγγίζοντας ή και ξεπερνώντας τα νανο-όρια με απώτερο σκοπό την διαρκή επίτευξη του μεγαλύτερου και του αποτελεσματικότερου.
Εκπληκτικά τεχνικά έργα και θαυμαστές μηχανές, ταχύτητες που κόβουν την ανάσα, ιατρική που αγγίζει τα όρια του θαύματος, εξερεύνηση του διαστήματος και τεχνητή νοημοσύνη, βασιζόμενα όλα σε υπολογιστικές δυνατότητες που δεν μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους.

Και όμως, η εμφάνιση ενός ιού, του κορωνοϊού, με τρόπο που φαίνεται ή παρουσιάζεται ως ανεξήγητος, ανατρέπει τα πάντα, αποσυντονίζει τις καθημερινές δραστηριότητες και επιφέρει ένα οικονομικό χάος, που τα συστημικά καθεστώτα καλούνται να αντιμετωπίσουν με αποτελεσματική αλλά ταυτόχρονα, ανθρώπινη και βιώσιμη μεθοδολογία.

Η νομισματική κυκλοφορία

Και ποια είναι αυτή η μεθοδολογία;
Η ασύστολη έκδοση συμβατικού νομίσματος και ο διαμοιρασμός του από ελικόπτερο, στους απανταχού πληγέντες.
Μα καλά, είναι υγιής αυτή η μεθοδολογία;
Όταν η δραστηριότητα μειώνεται δραματικά μέχρι μηδενισμού με τα διαρκή και απανωτά lock downs, μπορεί να εκδίδεται χρήμα και να μοιράζεται αδιακρίτως;
Που πάνε τα περί αντίκρυσης του χρήματος με σταθερές αξίες, ή ο κανόνας της αναλογικότητας με βάση την πραγματική οικονομία;
Ποιες είναι όμως οι σταθερές αξίες;
Είναι σταθερή αξία ο χρυσός;
Γιατί;
Σε τι χρησιμεύει;
Αν ήταν όντως σταθερή αξία, λαμβανομένου υπόψη του ευτελισμού του χρήματος, η αξία του έπρεπε να είναι τουλάχιστον 20.000 δολάρια η ουγκιά και όχι στις λιγότερο από 2.000 που είναι σήμερα.
Και τι είναι η πραγματική οικονομία;
Πως ορίζεται και τι περιλαμβάνει;
Και αν υπάρχει πραγματική οικονομία, δεν σημαίνει ταυτόχρονα ότι υπάρχει και μια άλλη, μια μη πραγματική «εικονική» οικονομία;
Ποια είναι αυτή, που υπάρχει και ποια η σχέση των δύο;
Γιατί στην κορύφωση της πανδημίας και των lock downs, όλα τα χρηματιστήρια, περιλαμβανομένου σε σημαντικό βαθμό και του δύσμοιρου του Ελληνικού, κινούνται έντονα ανοδικά;
Με την προσδοκία της εκτόξευσης της οικονομικής δραστηριότητας μετά τον κορωνοϊό;
Ποια θα είναι η μετά τον κορωνοϊό εκρηκτική ανάπτυξη που θα απορροφήσει αυτή την τερατώδη παροχή χρήματος, μέχρι τον επόμενο κύκλο;
Η τεχνητή νοημοσύνη, η αυτόνομη ηλεκτροκίνηση επιπέδου 5, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η προετοιμασία για τον επόμενο ιό, ο αποικισμός του διαστήματος;
Όλα μαζί;
Κάποια από αυτά;

Και αν δεν υπάρξει απορρόφηση;
Θα έχουμε έναν τερατώδη οικονομικό πληθωρισμό που θα οδηγήσει σε εκτροχιασμό της κατάστασης, παγκόσμια οικονομική καταστροφή και ενδεχομένως γενικευμένο πόλεμο όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν;
Όλα είναι πιθανά, μα το σίγουρο ένα: Το σύστημα θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τις «ανωμαλίες» με την έκδοση ολοένα και περισσότερου χρήματος, μιμούμενο την κοσμοθεωρία του πληθωριστικού σύμπαντος που θεμελιώθηκε τη δεκαετία του 1970, τότε που έγινε και η αποσύνδεση του νομίσματος από τον χρυσό (τυχαίο;), κατά την οποία το Σύμπαν προήλθε από μία ανεξήγητη «ανωμαλία» της μηδενικής του ηρεμίας πριν 13,7 δις έτη που γέμισε και συνεχίζει να γεμίζει το κοσμικό κενό με ύλη και ενέργεια.
Αυτή την εκπληκτική κοσμική θεωρία προσομειώνουν σήμερα οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες, θέτοντας σε κυκλοφορία αδιανόητες ποσότητες νομίσματος που καλύπτουν κάθε κενό που προκλήθηκε και προκαλείται από την «ανωμαλία» που δημιούργησε ο κορωνοϊός σε ένα φαινομενικά ήρεμο οικονομικό σύμπαν, αδιαφορώντας για τις πιθανές μελλοντικές συνέπειες, όπως ακριβώς προβλέπει η θεωρία του φυσικού πληθωρισμού, δηλαδή έκδοση χρήματος χωρίς σταματημό με τερατώδη έκρηξη των αριθμών, κατ’ αντιστοιχία της αστείρευτης ποσότητας ύλης που καλύπτει αδιάκοπα το χωρο-χρονικό συνεχές. Αυτό μπορεί να γίνει σαφές ακόμα και σε μη ειδικούς με μια γρήγορη ματιά στους ισολογισμούς των μεγάλων κεντρικών τραπεζών του 2020 και τη σύγκρισή τους με αυτούς της προηγούμενης πενταετίας που πραγματικά, η αίσθηση των αστρονομικών μεγεθών κόβει την ανάσα.

Η υπόσχεση των κρυπτονομισμάτων

Και όμως, εκεί που φαίνεται ότι ο φυσικός πληθωρισμός είναι η λύση για την επιβίωση του συστήματος στο οποίο επικρατούν τα συμβατικά ή παραστατικά νομίσματα (fiat currencies), ένα ζιζάνιο που αποκαλείται κρυπτονόμισμα, υπόσχεται σταθερή αξία και απορρίπτει με θράσος το φυσικό νόμο του πληθωρισμού, ξεφυτρώνει και αρχίζει να επεκτείνεται με ανεξέλεγκτους ρυθμούς, δημιουργώντας μια νέα και ίσως ανυπέρβλητη όπως φαίνεται «ανωμαλία» στο νέο - ισορροπημένο νομισματικό σύστημα, μη δυνάμενη να ελεγχθεί, απειλώντας να διαλύσει αρχές και κατεστημένα εκατοντάδων ετών, με κυριότερο εκπρόσωπο από πλευράς δομής και κεφαλαιοποίησης, το bitcoin.
Μα τι είναι αυτά τα κρυπτονομίσματα;
Δεν είναι εύκολο να περιγραφούν και να γίνουν κατανοητά από μη ειδικούς.
Για το bitcoin που είναι η αιχμή του δόρατος των κρυπτονομισμάτων σήμερα, ακούμε για έναν αλγόριθμο που βασίζεται σε μια αποκεντρωμένη κρυπτογράφηση η οποία δημιουργεί ένα διαδικτυακό νόμισμα, βάσει του οποίου πραγματοποιούνται απευθείας συναλλαγές μεταξύ ίσων και ανεξάρτητων συμμετεχόντων, χωρίς μεσολαβητή.
Για την δημιουργία τους απαιτείται έργο, - σκάψιμο ή εξόρυξη - που προϋποθέτει την ανάλωση τεραστίων ποσοτήτων ενέργειας.
Ο αριθμός τους είναι συγκεκριμένος, δεν μπορούν να εκδοθούν περισσότερα από αυτά που προβλέπονται από τον αλγόριθμο, θα εκδοθούν όλα μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και όσο πλησιάζει το όριο του τελικού αριθμού των προς έκδοση νομισμάτων, η διαδικασία εξόρυξης θα γίνεται ολοένα και επαχθέστερη.
Το bitcoin που όπως προαναφέρθηκε είναι το σημαντικότερο όλων σήμερα, με κεφαλαιοποίηση κοντά στα 700 δις δολάρια, έχει ανώτατο αριθμό τα 21.000.000 ψηφιακά νομίσματα, εκ των οποίων έχουν ήδη εκδοθεί 18.000.000.
Αν προσπαθήσουμε να το αναλύσουμε περαιτέρω, θα δούμε ότι πρόκειται περί μεγαλοφυούς σύλληψης, που έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά: για την δημιουργία του απαιτείται σκάψιμο, δηλαδή δεν μπορεί να εκδοθεί εκ του μηδενός όπως τα συμβατικά νομίσματα. Δεν απαιτείται μεσολαβητής όπως μια κεντρική τράπεζα ή παρόμοιος ρυθμιστής και το τρίτο και κυριότερο, δεν μπορεί να υπάρξει μεταβολή των παραμέτρων του κλειδωμένου αλγόριθμου, δηλαδή δεν μπορεί να γίνει επέμβαση στο παιχνίδι κατά τη διάρκειά του.

Πρόκειται για μία απόλυτη κατά τα μαθηματικά δημοκρατική διαδικασία, στην οποία έχει κάποιος τη δυνατότητα να συμμετάσχει, γνωρίζοντας ότι δεν θα υποστεί κατά τη διάρκειά της ζημία, από αλλαγή των όρων του παιγνιδιού εις βάρος του. Παρόλα αυτά, ο αδυσώπητος νόμος της προσφοράς και της ζήτησης συνεχίζει και θα συνεχίσει να ελλοχεύει, λειτουργώντας πάντα εις βάρος των μικρών.
Οι μεγάλοι επενδυτές που δημιουργούν τεράστια ζήτηση και συνεπώς αλματώδη άνοδο της τιμής του παρασύροντας σε αυτό το παιγνίδι και τους μικρούς, αν αποφασίσουν και μάλιστα συν-εννοημένοι να αποσυρθούν, θα δημιουργήσουν τεράστια προσφορά που μη καλυπτόμενη πιθανώς από τη ζήτηση, θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση έως και μηδενισμό της αξίας του.
Είναι όμως αυτό αλλαγή των όρων του παιχνιδιού; κατηγορηματικά όχι, διότι οι συμμετέχοντες γνωρίζουν ή οφείλουν να γνωρίζουν τον βασικό αυτό κανόνα προτού συμμετάσχουν.

Το τέλος των συμβατικών νομισμάτων και οι τράπεζες

Από τα παραπάνω καταδεικνύεται μια καθοριστική διαφορά μεταξύ του κρυπτονομίσματος και των συμβατικών νομισμάτων.
Το κρυπτονόμισμα αποτελεί ένα κλειστό σύμπαν ενώ τα συμβατικά νομίσματα ένα εντελώς ανοικτό σύμπαν που βασίζουν την ύπαρξή τους στον φυσικό πληθωρισμό. Και το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι, τι θα επικρατήσει τελικά; Το ανοικτό, το κλειστό, ή και τα δύο; Μπορούν να υπάρξουν παράλληλα σύμπαντα;
Η κβαντική φυσική λέει ναι.
Μπορεί όμως να υπάρξει κλειστό σύμπαν;
Όχι, δεν προβλέπεται από καμία θεωρία.
Μπορεί συνεπώς να επιβιώσει ένα κλειστό-κλειδωμένο κρυπτονόμισμα;
Κανείς δεν μπορεί να εκφραστεί με βεβαιότητα, αλλά η απάντηση είναι μάλλον όχι, γιατί τα κλειστά συστήματα καταρρέουν από το βάρος της ίδιας τους της συσσώρευσης.
Συνεπώς, θα συνεχίσουν τα συμβατικά νομίσματα; ποια θα είναι η κατεύθυνσή τους;
Μπορεί να υπάρξει οικονομικό σύστημα χωρίς νόμισμα;
Από όσα ξέρουμε μέχρι σήμερα και μπορούμε να προβλέψουμε μάλλον όχι, σίγουρα όμως, τα συμβατικά νομίσματα έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους και βαίνουν προς το τέλος τους.
Αυτό που φαίνεται ως πιο πιθανό σήμερα, είναι η σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών νομισμάτων από ψηφιακά νομίσματα (ενδεχομένως ένα παγκόσμιο στο τέλος), τα οποία δεν θα είναι κρυπτονομίσματα.
Στην ουσία θα αντικατασταθούν τα υπάρχοντα συμβατικά νομίσματα όπως το δολάριο, το ευρώ, το γιέν κλπ., από ψηφιακές μονάδες οι οποίες θα ανταλλάσσονται διαδικτυακά.
Φανταστείτε αντί πληρωμής στο τέλος του μήνα από την εργασία με 1.500 ευρώ, να πιστώνεται ο λογαριασμός που θα τηρείται σε έναν server με 1.500 bit, από τα οποία θα πληρώνονται, επίσης σε bit, μέσω του υπέρ-εξελιγμένου κινητού, η αγορά των χρησιμοποιούμενων αγαθών και υπηρεσιών.
Μιλάμε για τεράστια αλλαγή που θα μηδενίσει την φοροδιαφυγή, θα αφανίσει τις τράπεζες, θα στείλει στο πάγκο πολλά από τα σημερινά επαγγέλματα και θα δημιουργήσει βεβαίως νέα.
Αυτό όμως που δεν πρόκειται να απεμπολήσει το σύστημα και στα ψηφιακά νομίσματα, είναι ο κεντρικός έλεγχος που δεν υπάρχει στα κρυπτονομίσματα, δηλαδή τη δυνατότητά του για φυσικό πληθωρισμό, που μεταφράζεται σε έκδοση εκ του μηδενός από τον ρυθμιστή, κατά το δοκούν.
Πάντως, περιμένοντας το μέλλον των ψηφιακών νομισμάτων και τις παράλληλες τεράστιες αλλαγές που απαιτούνται σε υποδομές, σε ασφάλεια συστημάτων, σε εφαρμοστέο δίκαιο και κυρίως σε νοοτροπία, εκείνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να κερδοσκοπούμε από την ακραία μεταβλητότητα των κρυπτονομισμάτων.
Καλή χρονιά σε όλους.

Ο κ. Παναγιώτης Βρουστούρης είναι Ορκωτός Ελεγκτής,
Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της MPI HELLAS SA
www.bankingnews.gr