Ο Β’ παγκόσμιος ήταν ο πόλεμος των τεράστιων αριθμών.
Δεκάδες εκατομμύρια στρατιώτες συγκρούστηκαν σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Το υποπολυβόλο ήταν το ιδανικό όπλο για τη σύγκρουση αυτή.
Συνδύαζε χαμηλό βάρος, ελάχιστο κόστος μεγάλο όγκο πυρός και απλότητα.
Κυριάρχησε στις κοντινές μάχες από το Στάλινγκραντ μέχρι το Γκουανταλκανάλ.
Ο συντηρητικός βρετανικός στρατός άργησε να προσαρμοστεί -την πρωτοπορεία είχαν οι Ιταλοί με το Villar Perosa και Γερμανοί με το ΜΡ 18.
Αντιγράφοντας τους Γερμανούς
Στη δεκαετία του 1930 οι Άγγλοι μελέτησαν τα γερμανικό ΜΡ 18/ΜΡ 28 καθώς και το φιλανδικό Suomi KP31.
Κατέληξαν πως το κατάλληλο φυσίγγιο ήταν το γερμανικό 9Χ19mm και αντέγραψαν το ΜΡ 28 με το όνομα Lancaster SMG.
Μετά την καταστροφή στη Δουνκέρκη απώλεσαν μεγάλο μέρος του φορητού οπλισμού τους.
Αναζήτησαν ένα φθηνό υποκατάστατο ικανό να παραχθεί με ελάχιστες υποδομές και ταχύτερα.
Το αποτέλεσμα ήταν το STEN, που το 1944 κόστιζε 10 ευρώ στην αγγλική κυβέρνηση και μπορούσε να κατασκευαστεί σε απλά μηχανουργεία.
Αποτελούνταν από 47 ανταλλακτικά (περιλαμβανομένου του γεμιστήρα).
Για ευκολία τροφοδοτούσε από γεμιστήρες 32 σφαιρών, ίδιους με εκείνου του Lancaster αν και αργότερα φτιάχτηκαν βραχύτεροι με 20 μόνο φυσίγγια.
Ουσιαστικά ήταν ένας σιδερένιος κύλινδρος με μια κάνη.
Μορφοποιούνταν με συγκόλληση κομματιών μετάλλου και την ελάχιστη μηχανουργική κατεργασία.
Διέθετε υποτυπώδη σταθερά σκόπευτρα για ευκολία κατασκευής. Ακόμη και το κοντάκι δεν ήταν παρά ένας κατάλληλα “στραβωμένος” σωλήνας.
Οπλίζοντας τους κομμάντος
Οι πρώτοι αποδέκτες του κανονικού STEN ήταν οι πράκτορες της SOE και οι ειδικές μονάδες Commados που εκτελούσαν δολιοφθορές στην κατεχόμενη Ευρώπη.
Πολλά επίσης ρίχτηκαν με αλεξίπτωτα σε αντιστασιακές ομάδες.
Το γεγονός ότι το φυσίγγιο των 9 χιλιοστών χρησιμοποιούνταν από τον εχθρό, έπαιξε έναν παραπάνω ρόλο, καθώς επέτρεπε τροφοδοσία από τα γερμανικά αποθέματα σε περίπτωση ανάγκης. Το ότι μπορούσε να χωριστεί εύκολα σε δύο τμήματα για απόκρυψη, αύξανε την ευχρηστία του.
Οι χρήστες ζήτησαν ένα σιγασμένο μοντέλο για καλυμμένες επιθέσεις.
Το εργοστάσιο Enfield Royal Small Arms ανέλαβε την υλοποίηση, έχοντας εμπειρία από τα σιγασμένα επαναληπτικά τουφέκια και πιστόλια που ήδη συναρμολογούσε.
Πορεία βελτίωσης
Το όπλο λειτουργούσε με την αρχή της απλής οπισθοδρόμησης και έβαλλε από ανοικτό κλείστρο όπως τα πολυβόλα.
Οι τροποποιήσεις για να μειωθεί ο θόρυβος περιελάμβαναν τη δημιουργία έξι οπών κατά μήκος της κάνης, ώστε οι βολίδες να εξέρχονται με υποηχητική ταχύτητα. Αυτό όμως στερούσε από το μηχανισμό την απαραίτητη ενέργεια για αξιόπιστη επαναφορά του κλείστρου.
Η λύση που βρέθηκε ήταν να αφαιρεθεί περίπου 15% από τη μάζα του κλείστρου (σε σχέση με τα απλά STEN) και να κοντύνει το επανατατικό ελατήριο.
Τα πρώτα 110 Sten Mk2(S) - Silenced: Σιγασμένο- παραδόθηκαν το Νοέμβριο του 1942.
Χρησιμοποιήθηκαν για να προσφέρουν όγκο πυρός και με χαμηλό ηχητικό ίχνος, εν μέρει εις βάρος της ακρίβειας.
Αν και τα σιγασμένα STEN θεωρητικά ήταν ικανά για αυτόματο πυρ, οι στρατιώτες διδάσκονταν να ρίχνουν μονές βολές ή σύντομες ριπές 2-3 φυσιγγίων. βολές.
Ο λόγος ήταν ότι παρατεταμένα πυρά έφθειραν ταχύτατα το σιγαστήρα. Μετά απαιτούνταν σχολαστικός καθαρισμός και πιθανά αντικατάσταση κάποιων μερών του.
Η ποιότητα των γεμιστήρων ήταν επίσης ένα πρόβλημα για μεγάλο διάστημα του πολέμου, αλλά λύθηκε σταδιακά.
Με τον καιρό έγιναν βελτιώσεις, όπως ένας ελαφρότερος και βραχύτερος σιγαστήρας και ένα κάλυμμα από αμίαντο και καραβόπανο που προστάτευε το χέρι του χρήστη από τη θερμότητα.
Καθώς το STEN εξελισσόταν, το Μκ2(S) αντικαταστάθηκε από το νεώτερο Μκ6(S).
Συνολικά κατασκευάστηκαν περίπου 5.770 από το πρώτο και 24.850 τεμάχια από το νεώτερο.
Κληρονομιά
Φημολογείται ότι ο διαβόητος δημιουργός των Γερμανών κομμάντος Όττο Σκορτσένι, είχε εκφράσει το φθόνο του για το “σιωπηλό STEN” των αντιπάλων και την ευχή να διέθεταν κάτι ανάλογο οι άντρες του.
Οι Αμερικανοί το αντέγραψαν με το δικό τους Μ3.
Μετά το 1945 τα STEN παρέμειναν στα οπλοστάσια του Ψυχρού Πολέμου έτοιμα να αναλάβουν ρόλο σε κρυφές επιχειρήσεις. Αρκετά κατέληξαν σε μέρη όπως η Μπούρμα και το Βιετνάμ όπου χρησιμοποιούνταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970.
Άντικαταστάθηκαν στο Βρετανικό στρατό από το βελτιωμένο Sterling SMG και στην Special Air Service από το εξαιρετικό σιγασμένο MP5.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών