(upd3) Έντονες αντιδράσεις σε Κίνα και Γαλλία έχει προκαλέσει το νέο σύμφωνο ασφαλείας ανάμεσα σε ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και Αυστραλία που εν πολλοίς στοχεύει στο να αναχαιτιστεί η απειλή και η επιρροή της Κίνας στην ευρύτερη περιοχή του Ινδικού - Ειρηνικού.
Κατά την χθεσινή τους τηλεδιάσκεψη ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden και οι πρωθυπουργοί της Μεγάλης Βρετανίας, Boris Johnson και της Αυστραλίας, Scott Morrison ανακοίνωσαν τη συνεργασία τους σε θέματα ασφάλειας, με την ανταλλαγή στρατιωτικών πληροφοριών και τεχνολογίας, με απώτερο στόχο να αντιμετωπιστούν οι «ταχέως αναπτυσσόμενες απειλές» και να οικοδομηθεί ένα περιβάλλον σταθερότητας στην περιοχή του Ειρηνικού.
Το σημαντικότερο όμως μέρος της συμφωνίας είναι ότι η Αυστραλία θα αναπτύξει με τη βοήθεια των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας 8 πυρηνοκίνητα υποβρύχια.
Θα είναι η δεύτερη χώρα παγκοσμίως, μετά τη Μεγάλη Βρετανία το 1958, που θα έχει πρόσβαση στην πυρηνική τεχνολογία των ΗΠΑ προκειμένου να κατασκευάσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια.
Η συνεργασία των τριών κρατών ονομάστηκε AUKUS, ακρωνύμιο από τα αρχικά των Αυστραλίας (Australia), Ηνωμένου Βασιλείου (United Kingdon) και ΗΠΑ (United States).
Οι εξελίξεις αυτές όμως προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις.
Αφενός στην Κίνα, η οποία κάλεσε τις τρείς χώρες να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία, κάνοντας λόγο για ανεύθυνη κίνηση που βάζει σε κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και αφετέρου στη Γαλλία, η οποία είδε να ακυρώνεται εν μια νυκτί η σύμβαση που είχε με την Αυστραλία για την κατασκευή 12 υποβρυχίων, ύψους 56 δις ευρώ.
Πισώπλατη μαχαιριά
Είναι χαρακτηριστικό πως ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Jean Ives Le Drian έκανε λόγο για πισώπλατη μαχαιριά.
«Αυτή η μονομερής, ωμή, απρόβλεπτη απόφαση μοιάζει πολύ με ό,τι έκανε ο Trump.
Αισθάνομαι θυμό, μαζί με πολλή πικρία.
Είχαμε οικοδομήσει με την Αυστραλία μια σχέση εμπιστοσύνης.
Η εμπιστοσύνη αυτή προδόθηκε» υποστήριξε ο Le Drian, ο οποίος ήταν και αυτός που είχε υπογράψει το «συμβόλαιο του αιώνα» με την Αυστραλία.
Αλλά και η Γαλλίδα υπουργός Άμυνας, Florence Parly έκανε λόγο για «σοβαρό γεγονός», επισημαίνοντας πως η Αυστραλία αθέτησε το λόγο της.
«Από γεωπολιτικής άποψης και διεθνούς πολιτικής, είναι σοβαρό.
Δείχνει ξεκάθαρα τον τρόπο που οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τους συμμάχους τους» ανέφερε η Parly.
Σημειώνεται πως η «σύμβαση του αιώνα» που υπέγραψε το 2016 η Γαλλία με την Αυστραλία, προέβλεπε την κατασκευή 12 υποβρυχίων με αντίτιμο περίπου 50 δις ευρώ.
Αντίδραση Κίνας - Υπονομεύεται η περιφερειακή ειρήνη
Έντονη όμως ήταν η αντίδραση και από το Πεκίνο, το οποίο κάνει λόγο για μια εξαιρετικά ανεύθυνη πώληση πυρηνοκίνητων αμερικανικών υποβρυχίων στην Αυστραλία, στο πλαίσιο μιας νέας σύμπραξης στην οποία περιλαμβάνεται και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η συνεργασία ανάμεσα στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία στα πυρηνικά υποβρύχια υπονομεύει σοβαρά την περιφερειακή ειρήνη και την περιφερειακή σταθερότητα, εντείνει την κούρσα των εξοπλισμών και θέτει σε κίνδυνο τις διεθνείς προσπάθειες μη διάδοσης των πυρηνικών», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Zhao Lijian.
Όπως είπε, οι τρεις χώρες επιδεικνύουν «ψυχροπολεμική νοοτροπία» και χρησιμοποιούν το πυρηνικό όπλο για γεωπολιτικούς σκοπούς, ενώ κατηγόρησε την Αυστραλία πως η απόκτηση αμερικανικών υποβρυχίων αντιβαίνει στις δεσμεύσεις της Αυστραλίας όσον αφορά τη μη διάδοση των πυρηνικών.
Νωρίτερα η κινεζική πρεσβεία στις ΗΠΑ είχε ζητήσει από ΗΠΑ, Μ. Βρετανία και Αυστραλία να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία.
«Οι χώρες δεν πρέπει να οικοδομούν μπλοκ αποκλεισμού που στοχεύουν ή βλάπτουν τα συμφέροντα τρίτων.
Συγκεκριμένα, πρέπει να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη» ανέφερε ο εκπρόσωπος της πρεσβείας της Κίνας στις ΗΠΑ.
ΕΕ για συμφωνία AUKUS: Δεν είχαμε καμία ενημέρωση
Τη θέση πως η ΕΕ δεν είχε καμία ενημέρωση για το σύμφωνο ασφαλείας στο οποίο κατέληξαν ΗΠΑ, Μ. Βρετανία και Αυστραλία διατύπωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Peter Stano.
Όπως είπε, η EE δεν ενημερώθηκε για την πρωτοβουλία AUKUS.
«Η ΕΕ δεν ενημερώθηκε γι' αυτήν την πρωτοβουλία.
Είμαστε σε επαφή με τους τρεις εταίρους μας για να μάθουμε περισσότερα» υπογράμμισε ο Stano, σημειώνοντας ότι το θέμα θα συζητηθεί μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ για να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις αυτής της συμμαχίας.
Wallace (υπ.Άμυνας Μ. Βρετανίας): Δεν πάμε σε Ψυχρό Πόλεμο με την Κίνα
Δεν αποτελεί προάγγελο ενός Ψυχρού Πολέμου με την Κίνα ούτε συνιστά προδοσία για τη Γαλλία υποστήριξε ο υπουργός Άμυνας της Μ. Βρετανίας, Ben Wallace αναφερόμενος στις αντιδράσεις που υπήρξαν σε Πεκίνο και Παρίσι για το νέο σύμφωνο ασφαλείας ανάμεσα σε ΗΠΑ, Μ. Βρετανία και Αυστραλία.
Το σύμφωνο αυτό προβλέπει ότι ΗΠΑ και Μ. Βρετανία θα διαθέσουν την τεχνογνωσία τους έτσι ώστε η Αυστραλία να αναπτύξει 8 πυρηνικά υποβρύχια.
Η εξέλιξη αυτή όπως ήταν αναμενόμενο προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.
Η Κίνα κάλεσε ΗΠΑ – Μ. Βρετανία – Αυστραλία να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία, ενώ η Γαλλία, η οποία είδε να ακυρώνεται ένα συμβόλαιο της τάξης των 50 δις ευρώ για την κατασκευή υποβρυχίων για την Αυστραλία, έκανε λόγο για έλλειψη συνοχής στη συμμαχία.
Δεν πρόκειται για μήνυμα στην Κίνα
Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι το σύμφωνο συνιστά μέρος ενός νέου Ψυχρού Πολέμου με την Κίνα, ο Wallace απάντησε αρνητικά.
«Όχι, δεν το πιστεύω και πιστεύω ότι το να τον αποκαλούμε Ψυχρό Πόλεμο είναι απαρχαιωμένο.
Δεν πρόκειται για ένα μήνυμα προς την Κίνα» υπογράμμισε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας, ο οποίος υποστήριξε πως μίλησε και με τη Γαλλίδα ομόλογο του.
Δεν είναι προδοσία για τη Γαλλία
«Δεν πρόκειται για μια στρατηγική διαφορά ανάμεσα στην Βρετανία και τη Γαλλία.
Κατανοώ την απογοήτευση της Γαλλίας για το βιομηχανικό της συμβόλαιο.
Η βρετανική αμυντική βιομηχανία θα ενισχυθεί από το νέο σύμφωνο για την ανταλλαγή τεχνολογίας των ΗΠΑ και της Βρετανίας με την Αυστραλία.
Θα υπάρξει μια ενίσχυση για τη βρετανική αμυντική βιομηχανία με αυτή τη συνεργασία επειδή εμείς έχουμε συστήματα υποβρυχίων που δεν έχει η Αυστραλία και θα μπορέσουμε να προσφέρουμε πράγματα πάνω σε αυτό» τόνισε ο Wallace, επισημαίνοντας ότι το σύμφωνο δεν συνιστά «προδοσία» σε βάρος των Γάλλων.
Στόλος πυρηνοκίνητων υποβρυχίων
Η νέα κλάση πυρηνικών υποβρυχίων θα δώσει στην Ουάσινγκτον και στους συμμάχους της στον Ειρηνικό ένα νέο ισχυρό όπλο για τον περιορισμό της κινεζικής «απειλής» ενώ αποτελεί συνέχεια της ανάπτυξης ενός βρετανικού αεροπλανοφόρου στον Ειρηνικό, αλλά και των πρόσφατων διελεύσεων γαλλικών και γερμανικών πολεμικών πλοίων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, όπως σημειώνει το Politico.
Η νεοσύστατη αυτή σύμπραξη υπερδυνάμεων αναμένεται να διαφοροποιήσει τον γεωστρατηγικό χάρτη και τους συσχετισμούς δυνάμεων σε διεθνές επίπεδο.
«Με βάση την κοινή ναυτική ιστορία των δημοκρατιών μας, δεσμευόμαστε για μια κοινή φιλοδοξία να υποστηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων», υπογραμμίζει το κοινό ανακοινωθέν των τριών εταίρων.
«Η πρώτη σημαντική πρωτοβουλία αυτού του (νέου συμφώνου που φέρει την ονομασία) AUKUS, θα είναι η παράδοση ενός στόλου πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Scott Morrison στην τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό Βρετανό Boris Johnson και τον Αμερικανό πρόεδρο Joe Biden, ο οποίος διοργάνωσε την τηλεδιάσκεψη αυτή.
Απόρροια αυτής της δήλωσης είναι η ακύρωση της συμφωνίας της Αυστραλίας με τη Γαλλία για την προμήθεια 12 συμβατικών υποβρυχίων.
Σε δηλώσεις του ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Scott Morrison επιβεβαίωσε την ακύρωση της γιγαντιαίας σύμβασης που σύναψε η χώρα του το 2016 με τη Γαλλία για την προμήθεια συμβατικών υποβρυχίων, προτιμώντας την κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία.
«Η απόφαση που λάβαμε να μην συνεχίσουμε με τα υποβρύχια κατηγορίας Attack και να το ακολουθήσουμε άλλο δρόμο δεν είναι αλλαγή νοοτροπίας, είναι αλλαγή ανάγκης» ανέφερε ο Morrison.
Όχι Νέας Ζηλανδίας
Πάντως, η απόφαση αυτή της Αυστραλίας προκάλεσε αντιδράσεις και στη Νέα Ζηλανδία.
Η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας υποστήριξε ότι η χώρα της θα διατηρήσει την απαγόρευση εισόδου πυρηνικών πλοίων στα χωρικά της ύδατα, η οποία είναι σε ισχύ από το 1985.
«Η θέση της Νέας Ζηλανδίας αναφορικά με την απαγόρευση πυρηνικών πλοίων στα ύδατά της παραμένει αμετάβλητη», ανέφερε η πρωθυπουργός Jacinda Ardern.
Τι σηματοδοτεί η συμφωνία των AUKUS;
Για πολλούς αναλυτές η συμφωνία αυτή χαρακτηρίζεται ως μια από τις σημαντικότερες στον τομέα της ασφάλειας μετά το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως επισημαίνουν, αναδιαμορφώνονται τα δεδομένα στον παγκόσμιο στρατηγικό χάρτη και σηματοδοτεί την απόφαση των ΗΠΑ να ενισχύσουν σε όλα τα επίπεδα τις συμμαχίες τους έναντι της Κίνας.
Παράλληλα, η κίνηση αυτή δείχνει πως το ενδιαφέρον των ΗΠΑ – σε πολιτικούς και στρατιωτικούς όρους – μετατοπίζεται από τη Μέση Ανατολή προς τον Ειρηνικό, πάντα σε συνάρτηση με την Κίνα.
Σε αυτό άλλωστε να συνηγορεί και η πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν τα στρατεύματα τους από το Αφγανιστάν.
Αλλά δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ.
Είναι και η Μεγάλη Βρετανία, η οποία μετά την αποχώρηση της από την ΕΕ, θέλει να εμπλακεί περισσότερο στην περιοχή της Ασίας – Ειρηνικού αλλά και η Αυστραλία, η οποία νιώθει πιο απειλητική την παρουσία της Κίνας.
«Είναι μια μεγάλη συμφωνία επειδή ακριβώς δείχνει πως και οι τρεις χώρες σχεδιάζουν πώς να αντιμετωπίσουν τις επιθετικές κινήσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας» αναφέρει στο BBC ο Guy Boekenstein, διευθυντής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας της κυβέρνησης της βόρειας επικράτειας της Αυστραλίας.
Γιατί πυρηνικά υποβρύχια
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην ανάπτυξη των πυρηνικών υποβρυχίων, τα οποία θα κατασκευαστούν στην Αδελαϊδα στη νότια Αυστραλία με τη συνδρομή των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας.
«Ένα πυρηνικό υποβρύχιο έχει τεράστιες αμυντικές δυνατότητες και άρα λόγο στην περιοχή.
Μόνο 6 χώρες στον κόσμο έχουν πυρηνικά υποβρύχια.
Είναι μια πραγματικά ισχυρή αποτρεπτική ικανότητα χωρίς να τους δίνουν πυρηνικά όπλα» επισημαίνει ο Michael Shoebridge, Διευθυντής Άμυνας, Στρατηγικής και Εθνικής Ασφάλειας στοΙνστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής της Αυστραλίας.
Άλλωστε η στάθμευσή τους στην Αυστραλία συνιστά σημαντικό πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ και την επιρροή τους στην περιοχή, αναφέρουν αναλυτές.
Η Αυστραλία θα καταστεί μόλις η έβδομη χώρα στον κόσμο που θα διαθέτει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, μετά τις ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ινδία και Ρωσία.
Σε κάθε περίπτωση η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επηρεάσει ιδιαίτερα τις σχέσεις Αυστραλίας – Κίνας, οι οποίες έχουν αναπτύξει ισχυρές εμπορικές σχέσεις, ενώ πολλοί Κινέζοι σπουδάζουν σε πανεπιστήμια της Αυστραλίας.
ww.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών