Επενδυτικό εργαλείο ή έκτακτο μέτρο στήριξης το Ταμείο Ανάκαμψης; Η σύγκριση με τις ΗΠΑ

Εν μέσω αμφιβολιών σχετικά με την εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης των 800 δισ. ευρώ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι ειδικοί, σπεύδουν να ξεκαθαρίσουν ότι δεν αποτελεί ένα μέτρο στήριξης έκτακτης ανάγκης, στα πρότυπα των ΗΠΑ, αλλά ένα επενδυτικό εργαλείο με στόχο τον μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας, σύμφωνα με το Euractiv.
Τον περασμένο Ιούλιο, κάθε ηγέτης της ΕΕ συμφώνησε στην περιγραφή του Ταμείου Ανάκαμψης ως μιας «ιστορικής συμφωνίας», που βασίστηκε στην άνευ προηγουμένου κοινή έκδοση ομολόγων της ΕΕ, ύψους 800 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, η αργή διαδικασία οριστικοποίησης όλων των λεπτομερειών του Ταμείου, η προετοιμασία εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και η έγκριση από τα εθνικά κοινοβούλια, προκάλεσαν ανησυχίες μεταξύ των επενδυτών και κριτική στις εθνικές πρωτεύουσες.
«Χάσαμε πάρα πολύ χρόνο.
Η Κίνα έχει ξαναρχίσει την ανάπτυξή της, οι ΗΠΑ ανθίζουν, η ΕΕ συνεχίζει να παλεύει », δήλωσε πρόσφατα ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Bruno Le Maire.

Οι εκκρεμότητες και η σύγκριση με τις ΗΠΑ 

Μέχρι την Παρασκευή (6 Μαΐου), μόνο οι μισές από τις κυβερνήσεις της ΕΕ είχαν υποβάλει τις επενδυτικές και μεταρρυθμιστικές προτάσεις τους για να αποκτήσουν πρόσβαση στα κεφάλαια που τους αναλογούν, αν και η προθεσμία έληγε στις 30 Απριλίου, σημειώνει το Euractiv.
Εν τω μεταξύ, επτά κράτη μέλη πρέπει ακόμη δεν έχουν επικυρώσειο την απόφαση για τους ίδιους πόρους, ώστε να καταστήσουν δυνατό τον δανεισμό των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ στις αγορές.
Επιπλέον, το ευρωπαϊκό κίνητρο επισκιάστηκε από την ατελείωτη ώθηση της κυβέρνησης Μπάιντεν, η οποία έχει ήδη υποβάλει το πέμπτο πακέτο δαπανών για την αμερικανική οικονομία.
Τις τελευταίες εβδομάδες, τα θεσμικά όργανα και οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ έσπευσαν να επισημάνουν ότι η σύγκριση με τις προσπάθειες των ΗΠΑ είναι άδικη, διότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ είχαν ήδη εγκρίνει εθνικά μέτρα, ενώ  τα ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης είναι πιο ισχυρά από ό, τι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ο Επίτροπος Οικονομίας, Paolo Gentiloni, τόνισε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης, ιδίως ο κύριος πυλώνας του, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, δεν αποτελεί «χρήματα έκτακτης ανάγκης», δεδομένου ότι η πρώτη απάντηση των κρατών μελών ήταν πολύ ισχυρή και άλλα μέσα εγκρίθηκαν πριν το Ταμείο, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος SURE για την υποστήριξη των εργαζομένων.
Ο Gentiloni εξήγησε ότι «αυτό το κοινό χρήμα προορίζεται για ποιοτική ανάπτυξη και πρέπει να συνδέεται με πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις και μεταρρυθμίσεις».
Η Maria Demertzis, αναπληρώτρια διεθύντρια του think tank Bruegel, συμφώνησε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης δεν αποτελεί κίνητρο συγκρίσιμο τα προγράμματα Biden στις ΗΠΑ.
Υποστήριξε ότι το ευρωπαϊκό Ταμείο «είναι ένα μεσοπρόθεσμο επενδυτικό μέσο, ​​όχι ένα εργαλείο δημοσιονομικής σταθεροποίησης, και είναι σημαντικό να το θυμόμαστε γιατί οι άνθρωποι μιλάνε γι 'αυτό σαν να ήταν ένα συνηθισμένο κίνητρο».

Οι ευκαιρίες και οι δυσκολίες στις μεταρρυθμίσεις

Το Ταμείο Ανάκαμψης προσφέρει τρεις ευκαιρίες, σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Στο εγγύς μέλλον, θα μπορούσε να προσφέρει πόρους για να ωθήσει την ηγεσία της Ευρώπης στην πράσινη μετάβαση και να βοηθήσει το μπλοκ να καλύψει τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ωστόσο, ο Ángel Talavera, επικεφαλής στην Oxford Economics για την ευρωπαϊκή οικονομία, προειδοποίησε ότι «υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τον οικονομικό αντίκτυπο ενός τέτοιου σχεδίου ανάκαμψης.
Θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να δούμε ποια αποτελέσματα θα φέρει», για παράδειγμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Μεσοπρόθεσμα, η διευκόλυνση θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει το «καρότο» για την εφαρμογή μακροχρόνιων μεταρρυθμίσεων στα κράτη μέλη, για παράδειγμα, για τον μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας στην Ισπανία ή του συστήματος απονομής δικαιοσύνης στην Ιταλία.
Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, ο μηχανισμός της ΕΕ για τον συντονισμό των εθνικών οικονομιών, δεν παρείχε αρκετά κίνητρα τα τελευταία χρόνια, ανέφεραν ειδικοί.
Σε πρόσφατη εργασία, το Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής τόνισε ότι το RRF «έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».
«Η εκταμίευση των πόρων του RRF συνδέεται με την ολοκλήρωση των στόχων και των ορόσημων που ορίζονται στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα οποία καθορίζονται σύμφωνα με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προσδιορίζονται από τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις», ανέφερε το έγγραφο.
Η Demertzis όμως ήταν σκεπτική για την εφαρμογή σημαντικών μεταρρυθμίσεων με υψηλό πολιτικό κόστος και συνέστησε «να μην περιμένουμε πάρα πολλά» από τις κυβερνήσεις.
Σημείωσε ότι «θα δοθεί έμφαση σε μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με την πράσινη και ψηφιακή ατζέντα, αν και ορισμένα «πρώτα βήματα» θα γίνουν σε εργατικό δυναμικό, συντάξεις και σε άλλους δύσκολους τομείς.
Μακροπρόθεσμα, το RRF, το οποίο θα λειτουργεί έως το 2026, θα μπορούσε να μετατραπεί σε μόνιμο δημοσιονομικό μέσο για την αντιμετώπιση οικονομικών σοκ, όπως έχει ήδη ζητήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τον Σεπτέμβριο, τουλάχιστον όσον αφορά την Ευρωζώνη.
Αυτό το βήμα θα απαιτούσε μια δυνητικά περίπλοκη αλλαγή των συνθηκών της ΕΕ, και τα κράτη μέλη που είναι «αλλεργικά» στην ανάληψη νέων φορολογικών βαρών, συμπεριλαμβανομένων της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών, επέμειναν στον προσωρινό χαρακτήρα του Ταμείου Ανάκαμψης. 
Αυτή θα είναι μια από τις πολιτικές μάχες που θα δοθούν μελλοντικά, αλλά μόνο όταν τελειώσει η πανδημία και τα κράτη μέλη αποδείξουν ότι κάνουν καλή χρήση του Ταμείου Ανάκαμψης

www.bankingnews.gr