Η ασάφεια των ορίων μεταξύ συμβατικού και πυρηνικού πολέμου, η επέκταση των πυρηνικών οπλοστασίων και η πιθανή επανάληψη των πυρηνικών δοκιμών συμβάλλουν σε έναν πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο κόσμο
Στη σκιά της κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων, ο κόσμος βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, όσον αφορά στον έλεγχο και τη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
«Μπορώ να εκφράσω την ελπίδα από τα βάθη της καρδιάς μου ότι μια μέρα θα δούμε τον αριθμό των πυρηνικών όπλων να μειώνεται στο μηδέν και ο κόσμος να είναι ένα πολύ καλύτερο μέρος».
Αυτό είχε δηλώσει κάποτε ο πρώην επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου των ΗΠΑ και μετέπειτα υπουργός Εξωτερικών Colin Powell.
Ενώ το όραμά του για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά φαινόταν τότε εφικτό, η επίτευξή του στο σημερινό γεωπολιτικό τοπίο φαίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Το πρωί της 25ης Σεπτεμβρίου 2024, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin μιλώντας Συμβούλιο Ασφαλείας της χώρας του, προειδοποίησε τη Δύση ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Ρωσίας από ένα μη πυρηνικό κράτος, εάν υποστηριχθεί από μια πυρηνική δύναμη, θα θεωρηθεί «κοινή επίθεση» στη Ρωσία.
Τόνισε το δικαίωμα της Ρωσίας να χρησιμοποιεί όλα τα απαραίτητα μέσα για να υπερασπιστεί την κυριαρχία της.
Είναι ενδιαφέρον ότι την ίδια μέρα, η Κίνα δοκίμαζε έναν πυρηνικά φέροντα ICBM στον Ειρηνικό Ωκεανό, στην πρώτη τέτοια δοκιμή εκτός των συνόρων της εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια.
Παρελθόν το δόγμα MAD του Ψυχρού Πολέμου
Σε πλήρη αντίθεση με το δόγμα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου της Αμοιβαίας Εξασφαλισμένης Καταστροφής (MAD), όπου η απειλή της ολοκληρωτικής εξόντωσης κράτησε τις πυρηνικές δυνάμεις υπό έλεγχο, ο Putin υπό την επιθετικότητα της Δύσης και για να αποτρέψει επιθέσεις με δυτικά όπλα σε ρωσικό έδαφος τροποποίησε την ρωσική πυρηνική πολιτική.
Η MAD, είχε την εξής απλή αρχή: οποιαδήποτε πυρηνική επίθεση από μία υπερδύναμη θα πυροδοτούσε μια μαζική αντεπίθεση, εξασφαλίζοντας αμοιβαία καταστροφή, αποτρέποντας έτσι και τις δύο πλευρές από το να χρησιμοποιήσουν τα οπλοστάσια τους.
Η πρόσφατη δήλωση του Putin, ωστόσο, σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στο στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας.
Δήλωσε ότι η Ρωσία θα αντιμετωπίζει τώρα μια επίθεση από ένα μη πυρηνικό κράτος, εάν υποστηριχθεί από μια πυρηνική δύναμη, ως «κοινή επίθεση», υποδηλώνοντας ότι ακόμη και η έμμεση εμπλοκή από πυρηνικές δυνάμεις θα μπορούσε να δώσει μία πυρηνική απάντηση.
Αυτή η στάση φαίνεται να διευρύνει τις συνθήκες υπό τις οποίες η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, ιδιαίτερα σε συγκρούσεις όπως ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, γράφουν οι Eurasian Times.
Τα χτυπήματα βαθιά στη Ρωσία
Η χρονική στιγμή αυτής της ανακοίνωσης δεν είναι τυχαία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ εξέταζαν το ενδεχόμενο να επιτρέψουν στην Ουκρανία, ένα μη πυρηνικό κράτος, να χρησιμοποιήσει συμβατικούς πυραύλους εναντίον ρωσικών στρατιωτικών στόχων - ενέργειες που έχουν εντείνει τις ανησυχίες της Μόσχας.
Με το Κίεβο να αναζητά έγκριση για τη χρήση δυτικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, η προειδοποίηση του Putin ρίχνει βαριά τη σκιά της.
Σε αντίθεση με τα σαφέστερα όρια που έθετε η MAD, όπου οι άμεσες πυρηνικές ανταλλαγές ήταν το κύριο διακύβευμα, η στάση του Putin υποδηλώνει ότι ακόμη και οι πόλεμοι αντιπροσώπων ή οι έμμεσες αντιπαραθέσεις θα μπορούσαν τώρα να καταλήξουν σε πυρηνική κλιμάκωση.
Η σαφήνεια και η διαφάνεια που παρείχε κάποτε η MAD εξασθενούν καθώς οι γραμμές μεταξύ συμβατικού και πυρηνικού πολέμου θολώνουν, δημιουργώντας ένα πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο τοπίο.
Το αβέβαιο μέλλον της νέας START
Η Νέα START (Συνθήκη για τη μείωση των στρατηγικών όπλων) παραμένει η τελευταία σημαντική συμφωνία ελέγχου των όπλων μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ αλλά το μέλλον της είναι αβέβαιο.
Τα τελευταία χρόνια, και τα δύο κράτη έχουν αποσυρθεί από πολλές βασικές συμφωνίες όπλων, αφήνοντας τη New START —που θα λήξει το 2026— ως το μοναδικό σύμφωνο που απομένει.
Η Ρωσία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι ανέστειλε τη συμμετοχή της στη συνθήκη, η οποία περιορίζει τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών, εκτοξευτών και βομβαρδιστικών που μπορεί να αναπτύξει κάθε χώρα.
Ενώ η Μόσχα έχει δεσμευτεί να τηρήσει τα όρια της συνθήκης, προς το παρόν, η αναστολή εγείρει ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή της.
Το 2022, η Ρωσία διέκοψε τις επιτόπιες επιθεωρήσεις των ΗΠΑ στο πλαίσιο της New START, επικαλούμενη δυσκολίες που σχετίζονται με τις δυτικές κυρώσεις και την πανδημία Covid.
Σύμφωνα με τη Μόσχα, ήταν δύσκολο για τη Ρωσία να πραγματοποιήσει επιθεωρήσεις σε αμερικανικό έδαφος λόγω των δυτικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος του εναέριου χώρου για τα ρωσικά αεροπλάνα και των περιορισμών στην έκδοση βίζας.
Η νέα START, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 5 Φεβρουαρίου 2011, σχεδιάστηκε για να μειώσει το πυρηνικό οπλοστάσιο κάθε χώρας σε 1.550 κεφαλές και 700 στρατηγικούς εκτοξευτές, συμπεριλαμβανομένων διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBMs), βαλλιστικών πυραύλων που εκτοξεύονται υποβρύχια (SLBM) και βαρέων βομβαρδιστικών.
Αρχικά είχε οριστεί να διαρκέσει 10 χρόνια, η συνθήκη παρατάθηκε το 2021 για επιπλέον πέντε χρόνια, ωθώντας τη λήξη της έως το 2026.
Εάν η συνθήκη λήξει χωρίς ανανέωση, θα σηματοδοτήσει την πρώτη φορά σε πάνω από τρεις δεκαετίες που οι δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις λειτουργούν χωρίς επίσημους περιορισμούς στα οπλοστάσια τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο μιας νέας κούρσας εξοπλισμών.
Το πυρηνικό οπλοστάσιο μεταξύ των υπερδυνάμεων - Ρωσική κόκκινη γραμμή με 5.500 πυρηνικές κεφαλές
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση είχε περίπου 40.000 πυρηνικές κεφαλές, ενώ οι ΗΠΑ 30.000.
Αν και οι συνθήκες και οι κανονισμοί έχουν αλλάξει το πυρηνικό τοπίο, η κυριαρχία αυτών των υπερδυνάμεων παραμένει.
Σύμφωνα με μια έκθεση του Ιουνίου 2024 από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), τα εννέα με πυρηνικά όπλα κράτη —ΗΠΑ, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Βόρεια Κορέα και Ισραήλ— εκσυγχρονίζουν τα οπλοστάσια τους .
Μόνο το 2023, αρκετές χώρες ανέπτυξαν νέα πυρηνικά συστήματα.
Από τον Ιανουάριο του 2024, το παγκόσμιο απόθεμα υπολογίζεται σε 12.121 κεφαλές, με περίπου 9.585 να βρίσκονται σε στρατιωτικά αποθέματα για πιθανή χρήση.
Συγκεκριμένα, η Ρωσία και οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90% των πυρηνικών όπλων του κόσμου.
Η Ρωσία, έχοντας κληρονομήσει το πυρηνικό απόθεμα της Σοβιετικής Ένωσης, διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή κεφαλών παγκοσμίως, με τον πρόεδρο Putin να επιβλέπει περίπου 5.580.
Από αυτούς, περίπου 1.200 έχουν αποσυρθεί αλλά παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άθικτες, ενώ περίπου 4.380 είναι επιχειρησιακές.
Οι ΗΠΑ ακολουθούν στενά, με πυρηνικό απόθεμα 5.044 κεφαλών.
Σύμφωνα με το SIPRI, περίπου 1.336 εξ αυτών έχουν αποσυρθεί, με περίπου 3.708 αποθηκευμένες για επιχειρησιακή χρήση.
Εκτός από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, η Κίνα επεκτείνει σημαντικά τις πυρηνικές της δυνατότητες.
Το εκτιμώμενο μέγεθος του πυρηνικού οπλοστασίου της Κίνας αυξήθηκε από 410 κεφαλές τον Ιανουάριο του 2023 σε 500 τον Ιανουάριο του 2024, με προσδοκίες για περαιτέρω ανάπτυξη.
Συγκεκριμένα, η Κίνα μπορεί τώρα να αναπτύσσει για πρώτη φορά περιορισμένο αριθμό κεφαλών σε καιρό ειρήνης.
Ο Hans M. Kristensen, Διευθυντής του Έργου Πυρηνικής Πληροφόρησης στην Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων (FAS), παρατήρησε: «Η Κίνα επεκτείνει το πυρηνικό της οπλοστάσιο γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα».
Πυρηνικές δοκιμές: Αναζωπύρωση των εντάσεων
Οι πρόσφατες εξελίξεις υποδηλώνουν μια πιθανή αναζωπύρωση των πυρηνικών δοκιμών και της ανάπτυξης όπλων.
Δορυφορικές εικόνες αποκάλυψαν προετοιμασίες στο βόρειο τμήμα πυρηνικών δοκιμών της Ρωσίας στη Novaya Zemlya, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής νέων σηράγγων.
Αυτή η δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο πρόγραμμα πυρηνικών πυραύλων cruise της Ρωσίας, σηματοδοτεί μια πιθανή επιστροφή στις πυρηνικές δοκιμές.
Εν τω μεταξύ, η πρόσφατη δοκιμαστική εκτόξευση από την Κίνα ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου (ICBM) μεγάλου βεληνεκούς σε διεθνή ύδατα έχει σημάνει συναγερμό και έχει προκαλέσει διαμαρτυρίες από γειτονικές χώρες.
Αυτή η δοκιμή υπογραμμίζει τις ταχέως αναπτυσσόμενες πυρηνικές δυνατότητες της Κίνας.
Οι ΗΠΑ εξέδωσαν προειδοποιήσεις το 2023 σχετικά με το διευρυνόμενο πυρηνικό οπλοστάσιο της Κίνας ως μέρος των προσπαθειών εκσυγχρονισμού της άμυνας.
Τον Ιούλιο του 2024, η Κίνα απάντησε στις συνεχιζόμενες πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ στην Ταϊβάν αναστέλλοντας τις συνομιλίες της για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων με την Ουάσιγκτον, κλιμακώνοντας περαιτέρω τις εντάσεις στην περιοχή.
Το Πεντάγωνο εκτιμά ότι η Κίνα έχει περισσότερες από 500 επιχειρησιακές πυρηνικές κεφαλές, με περίπου 350 να είναι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι (ICBM).
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η Κίνα θα μπορούσε να ξεπεράσει τις 1.000 κεφαλές μέχρι το 2030.
Μια νέα εποχή πυρηνικού κινδύνου
Ενώ ο συνολικός αριθμός πυρηνικών κεφαλών παγκοσμίως έχει μειωθεί καθώς αποσυναρμολογούνται τα όπλα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, υπάρχει μια ανησυχητική τάση αύξησης των επιχειρησιακών πυρηνικών οπλοστασίων κάθε χρόνο.
Καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται και το πλαίσιο για τον έλεγχο των εξοπλισμών γίνεται πιο αβέβαιο, ο κίνδυνος κλιμάκωσης -τόσο πυρηνικής όσο και συμβατικής- παραμένει ανησυχητικά υψηλός.
Η ελπίδα για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες προκλήσεις σε αυτό το ταχέως μεταβαλλόμενο τοπίο.
Η ασάφεια των ορίων μεταξύ συμβατικού και πυρηνικού πολέμου, η επέκταση των πυρηνικών οπλοστασίων και η πιθανή επανάληψη των πυρηνικών δοκιμών συμβάλλουν σε έναν πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο κόσμο.
www.bankingnews.gr
«Μπορώ να εκφράσω την ελπίδα από τα βάθη της καρδιάς μου ότι μια μέρα θα δούμε τον αριθμό των πυρηνικών όπλων να μειώνεται στο μηδέν και ο κόσμος να είναι ένα πολύ καλύτερο μέρος».
Αυτό είχε δηλώσει κάποτε ο πρώην επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου των ΗΠΑ και μετέπειτα υπουργός Εξωτερικών Colin Powell.
Ενώ το όραμά του για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά φαινόταν τότε εφικτό, η επίτευξή του στο σημερινό γεωπολιτικό τοπίο φαίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Το πρωί της 25ης Σεπτεμβρίου 2024, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin μιλώντας Συμβούλιο Ασφαλείας της χώρας του, προειδοποίησε τη Δύση ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Ρωσίας από ένα μη πυρηνικό κράτος, εάν υποστηριχθεί από μια πυρηνική δύναμη, θα θεωρηθεί «κοινή επίθεση» στη Ρωσία.
Τόνισε το δικαίωμα της Ρωσίας να χρησιμοποιεί όλα τα απαραίτητα μέσα για να υπερασπιστεί την κυριαρχία της.
Είναι ενδιαφέρον ότι την ίδια μέρα, η Κίνα δοκίμαζε έναν πυρηνικά φέροντα ICBM στον Ειρηνικό Ωκεανό, στην πρώτη τέτοια δοκιμή εκτός των συνόρων της εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια.
Παρελθόν το δόγμα MAD του Ψυχρού Πολέμου
Σε πλήρη αντίθεση με το δόγμα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου της Αμοιβαίας Εξασφαλισμένης Καταστροφής (MAD), όπου η απειλή της ολοκληρωτικής εξόντωσης κράτησε τις πυρηνικές δυνάμεις υπό έλεγχο, ο Putin υπό την επιθετικότητα της Δύσης και για να αποτρέψει επιθέσεις με δυτικά όπλα σε ρωσικό έδαφος τροποποίησε την ρωσική πυρηνική πολιτική.
Η MAD, είχε την εξής απλή αρχή: οποιαδήποτε πυρηνική επίθεση από μία υπερδύναμη θα πυροδοτούσε μια μαζική αντεπίθεση, εξασφαλίζοντας αμοιβαία καταστροφή, αποτρέποντας έτσι και τις δύο πλευρές από το να χρησιμοποιήσουν τα οπλοστάσια τους.
Η πρόσφατη δήλωση του Putin, ωστόσο, σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στο στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας.
Δήλωσε ότι η Ρωσία θα αντιμετωπίζει τώρα μια επίθεση από ένα μη πυρηνικό κράτος, εάν υποστηριχθεί από μια πυρηνική δύναμη, ως «κοινή επίθεση», υποδηλώνοντας ότι ακόμη και η έμμεση εμπλοκή από πυρηνικές δυνάμεις θα μπορούσε να δώσει μία πυρηνική απάντηση.
Αυτή η στάση φαίνεται να διευρύνει τις συνθήκες υπό τις οποίες η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, ιδιαίτερα σε συγκρούσεις όπως ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, γράφουν οι Eurasian Times.
Τα χτυπήματα βαθιά στη Ρωσία
Η χρονική στιγμή αυτής της ανακοίνωσης δεν είναι τυχαία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ εξέταζαν το ενδεχόμενο να επιτρέψουν στην Ουκρανία, ένα μη πυρηνικό κράτος, να χρησιμοποιήσει συμβατικούς πυραύλους εναντίον ρωσικών στρατιωτικών στόχων - ενέργειες που έχουν εντείνει τις ανησυχίες της Μόσχας.
Με το Κίεβο να αναζητά έγκριση για τη χρήση δυτικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, η προειδοποίηση του Putin ρίχνει βαριά τη σκιά της.
Σε αντίθεση με τα σαφέστερα όρια που έθετε η MAD, όπου οι άμεσες πυρηνικές ανταλλαγές ήταν το κύριο διακύβευμα, η στάση του Putin υποδηλώνει ότι ακόμη και οι πόλεμοι αντιπροσώπων ή οι έμμεσες αντιπαραθέσεις θα μπορούσαν τώρα να καταλήξουν σε πυρηνική κλιμάκωση.
Η σαφήνεια και η διαφάνεια που παρείχε κάποτε η MAD εξασθενούν καθώς οι γραμμές μεταξύ συμβατικού και πυρηνικού πολέμου θολώνουν, δημιουργώντας ένα πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο τοπίο.
Το αβέβαιο μέλλον της νέας START
Η Νέα START (Συνθήκη για τη μείωση των στρατηγικών όπλων) παραμένει η τελευταία σημαντική συμφωνία ελέγχου των όπλων μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ αλλά το μέλλον της είναι αβέβαιο.
Τα τελευταία χρόνια, και τα δύο κράτη έχουν αποσυρθεί από πολλές βασικές συμφωνίες όπλων, αφήνοντας τη New START —που θα λήξει το 2026— ως το μοναδικό σύμφωνο που απομένει.
Η Ρωσία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι ανέστειλε τη συμμετοχή της στη συνθήκη, η οποία περιορίζει τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών, εκτοξευτών και βομβαρδιστικών που μπορεί να αναπτύξει κάθε χώρα.
Ενώ η Μόσχα έχει δεσμευτεί να τηρήσει τα όρια της συνθήκης, προς το παρόν, η αναστολή εγείρει ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή της.
Το 2022, η Ρωσία διέκοψε τις επιτόπιες επιθεωρήσεις των ΗΠΑ στο πλαίσιο της New START, επικαλούμενη δυσκολίες που σχετίζονται με τις δυτικές κυρώσεις και την πανδημία Covid.
Σύμφωνα με τη Μόσχα, ήταν δύσκολο για τη Ρωσία να πραγματοποιήσει επιθεωρήσεις σε αμερικανικό έδαφος λόγω των δυτικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος του εναέριου χώρου για τα ρωσικά αεροπλάνα και των περιορισμών στην έκδοση βίζας.
Η νέα START, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 5 Φεβρουαρίου 2011, σχεδιάστηκε για να μειώσει το πυρηνικό οπλοστάσιο κάθε χώρας σε 1.550 κεφαλές και 700 στρατηγικούς εκτοξευτές, συμπεριλαμβανομένων διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBMs), βαλλιστικών πυραύλων που εκτοξεύονται υποβρύχια (SLBM) και βαρέων βομβαρδιστικών.
Αρχικά είχε οριστεί να διαρκέσει 10 χρόνια, η συνθήκη παρατάθηκε το 2021 για επιπλέον πέντε χρόνια, ωθώντας τη λήξη της έως το 2026.
Εάν η συνθήκη λήξει χωρίς ανανέωση, θα σηματοδοτήσει την πρώτη φορά σε πάνω από τρεις δεκαετίες που οι δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις λειτουργούν χωρίς επίσημους περιορισμούς στα οπλοστάσια τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο μιας νέας κούρσας εξοπλισμών.
Το πυρηνικό οπλοστάσιο μεταξύ των υπερδυνάμεων - Ρωσική κόκκινη γραμμή με 5.500 πυρηνικές κεφαλές
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση είχε περίπου 40.000 πυρηνικές κεφαλές, ενώ οι ΗΠΑ 30.000.
Αν και οι συνθήκες και οι κανονισμοί έχουν αλλάξει το πυρηνικό τοπίο, η κυριαρχία αυτών των υπερδυνάμεων παραμένει.
Σύμφωνα με μια έκθεση του Ιουνίου 2024 από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), τα εννέα με πυρηνικά όπλα κράτη —ΗΠΑ, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Βόρεια Κορέα και Ισραήλ— εκσυγχρονίζουν τα οπλοστάσια τους .
Μόνο το 2023, αρκετές χώρες ανέπτυξαν νέα πυρηνικά συστήματα.
Από τον Ιανουάριο του 2024, το παγκόσμιο απόθεμα υπολογίζεται σε 12.121 κεφαλές, με περίπου 9.585 να βρίσκονται σε στρατιωτικά αποθέματα για πιθανή χρήση.
Συγκεκριμένα, η Ρωσία και οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90% των πυρηνικών όπλων του κόσμου.
Η Ρωσία, έχοντας κληρονομήσει το πυρηνικό απόθεμα της Σοβιετικής Ένωσης, διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή κεφαλών παγκοσμίως, με τον πρόεδρο Putin να επιβλέπει περίπου 5.580.
Από αυτούς, περίπου 1.200 έχουν αποσυρθεί αλλά παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άθικτες, ενώ περίπου 4.380 είναι επιχειρησιακές.
Οι ΗΠΑ ακολουθούν στενά, με πυρηνικό απόθεμα 5.044 κεφαλών.
Σύμφωνα με το SIPRI, περίπου 1.336 εξ αυτών έχουν αποσυρθεί, με περίπου 3.708 αποθηκευμένες για επιχειρησιακή χρήση.
Εκτός από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, η Κίνα επεκτείνει σημαντικά τις πυρηνικές της δυνατότητες.
Το εκτιμώμενο μέγεθος του πυρηνικού οπλοστασίου της Κίνας αυξήθηκε από 410 κεφαλές τον Ιανουάριο του 2023 σε 500 τον Ιανουάριο του 2024, με προσδοκίες για περαιτέρω ανάπτυξη.
Συγκεκριμένα, η Κίνα μπορεί τώρα να αναπτύσσει για πρώτη φορά περιορισμένο αριθμό κεφαλών σε καιρό ειρήνης.
Ο Hans M. Kristensen, Διευθυντής του Έργου Πυρηνικής Πληροφόρησης στην Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων (FAS), παρατήρησε: «Η Κίνα επεκτείνει το πυρηνικό της οπλοστάσιο γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα».
Πυρηνικές δοκιμές: Αναζωπύρωση των εντάσεων
Οι πρόσφατες εξελίξεις υποδηλώνουν μια πιθανή αναζωπύρωση των πυρηνικών δοκιμών και της ανάπτυξης όπλων.
Δορυφορικές εικόνες αποκάλυψαν προετοιμασίες στο βόρειο τμήμα πυρηνικών δοκιμών της Ρωσίας στη Novaya Zemlya, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής νέων σηράγγων.
Αυτή η δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο πρόγραμμα πυρηνικών πυραύλων cruise της Ρωσίας, σηματοδοτεί μια πιθανή επιστροφή στις πυρηνικές δοκιμές.
Εν τω μεταξύ, η πρόσφατη δοκιμαστική εκτόξευση από την Κίνα ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου (ICBM) μεγάλου βεληνεκούς σε διεθνή ύδατα έχει σημάνει συναγερμό και έχει προκαλέσει διαμαρτυρίες από γειτονικές χώρες.
Αυτή η δοκιμή υπογραμμίζει τις ταχέως αναπτυσσόμενες πυρηνικές δυνατότητες της Κίνας.
Οι ΗΠΑ εξέδωσαν προειδοποιήσεις το 2023 σχετικά με το διευρυνόμενο πυρηνικό οπλοστάσιο της Κίνας ως μέρος των προσπαθειών εκσυγχρονισμού της άμυνας.
Τον Ιούλιο του 2024, η Κίνα απάντησε στις συνεχιζόμενες πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ στην Ταϊβάν αναστέλλοντας τις συνομιλίες της για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων με την Ουάσιγκτον, κλιμακώνοντας περαιτέρω τις εντάσεις στην περιοχή.
Το Πεντάγωνο εκτιμά ότι η Κίνα έχει περισσότερες από 500 επιχειρησιακές πυρηνικές κεφαλές, με περίπου 350 να είναι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι (ICBM).
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η Κίνα θα μπορούσε να ξεπεράσει τις 1.000 κεφαλές μέχρι το 2030.
Μια νέα εποχή πυρηνικού κινδύνου
Ενώ ο συνολικός αριθμός πυρηνικών κεφαλών παγκοσμίως έχει μειωθεί καθώς αποσυναρμολογούνται τα όπλα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, υπάρχει μια ανησυχητική τάση αύξησης των επιχειρησιακών πυρηνικών οπλοστασίων κάθε χρόνο.
Καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται και το πλαίσιο για τον έλεγχο των εξοπλισμών γίνεται πιο αβέβαιο, ο κίνδυνος κλιμάκωσης -τόσο πυρηνικής όσο και συμβατικής- παραμένει ανησυχητικά υψηλός.
Η ελπίδα για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες προκλήσεις σε αυτό το ταχέως μεταβαλλόμενο τοπίο.
Η ασάφεια των ορίων μεταξύ συμβατικού και πυρηνικού πολέμου, η επέκταση των πυρηνικών οπλοστασίων και η πιθανή επανάληψη των πυρηνικών δοκιμών συμβάλλουν σε έναν πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο κόσμο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών