Η φράση Βαθύ Κράτος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην τουρκική πολιτική σκηνή στη δεκαετία του ‘90 και περιέγραφε μια πολύ συγκεκριμένη κατάσταση στην Τουρκία
Η έκφραση «βαθύ κράτος» χρησιμοποιείται σήμερα ολοένα και πιο συχνά στην πολιτική σφαίρα και σταδιακά μεταβαίνει από τη δημοσιογραφία στην γενικά αποδεκτή πολιτική γλώσσα.
Σε ανάλυση του στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti, o Ρώσος πολιτικός φιλόσοφος και αναλυτής Alexander Dugin υποστηρίζει ότι πρόκειται για έναν όρο «θολό», τον οποίο ο καθένας τον αντιλαμβάνεται διαφορετικά.
Όπως λέει ο Dugin, είναι πολύ σημαντικό «να εντοπίσουμε το πότε και που χρησιμοποιήθηκε αυτή η έννοια».
Στην Τουρκία τη δεκαετία του ‘90
Σύμφωνα με τον Dugin, αυτή η φράση εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην τουρκική πολιτική στη δεκαετία του ‘90 και περιέγραφε μια πολύ συγκεκριμένη κατάσταση στην Τουρκία.
Στα τουρκικά, το «βαθύ κράτος» είναι «derin devlet».
Αυτό είναι σημαντικό, καθώς όλες οι επόμενες εφαρμογές αυτής της έννοιας συνδέονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την αρχική έννοια του τύπου, ο οποίος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Τουρκία.
Στην Τουρκία, ξεκινώντας από τον Kemal Ataturk, προέκυψε ένα εντελώς σαφές πολιτικό και ιδεολογικό κίνημα - ο κεμαλισμός.
Κεμαλισμός
Στο επίκεντρο του κεμαλισμού βρίσκεται η λατρεία του ίδιου του Kemal Ataturk (κυριολεκτικά «Πατέρας των Τούρκων»), η αυστηρή εκκοσμίκευση (άρνηση να δοθεί στον θρησκευτικό παράγοντα όχι μόνο πολιτικός, αλλά και κοινωνικός χαρακτήρας), ο εθνικισμός (συμπεριλαμβανομένης της έμφασης στην κυριαρχία και ενότητα όλων των πολιτών της πολυεθνικής Τουρκίας), o μοντερνισμός, o ευρωπαϊσμός και o προοδευτισμός.
Ο κεμαλισμός ήταν από πολλές απόψεις μια άμεση αντίθεση στην κοσμοθεωρία και στον πολιτισμό που κυριαρχούσε στη θρησκευτική και παραδοσιακή Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Από την ίδια τη δημιουργία της Τουρκίας, ο κεμαλισμός ήταν και παραμένει από πολλές απόψεις ο κυρίαρχος κώδικας της σύγχρονης τουρκικής πολιτικής.
Με βάση αυτές τις ιδέες ιδρύθηκε το τουρκικό εθνικό κράτος στα ερείπια της αυτοκρατορίας.
Πολιτικοί κληρονόμοι
Ο κεμαλισμός κυριάρχησε ανοιχτά κατά τη διάρκεια της ...βασιλείας του ίδιου του Kemal.
Και μετά αυτή η σκυτάλη πέρασε στους πολιτικούς του κληρονόμους.
Η ιδεολογία του κεμαλισμού περιλάμβανε ευρωπαϊκού τύπου κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Ταυτόχρονα όμως, η πραγματική εξουσία συγκεντρώθηκε στα χέρια της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας - κυρίως του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (NSC).
Μετά τον θάνατο του Ataturk, η στρατιωτική ελίτ ήταν αυτή που έγινε θεματοφύλακας της ιδεολογικής ορθοδοξίας του κεμαλισμού.
Στην πραγματικότητα, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας της Τουρκίας ιδρύθηκε το 1960 μετά από πραξικόπημα.
Ο ρόλος της αυξήθηκε σημαντικά μετά από ένα άλλο πραξικόπημα το 1980.
Συνυφασμένος με τον στρατιωτικό Τεκτονισμό
Να σημειωθεί ότι πολλά ανώτερα κλιμάκια του τουρκικού στρατού και των υπηρεσιών πληροφοριών είναι μέλη μασονικών στοών.
Έτσι, ο κεμαλισμός ήταν στενά συνυφασμένος με τον στρατιωτικό Τεκτονισμό.
