Τα σχέδια των τραπεζών για μείωση του αποθέματος NPEs καθυστερούν, και μαζί τους η πλήρης αποκατάσταση της δυνατότητάς τους να χρηματοδοτούν την οικονομία
Κατά τον ίδιο, τέτοια μέτρα πλήτουν σοβαρά το ρυθμό με τον οποίο επιτυγχάνονται ρυθμίσεις και συναινετικές διευθετήσεις.
Έτσι, τα σχέδια των τραπεζών για μείωση του αποθέματος ΜΕΔ καθυστερούν, και μαζί τους η πλήρης αποκατάσταση της δυνατότητάς τους να χρηματοδοτούν την οικονομία – τώρα ακριβώς που πρέπει να στηριχτεί η ανάκαμψη
Η μεγάλη αλλαγή του τραπεζικού τοπίου
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα τελευταία χρόνια ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει αλλάξει.
Οι δύο σημαντικότερες μεταβολές, κατά την εκτίμησή μου, αφορούν τη δομή του και το εξωτερικό περιβάλλον.
Ως προς το δεύτερο, το οικονομικό περιβάλλον, η Ελλάδα πέρασε μια δεκαετία που σφραγίστηκε από την κρίση του Δημοσίου: κρίση δημοσιονομική, κρίση αξιοπιστίας, κλονισμός του αξιόχρεου του κράτους.
Για όλο αυτό το διάστημα το κρίσιμο ζήτημα ήταν το δημόσιο χρέος.
Σήμερα, αυτό έχει αλλάξει.
Παρά την αύξησή του, λόγω πανδημίας, η Ελλάδα δεν αποτελεί ειδική περίπτωση και η εξυπηρετησιμότητα δεν αμφισβητείται.
Η σημασία του ιδιωτικού χρέους
Σήμερα, το μεγάλο ζήτημα για την οικονομία μας είναι όχι το δημόσιο, αλλά το ιδιωτικό χρέος – έμμεση κληρονομιά κι αυτό της κρίσης- και η διαχείρισή του.
Από δομική άποψη, αυτό που άλλαξε είναι η προσθήκη ενός τρίτου κλάδου στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Εκτός από τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρίες, τους παραδοσιακούς πυλώνες του, προστέθηκε ένας τρίτος – οι εταιρείες διαχείρισης δανείων, όπως ακριβώς και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που πέρασαν από μείζονες οικονομικές αναταραχές και μεγάλη ύφεση που άφησε πίσω της αθετημένες δανειακές υποχρεώσεις σημαντικού ύψους, οι οποίες βάραιναν την οικονομία και εμπόδιζαν τη χρηματοδότησή της, άρα ήταν τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Έτος μετασχηματισμού το 2021
Το 2021 θα είναι πράγματι χρονιά μετασχηματισμού για την αγορά των ΜΕΔ.
Ακριβέστερα θα είναι η χρονιά που θα διαμορφώσει τη φυσιογνωμία της για το ορατό μέλλον.
Μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια, το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα κατάφερε να μειώσει το απόθεμα ΝΡΕ κατά 50 δισ. -- από τα 107 δις τον Μάρτιο του 2016 στα περίπου 57 δις το τέλος του 2020.
Απομένει, όμως, ένα σημαντικό απόθεμα ΜΕΔ στους ισολογισμούς.
Η προσπάθεια είναι ακόμη σε εξέλιξη και απαιτείται να ενταθεί, καθώς όλοι ξέρουμε ότι θα προστεθούν ΜΕΔ λόγω της πανδημίας, όπως συμβαίνει πάντοτε σε μια μεγάλη οικονομική κάμψη.
Για φέτος είχαν προϋπολογιστεί τιτλοποιήσεις –αυτό είναι το βασικό εργαλείο- για χαρτοφυλάκια περίπου 23 δις.
Όπως, όμως, είδαμε πολύ πρόσφατα, οι τράπεζες επιλέγουν την περαιτέρω επιτάχυνση της εξυγίανσης των ισολογισμών.
Σχέδια που ήταν για το 2022 έρχονται μπροστά και θα υλοποιηθούν φέτος. Η επικείμενη ψήφιση του Ηρακλή ΙΙ δίνει αυτή τη δυνατότητα.
Στο τέλος του χρόνου, και με τα σημερινά δεδομένα, θα έχουν μειωθεί –εξαιρουμένης της πανδημίας- τα τραπεζικά ΜΕΔ σε περίπου 35 δις.
Ερωτηματικό η ζημιά της κρίσης
Παράλληλα, το αμέσως επόμενο διάστημα θα αποκτήσουμε μια σαφέστερη εικόνα για το τι αφήνει στην οικονομία η πανδημική κρίση και τα μέτρα αντιμετώπισής της.
Το σκληρό lockdown όλα δείχνουν πως το αφήνουμε πίσω μας.
Παρότι πολλοί άνθρωποι ακόμη δοκιμάζονται καθημερινά, η πρόοδος των εμβολιασμών και στην Ελλάδα και διεθνώς φέρνει πιο κοντά αυτό που όλοι προσδοκούμε, την αποκατάσταση της κοινωνικής ζωής ώστε να ξεκινήσει η ανάκαμψη.
Στο πλαίσιο αυτό, το πιο αισιόδοξο, θα μετρήσουμε και τις απώλειες.
Ανάμεσα σε αυτές θα δούμε και πόσα δάνεια προστέθηκαν στο απόθεμα των ΜΕΔ. Κυρίως, θα φανεί πόσοι ιδιώτες και επιχειρήσεις που απολαμβάνουν το προνόμιο της αναστολής πληρωμών θα καταφέρουν να αξιοποιήσουν τα προγράμματα ομαλής μετάβασης στην κανονικότητα, τόσο τα κρατικά, τη Γέφυρα 1 και 2, όσο και τις ρυθμίσεις που προσφέρουν εταιρείες διαχείρισης και τράπεζες, και πόσοι δεν θα καταφέρουν να ανταποκριθούν.
Η συμβολή των εταιρειών διαχείρισης
Από τη πλευρά μας, οι Εταιρίες Διαχείρισης έχουμε κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια αρωγής προς τους πληγέντες από τα μέτρα περιστολής της πανδημίας, αλλά και προς όλους τους οφειλέτες συνολικά. Μόνο τον τελευταίο χρόνο προχωρήσαμε σε 75.000 ρυθμίσεις δανείων ύψους άνω των 2 δις. Ευρώ σε μη τραπεζικά χαρτοφυλάκια.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτών οι λύσεις που δώσαμε περιλάμβαναν και άφεση χρέους.
Ταυτόχρονα, συνεργαστήκαμε με τις τράπεζες για ένα μεγάλο αριθμό ρυθμίσεων και στα δάνεια που παραμένουν στα χαρτοφυλάκιά τους, προσφέραμε ρυθμίσεις αμοιβαία επωφελείς που αποτελούν την βάση για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους.
Αποκρυσταλλώνεται, επομένως, η εικόνα των αριθμητικών μεγεθών και της λειτουργίας του κλάδου.
Πτωχευτικός κώδικας
Παράλληλα, μέσα στο 2021 έχουμε μία ακόμη σημαντική εξέλιξη.
Οριστικοποιείται το θεσμικό πλαίσιο για τη δραστηριότητά μας, με βασικό άξονα το νέο Πτωχευτικό Κώδικα.
Η υλοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τον Εξωδικαστικό συμβιβασμό προχωρεί καθώς και όλες οι σχετικές ΚΥΑ και η εκτίμησή μας είναι πως θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα.
Υπάρχει κινητοποίηση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών, που έχει ουσιαστική σημασία καθώς με το νέο πτωχευτικό ρυθμίζεται το σύνολο των χρεών, τόσο προς τους ιδιώτες πιστωτές όσο και προς το δημόσιο τομέα.
Ωστόσο, το πρόβλημα των κακόπιστων οφειλετών, εκείνων που επιχειρούν να αξιοποιήσουν ακόμη και τη δοκιμασία της πανδημίας για να αποφύγουν τις υποχρεώσεις τους σε βάρος των συνεπών και της οικονομίας, παραμένει.
Και δυστυχώς βρίσκουν καταφύγιο σε μέτρα καλής πρόθεσης που αποδεικνύονται όμως στην πράξη ατελέσφορα και φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η γενική αναστολή όλων των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης – και όχι μόνον των πλειστηριασμών.
Δεν είναι λύση οι πλειστηριασμοί
Έχω πει επανειλημμένα και με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι οι πλειστηριασμοί και γενικά η προσφυγή σε αναγκαστική εκτέλεση δεν αποτελεί ούτε πρόθεση, ούτε επιλογή μας.
Εμείς θέλουμε λύσεις.
Λύσεις αμοιβαία αποδεκτές και βιώσιμες για να αναβιώσουν και να πληρωθούν τελικά τα δάνεια στο βαθμό που μπορεί να ανταποκριθεί ο οφειλέτης.
Η αναγκαστική εκτέλεση δεν είναι πρώτη μας προτεραιότητα.
Είναι λύση κοστοβόρα και χρονοβόρα.
Αλλά. Υπάρχει ένα μεγάλο «αλλά».
Η απουσία της, ως έσχατο μέσο καταφυγής σε βάρος των στρατηγικών κακοπληρωτών, έχει σοβαρές παρενέργειες.
Οι κατά σύστημα ασυνεπείς ενθαρρύνονται στην ασυνέπειά τους.
Και οι συνεπείς βλέπουν ότι οι καταχρηστικές συμπεριφορές γίνονται ανεκτές.
Έτσι καταστρέφεται μια μεγάλη κατάκτηση που είχαμε τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης, η αποκατάσταση της κουλτούρας πληρωμών στην Ελλάδα.
Όπως όλοι ξέρουμε, ήταν πηγή δεινών για την οικονομία στο παρελθόν.
Η υποτροπή αποτελεί απειλή για το δημόσιο συμφέρον μακροπρόθεσμα, κι όχι απλώς για τους κατόχους δανειακών χαρτοφυλακίων.
Ντόμινο παρενεργειών
Το παρατεταμένο πάγωμα των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης έχει ήδη πλήξει σοβαρά το ρυθμό με τον οποίο επιτυγχάνονται ρυθμίσεις και συναινετικές διευθετήσεις.
Έτσι, όμως, ξεκινά ένα ντόμινο παρενεργειών στην οικονομία.
Τα σχέδια των τραπεζών για μείωση του αποθέματος ΜΕΔ καθυστερούν, και μαζί τους η πλήρης αποκατάσταση της δυνατότητάς τους να χρηματοδοτούν την οικονομία – τώρα ακριβώς που πρέπει να στηριχτεί η ανάκαμψη.
Εάν υπάρξει περαιτέρω επιδείνωση, αυξάνει ο συντελεστής ρίσκου και για τις τιτλοποιήσεις που έχει εγγυηθεί το Δημόσιο, δηλαδή ο Έλληνας φορολογούμενος, μέσω του προγράμματος Ηρακλής.
Οι σχεδιασμοί των επενδυτών δυσχεραίνονται με αντίστοιχη επίπτωση στις αποτιμήσεις των νέων τιτλοποιήσεων – δηλαδή των ποσών που θα επενδύσουν στη χώρα ξένοι επενδυτές για να αποκτήσουν τα αντίστοιχα χαρτοφυλάκια.
Και στην ίδια την αγορά νοθεύεται ο ανταγωνισμός από επιχειρήσεις που στηρίζουν την παρουσία τους στην αθέτηση υποχρεώσεων προς δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και ιδιώτες πιστωτές.
Και κάτι τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό.
Οι Εταιρίες Διαχείρισης συμβάλλουμε στην εξυγίανση προβληματικών επιχειρήσεων.
Σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται η κινητοποίηση νέων κεφαλαίων στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσής τους.
Σήμερα, βλέπουμε ότι υπάρχουν και διαθέσιμα κεφάλαια στις διεθνείς αγορές και ενδιαφέρον για τοποθετήσεις στην Ελλάδα. Ένα παράθυρο ευκαιρίας.
Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι θα είναι ανοιχτό για πολύ καιρό;
Αν χάσουμε χρόνο, αφήνοντας στρατηγικούς κακοπληρωτές στο απυρόβλητο χωρίς κανένα ουσιαστικό λόγο, μπορεί όταν θα χρειαστούν τα κεφάλαια να μην είναι πια διαθέσιμα.
Ο κλάδος μας έχει κρίσιμο ρόλο σε αυτό το περιβάλλον.
Αφενός για να μπορέσουν οι τράπεζες να εστιάσουν ξανά στη βασική δουλειά τους, τη χρηματοδότηση της οικονομίας, και αφετέρου για να αποτρέψουμε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων, που θα τις έφερνε ξανά πίσω.
Ταυτόχρονα, μπορούμε να συμβάλουμε ουσιαστικά και στην ίδια τη διαδικασία της οικονομικής ανάκαμψης, ιδιαίτερα μέσω της εξυγίανσης προβληματικών αλλά βιώσιμων επιχειρήσεων, αλλά και της δραστηριοποίησής μας στον κλάδο των ακινήτων, που όλοι συμφωνούν ότι θα είναι από τους πρωταγωνιστές της ανάκαμψης και μοχλός για την έναρξή της.
Συμπερασματικά, οι εταιρείες διαχείρισης δανείων είναι ένας νέος σημαντικός πυλώνας στην οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα επειδή φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα – καλύτερα για όλους: τους οφειλέτες, τους ιδιοκτήτες των δανείων, το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία συνολικά. Η παρουσία τους έχει εξυγιαντικό χαρακτήρα, ευνοούν την ανάπτυξη, βοηθούν τις τράπεζες να παίξουν το δικό τους διακριτό ρόλο και ενισχύουν την οικονομία.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση διαπιστώνουμε ότι αυτή η πραγματικότητα γίνεται σιγά-σιγά κοινή γνώση και πεποίθηση.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών