Περιορισμένη η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία... με μία εξαίρεση - Η BBVA έχει χάσει ήδη το 73% της επένδυσής της

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη προειδοποιήσει μια φορά για τον πιθανό αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει μια κατακόρυφη πτώση της τουρκικής λίρας στις τράπεζες της ευρωζώνης που είναι πολύ εκτεθειμένες στην οικονομία της Τουρκίας.
Και η Τουρκία ήδη βρίσκεται στα χέρια ενός άλλου μεγάλου κύματος της πολυετούς νομισματικής κρίσης της.
Η αξία της λίρας έναντι του δολαρίου έχει υποχωρήσει σχεδόν κατά 40% μέχρι στιγμής φέτος, καθιστώντας την το νόμισμα με τις χειρότερες επιδόσεις στις αναδυόμενες αγορές.
Και η κύρια αιτία της κατάρρευσης ήταν η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας να μειώσει τα επιτόκια για τρίτη φορά από τον Σεπτέμβριο, παρά την πτώση της λίρας και την άνοδο του πληθωρισμού.

Κίνδυνοι μετάδοσης

Στο αποκορύφωμα του τελευταίου μεγάλου κύματος της συνεχιζόμενης κρίσης της Τουρκίας, τον Αύγουστο του 2018, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξέδωσε μια προειδοποίηση σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει η κατακόρυφη πτώση της λίρας στις τράπεζες της ζώνης του ευρώ που είναι πολύ εκτεθειμένες στην οικονομία της Τουρκίας μέσω μεγάλων δανείων — μεγάλο μέρος σε ευρώ — μέσω τραπεζών που απέκτησαν στη χώρα.
Η ΕΚΤ ανησυχούσε ότι οι Τούρκοι δανειολήπτες μπορεί να άρχιζαν να αθετούν τα δάνεια σε ξένο νόμισμα, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 40% του ενεργητικού του τουρκικού τραπεζικού τομέα.
Τελικά, οι κίνδυνοι μετάδοσης περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό.
Πολλές τουρκικές τράπεζες κατέληξαν να συμφωνήσουν να αναδιαρθρώσουν τα χρέη των εταιρικών πελατών τους, ιδιαίτερα των μεγάλων.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση Erdogan χρησιμοποίησε τις κρατικές τράπεζες για να διασώσει εκατομμύρια καταναλωτές που είχαν πρόβλημα ρευστότητας, αναδιαρθρώνοντας τα καταναλωτικά τους δάνεια, πολλά από τα οποία εκφράζονταν σε ξένο νόμισμα.

Επανέρχονται οι φόβοι

Ωστόσο, οι ανησυχίες αυξάνονται και πάλι για την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία.
Την Παρασκευή, καθώς αυτές οι ανησυχίες συνδυάστηκαν με φόβους για την πιθανή απειλή που θέτει η νέα παραλλαγή omicron της Covid-19, οι ευρωπαϊκές μετοχές που επλήγησαν περισσότερο περιελάμβαναν τις τέσσερις τράπεζες που ήταν περισσότερο εκτεθειμένες στην Τουρκία: την ισπανική BBVA, της οποίας οι μετοχές υποχώρησαν 7,3%, την ιταλική Unicredit (-6,9%), τη γαλλική BNP Paribas (-5,9%) και την ολλανδική ING (-7,3%).

Το πρόβλημα του πληθωρισμού

Η κατάρρευση της λίρας είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τροφοδοτήσει ακόμη υψηλότερο πληθωρισμό στην Τουρκία.
Τον Οκτώβριο, ο πληθωρισμός στη χώρα ήταν ήδη στο εντυπωσιακό 20%.
Αυτό εξακολουθεί να μην είναι τόσο υψηλό όσο το 25% που καταγράφηκε το 2018, αλλά είναι πιθανό να ανέβει πολύ υψηλότερα καθώς η λίρα διολισθαίνει.
Καθώς οι τιμές ανεβαίνουν στα ύψη, διαβρώνοντας περαιτέρω τις αποταμιεύσεις και τα εισοδήματα πολλών Τούρκων, το ίδιο θα αυξάνει και ο κίνδυνος κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής.
Ένας άλλος λόγος ανησυχίας είναι ότι μια πιο αδύναμη λίρα θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τις επιχειρήσεις που έχουν ήδη πληγεί από τις συνέπειες της κρίσης του ιού να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε ξένο νόμισμα.
Η μοναδική θετική εξέλιξη για την οικονομία της Τουρκίας είναι ότι η καταρρέουσα λίρα ενίσχυσε τις εξαγωγές ενώ έκανε τις εισαγωγές απαγορευτικά ακριβές για πολλούς ανθρώπους.
Ακόμη και πριν από την τελευταία καταστροφή του νομίσματος, η Τουρκία κατέγραψε δύο συνεχόμενους μήνες πλεονασμάτων τρεχουσών συναλλαγών, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο — ένα σπάνιο επίτευγμα για μια χώρα που εξαρτάται τόσο πολύ από τις εισαγωγές.

Ποια είναι η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία

Οι ισπανικές τράπεζες έχουν μακράν την υψηλότερη έκθεση δανείων προς την Τουρκία, με εκκρεμή δάνεια λίγο κάτω από 63 δισ. δολάρια, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (26 δισ. δολάρια), τη Γερμανία (14 δισ. δολάρια) και την Ιταλία (6 δισ. δολάρια), σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Bank of International Settlements.
Τα καλά νέα για την ΕΚΤ είναι ότι ορισμένες τράπεζες της Ευρωζώνης με μεγάλης κλίμακας δραστηριότητες στην Τουρκία έχουν περιορίσει την έκθεσή τους στη χώρα, ή τουλάχιστον δεν έχουν προσθέσει σε αυτήν, από το 2018.
Η ιταλική Unicredit πούλησε το μερίδιό της στην εμπορική τράπεζα Yapi Kredi από 40% το 2018 σε περίπου 20% σήμερα.
Σύμφωνα με μια στρατηγική που αποσκοπεί στην εκφόρτωση μη βασικών περιουσιακών στοιχείων, το τρέχον επιχειρηματικό σχέδιο της τράπεζας προβλέπει μηδενική έκθεση στη Yapi μέχρι το τέλος του 2023.
Ωστόσο, η Yapi Kredi θα εξακολουθεί να συνεισφέρει περίπου το 5% των κερδών του ομίλου το 2021, σύμφωνα με εκτιμήσεις των αναλυτών της Citi.
Ο γαλλικός κολοσσός BNP Paribas εκμεταλλεύεται διάφορες επιχειρήσεις στην Τουρκία, από λιανική τραπεζική μέχρι χρηματοδοτική μίσθωση και ασφάλιση μέσω μιας σειράς θυγατρικών.
Ωστόσο, η χώρα έχει χαμηλή μονοψήφια συνεισφορά στα κέρδη της BNP, σύμφωνα με την Jeffries.
Επιπλέον, η BNP ισχυρίζεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της τουρκικής επιχείρησής της είναι αυτοχρηματοδοτούμενο.
Μια άλλη ευρωπαϊκή τράπεζα με δραστηριότητες στην Τουρκία είναι ο ολλανδικός όμιλος ING αλλά η έκθεσή του είναι επίσης περιορισμένη.
Το 2020 απέφερε συνολικά έσοδα 420 εκατ. ευρώ στη χώρα, καθιστώντας την την τρίτη μεγαλύτερη αγορά της ολλανδικής τράπεζας εκτός Ευρώπης μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία.
Τα περιουσιακά στοιχεία στην Τουρκία ανήλθαν σε περίπου 7,3 δισ. ευρώ το 2020, ή λιγότερο από το 1% σε σύνολο 937 δισ. ευρώ.

Η εξαίρεση...

Υπάρχει μια μεγάλη εξαίρεση όμως σε αυτή την τάση: η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ισπανίας, η BBVA.
Το 2020, η Τουρκία ήταν η τρίτη μεγαλύτερη αγορά της BBVA μετά το Μεξικό και την Ισπανία, παρέχοντας 563 εκατ. ευρώ καθαρά κέρδη, αυξημένα κατά 41% από το 2019.
Αυτό αντιπροσωπεύει το 14,3% των κερδών της BBVA.
Μέχρι πριν από δύο εβδομάδες, η BBVA κατείχε λίγο λιγότερο από το 50% της δεύτερης μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας της Τουρκίας, Garanti, για την οποία είχε πληρώσει 6,9 δισ. ευρώ σε σταδιακές αγορές από το 2010.
Από τότε η λίρα δεν έκανε τίποτα άλλο από την πτώση.
Η κεφαλαιοποίηση της Garanti πριν από δύο εβδομάδες, σε ευρώ, ήταν 3,7 δισ. ευρώ (σήμερα είναι 3,3 δισ. ευρώ).
Το μερίδιο 49,85% της BBVA σε αυτήν ανερχόταν σε 1,85 δισ. ευρώ.
Με άλλα λόγια, η BBVA είχε χάσει το 73% της επένδυσής της.
Αλλά αντί να περιορίσει την έκθεσή της στην Τουρκία, η BBVA την διπλασίασε.
Αναζητώντας μετρητά μετά την πώληση της θυγατρικής της στις ΗΠΑ στην PNC πέρυσι, η BBVA ανακοίνωσε πριν από δύο εβδομάδες — λίγες μέρες πριν η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μειώσει τα επιτόκια για τρίτη φορά, προκαλώντας τη χειρότερη ημερήσια κατάρρευση της λίρας τα τελευταία 20 χρόνια — ότι σχεδιάζει να αγοράσει το υπόλοιπο Garanti στην τιμή των 12,20 λιρών ανά μετοχή.
Η κίνηση ισοδυναμεί με ένα τεράστιο στοίχημα στην οικονομία της Τουρκίας που κυριαρχείται από το Erodgan και έχει μικρή εύνοια μεταξύ των επενδυτών.
Από την ημέρα της αγοράς οι μετοχές της BBVA έχουν υποχωρήσει σχεδόν 20%, ενώ οι μετοχές της Garanti είναι πλέον κάτω από την τιμή εξαγοράς.
«Ήταν η καλύτερη επενδυτική μας επιλογή», ​​δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της BBVA, Onur Genç, σε μία τηλεδιάσκεψη τη Δευτέρα με στόχο να κατευνάσει τις ανησυχίες των μετόχων.
Μάλιστα βλέπει την αγορά της Garanti ως μια μακροπρόθεσμη πρόταση που εδραιώνει τη θέση της τράπεζάς του σε μια αγορά υψηλής ανάπτυξης που ήδη γνωρίζει καλά — και πολύ περισσότερο σε τιμή ευκαιρίας!
Ο Genç, ο ίδιος τουρκικής καταγωγής, είπε ότι ακόμη και η πρόσφατη πτώση της λίρας, η οποία αποδεκάτισε την αγοραία αξία της Garanti, ήταν επωφελής για την BBVA, καθώς σήμαινε ότι η τιμή προσφοράς της για την Garanti, που μετατράπηκε σε ευρώ, μειώθηκε.

Είναι σωστή η στρατηγική της BBVA;

Όμως, ενώ η κατάρρευση της λίρας μπορεί να σημαίνει ότι η BBVA αποκτά φθηνότερα την Garanti, θα μπορούσε να καταλήξει να την πληρώνει ακριβά.
Όπως επισημαίνει ένα άρθρο του Reuters Breaking Views που δημοσιεύτηκε στην El País, η κρίση θα μπορούσε να βλάψει τη Garanti με δύο τρόπους:
Πρώτον, μια ασθενέστερη λίρα δυσκολεύει τους δανειολήπτες να εξυπηρετήσουν χρέος σε δολάρια, αυξάνοντας τον κίνδυνο αθέτησης.
Η Garanti μείωσε την έκθεσή της σε ξένο νόμισμα πολύ πιο γρήγορα από άλλες τράπεζες, αλλά στα 11,6 δισ. δολάρια (10,3 δισεκατομμύρια ευρώ), εξακολουθεί να είναι σχεδόν το ένα τρίτο των συνολικών δανείων.
Δεύτερον, η ανορθόδοξη νομισματική χαλάρωση αυξάνει την προοπτική μιας απότομης αύξησης των επιτοκίων κάποια στιγμή στο μέλλον.
Αυτό θα μείωνε τα περιθώρια δανείων, καθώς οι καταθέσεις γίνονται αμέσως πιο ακριβές ενώ τα δάνεια χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ανατιμηθούν.

www.bankingnews.gr