Οι υπέρμαχοι του υπερκύκλου παρατηρούν ότι χρειάζονται τεράστιες επενδύσεις…
«Βασικά, βλέπετε έναν υπερκύκλο εμπορευμάτων σε εμβρυϊκή μορφή, ο οποίος πρόκειται να τρέξει γρήγορα.
Εάν η γεωπολιτική γίνει πιο περίπλοκη, θα βιώσουμε ένα bull run στις τιμές…».
Τάδε ο γνωστός οικονομολόγος Zoltan Pozsar
Ειδικότερα, σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Pozsar εξέθεσε συνοπτικά δύο αφηγήματα σε σχέση με τα commodities.
Όπως είπε, διακινούνται δύο ανταγωνιστικά αφηγήματα γύρω από την αγορά των εμπορευμάτων, αφ’ ης στιγμής άρχισαν οι επιτοκιακές αυξήσεις.
Αφήγημα πρώτο: οι υψηλές τιμές σε συνδυασμό με τις αυξήσεις των επιτοκίων θα καταστρέψουν τα εμπορεύματα, όπως απέδειξε η εποχή του Volcker.
Κάτι ανάλογο συνέβη τη δεκαετία του 1970: η αγορά ανταποκρινόταν στις υψηλότερες τιμές με τέτοιο τρόπο, ώστε να δίνονται κίνητρα για μεγαλύτερη αύξηση της προσφοράς.
Το 2008 διαπιστώθηκε παρόμοια κατάσταση λόγω της αύξησης της προσφοράς και της κατάρρευσης της ρευστότητας.
Συνεπώς, το πρώτο αφήγηση βλέπει μείωση της ζήτησης λόγω των αυξήσεων στα επιτόκια σε συνδυασμό με αύξηση της προσφοράς από αύξηση παραγωγή που τελικά θα οδηγήσει σε κατάρρευση τις τιμές των εμπορευμάτων.
Αφήγημα δεύτερο: οι τιμές των εμπορευμάτων δεν θα υποχωρήσουν λόγω των αυξήσεων στα επιτόκια…
Τα τρία πράγματα που έχουν μεγαλύτερη επιρροή στις τιμές των εμπορευμάτων είναι: γ έλλειψη επενδύσεων από την πλευρά της προσφοράς, η αύξηση της έντασης στα γεωπολιτικά ζητήματα και αλλαγή της «γλώσσας του σώματος» των αναδυόμενων αγορών σχετικά με τους φυσικούς πόρους.
Τρία στοιχεία που διέπουν τo δεύτερο αφήγημα
Επενδύσεις από την πλευρά της προσφοράς, αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων και επαναδιαπραγμάτευση των αναδυόμενων αγορών…
1 Επένδυση από την πλευρά της προσφοράς…
• Η παραγωγή δεν αυξάνεται με ιδεολογίες (ESG) και οικονομικές αλχημείες (κακές επενδύσεις κεφαλαίου) που σχετίζονται με τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τη βραχυπρόθεσμη κερδοφορία τους. Π.χ. οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου επαναγοράζουν μετοχές λόγω αβεβαιότητας σχετικά με το εάν θα τους επιτραπεί καν να εξορύξουν πετρέλαιο 10 χρόνια αργότερα.
• Άλλοι δεν επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους για να επωφεληθούν από τις υψηλότερες τιμές ενέργειας, επιλέγοντας αντ' αυτού να «χαλαρώσουν» για να κατευνάσουν την επιθυμία των νευρικών επενδυτών να ανακτήσουν τις ζημίες.
• Όλα αυτά μειώνουν τη μελλοντική παραγωγή.
Υπονομεύεται η παραδοσιακή λογική «θεραπεία για τις υψηλές τιμές είναι οι υψηλές τιμές».
Ο βρόχος ανάδρασης για την ελαστικότητα προσφοράς-ζήτησης έχει σπάσει.
Η δεκαετία του 1970 αφορούσε μόνο το πετρέλαιο.
Τώρα αφορά το πετρέλαιο και το αέριο… και άλλα πράγματα.
Χαλκό, λίθιο.
2 Η γεωπολιτική επιστρέφει στο προσκήνιο.
Αλλά είναι ένας «ανοδικός… κίνδυνος», παρότι στο παρελθόν είχε κατευναστική επίδραση.
Στο παρελθόν, δεν υπήρξαν κλυδωνισμοί στην αλυσίδα εφοδιασμού.
Τώρα… μόνο κλυδωνισμούς έχουμε.
Το μέρισμα ειρήνης έχει εξαφανιστεί.
3 Αναδυόμενες: Η γλώσσα του σώματος έχει σημασία.
Οι εμπορικές πρακτικές είναι πλέον στην υπηρεσία των αναδυόμενων αγορών.
Οι αναδυόμενες αγορές δεν θέλουν απλώς να είναι πλέον μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας, θέλουν να είναι η αλυσίδα (προστιθέμενης αξίας).
«Δεν μπορείτε πλέον να εξάγετε το λίθιό μας.
Αλλά αν φτιάξετε ένα εργοστάσιο μπαταριών εδώ, μπορείτε να το αγοράσετε και να εξάγετε τελικά προϊόντα».
Στη συνέχεια, ο Zoltan ανέφερε πως αναμένει ύφεση λόγω καταστροφής της ζήτησης.
Επιδράσεις από την αύξηση των επιτοκίων…
Η ύφεση σκοτώνει τη ζήτηση, αλλά συνήθως σκοτώνει και τις επενδύσεις.
Αυτήν τη φορά, όμως, βάσει του δεύτερου αφηγήματος, οι κυβερνήσεις θα προβούν σε κεφαλαιουχικές δαπάνες… - «θα σημειώσαμε ότι, κατά τη διάρκεια του Volcker, η κυβέρνηση των ΗΠΑ εξερχόταν από μια περίοδο υπέρβασης δαπανών» λέει ο Zoltan Pozsar.
Τουλάχιστον τρία τρισεκατομμύρια δολάρια θα διοχετευθούν από την αμερικανική κυβέρνηση σε διάφορους κλάδους, υπό την επίδραση της ύφεσης στα εμπορεύματα.
Επίσης, θα δοθούν κίνητρα στις εταιρείες να επενδύσουν.
Οι τομείς κυβερνητικών δαπανών της G7
Επανεξοπλισμός, Επέκταση, Ενεργειακή μετάβαση. Αυτοί είναι οι τρεις τομείς κυβερνητικών δαπανών της G7.
Τα συνδυαστικά παραδείγματα αυτών θα είναι:
• Ανέγερση εργοστασίων για μπαταρίες, τσιπ, επιδότηση ενεργειακής μετάβασης,
• Στρατιωτική επέκταση στην Ιαπωνία, την Ευρώπη κ.λπ. Χερσαία εγκατάσταση εργοστασίων κ.λπ
• Όλα αυτά τα ποσά που δαπανήθηκαν και θα δαπανηθούν είναι κρατικά χρήματα.
Θα συνδυαστούν και με χρήματα εταιρειών, όμως.
Αυτό που κάνει εντύπωση είναι πως Zoltan Pozsar δεν κάνει καθόλου λόγο για την παραγωγή ενέργειας και τη μετάβαση στο πράσινο παράδειγμα.
Η αλήθεια είναι πως η πράσινη μετάβαση έχει κυρίως ιδεολογικό και όχι οικονομικό πρόσημο, και αυτό από μόνο του είναι ριψοκίνδυνο.
Αυτός ο οικονομικός/τεχνολογικός κίνδυνος για τις τιμές των εμπορευμάτων είναι κάτι διαφορετικό σε σχέση με τον γεωπολιτικό κίνδυνο.
Εάν η ενεργειακή μετάβαση δεν πετύχει για τεχνικούς ή οικονομικούς λόγους, το πετρέλαιο θα εκτιναχθεί στα ύψη.
Πάρα πολλά βασίζονται στη δυτική καινοτομία.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κατάσταση θα έχει δύο αποτελέσματα… λέει ο Pozsar:
Οι τιμές των εμπορευμάτων θα παραμείνουν υψηλές λόγω της περιορισμένης προσφοράς και των αυξημένων δαπανών, ενώ βρισκόμαστε στην αρχή μιας εγχώριας αναγέννησης επενδύσεων σε υποδομές.
www.bankingnews.gr
Εάν η γεωπολιτική γίνει πιο περίπλοκη, θα βιώσουμε ένα bull run στις τιμές…».
Τάδε ο γνωστός οικονομολόγος Zoltan Pozsar
Ειδικότερα, σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Pozsar εξέθεσε συνοπτικά δύο αφηγήματα σε σχέση με τα commodities.
Όπως είπε, διακινούνται δύο ανταγωνιστικά αφηγήματα γύρω από την αγορά των εμπορευμάτων, αφ’ ης στιγμής άρχισαν οι επιτοκιακές αυξήσεις.
Αφήγημα πρώτο: οι υψηλές τιμές σε συνδυασμό με τις αυξήσεις των επιτοκίων θα καταστρέψουν τα εμπορεύματα, όπως απέδειξε η εποχή του Volcker.
Κάτι ανάλογο συνέβη τη δεκαετία του 1970: η αγορά ανταποκρινόταν στις υψηλότερες τιμές με τέτοιο τρόπο, ώστε να δίνονται κίνητρα για μεγαλύτερη αύξηση της προσφοράς.
Το 2008 διαπιστώθηκε παρόμοια κατάσταση λόγω της αύξησης της προσφοράς και της κατάρρευσης της ρευστότητας.
Συνεπώς, το πρώτο αφήγηση βλέπει μείωση της ζήτησης λόγω των αυξήσεων στα επιτόκια σε συνδυασμό με αύξηση της προσφοράς από αύξηση παραγωγή που τελικά θα οδηγήσει σε κατάρρευση τις τιμές των εμπορευμάτων.
Αφήγημα δεύτερο: οι τιμές των εμπορευμάτων δεν θα υποχωρήσουν λόγω των αυξήσεων στα επιτόκια…
Τα τρία πράγματα που έχουν μεγαλύτερη επιρροή στις τιμές των εμπορευμάτων είναι: γ έλλειψη επενδύσεων από την πλευρά της προσφοράς, η αύξηση της έντασης στα γεωπολιτικά ζητήματα και αλλαγή της «γλώσσας του σώματος» των αναδυόμενων αγορών σχετικά με τους φυσικούς πόρους.
Τρία στοιχεία που διέπουν τo δεύτερο αφήγημα
Επενδύσεις από την πλευρά της προσφοράς, αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων και επαναδιαπραγμάτευση των αναδυόμενων αγορών…
1 Επένδυση από την πλευρά της προσφοράς…
• Η παραγωγή δεν αυξάνεται με ιδεολογίες (ESG) και οικονομικές αλχημείες (κακές επενδύσεις κεφαλαίου) που σχετίζονται με τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τη βραχυπρόθεσμη κερδοφορία τους. Π.χ. οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου επαναγοράζουν μετοχές λόγω αβεβαιότητας σχετικά με το εάν θα τους επιτραπεί καν να εξορύξουν πετρέλαιο 10 χρόνια αργότερα.
• Άλλοι δεν επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους για να επωφεληθούν από τις υψηλότερες τιμές ενέργειας, επιλέγοντας αντ' αυτού να «χαλαρώσουν» για να κατευνάσουν την επιθυμία των νευρικών επενδυτών να ανακτήσουν τις ζημίες.
• Όλα αυτά μειώνουν τη μελλοντική παραγωγή.
Υπονομεύεται η παραδοσιακή λογική «θεραπεία για τις υψηλές τιμές είναι οι υψηλές τιμές».
Ο βρόχος ανάδρασης για την ελαστικότητα προσφοράς-ζήτησης έχει σπάσει.
Η δεκαετία του 1970 αφορούσε μόνο το πετρέλαιο.
Τώρα αφορά το πετρέλαιο και το αέριο… και άλλα πράγματα.
Χαλκό, λίθιο.
2 Η γεωπολιτική επιστρέφει στο προσκήνιο.
Αλλά είναι ένας «ανοδικός… κίνδυνος», παρότι στο παρελθόν είχε κατευναστική επίδραση.
Στο παρελθόν, δεν υπήρξαν κλυδωνισμοί στην αλυσίδα εφοδιασμού.
Τώρα… μόνο κλυδωνισμούς έχουμε.
Το μέρισμα ειρήνης έχει εξαφανιστεί.
3 Αναδυόμενες: Η γλώσσα του σώματος έχει σημασία.
Οι εμπορικές πρακτικές είναι πλέον στην υπηρεσία των αναδυόμενων αγορών.
Οι αναδυόμενες αγορές δεν θέλουν απλώς να είναι πλέον μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας, θέλουν να είναι η αλυσίδα (προστιθέμενης αξίας).
«Δεν μπορείτε πλέον να εξάγετε το λίθιό μας.
Αλλά αν φτιάξετε ένα εργοστάσιο μπαταριών εδώ, μπορείτε να το αγοράσετε και να εξάγετε τελικά προϊόντα».
Στη συνέχεια, ο Zoltan ανέφερε πως αναμένει ύφεση λόγω καταστροφής της ζήτησης.
Επιδράσεις από την αύξηση των επιτοκίων…
Η ύφεση σκοτώνει τη ζήτηση, αλλά συνήθως σκοτώνει και τις επενδύσεις.
Αυτήν τη φορά, όμως, βάσει του δεύτερου αφηγήματος, οι κυβερνήσεις θα προβούν σε κεφαλαιουχικές δαπάνες… - «θα σημειώσαμε ότι, κατά τη διάρκεια του Volcker, η κυβέρνηση των ΗΠΑ εξερχόταν από μια περίοδο υπέρβασης δαπανών» λέει ο Zoltan Pozsar.
Τουλάχιστον τρία τρισεκατομμύρια δολάρια θα διοχετευθούν από την αμερικανική κυβέρνηση σε διάφορους κλάδους, υπό την επίδραση της ύφεσης στα εμπορεύματα.
Επίσης, θα δοθούν κίνητρα στις εταιρείες να επενδύσουν.
Οι τομείς κυβερνητικών δαπανών της G7
Επανεξοπλισμός, Επέκταση, Ενεργειακή μετάβαση. Αυτοί είναι οι τρεις τομείς κυβερνητικών δαπανών της G7.
Τα συνδυαστικά παραδείγματα αυτών θα είναι:
• Ανέγερση εργοστασίων για μπαταρίες, τσιπ, επιδότηση ενεργειακής μετάβασης,
• Στρατιωτική επέκταση στην Ιαπωνία, την Ευρώπη κ.λπ. Χερσαία εγκατάσταση εργοστασίων κ.λπ
• Όλα αυτά τα ποσά που δαπανήθηκαν και θα δαπανηθούν είναι κρατικά χρήματα.
Θα συνδυαστούν και με χρήματα εταιρειών, όμως.
Αυτό που κάνει εντύπωση είναι πως Zoltan Pozsar δεν κάνει καθόλου λόγο για την παραγωγή ενέργειας και τη μετάβαση στο πράσινο παράδειγμα.
Η αλήθεια είναι πως η πράσινη μετάβαση έχει κυρίως ιδεολογικό και όχι οικονομικό πρόσημο, και αυτό από μόνο του είναι ριψοκίνδυνο.
Αυτός ο οικονομικός/τεχνολογικός κίνδυνος για τις τιμές των εμπορευμάτων είναι κάτι διαφορετικό σε σχέση με τον γεωπολιτικό κίνδυνο.
Εάν η ενεργειακή μετάβαση δεν πετύχει για τεχνικούς ή οικονομικούς λόγους, το πετρέλαιο θα εκτιναχθεί στα ύψη.
Πάρα πολλά βασίζονται στη δυτική καινοτομία.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κατάσταση θα έχει δύο αποτελέσματα… λέει ο Pozsar:
Οι τιμές των εμπορευμάτων θα παραμείνουν υψηλές λόγω της περιορισμένης προσφοράς και των αυξημένων δαπανών, ενώ βρισκόμαστε στην αρχή μιας εγχώριας αναγέννησης επενδύσεων σε υποδομές.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών