γράφει : Νίκος Θεοδωρόπουλος
Στο σκαμνί κινδυνεύει να καθίσει η Ελλάδα από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε) εξαιτίας δανειοληπτών που πήραν δάνεια σε ελβετικό φράγκο και αφού εξάντλησαν όλα τα ένδικα επί ελληνικού εδάφους χωρίς κάποιο αποτέλεσμα βρέθηκαν στη δυσάρεστη θέση να προσφύγουν στα Ευρωπαϊκά Όργανα για να βρουν το δίκιο τους.
Οι εγχώριες συστημικές τράπεζες έδεσαν στο άρμα της ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου περίπου 70.000 δανειολήπτες όταν το ευρώ ήταν αρκετά ισχυρό έναντι του ελβετικού φράγκου ενώ όταν η ισοτιμία ανατράπηκε σε βάρος του ευρώ αποκαλύφθηκε το λάθος της επιλογής των εγχώριων δανειοληπτών να εμπλακούν στα γρανάζια της ισοτιμίας η οποία αποδείχθηκε θηλιά για τα νοικοκυριά.
Ο Σύλλογος Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου στα πλαίσια αποκατάστασης της ζημίας των μελών του μέσω συλλογικών αγωγών σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών διατυπώνει αξιώσεις με σκοπό τη δικαίωση των δανειοληπτών, που είδαν τα χρέη τους σχεδόν να διπλασιάζονται, όταν ανατράπηκε η ισοτιμία μεταξύ ελβετικού φράγκου και ευρώ.
Ενδεικτικά, κατά το χρόνο σύναψης της πλειοψηφίας των συμβάσεων αυτών η ισοτιμία κυμαίνονταν περίπου στο 1/ 1,67. Σήμερα, η ισοτιμία ελβετικού φράγκου και ευρώ είναι σχεδόν 1 προς 1, σε κάποιες περιπτώσεις και 1 προς 0,98. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα δάνεια που ελήφθησαν έχουν αυξηθεί κατά περίπου 67% (τόσο η μηνιαία δόση όσο και το άληκτο κεφάλαιο).
Δηλαδή, ένα δάνειο που το 2007 ήταν 100.000 ευρώ, σήμερα είναι πάλι 100.000 ευρώ (τουλάχιστον) παρά τις συνεπείς πληρωμές του οφειλέτη του.
Στις συλλογικές αγωγές που κατατέθηκαν συμμετέχουν περισσότερα από 7000 μέλη του. Mε την υπ’ αρ. 948/2021 απόφασή του επί συλλογικής αγωγής ο Άρειος Πάγος όσο και με προηγηθείσα υπ’ αρ. 4/2019 απόφαση (ατομική αγωγή), α) αρνήθηκε να αποστείλει ερώτημα στο ΔΕΕ -αν και το ζήτησαν περί του εύρους εφαρμογής του νόμου προστασίας του καταναλωτή και β) για τυπολατρικούς λόγους απέρριψε την αναίρεσή τους με τον Άρειο Πάγο να αρνείται ουσιαστικά την εφαρμογή του νόμου περί προστασίας του καταναλωτή.
Ο Σύλλογος Δανειοληπτών κατά του Άρειου Πάγου
Σύμφωνα με τους δανειολήπτες αρνήθηκε να εξετάσει: ότι οι δανειακές συμβάσεις δεν παρείχαν δυνατότητα διαπραγμάτευσης των όρων τους και σαφήνεια περί του τρόπου υπολογισμού της οφειλόμενης δόσης σε ευρώ ή ελβετικό φράγκο, ότι περιείχαν αδιαφανείς όρους που υπήρξαν εξαιρετικά επιβλαβείς για τους δανειολήπτες λόγω της ραγδαίας μεταβολής της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ και ελβετικού φράγκου, και ότι παραβιάσθηκε η υποχρέωση προσυμβατικής ενημέρωσης και η αρχή της διαφάνειας εκ του δικαίου του καταναλωτή.
Όπως προκύπτει, με την εν λόγω απόφαση το ανώτατο πολιτικό δικαστήριο της χώρας ερμήνευσε για δεύτερη φορά το εθνικό δίκαιο περί προστασίας του καταναλωτή (νόμος 2251/1994) κατά τρόπο αντίθετο με το συναφές, υπέρτερης ισχύος ενωσιακό δίκαιο, όπως αυτό έχει ερμηνευθεί επανειλημμένως από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
Η άρνηση του Αρείου Πάγου να αποστείλει προδικαστικό ερώτημα έδωσε το δικαίωμα στους ενδιαφερόμενους να προσφύγουν αρχικά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που τους ανοίγει το δρόμο να ζητήσουν οικονομικές αξιώσεις από το ελληνικό Δημόσιο , διότι το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας , σύμφωνα με το Σύλλογο Δανειοληπτών δεν εκπλήρωσε το ρόλο του.
Τι έγινε σε άλλες χώρες.
Να σημειωθεί ότι σωρεία αποφάσεων έχουν εκδοθεί από το ΔΕΕ κατόπιν σχετικών ερωτημάτων των εθνικών δικαστηρίων και συγκεκριμένα των C-186/16, C-119/17 της Ρουμανίας, C-51/17, C-126/17, C-26/13της Ουγγαρίας, C-266/17της Πολωνίας,C-602/13, C-90/14, C-613/15, C-125/18 της Ισπανίας βάσει των οποίων η ενωσιακή νομολογία αναδεικνύει το θέμα τόσο για την αυστηρότητα της προσυμβατικής ενημέρωσης των δανειοληπτών ΠΡΙΝ την κατάρτιση των επίμαχων συμβάσεων με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου όσο και το ζήτημα περί διαφάνειας των Γενικών Όρων Συναλλαγής (ΓΟΣ) που ρυθμίζουν τις συμβατικές υποχρεώσεις του δανειολήπτη και τον τρόπο και το ύψος υπολογισμού των δοσεων του.
Επίσης βάσει των C-776 έως 782/19 και C-609/19 της Γαλλίας, το ΔΕΕ αναδεικνύει ότι τα δάνεια με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου είναι δάνεια με λογιστικό δανεισμό και προκαλούν ως αποτέλεσμα την άνευ ορίων μετακύλιση του συναλλαγματικού κινδύνου στον δανειολήπτη- καταναλωτή και ταυτόχρονα διαπιστώνεται από πλευράς τραπεζών η πλήρης παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της προσυμβατικής ενημέρωσης του δανειολήπτη.
Οι Τράπεζες σε Ουγγαρία, Ρουμανία, Ισπανία, Γαλλία στις οποίες έχει επιλύσει το ίδιο ακριβώς ζήτημα η νομολογία του ΔΕΕ με αποφάσεις κατόπιν απεύθυνσης ερωτήματος για προδικαστική απόφαση δεν υπέστησαν καμία ζημία, ακόμη και αν εκεί τα δάνεια ήταν δεκάδων δισεκατομμυρίων (Ουγγαρία και Ρουμανία) καθώς και εκεί και στη χώρα μας οι Τράπεζες είναι πλήρως εξασφαλισμένες.
Η Ελλάδα κινείται κόντρα στο Ευρωπαικό Δίκαιο
Η χώρα μας είναι η μόνη με πληττόμενους δανειολήπτες δανείων με αξία ελβετικού φράγκου, χωρίς να έχει αποδοθεί δικαστική προστασία στους καταναλωτές!
Χώρες άλλες όπως η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Κροατία, η Ρουμανία κλπ έχουν παράσχει δικαστική προστασία και δεν έχουν αρνηθεί τον έλεγχο των συμβάσεων δανείων, όπως έπραξε ο Άρειος Πάγος.
Οι δανειολήπτες ως μέσο αντίδρασης, και προκειμένου να συνεχιστεί η αξιοποίηση των νομίμων μέσων που έχουν στη διάθεσή μας, το Δ.Σ. του Σωματείου μας αποφάσισε την υποβολή καταγγελίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Ελλάδας λόγω της παραβίασης από τον Άρειο Πάγο των υποχρεώσεων που επιβάλλει στα εθνικά δικαστήρια το ενωσιακό δίκαιο, και ειδικότερα ο μηχανισμός της προδικαστικής παραπομπής. Εάν οι ευοδωθούν οι νομικές τους ενέργειες των δανειοληπτών η χώρα μας θα βρεθεί « κατηγορούμενη» διότι δεν εφαρμόζεται το Ευρωπαϊκό Δίκαιο με αποτέλεσμα να κατατεθούν στη συνέχεια αγωγές κατά του Δημοσίου για τη ζημιά που έχουν υποστεί.
Νίκος Θεοδωρόπουλος
ntheo@bankingnerws.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών