Οι προβλέψεις της Allianz για την οικονομία και την ανάπτυξη το 2023 - Η Ευρώπη με την ενεργειακή κρίση βαδίζει σε ομιχλώδη μονοπάτια

Η επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης και οι κυβερνητικές επιλογές επιδείνωσαν τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας, ενώ οδήγησαν στην εκτίναξη του πληθωρισμού και την άνοδο των επιτοκίων το 2022. Οι πληθωριστικές πιέσεις παραμένουν ισχυρότερες των αναμενομένων, με την οικονομία να αντέχει τόσο στην Ευρώπη όσο και τις ΗΠΑ, κυρίως λόγω των ισχυρών επιπέδων κατανάλωσης και της κλιμακούμενης δημοσιονομικής στήριξης.

Παγκόσμια ανάπτυξη

Η παγκόσμια ανάπτυξη μπαίνει σε ύφεση ή στην καλύτερη περίπτωση ατονεί το 2023, ενώ τα σημάδια ανάκαμψης της οικονομίας θα γίνουν εμφανή το 2024 και θα είναι διαφορετικά για κάθε χώρα.
Το 2023, η παγκόσμια ανάπτυξη είναι πιθανό να επιβραδυνθεί στο +1,4% (-0,1% αναθεώρηση προς τα κάτω) και να ανακάμψει μέτρια στο +2,8% το 2024, με σημαντική απόκλιση μεταξύ των χωρών. Οι προηγμένες οικονομίες θα καταγράψουν ρηχή ύφεση -0,1% το 2023

Παγκόσμιες προοπτικές

Η Ευρώπη με την ενεργειακή κρίση βαδίζει σε ομιχλώδη μονοπάτια, ενώ η ανάκαμψη στις ΗΠΑ βασίζεται σε ένα περιορισμένο μείγμα πολιτικής . Στις αναδυόμενες αγορές, η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει σταθερή το 2023 στο +3,3% – υποστηριζόμενη κυρίως από το προσεκτικό άνοιγμα της Κίνας, ενώ η ανάπτυξη θα πατήσει φρένο στις περισσότερες αναδυόμενες οικονομίες . Το 2024 αναμένεται ανάκαμψη +4,3% το 2024, υποστηριζόμενη από τους άξονες πολιτικής των κυβερνήσεων καθώς και από την ανάκαμψη της ζήτησης στην Κίνα.

Ευρωζώνη

Ενώ, το δελτίο φυσικού αερίου είναι πιθανό να αποφευχθεί με την υπόθεση ότι η ζήτηση για φυσικό αέριο μπορεί να μειωθεί τουλάχιστον κατά -10% σε σχέση με πέρυσι, οι επίμονα υψηλές τιμές ενέργειας θα ωθήσουν την ευρωζώνη σε ύφεση στο τέλος του έτους. Η κλιμακούμενη στήριξη του δημόσιου τομέα τους τελευταίους μήνες αντισταθμίζει εν μέρει τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και τη χαμηλότερη εταιρική κερδοφορία. Αναμένεται μέτρια ανάκαμψη το 2024-25 για χώρες με μεγαλύτερη εξάρτηση από το φυσικό αέριο και τις χώρες που στηρίζουν την οικονομία στην μεταποίηση, όπως η Γερμανία. Μικρότερος είναι ο βαθμός εξάρτησης από την μεταποίηση στην Ισπανία και ακόμα μικρότερος στην Γαλλία σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης.
Η ενεργειακή κρίση θα επιβραδύνει την ανάπτυξη με σημαντικά καθοδικούς κινδύνους για το χειμώνα 2023-24. Η αύξηση του ΑΕΠ θα μειωθεί κατά -0,4% το 2023 προτού επιταχυνθεί κατά +1,0% το 2024, καθιστώντας την ανάκαμψη τόσο αδύναμη όσο και μετά την κρίση χρέους. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Allianz η Ευρώπη θα τεθεί σε χαμηλή τροχιά ανάπτυξης λόγω της κρίσης στην ενέργεια.

Οκτώ σημεία προς προσοχή για το 2023

1. Το 2023, προβλέπεται ήπια ύφεση στην Ευρώπη, λόγω της ενεργειακής κρίσης, και στις ΗΠΑ λόγω της απότομης ομαλοποίησης των νομισματικών και χρηματοοικονομικών συνθηκών. Στον περιορισμό των ζημιών θα συμβάλλουν οι ισχυρότεροι ισολογισμοί, η ζήτηση και η δημοσιονομική στήριξη. Στον αναδυόμενο κόσμο, η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει σταθερή το 2023. Το 2024, αναμένεται ανάκαμψη στις ΗΠΑ. Η Ευρωζώνη μάλλον θα κολλήσει στα μπερδεμένα σενάρια της «stop and go» για την ενέργεια.

2. Το ενεργειακό χάσμα θα συνεχίσει να δημιουργεί ανησυχίες στην Ευρώπη. Αφού τα κέρδη ρεκόρ από την αποθήκευση φυσικού αερίου συνέβαλαν στην αποφυγή ενός σεναρίου συσκότισης το 2022, οι προοπτικές για τον επόμενο χειμώνα (2023-2024) είναι περιορισμένες, καθώς η υποκατάσταση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου δεν αρκούν. Ο αβέβαιος εφοδιασμός φυσικού αερίου για να μετριάσει τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα δημιουργήσει αρνητικά αποτελέσματα στην εμπιστοσύνη και θα βάλει σε δοκιμασία τις δημοσιονομικές δυνατότητες της περιοχής. Θα αναγκάσει επίσης τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να βρουν τρόπους για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τη σταθεροποίηση της κατανάλωσης αερίου πέρα από τη βραχυπρόθεσμη εξοικονόμηση . Η εναλλακτική είναι η επανάληψη του 2012 και ο κίνδυνος κατακερματισμού στην Ευρώπη.

3. Τα (γεω)πολιτικά επανήλθαν ραγδαία στο προσκήνιο των ανησυχιών. Από ένα διχασμένο Κογκρέσο και μια αξιοσημείωτη επιστροφή στον καλό προστατευτισμό στις ΗΠΑ, στις πολιτικές της Ευρώπης για την ενεργειακή κρίση με κυρίαρχο σενάριο την εκ νέου εκβιομηχάνιση, στην Κίνα εξισορροπητική πράξη για την έξοδο από το μηδέν Covid, και τις πολλές και σημαντικές εκλογικές διαδικασίες που έρχονται. Οι επενδυτές και οι εταιρείες θα πρέπει να βρουν στρατηγικές αντιμετώπισης και αποθέματα ασφαλείας.

4. Η αλλαγή των μέτρων περιορισμού της Κίνας θα αμβλύνει τις πιέσεις για την επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου και θα επιταχύνει την πτώση των τιμών παραγωγού. Η εγχώρια ανάκαμψη μετά την Covid θα μπορούσε να αρχίσει να γίνεται αισθητή το δεύτερο εξάμηνο του 2023 και το 2024, καθώς αναμένεται χαλάρωση των υγειονομικών περιορισμών την άνοιξη του 2023. Μια ταχύτερη χαλάρωση θα ωφελούσε την παγκόσμια οικονομία, ενώ οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση θα μπορούσε να επιβαρύνει το παγκόσμιο εμπόριο και να καθυστερήσει χαλάρωση των πληθωριστικών πιέσεων.

5. Οι αναδυόμενες αγορές θα αντιμετωπίσουν πολύ διαφορετικές προκλήσεις και αντιφάσεις τους επόμενους μήνες. Ο πολιτικός κίνδυνος αυξάνεται στη Λατινική Αμερική, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης πλήττονται περισσότερο, από τις περισσότερες από την ενεργειακή κρίση και οι εισαγωγείς εμπορευμάτων σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το ισχυρό δολάριο και τις υψηλές τιμές στην ενέργεια και τα τροφίμα. Αξιόπιστες πολιτικές κινήσεις θα κάνουν τη διαφορά. Οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους αυξάνονται για ορισμένες χώρες στο πλαίσιο της αύξηση των επιτοκίων και της φυγής κεφαλαίων προς ασφαλή καταφύγια.

6. Οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι αποφασισμένοι να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό, ενώ θα μειωθεί η ανεξαρτησία τους. Υπάρχει δε, ο φόβος να κάνουν το λάθος να διατηρήσουν την αυστηρή νομισματική πολιτική παρά την επικείμενη ύφεση ή και να κάνουν το αντίθετο για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της στασιμότητας. Στο πλαίσιο της μέτριας ποσοτικής σύσφιξης και της μείωσης της ρευστότητας σε όλο το σύστημα, υπάρχει κίνδυνος συμπίεσης από λάθος πολιτική.

7. Από το 2020, ο πόλεμος κατά του ιού, και τώρα κατά της Ρωσίας, έχει ένα σούπερ όπλο: τις δημοσιονομικές δαπάνες. Αυτό το όπλο παραμείνει στο επίκεντρο τα επόμενα δύο χρόνια, από τα μέτρα ανακούφισης μέχρι την κρίση κόστους ζωής, πράσινες βιομηχανικές πολιτικές για να αντιμετωπίσουν σιωπηλά τον πόλεμο με τη κλιματική αλλαγή, και τη γήρανση, μέχρι την καταπολέμηση της τάσης για μια τεράστια φορολογική πολιτική αλλαγή.

8. Το 2022, οι κεφαλαιαγορές γνώρισαν μια άνευ προηγουμένου διόρθωση τιμών τόσο σε μετοχές όσο και σε σταθερό εισόδημα. Στο μέλλον, οι προβλέψεις για τα κέρδη φαίνονται καλές, ενώ μια πιο ήπια ύφεση δεν είναι πλήρως αποτιμημένη. Το σταθερό εισόδημα επιστρέφει, αλλά ο κίνδυνος για οικονομικά ατυχήματα και ιστορικές ρευστοποιήσεις ελλοχεύει.

Ελ. Ερμείδου
www.bankingnews.gr