Είναι ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα για την επόμενη ημέρα της κρίσης στην Ουκρανία μετά τα δημοψηφίσματα σε Donbass, Kherson και Zaporizhia που τάσσονται υπέρ της ένταξης στη Ρωσία και τις δηλώσεις του προέδρου Vladimir Putin ότι από τη στιγμή που οι περιοχές αυτές θα γίνουν ρωσικό έδαφος, η Μόσχα θα μπορεί να χρησιμοποιήσει κάθε όπλο που έχει στη διάθεση της, ακόμα και πυρηνικά, για να τις υπερασπίσει απέναντι στις τυχόν επιθέσεις των Ουκρανών και των δυτικών τους συμμάχων.
Και το ερώτημα δεν είναι άλλο από το εάν ο πρόεδρος Putin μπλοφάρει ή όχι, όταν απειλεί με μια παγκόσμια πυρηνική σύρραξη.
Ο ίδιος ο Putin, όταν ανακοίνωσε το σχέδιο της μερικής επιστράτευσης, υποστήριξε πως η προειδοποίηση του δεν είναι μπλόφα.
«Δεν είναι μπλόφα.
Όσοι προσπαθούν να μας εκβιάσουν με πυρηνικά όπλα, θα πρέπει να ξέρουν ότι ο ανεμοδείκτης μπορεί να γυρίσει και να δείξει προς το μέρος τους» είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο Putin, σε μια ωμή πολιτική ρητορική πολύ διαφορετική από αυτήν που χρησιμοποίησαν κατά το παρελθόν Σοβιετικοί ηγέτες.
Το ίδιο υποστηρίζουν και πολλοί κορυφαίοι Ρώσοι αξιωματούχοι, ανάμεσα τους και ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας, Dmitry Medvedev, ο οποίος μάλιστα πάει και ένα βήμα παραπέρα, υποστηρίζοντας πως ακόμα και αν η Ρωσία κάνει χρήση πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία, η Δύση δεν πρόκειται να απαντήσει με τον ίδιο τρόπο.
Παρέμβαση Merkel
Απάντηση στο ερώτημα αυτό επιχείρησε να δώσει και η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Angela Merkel, η οποία κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να πάρουν στα σοβαρά τις προειδοποιήσεις του Ρώσου προέδρου.
«Ο Putin δεν μπλοφάρει.
Πάρτε σοβαρά τα λόγια του» υποστήριξε η Merkel.
«Οι δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Putin πρέπει να ληφθούν με τη δέουσα σοβαρότητα, δείχνοντας πολιτική προνοητικότητα», προειδοποιεί η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Α. Merkel.
Απόσπασμα από την ομιλία της πρώην επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης στα εγκαίνια του «Ταμείου του Ομοσπονδιακού Καγκελαρίου Χέλμουτ Κολ» δημοσιεύει η γερμανική Süddeutsche Zeitung.
«Πρέπει να παίρνετε τα λόγια του στα σοβαρά, να μην τα απορρίπτετε ως μπλόφες.
Η συγκεκριμένη αντίδραση δεν είναι σε καμία περίπτωση ένδειξη αδυναμίας, αλλά ένδειξη πολιτικής σοφίας - η οποία βοηθάει να διατηρηθεί χώρος για ελιγμούς», αναφέρει η Merkel, σύμφωνα με το RIA Novosti.
Η πρώην επικεφαλής του γερμανικού υπουργικού συμβουλίου υπενθύμισε ότι είχε ήδη δώσει παρόμοιες συμβουλές κάποτε όταν βρίσκονταν στο τιμόνι της γερμανικής ηγεσίας.
Πρόκειται πάντως για μια σπάνια δημόσια δήλωση της πρώην Καγκελαρίου από τότε που αποχώρησε από τα καθήκοντά της στα τέλη του περασμένου έτους.
Όπως εξήγησε η ίδια, αυτή η πολιτική σοφία «συμβάλλει στη διατήρηση περιθωρίου ελιγμών ή, τουλάχιστον εξίσου σημαντικό, στη δημιουργία νέου».
Διχασμένοι οι Δυτικοί
Ωστόσο, όπως επισημαίνει σε ανάλυση του το Reuters, οι δυτικοί πολιτικοί, διπλωμάτες και ειδικοί σε θέματα πυρηνικών όπλων είναι διχασμένοι.
Κάποιοι λένε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα ή κάποια μικρότερα, τακτικά πυρηνικά όπλα στην προσπάθεια του να αποτρέψει μια στρατιωτική ήττα, να προστατεύσει την προεδρία του, να τρομάξει τη Δύση και να εκφοβίσει το Κίεβο προκειμένου να το αναγκάσει να συνθηκολογήσει.
Εάν πράγματι, η Ρωσία σπάσει αυτό το ταμπού των πυρηνικών, επισημαίνεται πως θα ήταν ένα σημάδι απελπισίας και για αυτό οι περισσότεροι συγκλίνουν στο εάν ο Putin θα προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο νιώθει ή είναι στριμωγμένος στο πεδίο της μάχης.
Άλλωστε είναι γνωστό ότι ο Putin ελέγχει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο του πλανήτη, το οποίο συμπεριλαμβάνει μια νέα γενιά υπερηχητικών όπλων, και για αυτό άλλωστε ΗΠΑ και ΝΑΤΟ λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις προειδοποιήσεις του.
Η απάντηση των ΗΠΑ
«Εάν η επιλογή για τη Ρωσία είναι να πολεμήσει έναν πόλεμο που χάνεται, που χάνεται άσχημα και που οδηγεί στην πτώση του Putin, δεν θα στοιχημάτιζα ότι δεν θα πήγαιναν σε κάποιου είδους πυρηνική κίνηση» αναφέρει ο Tony Brenton, πρώην πρέσβης της Μ. Βρετανίας στη Ρωσία, ενώ και ο Jake Sullivan, σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ είπε πως η κυβέρνηση Biden λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τα λόγια του Putin, προειδοποιώντας πάντως τη Μόσχα «με καταστροφικές συνέπειες» εάν προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση.
Μέχρι στιγμής πάντως οι ΗΠΑ δεν έχουν γνωστή τη θέση τους σε αυτό το απευκταίο σενάριο, με αναλυτές να υποστηρίζουν πως το πιθανότερο θα ήταν να πραγματοποιήσουν μια μαζική, συμβατική επίθεση σε ρωσικά στρατεύματα.
Πυρηνικό χτύπημα
Εάν όντως ο Putin διατάξει ένα πυρηνικό χτύπημα στην Ουκρανία, θα είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται ένα τέτοιο όπλο από την ατομική βόμβα των Αμερικάνων σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945.
Θεωρητικά, μικρότερης εμβέλειας πυρηνικά όπλα που θα μπορούσαν να εκτοξευθούν από τη στεριά, τη θάλασσα ή τον αέρα, θα μπορούσαν να πλήξουν ουκρανικούς στρατιωτικούς στόχους, αν και η αποτελεσματικότητα τους είναι και αυτό ένα ζήτημα συζήτησης ανάμεσα στους διάφορους ειδικούς.
Κάποιοι δεν αποκλείουν η Ρωσία να πυροδοτήσει ένα τέτοιο όπλο σε μια απομονωμένη και κατοικημένη περιοχή ή στη θάλασσα, π.χ. στη Μαύρη Θάλασσα, κυρίως ως μια τρομακτική επίδειξη δύναμης, καθώς όπως αναφέρεται, η ραδιενέργεια από την χρήση ενός μικρού τακτικού πυρηνικού όπλου, θα μπορούσε να περιοριστεί σε μια ακτίνα περίπου ενός χιλιομέτρου.
Ωστόσο, επισημαίνεται πως ο ψυχολογικός και γεωπολιτικός αντίκτυπος μιας τέτοιας ενέργειας, θα γινόταν αισθητή σε όλο τον κόσμο.
Δεν θα το επιχειρήσει
Πολλοί όμως υποστηρίζουν πως ο Ρώσος πρόεδρος δεν πρόκειται να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, ανεξάρτητα των συνθηκών.
«Ο Putin παίζει το παιχνίδι του εκφοβισμού.
Εάν έπρεπε να στοιχηματίσω, θα έβαζα στοίχημα 3:2 ότι δεν θα έκανε χρήση πυρηνικών, ακόμα και αν ένιωθε απελπισμένος.
Αλλά αυτές δεν είναι καλές πιθανότητες» υποστηρίζει ο Richard K. Betts, καθηγητής σπουδών πολέμου και ειρήνης στο πανεπιστήμιο του Κολούμπια των ΗΠΑ, αναφέροντας πως δεδομένων των πιέσεων που δέχεται, θα μπορούσε να σκεφτεί πως η χρήση ενός μικρού τακτικού πυρηνικού όπλου θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τους στόχους τους, να τρομάξει τη Δύση και να τον απεμπλέξει από μια δύσκολη κατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει δύο κατασκοπευτικά αεροσκάφη RS-135s Cobra Ball προκειμένου να παρακολουθούν στενά τις κινήσεις του ρωσικού πυρηνικού οπλοστασίου.
Όπως επισημαίνει ο Lawrence Freedman, ομότιμος καθηγητής Πολεμικών Σπουδών στο King College του Λονδίνου, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Μόσχα προετοιμάζεται για κάποιου είδους πυρηνικό χτύπημα τη δεδομένη χρονική στιγμή.
Ο Freedman υποστηρίζει ότι θα ήταν λάθος να υπάρξει εφησυχασμός για τις προειδοποιήσεις του Putin, αν και εκτίμησε πως δεν θα είχε κάποιο νόημα για τον Ρώσο πρόεδρο να κάνει μια τέτοια κίνηση για να υπερασπιστεί τα νέα ρωσικά εδάφη.
«Το να αρχίσει έναν πυρηνικό πόλεμο και να σπάσει αυτό το ταμπού που διαρκεί από τον Αύγουστο του 1945 για τόσο μικρά κέρδη, όταν οι Ουκρανοί λένε ότι δεν θα σταματήσουν να πολεμούν ούτως ή άλλως, όπου ακόμη κι αν η μάχη σταματούσε, θα ήταν αδύνατο να φέρει την ειρήνη σε αυτά τα εδάφη, φαίνεται πολύ περίεργο να το κάνει κανείς» επισημαίνει ο Freedman.
Υπαρξιακός πόλεμος
Κατά τον Putin, η Ρωσία δίνει έναν υπαρξιακό πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς η αλαζονική Δύση επιχειρεί να καταστρέψει την πρώην υπερδύναμη, έχοντας ξεπεράσει κάθε όριο.
Ωστόσο, εδώ και επτά μήνες οι ρωσικές δυνάμεις είναι αντιμέτωπες με μια ισχυρή αντίσταση των Ουκρανών, οι οποίοι μάλιστα πρόσφατα προχώρησαν στην αντεπίθεση, έχοντας στο πλευρό τους τη Δύση.
Σύμφωνα με το στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας, χρήση πυρηνικών όπλων μπορεί να γίνει εάν προηγηθεί πυρηνική επίθεση σε βάρος της ή εάν απειλείται η ύπαρξη της.
Το Κρεμλίνο λέει ότι στόχος της Δύσης είναι η ανατροπή του Putin, υπενθυμίζοντας τη δήλωση Biden ότι ο Putin δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία.
Ενδεικτικές πάντως είναι οι δηλώσεις και του Ουκρανού προέδρου, Volodymyr Zelensky, ο οποίος αν και είχε απορρίψει τις προειδοποιήσεις του Putin, άλλαξε στάση.
«Ίσως χθες να ήταν μπλόφα.
Τώρα θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα» τόνισε ο Zelensky.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών