Γερμανία – εκλογές 2021: Θρίλερ στις κάλπες και στο βάθος παρατεταμένες διαβουλεύσεις – Τέλος εποχής για την Angela Merkel

(συνεχές upd) Σε εξέλιξη βρίσκονται από το πρωί της Κυριακής (26/9/2021) οι ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία, που σηματοδοτούν το τέλος εποχής για την 16χρονη διακυβέρνηση της Angela Merkel και καθορίζουν την πολιτική πολιτική κατεύθυνση της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.
Το αποτέλεσμα των εκλογών μοιάζει αβέβαιο, καθώς περίπου το 40% των 60,4 εκατομμυρίων ψηφοφόρων στη Γερμανία παραμένει αναποφάσιστο. Στις 19:00 ώρα Ελλάδας αναμένεται μία πρώτη εικόνα.
Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του νυν υπουργού Οικονομικών Olaf Scholz φέρονται να έχουν μικρό προβάδισμα, με τις δημοσκοπήσεις να τους δίνουν το 25% των προθέσεων ψήφου.
Οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) του Armin Laschet συγκεντρώνουν το 22% με 23%, ιστορικό χαμηλό, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις.
Όμως η διαφορά είναι πολύ μικρή για να μπορεί κανείς να προβλέψει με βεβαιότητα το αποτέλεσμα.

Μεγαλύτερη η συμμετοχή των ψηφοφόρων

Μεγάλη συμμετοχή των Γερμανών στις βουλευτικές εκλογές, δείχνουν τα πρώτα στοιχεία που ανακοίνωσε το Κεντρικό Εκλογικό Γραφείο.
Σύμφωνα με τον ενδιάμεσο υπολογισμό, στα περισσότερα κρατίδια διαπιστώνεται ελαφρώς υψηλότερη συμμετοχή των ψηφοφόρων από ό,τι στις προηγούμενες εκλογές, το 2017, όταν ψήφισε το 76,2% των δικαιούχων.
Ιδιαίτερη σημασία έχει, επισημαίνεται, το υψηλό ποσοστό εκείνων οι οποίοι επέλεξαν την επιστολική ψήφο - ανάμεσά τους και η καγκελάριος Angela Merkel.
Σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Εκλογικό Γραφείο, η επιστολική ψήφος ενδεχομένως να ξεπεράσει το 40% του συνόλου των ψήφων, όταν το 2017 είχε περιοριστεί στο 28,6%.

Η γκάφα Laschet

Η ψήφος πάντως του υποψηφίου καγκελάριου της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) Armin Laschet θα μετρηθεί κανονικά ως έγκυρη, παρά το γεγονός ότι συνιστά «παραβίαση του απορρήτου της ψηφοφορίας», ανακοίνωσε η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή.
Ο Laschet κατά την άσκηση νωρίτερα του εκλογικού του δικαιώματος στο 'Ααχεν, δίπλωσε το ψηφοδέλτιο κατά τρόπο ώστε να φαίνεται τι είχε ψηφίσει, κάτι που απαγορεύεται.
«Ένας εθνικά γνωστός πολιτικός ψήφισε το δικό του κόμμα, όπως ήταν αναμενόμενο.
Δεν μπορεί λοιπόν να θεωρηθεί ότι επηρέασε άλλους ψηφοφόρους», ανακοίνωσε η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή, διευκρινίζοντας ότι η συγκεκριμένη ψήφος δεν θα ακυρωθεί.

Ντέρμπι

Για πρώτη φορά στην ιστορία τους, οι Πράσινοι έχουν υποψήφιο για την καγκελαρία στις φετινές εκλογές, όμως η Annalena Baerbock είδε τη δημοτικότητά της να μειώνεται και το κόμμα αναμένεται να βρεθεί στην τρίτη θέση, με ποσοστό περίπου 17%.
Πρόκειται για ιστορικό ποσοστό για τους Πράσινους, οι οποίοι μέχρι τώρα δεν είχαν ξεπεράσει το όριο του 10% παρά μόνο το 2009.
Όμως ενδέχεται να υπάρξει απογοήτευση στο κόμμα, καθώς τον Απρίλιο εμφανιζόταν πρώτο στις προθέσεις ψήφου.
Η Merkel -επικεφαλής της κεντροδεξιάς παράταξης που αποτελείται από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και το αδελφό του κόμμα στη Βαυαρία, τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU)- κατάφερε να κερδίσει τις τέσσερις προηγούμενες ομοσπονδιακές εκλογές, καθορίζοντας την πολιτική της Γερμανίας.
Είναι η δεύτερη μακροβιότερη καγκελάριος της χώρας μετά τον Helmut Kohl.
Σύμφωνα με την τελευταία πρόβλεψη το SPD αναμένεται να συγκεντρώσει περί τις 220 έδρες και το CDU κοντά στις 150 με τους Πράσινους να ακολουθούν με 130.

Διαβουλεύσεις

Η ανακοίνωση των πρώτων exit poll στις 19:00 (ώρα Ελλάδας) δεν αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο, καθώς πολλοί ψηφοφόροι, ανάμεσά τους η ίδια η Merkel, επέλεξαν φέτος την επιστολική ψήφο.
Αυτές οι ψήφοι δεν θα υπολογιστούν στην αρχική εκτίμηση.
Κατά συνέπεια, το όνομα του νέου καγκελαρίου πιθανόν να μην γίνει γνωστό την Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου.
Εξάλλου θα χρειαστούν μακρές διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό του επόμενου κυβερνητικού συνασπισμού, ο οποίος σύμφωνα με αναλυτές μάλλον θα χρειάζεται να περιλαμβάνει τρία κόμματα, κάτι που δεν έχει συμβεί στη Γερμανία από τη δεκαετία του 1950.
Η 67χρονη Merkel ίσως χρειαστεί να παραμείνει επικεφαλής της Γερμανίας ως το τέλος του έτους.
Τα πιο πιθανά σενάρια για τον σχηματισμό του νέου κυβερνητικού συνασπισμού θέλουν όποιο κερδίσει την πρώτη θέση μεταξύ του SPD και του CDU να σχηματίζει κυβέρνηση με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες (FDP).
Οι Πράσινοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στον μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό, κατά προτίμηση με το SPD.
Η Αριστερά (Die Linke) φαίνεται επίσης έτοιμη να συμμετάσχει στην κυβέρνηση, αλλά μάλλον πρέπει πρώτα να αλλάξει θέση όσον αφορά το ΝΑΤΟ.
Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που εισήλθε για πρώτη φορά στη γερμανική Βουλή πριν τέσσερα χρόνια, αναμένεται να εδραιωθεί στο πολιτικό τοπίο, συγκεντρώνοντας περίπου το 10%, πάντως κανένα κόμμα δεν προτίθεται να το συμπεριλάβει στον κυβερνητικό συνασπισμό.



Οι πιέσεις

Όλο και περισσότερο, ο Armin Lascet του CDU, ο υποψήφιος που διαδέχθηκε τη Merkel στην ηγεσία του κόμματος ασκεί πιέσεις στους Σοσιαλδημοκράτες και τον υποψήφιο τους, Olaf Scholz, να δεσμευτούν ότι δεν θα σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού με το Linke (Αριστερά), με το οποίο το SPD είναι πιθανότατα εγγυτέρα ιδεολογικά σε σχέση με τους Φιλελεύθερους, σύμφωνα με το Reuters.


Οι αντιδράσεις των επενδυτών

Σύμφωνα με άλλο ρεπορτάζ του Reuters, οι πιθανότητες του σεναρίυο αυτού είναι μικρές – Linke ψηφίζουν μόλις στο 6%, το μισό ποσοστό (11%) των Φιλελεύθερων, το οποίο πιθανώς δεν θα ήταν αρκετό για να δώσει στον Scholz την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Αλλά για ορισμένους επενδυτές, η εξέλιξη αυτή είναι ένας κίνδυνος που δεν πρέπει να αγνοηθεί.
«Η συμπερίληψη του Linke σε κυβερνητικό συνασπισμό θα ήταν, κατά τη γνώμη μας, το μεγαλύτερη πρόκληση για τις χρηματοπιστωτικές αγορές που προκύπτει από τις γερμανικές εκλογές», δήλωσε ο Sassan Ghahramani, διευθύνων σύμβουλος της αμερικανικής SGH Macro Advisors που παρέχει συμβουλές σε hedge funds.


Τι θα αλλάξει

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χιλιάδες εύποροι Γερμανοί προσπαθούν να μεταφέρουν περιουσιακά στοιχεία στην Ελβετία σύμφωνα με το Reuters.
Εάν οι κεντροαριστεροί Σοσιαλδημοκράτες, το ακροαριστεροί Linke και οι Πράσινοι έρθουν στην εξουσία, η επαναφορά φόρου περιουσίας και η αυστηροποίηση του φόρου κληρονομιάς θα μπορούσαν να συμπεριληφθεί στην πολιτική ατζέντα.
«Για τους υπερ-πλούσιους, αυτό είναι πολύ κρίσιμο», δήλωσε δικηγόρος που παρέχει συμβουλές επί φορολογικών θεμάτων.
«Οι επιχειρηματικές οικογένειες ανησυχούν πολύ».
Επιπλέον, οι πολιτικές του Die Linke όπως το ανώτατο όριο στο ενοίκιο και οι φόροι ιδιοκτησίας για τους εκατομμυριούχους θα ήταν αρκετές για να τρομάξουν πολλούς στην επιχειρηματική τάξη της Γερμανίας.


Φόροι κληρονομιάς και φόρος εισοδήματος

Συγκεκριμένα, το SPD θέλει να εισάγει εκ νέου φόρο περιουσίας και να αυξήσει τους φόρους κληρονομιάς, ενώ οι Πράσινοι (ο πλέον πιθανός εταίρος τους στον συνασπισμό) ευελπιστούν να φορολογήσουν τις μεγαλύτερες περιουσίες πιο σκληρά.
Παρόλο που και οι δύο οραματίζονται αύξηση του φόρου εισοδήματος για τα μεγαλύτερα κλιμακια, και επαχθέστερη φορολόγηση των περιουσιακών στοιχείων, σημείωσε ο δικηγόρος.

Το ασφαλές καταφύγιο

Ούτως ή άλλως, ο φόβος μιας αριστερόστροφής κυβέρνησης, ενδεχομένως μιας κυβέρνησης με μνήμες από το κομμουνιστικό παρελθόν της Γερμανίας, έδειξε πόσοι εύποροι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να βλέπουν την Ελβετία ως ένα ασφαλές καταφύγιο για τον πλούτο τους.
Οι εισροές από τη Γερμανία επιταχύνθηκαν το 2020, προς όφελος της UBS, της Credit Suisse και του Julius Baer.

Καταθέσεις στα 37,5 δολ.

Τα στοιχεία της BIS δείχνουν ότι οι καταθέσεις γερμανικών νοικοκυριών και εταιρειών σε τράπεζες στην Ελβετία αυξήθηκαν σχεδόν κατά 5 δισεκατομμύρια δολάρια στα 37,5 δισεκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου! του 2021.
Σημείωση: αυτό το ποσόν δεν περιλαμβάνει μετοχές, ομόλογα ή χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Αν έπρεπε να μαντέψουμε, αυτή η τάση πιθανότατα συνεχίστηκε καθώς το προβάδισμα του CDU στις δημοσκοπήσεις συρρικνώθηκε.


Ο κόκκινος.. φόβος

Σύμφωνα με το Reuters, πιο πρόσφατα στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα, αλλά τα μη επισημα στοιχεία δείχνουν ότι οι εισροές συνεχίστηκαν: «Το τελευταίο τρίμηνο διπλασιαστηκαν οι ροές χρημάτων Γερμανών προς την Ελβετία», δήλωσε ένας βετεράνος σύμβουλος επενδύσεων σε μια μεγάλη ελβετική τράπεζα που ασχολείται κυρίως με Γερμανούς πελάτες.
Ένας διευθυντής σε τμήμα επενδύσεων ελβετική τράπεζας περιέγραψε την τάση ως εξής:
«Πολλοί πλούσιοι, ιδίως επιχειρηματίες, φοβούνται ότι θα υπάρξει ένα λάθος … προς τα αριστερά στη Γερμανία - ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθούν οι εκλογές», σημείωσε.
Ένας άλλος πρόσθεσε: «Γνωρίζω αρκετούς Γερμανούς επιχειρηματίες που θέλουν να έχουν μια βάση εκτός Γερμανίας, αν τα πράγματα καταστούν… κόκκινα εκεί».

Τι θα συμβεί μετά τη νύχτα των εκλογών

Η εκλογική βραδιά είναι απίθανο να δώσει έναν σαφή νικηφόρο συνασπισμό και ο δρόμος για μια νέα κυβέρνηση θα είναι μακρύς.
Το πρώτο βήμα περιλαμβάνει συνομιλίες υψηλού επιπέδου για πιθανές κυβερνητικές επιλογές (το λεγόμενο «Sondierungsgespräche»).
Η Goldman Sachs αναμένει οι συνομιλίες για σχηματισμό κυβέρνησης τύπου Τζαμάικας (CDU, Πράσινοι , FDP) ή Φαναριού (SPD, Πράσινοι, FDP) να εκτυλιχθούν παράλληλα.
Στις προηγούμενες εκλογές, αυτό το στάδιο διήρκεσε από 2 έως 4 εβδομάδες.
Μόλις εμφανιστεί μια κορυφαία επιλογή, το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας σχηματισμού κυβέρνησης συνεπάγεται λεπτομερείς διαπραγματεύσεις συνασπισμού μεταξύ των πιθανών μελλοντικών κυβερνητικών κομμάτων.
Σε αυτό το σημείο, η μεγάλη πολιτική αβεβαιότητα πιθανότατα θα δώσει τη θέση της απλώς στην πολιτική αβεβαιότητα.



Πίεση

Ενώ δεν υπάρχει συνταγματική προθεσμία για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, υπάρχει πολιτική πίεση για να αποφευχθούν τα γεγονότα του 2017, όπου η διαδικασία κράτησε σχεδόν 6 μήνες, επειδή οι διαπραγματεύσεις για τον συνασπισμό της «Τζαμάικα» κατέρρευσαν τον Δεκέμβριο.
Επιπλέον, μια κυβέρνηση θα πρέπει να είναι στη θέση της στις αρχές του 2022 για να ξεκινήσει τον προγραμματισμό του σχεδίου προϋπολογισμού του 2023.
Επομένως, θα καταβληθούν προσπάθειες για να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις πριν από τα Χριστούγεννα.
Παρόλο που είναι δύσκολο να προβλεφθεί το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, αναμένεται μια πιο επεκτατική δημοσιονομική στάση για οποιοδήποτε από τα κορυφαία τριμερή αποτελέσματα σε σύγκριση με τις τρέχουσες πολιτικές.
Ένας συνασπισμός της Τζαμάικα θα ήταν πιο προσηλωμένος αφοσιωμένος στους δημοσιονομικούς κανόνες με λιγότερες εκδόσεις ομολόγων σύμφωνα με την Goldman.
Αντιθέτως στην περίπτωση κυβέρνησης «φαναριού», αναμένεται μεγαλύτερη πρόσθετη έκδοση χρέους (75 δισ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ), ή 0,9% του ΑΕΠ επιπλέον).
Η έκδοση χρεών θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη υπό μία κυβέρνηση στην οποία θα συμμετείχε το αριστερό Die Linke (130 διse. ευρώ ή 3,6% του ΑΕΠ).


www.bankingnews.gr