Σχετικά Άρθρα
Rabobank: Η ποσοτική χαλάρωση στρέβλωσε τις αγορές - Πότε οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης θα παραδεχθούν τη φούσκα που δημιούργησαν;
Societe Generale: Αυτή η φούσκα έχει γίνει τόσο μεγάλη, που αναπόφευκτα θα σκάσει
JP Morgan: Προσοχή... τα 10 assets που είναι αυτή τη στιγμή φούσκα στις αγορές
Σημάδια φούσκας σε 7 παραμέτρους βλέπει στην αμερικανική αγορά η Goldman Sachs, σε μια προσπάθεια να στοιχειοθετήσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο οι επενδυτές θα πρέπει να προσέχουν, προκειμένου να μην χάσουν τις θέσεις τους σε περίπτωση καταρρεύσουν οι αγορές.
Όπως επισημαίνει η Goldman Sachs, οι φούσκες των χρηματοπιστωτικών αγορών μπορούν να ερμηνευθούν με πολλούς τρόπους.
Ένας λογικός ορισμός μπορεί να είναι μια ταχεία αύξηση των τιμών και των αποτιμήσεων που καθιστά μη ρεαλιστικό τον ισχυρισμό σχετικά με τη μελλοντική ανάπτυξη και τις αποδόσεις.
Υπάρχουν όμως δύο σημαντικές προειδοποιήσεις.
Πρώτον, η υπερβολική ανατίμηση των τιμών σε μια συγκεκριμένη εταιρεία ή σε ένα στενό τμήμα της αγοράς δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει συστημικός κίνδυνος για το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα ή την οικονομία, η οποία συνήθως συνδέεται με χρηματοοικονομικές φούσκες.
Για το λόγο αυτό, η κερδοσκοπία των τιμών πρέπει να είναι αρκετά ευρεία και εκτεταμένη για να περιγραφεί ως φούσκα.
Δεύτερον, δεν οδηγούν απαραίτητα σε όλες τις ταχείες αυξήσεις των τιμών των περιουσιακών στοιχείων σε φούσκα.
Υπάρχουν περίοδοι κατά τις οποίες οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων μπορούν να αυξηθούν πολύ απότομα, επειδή υπάρχει μια πραγματική βελτίωση στα περιουσιακά στοιχεία που δικαιολογεί την εκ νέου αξιολόγηση.
Οι φούσκες αναπτύσσονται όταν η ταχεία άνοδος των τιμών εξαρτάται αποκλειστικά από την ελπίδα και τη δυνατότητα και όχι από τις βασικές αρχές, υπερτιμώντας τελικά το εφικτό δυναμικό, αναφέρει η Goldman Sachs.
Πότε μιλάμε για φούσκα
Οι φούσκες σχηματίζονται συχνά όταν οι χαλαρές οικονομικές συνθήκες και η πίστωση δημιουργούν έναν φαινομενικά ενάρετο κύκλο.
Μια λογική ιστορία δημιουργεί το ενδιαφέρον των επενδυτών που αυξάνει την ορμή καθώς αυξάνονται οι τιμές, προσελκύοντας νέους επενδυτές που ενθαρρύνονται από την εκτίμηση ότι είναι μέρος ενός συνεχώς ευρύτερου πλήθους.
Όσο περισσότερο ενισχύεται αυτή η ιστορία και όσο περισσότεροι μιλούν για αυτήν, τόσο μεγαλύτερες είναι οι κερδοσκοπικές ροές, οι οποίες εστιάζουν λιγότερο στην αποτίμηση.
Τελικά η επένδυση προσελκύει υπερβολικό κεφάλαιο και οι εκτιμήσεις αυξάνονται σε επίπεδα που δεν μπορούν να αντισταθμιστούν με μελλοντικές αποδόσεις.
Η ψυχολογία του πλήθους - η πεποίθηση ότι κάποιος μπορεί να χάνει μια μεγάλη ευκαιρία και, ταυτόχρονα, μια αίσθηση ότι υπάρχει ασφάλεια - είναι συχνά εμφανής στις αγορές φούσκας.
Αυτό παρατηρήθηκε σε μια διάσημη μελέτη των φουσκών του 17ου και του 18ου αιώνα από τον Charles Mackay («Extraious Popular Delusions and the Madness of Crowds», 1841), ο οποίος σημείωσε ότι «Οι άντρες… σκέφτονται σε αγέλες.
Δεν καταλαβαίνουν ότι τρελαίνονται, ενώ ανακτούν τις αισθήσεις τους αργά».
Ο ορισμός του Shiller
Μια παρόμοια εστίαση στην ψυχολογία του πλήθους τονίζεται επίσης από τον Robert Shiller στο βιβλίο του «Irrational Exuberance» (2000).
Εδώ ο Shiller περιγράφει μια φούσκα ως «μια κατάσταση στην οποία οι ειδήσεις για την αύξηση των τιμών προκαλούν τον ενθουσιασμό των επενδυτών που εξαπλώνεται από άτομο σε άτομο, στη διαδικασία ενίσχυσης ιστοριών που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την αύξηση των τιμών και να φέρουν μια μεγαλύτερη κατηγορία επενδυτών, οι οποίοι, παρά τις αμφιβολίες για την πραγματική αξία της επένδυσης, προσελκύονται εν μέρει μέσω του φθόνου για τις επιτυχίες των άλλων και εν μέρει μέσω του ενθουσιασμού ενός παίκτη».
Σε αυτό το κομμάτι η Goldman Sachs εξετάζει μερικά από τα πιο κοινά χαρακτηριστικά των φουσκών και εξετάζουμε τα στοιχεία στο τρέχον περιβάλλον.
Χαρακτηριστικά φούσκας
Παρά τις πολύ διαφορετικές οικονομικές συνθήκες και το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον, η ιστορία είναι γεμάτη με παραδείγματα φούσκας.
Ορισμένες είχαν ευρύτερο αντίκτυπο στην οικονομία από άλλες.
Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων ευρείας βάσης που δημιούργησαν σημαντικές οικονομικές συνέπειες ήταν:
1630 - Η μανία της Τουλίπας στην Ολλανδία
1720 - Η South Sea Bubble στο Ηνωμένο Βασίλειο και το Mississippi Bubble στη Γαλλία
1790 - Το Canal Mania στο Ηνωμένο Βασίλειο
1840 - Η φούσκα των σιδηροδρόμων στο Ηνωμένο Βασίλειο
1873 - Η σιδηροδρομική φούσκα στις ΗΠΑ
1920 - Η έκρηξη του χρηματιστηρίου στις ΗΠΑ
1980 - Η Land and Stock Bubble στην Ιαπωνία
1990 - Η τεχνολογική φούσκα παγκοσμίως
2007 - Η φούσκα κατοικιών / τραπεζών στις ΗΠΑ (και την Ευρώπη)
Φυσικά, υπήρξαν αμέτρητα άλλα παραδείγματα που μπορεί να ήταν πιο περιορισμένα και να έχουν δημιουργήσει λιγότερο διαδεδομένες ζημιές.
Τα σταθερά χαρακτηριστικά μιας φούσκας
Κατά την άποψη της Goldman Sachs, υπάρχουν μερικά σταθερά χαρακτηριστικά των οικονομικών φουσκών.
Η πλειονότητα χαρακτηρίζεται από πολλά, αν όχι τα περισσότερα, από τα ακόλουθα:
1)Υπερβολική εκτίμηση τιμών και ακραίες αποτιμήσεις
2)Νέες προσεγγίσεις αποτίμησης
3)Αυξημένη συγκέντρωση στην αγορά
4)Φοβερή κερδοσκοπία και ροές επενδυτών
5)Εύκολη πίστωση, χαμηλά επιτόκια και αυξανόμενη μόχλευση
6)Ανθηρή εταιρική δραστηριότητα
7)Νέα καινοτομία και τεχνολογία
8)Οικονομική άνθηση
9)Η εμφάνιση λογιστικών σκανδάλων και παρατυπιών
Τα περισσότερα σημάδια εμφανίζονται σήμερα
Όπως επισημαίνει, η Goldman Sachs, τα δύο πρώτα χαακτηριστικά εμφανίζονται και σήμερα, αν και σε περιορισμένο βαθμό.
Απο το 3 έως το 7 όμως βλέπουμε σαφή τα σημάδια, ενώ το 8 και το 9 ακόμη δεν έχουν εμφανιστεί.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών