Την περασμένη εβδομάδα, ενώ γίνονταν συναντήσεις για την δημιουργία κυβερνητικού συνασπισμού στην Ολλανδία, φωτορεπόρτερ κατάφερε να φωτογραφίσει βουλευτίνα που αποχωρούσε, με εσωτερικό έγγραφο, στο οποίο φαινόταν ότι ο βουλευτής των χριστανοδημοκρατών Pieter Omtzigt θα τοποθετούνταν σε υπουργείο ώστε να μη μιλήσει.
Ο συγκεκριμένος βουλευτής έπαιξε κεντρικό ρόλο στην αποκάλυψη του μεγάλου σκανδάλου των προηγουμένων κυβερνήσεων Rutte, που υποχρέωσε σε παραίτηση την κυβέρνησή του τον Ιανουάριο του 2021, οδηγώντας στη διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών τον Μαρτίου του 2021.
Το σκάνδαλο αφορά τις ψευδείς κατηγορίες κατά περίπου 26.000 γονέων, ότι λάμβαναν με απάτη το επίδομα παιδικού σταθμού των παιδιών τους την περίοδο 2012 – 2017.
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι περισσότεροι εξ όσων κατηγορήθηκαν ψευδώς δεν είναι λευκοί, πολλοί προέρχονται από τις πρώην αποικίες της Ολλανδίας ή είναι πρόσφυγες, και υπήρξαν πολλές καταγγελίες για ρατσιστικά κίνητρα στην υπόθεση.
Οι πολίτες αυτοί εκλήθησαν να επιστρέψουν τα χρήματα και να πληρώσουν τέτοιου μεγέθους πρόστιμα, που πολλοί καταστράφηκαν οικονομικά, χάνοντας ακόμη και το σπίτι τους.
Μετά τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο, στις οποίες είχε κεντρικό ρόλο ο Pieter Omtzigt η προηγούμενη κυβέρνηση Rutte διέγραψε τα πρόστιμα, επέστρεψε τα χρήματα και επιδίκασε ποσό 30.000 ευρώ σε κάθε οικογένεια που υπέστη το διασυρμό και την οικονομική ζημία.
Μετά την αποκάλυψη του εγγράφου, που έφερε πιθανή την υπουργοποίηση του Pieter Omtzigt , ο «πρωθυπουργός Τεφλόν» εψεύσθη λέγοντας σε δημοσιογράφους ότι δεν είχε καμία σχετική επαφή με τον Pieter Omtzigt.
Όταν όμως διασταυρώθηκε και γνωστοποιήθηκε η αλήθεια, ότι δηλαδή είχαν υπάρξει επαφές και είχε συναντηθεί με τον Pieter Omtzigt για να συζητήσει την υπουργοποίηση του, είπε στον Τύπο ότι «θυμόταν λάθος» και ότι «το είχε ξεχάσει τελείως πριν του τηλεφωνήσουν σχετικά την (προηγούμενη) Πέμπτη» από «πηγή που αρνείται να κατονομάσει».
Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση αυτή θα κοστίσει στις συνομιλίες για την δημιουργία νέας κυβέρνησης συνασπισμού, και δεν αναμένεται η οποιαδήποτε συμφωνία να προκύψει σύντομα.
Πριν το τελευταίο αυτό σκάνδαλο, ο Rutte μπορούσε να είναι σχεδόν βέβαιος για την ορκωμοσία νέας κυβέρνησης του μέσα στο ερχόμενο δίμηνο.
Στις εκλογές της 17ης Μαρτίου είχε έρθει πρώτος και μάλιστα είχε αυξήσει τη δύναμη και τις έδρες του, σε σχέση με τις εκλογές του 2017
Ωστόσο η υπόθεση αυτή μπορεί να ανοίγει και το δρόμο για αντικατάσταση του στην πρωθυπουργία, αν δεν υποχωρήσει το εναντίον του κλίμα.
Η σύμμαχος του από το D66, Sigrid Kaag Κααχ, δεν έχει κρύψει, άλλωστε, τις φιλοδοξίες της, που ως σήμερα μέναν πίσω λόγω της δημοφιλίας και, σήμερα πια αμφισβητούμενης, «ποιότητας» του Rutte.
Οι νικητές των εκλογών
Παρά το γεγονός ότι παραιτήθηκε για το σκάνδαλο με το επίδομα παιδικής φροντίδας μόλις δύο μήνες νωρίτερα, ο επικεφαλής του VVD (Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία) Mark Rutte κέρδισε την τέταρτη εκλογική του νίκη στη σειρά.
Το κόμμα αύξησε του κατά την κοινοβουλευτική του δύναμη κατά μια θέση εκλέγοντας 34 βουλευτές σε σύγκριση με το 2017.
Η αύξηση της κοινοβουλευτικής δύναμης του VVD είναι πως η πανδημία του κορωνοϊού κυριάρχησε στην προεκλογική εκστρατεία και το VVD επωφελήθηκε από αυτό εστιάζοντας έντονα στην προσωπικότητα του Rutte και οι ψηφοφόροι αντάμειψαν την την ηγεσία του στη διαχείριση της πανδημίας.
Ένας άλλος νικητής ήταν - λίγο απροσδόκητα - οι φιλελεύθεροι Δημοκρατικοί 66 (D66-RE) που έλαβαν 24 έδρες, πέντε από το 2017.
Η αρχηγός του κόμματος D66, Sigrid Kaag, θεωρήθηκε αρχικά ως αουτσάιντερ.
Αλλά ξεπέρασε τις προσδοκίες στις τηλεοπτικές συζητήσεις, δίνοντας το κόμμα δυναμική στις δημοσκοπήσεις και το D66 αργότερα κατάφερε να παρουσιαστεί ως η προοδευτική εναλλακτική λύση έναντι του Rutte.
Αυτό προσέλκυσε τους ψηφοφόρους και από κεντροαριστερά κόμματα που ήθελαν να ενισχύσουν μια προοδευτική φωνή ενάντια στο πιο συντηρητικό VVD.
Μια άλλη έκπληξη ήταν το εθνικό-συντηρητικό FvD-ECR που έλαβε οκτώ έδρες, έξι από το 2017.
Το FvD έκανε μια αξιοσημείωτη επιστροφή αφού πλησίασε σε πλήρη κατάρρευση τον Νοέμβριο του 2020 λόγω ισχυρισμών για αντισημιτισμό.
Το κόμμα του Thierry Baudet επανέκτησε έλξη εστιάζοντας σε άλλα ζητήματα εκτός από εκείνα που έκαναν το FvD επιτυχημένο νωρίτερα.
Αντί να μιλάει για μετανάστευση και αντίθεση με τις περιβαλλοντικές πολιτικές, το FvD προχώρησε στην προεκλογική του εκστρατεία με «σημαία» την κατάργηση όλων των μέτρων περιορισμού ενώ αμφισβητεί τους κινδύνους για την δημόσια υγεία από τον κορωνοϊό.
Εν τω μεταξύ, τέσσερα κόμματα κέρδισαν έδρες για πρώτη φορά. Αυτό αυξάνει τον συνολικό αριθμό κομμάτων στο ολλανδικό κοινοβούλιο σε 17 - τον υψηλότερο αριθμό από το 1918. Το Volt (Greens / EFA) έλαβε την πρώτη του εκπροσώπηση σε εθνικό κοινοβούλιο, σε τρεις έδρες. Επίσης, η εθνική-συντηρητική διάσπαση από το FvD - Σωστή απάντηση (JA21-ECR) - εισήλθε στο κοινοβούλιο με τρεις έδρες. Το αγροτικό κίνημα (BBB- *) έλαβε μία έδρα ακριβώς όπως το αριστερό και αυτοαποκαλούμενο αντιρατσιστικό κόμμα BIJ.
Οι ηττημένοι των εκλογών
Στα αριστερά, το GreenLeft (GL-Greens / EFA) και το αριστερό Σοσιαλιστικό (SP → LEFT) είδαν το σύνολο των εδρών τους να είναι σχεδόν μισές σε οκτώ και εννέα αντίστοιχα. Το κεντροαριστερό Εργατικό Κόμμα (PvdA-S & D) απέτυχε να ανακάμψει από το εκλογικό πλήγμα του 2017, παραμένοντας με εννέα έδρες. Ποτέ δεν έλαβαν τα τρία παραδοσιακά αριστερά κόμματα τόσο λίγες ψήφους, προκαλώντας μια συζήτηση εντός της PvdA και της GL για συγχώνευση και σχηματισμό ενός ενοποιημένου κεντροαριστερού κόμματος.
Ένας άλλος ηττημένος ήταν το κεντροδεξιό χριστιανικ'ο δημοκρατικό (CDA-EPP) που έλαβε το δεύτερο χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα στην ιστορία του. Το CDA ξεκίνησε την προεκλογική εκστρατεία με μεγάλες ελπίδες γύρω τον νέο υπουργό Οικονομικών Wopke Hoekstra. Ωστόσο, ο Hoekstra είχε χαμηλή απόδοση στις προεκλογικές συζητήσεις, έκανε αρκετά αδέξια λάθη, ενώ η κορυφή του κόμματος του CDA βρέθηκε μάλλον σε μια πορεία σύγκρουσης με τον Pieter Omtzigt, No2 στη λίστα κομμάτων πίσω από το Hoekstra .
Ο Omtzigt είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς βουλευτές του CDA. Είναι επικριτικός και γνωστός για τις έρευνές του σχετικά με πολιτικά σκάνδαλα, κυρίως το σκάνδαλο με το επίδομα παιδικής φροντίδας που γκρέμισε την προηγούμενη κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2021. Ωστόσο, η επιθετική ρητορική του είναι ακατάλληλη για το CDA, το οποίο ήταν στην κυβέρνηση συνεχώς εκτός από 13 χρόνια τον περασμένο αιώνα, οδηγώντας σε τριβές μεταξύ του Omtzigt και της ηγεσίας του κόμματος.
Ο καταλύτης που αλλάζει τα πάντα
Όταν το εκλογικό αποτέλεσμα άρχισε να διαμορφώνεται, ήταν σαφές ότι το VVD και το D66 θα οδηγούσαν στη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης. Δύο ανώτεροι πολιτικοί και από τα δύο κόμματα επιφορτίστηκαν με την εύρεση ενός συνδυασμού κομμάτων για έναν κυβερνητικό συνασπισμό. Χρειάστηκαν τουλάχιστον δύο επιπλέον κόμματα για την πλειοψηφία στην ολλανδική βουλή. Ωστόσο, τα δύο φιλελεύθερα κόμματα που ηγούνται του σχηματισμού της κυβέρνησης είχαν αποκλίνουσες απόψεις σχετικά με το ποια κόμματα πρέπει να ενταχθούν. Ενώ το VVD θέλει να συμπεριλάβει το JA21 ή το CU, το D66 προτιμά τα PvdA και GL. Αυτά τα δύο κόμματα κατέστησαν σαφές ότι δεν θα κυβερνούσαν το ένα χωρίς το άλλο.
Τα VVD και D66 συμφώνησαν και εξακολουθούν να συμφωνούν να συμπεριλάβουν το CDA στην κυβέρνηση. Όμως οι σχέσεις μεταξύ αυτών των κομμάτων έχουν παγώσει. Την πρώτη εβδομάδα μετά τις εκλογές, ο Ollongren του D66 φωτογραφήθηκε με ένα ακάλυπτο κομμάτι χαρτί που περιέχει αμφιλεγόμενες πληροφορίες. Ανέφερε ότι η ομάδα του D66 σχεδίαζε να μιλήσει με τους Rutte και Kaag για μια «άλλη λειτουργία» για τον βουλευτή του CDA Omtzigt. Ακολούθησε η οργή και η ομάδα παραιτήθηκε οδηγώντας σε αδιέξοδο για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Υπάρχουν υποψίες ότι υπάρχουν δύο λόγοι πίσω από αυτές τις συζητήσεις σχετικά με τη θέση του Omtzigt. Το ένα είναι η αστάθεια που τον περιβάλλει μέσα στο CDA. Ένα άλλο είναι ότι η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να υποστεί τουλάχιστον δύο κοινοβουλευτικές έρευνες: για το σκάνδαλο με το επίδομα παιδικής φροντίδας και τους σεισμούς στην επαρχία του Γκρόνινγκεν που προκαλούνται από την εξόρυξη φυσικού αερίου. Καθώς ο Omtzigt παίζει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στο CDA, τα συμπεράσματα των ερευνών θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρές εντάσεις στην επόμενη κυβέρνηση.
Το μέλλον του Rutte κρέμεται από μια κλωστή
Αρχικά, ο Rutte αρνήθηκε ότι η θέση του Omtzigt αναφέρθηκε στις συζητήσεις του με την πρώην ομάδα του D66. Ωστόσο, από τα έγγραφα που το κοινοβούλιο ζήτησε να δημοσιευτούν, φαίνεται ότι ο Rutte ήταν ο μόνος που έφερε τον Omtzigt. Κατά συνέπεια, κατατέθηκε πρόταση δυσπιστίας εναντίον του Rutte. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Rutte ως πρωθυπουργός βρίσκεται ήδη σε υπηρεσιακή θέση από τον Ιανουάριο, μια πρόταση δυσπιστίας θα οδηγούσε στην άμεση έξοδο του.
Στη συζήτηση της 1ης Απριλίου 2021, η κατάσταση του Rutte επιδεινώθηκε όταν τα σημερινά κόμματα της κυβέρνησης D66, CDA και CU ήταν κοντά στο να υποστηρίξουν την πρόταση δυσπιστίας. Ωστόσο, λίγα λεπτά πριν από την ψηφοφορία μέσα στη νύχτα, τα κόμματα απέφυγαν να την υποστηρίξουν από φόβο για μια συνταγματική κρίση και κατέθεσαν μια εναλλακτική πρόταση καταδίκης. Η νέα πρόταση σημαίνει ότι το κοινοβούλιο καταδικάζει τη συμπεριφορά του πρωθυπουργού Rutte ωθώντας τον σε παραίτηση. Επομένως, η πρόταση δυσπιστίας καταψηφίστηκε με μικρή πλειοψηφία. Ωστόσο, η πρόταση καταδίκης επικυρώθηκε με μεγάλη υπεροχή με την υποστήριξη όλων των μερών, εκτός του VVD.
Οι πιθανότητες το PvdA, το GL ή το JA21 να ενταχθούν στην κυβέρνηση είναι μικρές αφού ψήφισαν υπέρ της μη εμπιστοσύνης. Τα ποσοστά του Rutte έχουν μειωθεί και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Ολλανδών ψηφοφόρων θέλουν να παραιτηθεί. Τα μόνα κόμματα που απομένουν να στηρίξουν τον Rutte είναι εκείνα που καταψήφισαν την πρόταση δυσπιστίας. Tα D66, CDA και CU. Και μετά την ταπείνωση του Rutte στην εγκεκριμένη πρόταση καταδίκης, οι θέσεις αυτών των κομμάτων εναντίον του Rutte έχουν γίνει ενοχλητικές. Ο Rutte πλέον, θα πρέπει να κάνει μεγάλες υποχωρήσεις και πολιτικές θυσίες για να παραμείνει στην εξουσία.
Το CU έχει ήδη ανακοινώσει ότι δεν θα εισέλθει σε κυβέρνηση με τον Rutte ως πρωθυπουργό. Προσθέτοντας το CU στα κόμματα που υποστήριξαν την πρόταση δυσπιστίας, υπάρχει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία υπέρ του Rutte να επιστρέψει ως πρωθυπουργός. Αλλά για να αφήσει το VVD τον αρχηγό του να φύγει ενώ το κόμμα δεν έχει κάποιον αντικαταστάτη είναι ανεδαφικό. Τα βασικά στελέχη του VVD αντέδρασαν εναντίον του CU και χαρακτήρισαν την απόφασή τους «αντιδημοκρατική» επισημαίνοντας ότι το κόμμα τους είχε κερδίσει τις εκλογές.
Το D66, έχει απαλύνει την κριτική στον Rutte. Εν τω μεταξύ, το CDA κινδυνεύει να διαχωρίσει τον ρόλο του Omtzigt από αυτή την κατάσταση. Δεν είναι σαφές εάν συμφωνεί με την απόφαση του κόμματος να μην εκδιώξει τον Rutte, πόσο μάλλον να εισέλθει σε μια νέα κυβέρνηση υπό την ηγεσία του. Κορυφαία στελέχη του CDA, από την άλλη πλευρά, εξακολουθούν να θεωρούν ευνοϊκή τη συγκυρία για μια νέα θητεία του Rutte ως πρωθυπουργό. Με αυτά τα δύο κόμματα ο Rutte θα μπορούσε ενδεχομένως να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας. Ωστόσο, αυτό δεν λύνει το γεγονός ότι εξακολουθεί να υπάρχει εναντίον του κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: η αρχική επιθυμία του Rutte για γρήγορο σχηματισμό κυβέρνησης δεν έγινε πραγματικότητα. Επιπλέον, ο Rutte κατάφερε να μετατρέψει μια εκλογική νίκη σε σχεδόν το τέλος της πολιτικής του καριέρας σε χρονικό διάστημα μόλις δύο εβδομάδων. Δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι ο πρωθυπουργός που θα ηγείται της επόμενης κυβέρνησης. Ωστόσο, ο Rutte έχει αποδείξει στο παρελθόν, τόσο κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του όσο και πριν, ότι είναι ένας πολιτικός... survivor με πολλές ζωές. Το ερώτημα είναι: του έχει απομείνει ακόμα μια ζωή αυτή τη φορά;
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών