Τραπεζικό θρίλερ: Χορός δισ. για να μη σκάσει νέα κρίση – Πώς ο Dimon (JP Morgan) «σκούπισε» τα ερείπια της First Republic

Μετά από εβδομάδες αβεβαιότητας και έναν τελευταίο γύρο συνομιλιών που διήρκεσε όλη νύχτα, η μοίρα της First Republic σφραγίστηκε αφού συνδέθηκε με την JPMorgan Chase.
Η μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ, της οποίας ηγείται ο ελληνικής καταγωγής Jamie Dimon, μέσα σε δύο μήνες μετατράπηκε από σύμβουλος της First Republic σε ιδιοκτήτη… μετά από μια δημοπρασία που διεξήχθη από ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές το Σαββατοκύριακο και διήρκεσε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας.
Η απόφασή της να παρέμβει προσέφερε λύση σε αυτό που αντιμετωπίστηκε ως δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική πτώχευση στην ιστορία των ΗΠΑ - και ανακούφιση για την κυβέρνηση Biden.
Η συμφωνία της First Republic ήταν διαφορετική από τις περιπτώσεις των Silicon Valley Bank και Signature Bank, των δύο τραπεζών που κατέρρευσαν στις αρχές Μαρτίου – αν και σε αυτή την περίπτωση είχαμε άλλη μια ad hoc λύση.
Εντέλει, πάντως, όλες οι καταθέσεις ανελήφθησαν από την JPMorgan, πράγμα που σημαίνει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν χρειάστηκε να θεωρήσει την τράπεζα «συστημικό κίνδυνο» για να προστατεύσει καταθέσεις πάνω από το όριο των 250.000 δολαρίων (το όριο ασφάλισης).
Ταυτόχρονα, η JPMorgan κατοχύρωσε μια συμφωνία κατανομής ζημιών με τις ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές για να αποφύγει πιθανό χτύπημα από τα προβληματικά δάνεια στα βιβλία της First Republic.
Και παρόλο που κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης Biden έπαιξαν λιγότερο σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις από ό,τι στην πτώχευση της SVB, η συμφωνία συνήφθη μετά από ιδιαίτερα έντονες συζητήσεις μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Wall Street.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε νωρίς τη Δευτέρα ότι ήταν «ενθαρρυντικό» που η συναλλαγή ελαχιστοποίησε το κόστος για το Ομοσπονδιακό Ταμείο Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC) «και με τρόπο που προστάτευε όλους τους καταθέτες».
Πρόσθεσε δε ότι το τραπεζικό σύστημα ήταν «γερό και ανθεκτικό», ότι οι καταθέσεις ήταν ασφαλείς και ότι οι Αμερικανοί θα πρέπει να είναι σίγουροι ότι θα συνεχίσει «να εκπληρώνει τη βασική του λειτουργία: να παρέχει δάνεια σε επιχειρήσεις και οικογένειες».
Η First Republic με έδρα το Σαν Φρανσίσκο κρεμόταν από μια κλωστή επί εβδομάδες, μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank στις 10 Μαρτίου.
Οι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας υποβάθμισαν επανειλημμένα την First Republic, με αποτέλεσμα η τιμή της μετοχής να έχει υποχωρήσει περισσότερο από 90%.

Ωστόσο, η κατάσταση χειροτέρεψε και η μοίρα της First Republic ως ανεξάρτητου ιδρύματος πιθανότατα σφραγίστηκε την περασμένη Δευτέρα όταν αποκάλυψε στα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου ότι οι πελάτες είχαν αποσύρει καταθέσεις άνω των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων - πάνω από το διπλάσιο από ό,τι περίμεναν οι αναλυτές.
Ακόμη χειρότερα, οι καταθέσεις εξακολουθούσαν να… φεύγουν από την τράπεζα.
Μάλιστα, αυτή η κατάσταση ήταν μοναδική για το τραπεζικό σύστημα, καθώς άλλες περιφερειακές τράπεζες δεν εμφάνιζαν τέτοια προβλήματα μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank.
Αντίθετα, οι πελάτες επέστρεφαν.
Ο διευθύνων σύμβουλος Michael Roffler φόβισε περαιτέρω τους επενδυτές αρνούμενος να απαντήσει σε ερωτήσεις αναλυτών.
Μέχρι το πρωί της περασμένης Τρίτης, αυξάνονταν οι φόβοι ότι η First Republic δεν θα μπορούσε να αντέξει την εβδομάδα χωρίς κρατική στήριξη ή κάποιου είδους συναλλαγή - και οι σύμβουλοι της τράπεζας προσπαθούσαν να βρουν μια λύση για να τη διατηρήσουν σε λειτουργία.
Μια πρόταση προέβλεπε μεγαλύτερες τράπεζες να αγοράζουν ορισμένα από τα περιουσιακά τους στοιχεία σε τιμές υψηλότερες από τις τιμές της αγοράς.
Αλλά οι μεγαλύτερες τράπεζες ήταν απρόθυμες να απορροφήσουν ζημίες χωρίς κάποιο είδος κρατικής υποστήριξης.
Μέχρι την Τετάρτη, η Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) ζήτησε από περίπου δώδεκα τράπεζες να καταθέσουν προτάσεις.
Tην ίδια στιγμή, στη First Republic υπήρχε αισιοδοξία ότι η τράπεζα θα μπορούσε να αποφύγει το λουκέτο.
Σύμφωνα με τους FT, στην όλη διαδικασία συμμετείχε και μια ομάδα συμβούλων που είχαν συνεργαστεί στενά με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Barack Obama, με την ελπίδα ότι αυτό θα έδινε μεγαλύτερη επιρροή με την τρέχουσα κυβέρνηση.
Μεταξύ αυτών ήταν ο Jim Messina, ο διευθυντής της εκστρατείας επανεκλογής του Οbama το 2012.
Συμμετείχε επίσης ο Peter Orszag, ο οποίος ήταν επικεφαλής του Γραφείου Διαχείρισης και Προϋπολογισμού κατά την πρώτη διακυβέρνηση Obama και τώρα επικεφαλής της επιχείρησης χρηματοοικονομικών συμβουλών στη Lazard.
Την Πέμπτη, οι Financial Times ανέφεραν ότι η JPMorgan συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση τρόπου εξαγοράς της προβληματικής τράπεζας και την αποφυγή εξυγίανσής της.
Ένα άτομο που συμμετείχε στη διαπραγμάτευση είπε ότι ο Dimon αναδεικνύεται ως κεντρικό πρόσωπο σε οποιοδήποτε σχέδιο αποσκοπεί στη διασφάλιση των αποταμιεύσεων των καταθετών.
Αλλά οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Βiden εξακολουθούσαν να είναι δύσπιστοι ότι η First Republic θα μπορούσε να αποφύγει το λουκέτο.
Σε μια ενημέρωση το απόγευμα της Πέμπτης, η Karine Jean-Pierre, η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, δεν δεσμεύτηκε για καμία ενέργεια, αλλά προέταξε ότι η κυβέρνηση ήταν έτοιμη να παρέμβει εάν χρειαζόταν.
Καθ' όλη τη διάρκεια της τραπεζικής αναταραχής, κορυφαίοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να θέσουν μερικές βασικές προτεραιότητες: αποφυγή μετάδοσης της κρίσης στην οικονομία των ΗΠΑ, ελαχιστοποίηση του κινδύνου για τους φορολογούμενους και προστασία των καταθετών και όχι των μετόχων ή των οφειλετών.
Αλλά ταυτόχρονα ήθελαν να φανεί ότι ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε μια σειρά από προγράμματα διάσωσης πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων των προβληματικών τραπεζών.
«Έχουμε χρησιμοποιήσει σημαντικά εργαλεία για τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος.
Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα εργαλεία ξανά αν χρειαστεί», είπε η Jean-Pierre. «Σίγουρα, παρακολουθούμε την κατάσταση».

Μέχρι την Παρασκευή, κάθε αισιοδοξία ότι η First Republic θα μπορούσε να αποφύγει το λουκέτο εξανεμίστηκε.
Οι σύμβουλοι της First Republic ένιωσαν ότι σημαντικές προσωπικότητες στην Ουάσιγκτον, συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων της Federal Reserve και του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, δεν είχαν πίστευαν ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια συμφωνία που θα επέτρεπε στην τράπεζα να παραμείνει ανεξάρτητη.
Η Fed και το υπουργείο Οικονομικών αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Αλλά την ίδια στιγμή, το τελικό στάδιο των συνομιλιών -για το τι θα γίνει με την τράπεζα όταν περάσει στον έλεγχο των ρυθμιστικών αρχών- ξεκίνησε με μεγάλη ταχύτητα.
Ένα άτομο με γνώση των συνομιλιών εξέθεσε την ουσία του ζητήματος: η First Republic ήθελε να παραμείνει ανοιχτή, η JPMorgan και άλλοι υποψήφιοι αγοραστές ήθελαν η FDIC να παρέμβει πριν από οποιαδήποτε εξαγορά και η διοίκηση θα σκεφτόταν να κλείσει την τράπεζα μόνο όταν ήταν προφανές πως δεν υπήρχε άλλη λύση.
Όλο και περισσότερο η First Republic και οι σύμβουλοί της ένιωθαν ότι αποκλείονταν από τις διαπραγματεύσεις.
Σύντομα βρέθηκαν στο περιθώριο, βλέποντας την κυβέρνηση και τους πιθανούς πλειοδότες να αποφασίζουν για τη μοίρα της τράπεζας.
Η FDIC άνοιξε μια αίθουσα για τους πιο βιώσιμους πλειοδότες και έθεσε ως στόχο να εντοπίσει έναν αγοραστή μέχρι το απόγευμα της Κυριακής, έτσι ώστε η κατάσταση να επιλυθεί πριν ανοίξουν οι αγορές τη Δευτέρα.
Η Guggenheim Securities, ενεργώντας ως χρηματοοικονομικός σύμβουλος της FDIC, επικοινώνησε με εταιρείες ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, στις οποίες είπαν ότι και αυτές θα έπρεπε να ασχοληθούν με την προετοιμασία των προσφορών.
Η JPMorgan αποσύρθηκε ως σύμβουλος της First Republic, αναγκάζοντας περισσότερους από 800 υπαλλήλους της να εργαστούν όλο το εικοσιτετράωρο το Σαββατοκύριακο, ώστε να ελέγξουν τα βιβλία της τράπεζας που φυλλορροούσε.
Η κυβέρνηση Biden είχε λιγότερο πρακτικό ρόλο σε σχέση με την SVB και τη Signature, ρίχνοντας το μπαλάκι στην FDIC.
Αλλά κρίσιμοι κρίκοι, όπως η υπουργός Οικονομικών Janet Yellen, η διευθύντρια του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου Lael Breinard και ο πρωσοπάρχης του Λευκού Οίκου Jeff Zients παρακολουθούσαν στενά τις εξελίξεις.

Και καθώς η JPMorgan αναδείχθηκε πλειοδότρια το Σαββατοκύριακο, ένα άτομο με γνώση των διαπραγματεύσεων είπε ότι ο Dimon είχε «άμεσες συνομιλίες» με τον Βiden μέσω των επαφών του στην Ουάσιγκτον.
Καθώς προχωρούσε η διαδικασία ελέγχου, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ βεβαιώθηκαν ότι από μία τράπεζα έως πέντε θα έκαναν προσφορές.
Ένα τέτοιο αποτέλεσμα ήταν στα θέλω τους: η κυβέρνηση εκτίμησε ότι οι πολιτικές επιπτώσεις θα ελαχιστοποιούνταν αν η First Republic δεν χρειαζόταν κρατική διάσωση.
Σημειώνεται πως η πρακτική των μεγάλων τραπεζών να απορροφούν μικρότερες τράπεζες καθώς η αναταραχή εξαπλωνόταν σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα αποτέλεσε πολιτικό σημείο ανάφλεξης τον Μάρτιο.
Ρεπουμπλικανοί βουλευτές κατηγόρησαν την FDIC ότι παραμελούσε υποψήφιους αγοραστές για την SVB, αμφισβητώντας την αμεροληψία της.
Αλλά μέχρι την Κυριακή, οι αντιμονοπωλιακές πρακτικές είχαν γίνει λιγότερο σημαντικές.
Προείχε η σταθερότητα…
«Η FDIC πρέπει να εξετάσει τη λύση με το χαμηλότερο κόστος, αυτή είναι η εντολή», είπε ο Ro Khanna, ένας Δημοκρατικός βουλευτής από την Καλιφόρνια, στο CBS News όταν ρωτήθηκε εάν οι μεγάλες τράπεζες θα πρέπει να εμποδίζονται από το να απορροφούν μικρότερες.

Ωστόσο, ο Ian Katz στην Capital Alpha Partners έχει προειδοποιήσει ότι, καθώς η σκόνη πέφτει, η πολιτική αντιπαράθεση για τη συμφωνία είναι πιθανό να αυξηθεί.
«Το κόστος για τις ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές των τραπεζών θα υπερβεί τις εκτιμήσεις» είπε.
«Η JPMorgan δεν θα είχε λάβει ποτέ έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές για να αγοράσει μια υγιή τράπεζα του μεγέθους First Republic.
Tώρα θα γίνει τώρα μεγαλύτερη λόγω του ρόλου της ως σωτήρα έσχατης ανάγκης».
Οι ρυθμιστικές αρχές είναι επίσης πιθανό να επιταχύνουν τις προσπάθειες για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος με αυστηρότερους κανόνες, δήλωσε ο Jaret Seiberg, διευθύνων σύμβουλος του Cowen Group.
Ο Michael Barr, αντιπρόεδρος της Fed για την εποπτεία, έχει ήδη προαναγγείλει μια πιο σκληρή στάση μετά τις πρόσφατες τραπεζικές πτωχεύσεις.
Πάντως, η απόκτηση της First Republic από την JP Morgan δεν ήταν ακόμα εύκολο κατόρθωμα, αφού μέχρι το τέλος την κυνηγούσαν η Bank of America, η US Bancorp, PNC και η Citizens.
Αφού οι αρχικές προσφορές κρίθηκαν ανεπαρκείς, η FDIC την περασμένη Κυριακή ζήτησε από τις τράπεζες να υποβάλουν ξανά τις προσφορές τους αργότερα μέσα στην ημέρα, πυροδοτώντας ένα τραπεζικό θρίλερ που κράτησε όλη νύχτα.
Λίγο μετά τις 3:20 π.μ. ώρα Ουάσιγκτον τη Δευτέρα, η FDIC είπε ότι είχε μια συμφωνία.
Στον απόηχο αυτής της ανακοίνωσης, ο Dimon απέρριψε την κριτική ότι η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας παραείχε γίνει πολύ ισχυρή.
«Έχουμε δυνατότητες να βοηθήσουμε τους πελάτες μας που τυχαίνει να είναι πόλεις, σχολεία, πολιτείες, νοσοκομεία, κυβερνήσεις.
Παρέχουμε υπηρεσίες σε χώρες, το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα.
Χρειαζόμαστε μεγάλες επιτυχημένες τράπεζες…
Και όποιος πιστεύει ότι θα ήταν καλό για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να μην το έχουν αυτό, ας με καλέσει στο τηλέφωνο».

Το χρονικό της κατάρρευσης

Σύμφωνα με το Business Insider, η First Republic βρέθηκε αντιμέτωπη με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SVB) στις αρχές Μαρτίου, καθώς οι επενδυτές αμφισβήτησαν το χαρτοφυλάκιο δανείων της, εξανεμίζοντας το μεγαλύτερο μέρος της χρηματιστηριακής αξίας της τράπεζας. Ενώ μια πιστωτική γραμμή ύψους 70 δισ. δολαρίων από οργανισμούς όπως η JP Morgan και η Fed περιόρισε τις ανησυχίες, η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του πρώτου τριμήνου της περασμένης εβδομάδας αποκάλυψε την έκταση της ζημιάς στην τράπεζα με έδρα το Σαν Φρανσίσκο.
Οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 41% τους πρώτους τρεις μήνες του 2023 σε 104,5 δισ. δολάρια, στέλνοντας την τιμή της μετοχής της σε περαιτέρω πτώση. Χωρίς έναν λευκό ιππότη που θα την έσωζε, η First Republic έπεσε υπό την κηδεμονία της FDIC με κόστος 13 δισ. δολαρίων για τη ρυθμιστική αρχή.
Η JP Morgan φέρεται να βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την ανταγωνίστρια PNC Financial Group για να αναλάβει τον έλεγχο της First Republic μετά την κατάρρευσή της, αφού συμμετείχε σε μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες να βοηθήσει στη διάσωση της προβληματικής τράπεζας.
Εκτός από το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεων της First Republic, η JP Morgan θα παραλάβει περίπου 173 δισ. δολάρια σε δάνεια και περίπου 30 εκατ. δολάρια σε τίτλους. Ωστόσο, δεν θα αναλάβει το εταιρικό χρέος ή τις προνομιούχες μετοχές της First Republic.

www.bankingnews.gr