H «λέξη» κατάρρευση πλέον δεν έχει νόημα να συνάπτεται με το τουρκικό νόμισμα, καθώς η λίρα, έπειτα από ένα «masterclass» του Erdogan για ισοτιμίες και συνάλλαγμα, με δηλώσεις τους περί πληθωρισμού και επιτοκίων, διολίσθησε έτι περαιτέρω, με 1 δολάριο να ισοδυναμεί πλέον με 11,47 λίρες.
Τι είπε ο Τούρκος πρόεδρος; Υπερασπίστηκε την πολιτική της κεντρικής τράπεζας –και δική του– για χαμηλότερα επιτόκια προς όφελος… της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της εν γένει οικονομικής δραστηριότητας.
Ως αποτέλεσμα η λίρα καταγράφει ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου, με την άνευ προηγουμένου πτώση της το 2021 (-35%) να παραπέμπει σε νομίσματα χωρών οι οποίες, στην κυριολεξία, είναι «μπανανίες».
Erdogan: Το επιτόκιο είναι η αιτία και ο πληθωρισμός το αποτέλεσμα
Ο Erdogan είπε ότι η Τουρκία έχει εγκαταλείψει τις παλιές πολιτικές που βασίζονται στο υψηλό κόστος δανεισμού και στο ισχυρό νόμισμα χάριν της επιβράδυνσης του πληθωρισμού.
Αντ' αυτού μεταπήδησε σε ένα νέο σύστημα που δίνει προτεραιότητα σε επενδύσεις, εξαγωγές και δημιουργία θέσεων εργασίας, ενώ επιτρέπει στο νόμισμα να καταρρέει και να μην… επηρεάζεται (!;) η οικονομία.
«Είτε θα εγκαταλείψουμε τις επενδύσεις, τη μεταποίηση, την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας, είτε θα αναλάβουμε την ιστορική πρόκληση να ανταποκριθούμε στις δικές μας προτεραιότητες», είπε μετά από μια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στην πρωτεύουσα Άγκυρα.
Και ενώ οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες μιλούν για σύσφιξη καθώς η παγκόσμια ανάκαμψη πυροδοτεί άνοδο των τιμών, η Τουρκία έχει μειώσει κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες τα επιτόκια δανεισμού από τον Σεπτέμβριο, παρόλο που ο πληθωρισμός έχει εκτιναχθεί πάνω από το 20%.
Μοιραία οι επενδυτές διαμαρτύρονται, αφού η χώρα χαρακτηρίζεται πλέον από αστάθεια…
Σύμφωνα με τη Swedbank AB, «είναι πολύ δύσκολο να έχουμε άποψη για την εύλογη αξία της λίρας, δεδομένου ότι η οικονομική πολιτική δεν είναι συγχρονισμένη με τα θεμελιώδη.
Η λίρα θα συνεχίσει να πέφτει μέχρι να γίνει αυστηρότερη η οικονομική πολιτική.
Η τρέχουσα πορεία θα οδηγήσει σε υπερπληθωρισμό και κρίση ισοζυγίου πληρωμών».
Όπως όλοι γνωρίζουν, ο Erdogan είναι υπέρμαχος της ανορθόδοξης οικονομικής θεωρίας πως η άνοδος των επιτοκίων δημιουργεί πληθωρισμό…
Τι είπε ο «σουλτάνος»…
Το bankingnews παρακάτω παραθέτει κάποια σημεία της οικονομικά σχιζοφρενικής ομιλίας του Erdogan:
α)«Γίνεται ένα «παιχνίδι» εναντίον της Τουρκίας από εκείνους που χρησιμοποιούν τα επιτόκια, τη συναλλαγματική ισοτιμία και τον πληθωρισμό»
β)«Είμαστε στην ευχάριστη θέση να βλέπουμε ότι το επιτόκιο πολιτικής της κεντρικής τράπεζας διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα»
γ)Η Τουρκία θα πατάξει τις «άδικες, ανεξήγητες αυξήσεις τιμών» από όσους χρησιμοποιούν μια αδύναμη λίρα ως δικαιολογία
δ)«Γνωρίζουμε πολύ καλά τι κάνουμε με την τρέχουσα πολιτική»
ε)Η πεποίθηση ότι ο πληθωρισμός μπορεί να επιβραδυνθεί μόνο εάν η οικονομία συρρικνωθεί δεν έχει βάση.
Το κυβερνών Κόμμα AKP του Erdogan βασίζει εδώ και δεκαετίες την εκλογική του επιτυχία στην οικονομική ανάπτυξη που οδηγείται από τη μείωση του κόστους δανεισμού και την ενθάρρυνση της πιστωτικής επέκτασης.
Όταν η οικονομία βυθίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η υποστήριξη για τον Erdogan και το κόμμα του έπεσε επίσης σε ιστορικά χαμηλά, κάτι που ώθησε τον Τούρκο πρόεδρο να διπλασιάσει τις προσπάθειες για ανάπτυξη - αν και οι αυξανόμενες τιμές βλάπτουν περισσότερο την παραδοσιακή κομματική βάση της εργατικής τάξης.
Στη συνέχεια, ο Erdogan, έχοντας ίσως συνειδητοποιήσει ότι η προσπάθεια υπεράσπισης της λίρας που καταρρέει είναι μάταιη, άλλαξε «τροπάριο», διερωτώμενος γιατί οι επιχειρηματίες δεν παίρνουν δάνεια αντί να αγοράζουν μετοχές και τους κάλεσε να δανειστούν.
Από την άλλη, οι Τούρκοι υποφέρουν, καθώς δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στον χορό των ανατιμήσεων.
Η απότομη πτώση της λίρας - η οποία όπως σημειώθηκε παραπάνω έχει χάσει περισσότερο από το ένα τρίτο της αξίας της έναντι του δολαρίου σε οκτώ μήνες - κλονίζει την τουρκική κοινωνία που περηφανευόταν ότι ήταν μια ανερχόμενη οικονομία η οποία συναγωνιζόταν τους ευρωπαίους γείτονές της.
«Η ζωή μου έχει αλλάξει τελείως», είπε ο Kemal Ince, ένας καταστηματάρχης στην Κωνσταντινούπολη που κατάγεται από το Ρίζε, το συντηρητικό προπύργιο του προέδρου Erdogan στη Μαύρη Θάλασσα.
H χειρότερη κρίση
Η τρέχουσα κρίση στην Τουρκία είναι η χειρότερη που έχει αντιμετωπίσει η χώρα από το 2018.
Οι μεγάλες τράπεζες και εταιρείες της Τουρκίας ακρωτηριάζονται καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν δάνεια σε ξένο νόμισμα, αλλά ο Erdogan επιμένει.
«Η τρέχουσα νομισματική πολιτική μπορεί να οδηγήσει σε bank run» αναφέρει ο Omer Gendal, πρώην τραπεζικό στέλεχος.
«Η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι βιώσιμη» συμπληρώνει.
Σύμφωνα με την τουρκική κεντρική τράπεζα, οι μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες τον Αύγουστο είχαν υποχρεώσεις 280 δισεκ. δολ. και συναλλαγματικά στοιχεία ενεργητικού μόλις 160 δισεκ. δολ.
Ο δανεισμός των τραπεζών σε ξένο νόμισμα κυμάνθηκε από 24% έως 45% επί του συνόλου των δανείων τους το α’ εξάμηνο του έτους, σύμφωνα με τη Fitch Ratings, που προειδοποιεί: «Οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί, δεδομένης της έκθεσης στο ασταθές λειτουργικό περιβάλλον της Τουρκίας, τον σημαντικό δανεισμό σε ξένο νόμισμα και το επιτοκιακό περιβάλλον που έχει βυθίσει τη λίρα».
Ωστόσο, ο Jason Tuvey, ανώτερος οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών στην Capital Economics, είπε στην WSJ ότι η μεγαλύτερη απειλή για τις τουρκικές τράπεζες είναι η ικανότητά τους να μετακυλίσουν τα εξωτερικά τους χρέη εάν οι επενδυτές τρομάξουν.
Το βραχυπρόθεσμο εξωτερικό χρέος των τραπεζών ανέρχεται στα 84 δισεκατομμύρια δολάρια, ή κοντά στο 10% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας.
Ο κ. Tuvey είπε ότι ο Απρίλιος του 2022 θα είναι ένας κρίσιμος μήνας για τις τουρκικές τράπεζες, δεδομένου ότι μέρος αυτού του χρέους θα πρέπει να καταβληθεί τότε.
Οι μεγάλες εταιρείες της Τουρκίας ενδέχεται να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την κρίση αυτή τη στιγμή λόγω των αποθεμάτων σε ξένο συνάλλαγμα, όμως οι απλοί Τούρκοι θα υποφέρουν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών