Το δίλημμα της ΕΕ για την στήριξη των επιχειρήσεων: Εταιρείες – «ζόμπι» ή δημιουργική καταστροφή;

Aπό νωρίς μετά το ξέσπασμα της κρίσης της πανδημίας, κατέστη απολύτως σαφές ότι τα κράτη - μέλη της ΕΕ θα έπρεπε να δαπανήσουν τεράστια χρηματικά ποσά προκειμένου να διατηρήσουν σε λειτουργία σημαντικούς κλάδους της οικονομίας τους καθώς η πανδημία ανάγκασε την οικονομική δραστηριότητα να «παγώσει», επισημαίνεται σε δημοσίευμα των Financial Times τη Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021.

Κρίση ρευστότητας

Στο δημοσίευμα επισημαίνεται ένα υπαρξιακού χαρακτήρα δίλημμα για την ευρωπαϊκή οικονομία και για όσους χαράσσουν πολιτική: Θα συνεχιστεί – και εάν ναι έως πότε;- η ενίσχυση των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν κρίση ρευστότητας η οποία κινδυνεύει να μετατραπεί σε κρίση φερεγγυότητας με τις προφανείς συνέπειες στο τραπεζικό σύστημα;

Οι λύσεις

Από τη μία πλευρά επισημαίνεται – όπως έγινε από το Ευρωκοινοβούλιο την προηγουμένη εβδομάδα μετά την παρουσίαση από την επικεφαλής της ΕΚΤ Christine Lagarde της νομισματικής πολιτικής– ο κίνδυνος να διατηρηθούν εν ζωή εταιρείες - «ζόμπι» ξοδεύοντας τα χρήματα των φορολογουμένων ή θα αφεθούν οι εξελίξεις να καθοριστούν από αυτό που έχει ορισθεί ως δημιουργική καταστροφή;

Εκρηκτικό ζήτημα

Αυτή η στήριξη για να παραμείνουν οι εταιρείες εν ζωή δεν μπορεί να διατηρηθεί επ' αόριστον, επισημαίνεται στο άρθρο
Ενώ την ίδια ώρα επισημαίνεται το πώς και πότε οι ενισχύσεις προς τις εταιρείες θα αποσυρθούν θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ πιο περίπλοκο - και πολιτικά εκρηκτικό – ζήτημα.
Καθώς, όπως επισημαίνεται, όσον αφορά τα μέτρα τόνωσης των επιχειρήσεων υπήρξε συναίνεση.

Άρση των μέτρων

Καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει «φως στο βάθος της τουνελ» για την οικονομία της ΕΕ, οι υπουργοί Οικονομικών στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup (15 Φεβρουαρίου) συζητούν τον τρόπο σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα με την άρση των μέτρων στήριξης.
Καθώς η Ευρώπη εξακολουθεί να βρίσκεται σε καθεστώς lockdowns και ισχύουν περιορισμοί στις διασυνοριακές μετακινήσεις, κανείς δεν κάνει λόγο για άμεση απόσυρση των μέτρων.

Η Κομισιόν

Σύμφωνα με ένα κείμενο εργασίας που ετέθη υπόψη στους μετέχοντες στο Eurogroup και προετοιμάστηκε απο τιν Κομισιόν μια «απότομη και μη συντονισμένη απόσυρση» μέτρων στήριξης θα μπορούσε να προκαλέσει κύμα πτοωχεύσεων εταιρειών και να προκαλέσει διαρκή οικονομική και κοινωνική ζημία - αρχής γενομένης απο το τραπζικό σύστημα.
Αντ 'αυτού, καθώς λήγουν τα τραπαζικά moratoria και τα μέτρα παροχής ρευστότητας, «σταδιακά αυτά θα χρειαστεί να αντικαταστούν με πιο στοχευμένα προγράμματα».
Ωστόσο, η οικονομική δραστηριότητα προβλέπεται να επιστρέψει στα επίπεδα πριν από την κρίση στα μέσα του επόμενου έτους.
Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αρχίσουν να προετοιμάζονται για ορισμένες δύσκολες επιλογές όσον αφορά τα κρατικά προγράμματα στήριξης.

Υγιείς επιχιερήσεις

Κανείς δεν επιθυμεί να αφεθούν να πτωχεύσουν υγιείς επιχειρήσεις.
Ωστόσο, όπως είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, «οι εταιρείες που είναι ουσιαστικά μη βιώσιμες θα πρέπει να επιτραπεί σε κάποιο σημείο να αφεθούν στην τύχη τους».
Αυτό συνεπάγεται δύσκολα συμπεράσματα ως προς το πώς η πανδημία μετασχημάτισε τη δομή της οικονομικής δραστηριότητας στην ΕΕ, καθορίζοντας ποιοι τομείς έχουν θετικές προοπτικές και ποιοι θα παρακμάσουν.

Η μελέτη των στοιχείων

Τα δεδομένα αυτά διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα, επισημαίνοντας για άλλη μια φορά τους κινδύνους που δημιουργούνται από τη σημαντική απόκλιση της ευρωστίας των οικονομιών στα κράτη - μέλη της ζώνης του ευρώ.
Το καθήκον, σε έναν αγώνα δαρβινικού τύπου επιβίωσης, για τον εντοπισμό ποιες επιχειρήσεις είναι δυνατόν να επιβιώσουν μακροπρόθεσμα ανατίθεται στιςκυβερνήσεις οι οποίες με τη βοήθεια ειδικών του ιδιωτικού τομέα για να εξετάσουν τα συγκεκριμένα στοιχεία, κάτι που έχουν ήδη αρχίσει ήδη σε ορισμένες πρωτεύουσες.

Νέα NPLs

Η διαδικασία αυτή έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις στον τραπεζικό τομέα, ο οποίος μέχρι στιγμής έχει αποφύγει την άνοδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξαιτίας των προγραμμάτων στήριξης.
Το μερίδιο των εταιρικών NPLs στη ζώνη του ευρώ ανήλθε στο 5,23% των συνολικών δανείων το δεύτερο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, οριακά χαμηλότερο από το προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα με το σημείωμα της Κομισίον.
Οι αριθμοί πτώχευσης παρέμειναν περιορισμένοι.
Αλλά «μόλις λήξουν τα άνευ προηγουμένου μέτρα δημόσιας στήριξης, ορισμένες επιχειρήσεις είναι πιθανό να μην μπορούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους, οδηγώντας σε υψηλότερα NPLs και αφερεγγυότητα», προειδοποιεί το κείμενο εργασίας της Κομισιόν.

Επ' αόριστον

Αξιωματούχοι σημειώνουν ότι το καθεστώς που διέπει τις κρατικές ενισχύσεις ήταν χαλαρό κατά τη διάρκεια της πανδημίας, χρησιμεύοντας ως «γέφυρα» για να βοηθήσει τις εταιρείες να επιβιώσουν - δεν πρόκειται για μια επ’ αόριστον στήριξη.
Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή έχει επιδείξει ευελιξία, προσαρμόζοντας τους κανόνες πέντε φορές, με μια παράταση να προωθήθηκε τον περασμένο μήνα.
«Δεν έχουμε μια κρυστάλλινη σφαίρα και συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση», δήλωσε ένας αξιωματούχος.

Οι αλλαγές

Αλλά το τρέχον καθεστώς μαζικής υποστήριξης των επιχειρήσεων με χρήματα των φορολογουμένων δεν μπορεί να διαρκέσει για πάντα.
«Αυτό θα είναι μια δύσκολη απόφαση», είπε ένας άλλος αξιωματούχος.
«Δεν νομίζω ότι κάποιος βλέπει τα τρέχοντα μέτρα εταιρικής υποστήριξης ως επιθυμητό στοιχείο της μακροπρόθεσμης οικονομικής λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

www.bankingnews.gr