Κάθε φορά που η τουρκική δημοκρατία απομακρυνόταν από τον κεμαλισμό, πηγαίνοντας είτε προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά, ο τουρκικός στρατός ανέτρεπε τα εκλογικά αποτελέσματα και άρχιζε την καταστολή.
Αλλά αξίζει να δοθεί προσοχή στο γεγονός ότι ο όρος «derin devlet» εμφανίζεται στην Τουρκία μόνο στη δεκαετία του '90 του 20ου αιώνα.
Ήταν εκείνη τη στιγμή που ξεκίνησε μια σημαντική ανάπτυξη του πολιτικού ισλαμισμού στην Τουρκία.
Η έλευση του Erdogan και η αμφισβήτηση
Και εδώ, για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας, γίνεται αισθητή η αντιπαράθεση μεταξύ της ιδεολογίας του βαθέως κράτους και της πολιτικής δημοκρατίας.
Επιπλέον, το πρόβλημα προέκυψε ακριβώς όταν οι ισλαμιστές του Necmettin Erdogan και ο οπαδός και διάδοχός του Rejep Tayip Erdogan, στην πραγματικότητα, κατευθύνθηκαν προς μια εναλλακτική πολιτική ιδεολογία που αμφισβήτησε ευθέως τον κεμαλισμό.
Αυτό ίσχυε για τα πάντα: Ισλάμ αντί για εκκοσμίκευση, επαφές με την Ανατολή περισσότερο παρά με τη Δύση, μουσουλμανική αλληλεγγύη αντί για τουρκικό εθνικισμό.
Γενικά σαλαφισμός και νεοοθωμανισμός αντί κεμαλισμός.
Αυτό περιλάμβανε επίσης αντιμασονική ρητορική.
Αντί για μασονικές μυστικές εταιρείες, η κοσμική στρατιωτική ελίτ βασιζόταν σε παραδοσιακά τάγματα των Σούφι και σε μετριοπαθείς ισλαμικές οργανώσεις δικτύων, όπως ο Νουρσισμός του Fethullah Gulen.
Υπεράνω όλων
Εδώ εμφανίστηκε η ιδέα του βαθέως κράτους (derin devlet) ως περιγραφική εικόνα του στρατιωτικοπολιτικού κεμαλικού πυρήνα της Τουρκίας, ο οποίος θεώρησε ότι ήταν υπεράνω της πολιτικής δημοκρατίας και, με δική του απόφαση, ακύρωσε τα αποτελέσματα των εκλογών, συνέλαβε πολιτικά και θρησκευτικά πρόσωπα, δηλαδή τέθηκε πάνω από τις νόμιμες διαδικασίες της πολιτικής ευρωπαϊκού τύπου.
Η εκλογική δημοκρατία λειτουργούσε μόνο όταν αντιστοιχούσε στην πολιτική των στρατιωτικών κεμαλικών.
Ένα κόμμα, όπως στην περίπτωση των ισλαμιστών, που βασίζονταν σε μια εντελώς διαφορετική ιδεολογία που θύμιζε περισσότερο οθωμανισμό παρά κεμαλισμό, ακόμη κι αν κέρδιζε τις εκλογές και ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης, θα μπορούσε να διαλυθεί χωρίς καμία εξήγηση.
Επιπλέον, σε τέτοιες περιπτώσεις, η «αναστολή της δημοκρατίας» δεν είχε αυστηρή συνταγματική βάση - οι μη εκλεγμένοι στρατιωτικοί ενεργούσαν από «επαναστατική σκοπιμότητα» για να σώσουν την κεμαλική Τουρκία.
Πραγματικός πόλεμος
Αργότερα, ο Erdogan ξεκίνησε έναν πραγματικό πόλεμο με το βαθύ κράτος της Τουρκίας, που κορυφώθηκε με την υπόθεση Ergenekon, που ξεκίνησε το 2007, όταν (με το αδύναμο πρόσχημα της προετοιμασίας για πραξικόπημα) συνελήφθη σχεδόν ολόκληρη η στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας.
Ωστόσο, ο Erdogan αργότερα έπεσε σε διαμάχη με τον πρώην συνεργάτη του Gulen, ο οποίος ήταν βαθιά ενσωματωμένος στις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, και επανέφερε πολλά μέλη του βαθέως κράτους στην ιδιότητά τους, συνάπτοντας μια ρεαλιστική συμμαχία μαζί τους - κυρίως στην κοινή βάση του τουρκικού εθνικισμού.
Η συζήτηση για την κοσμικότητα αμβλύνθηκε και αναβλήθηκε.
Τότε - και ειδικά μετά την αποτυχημένη προσπάθεια των Γκιουλενιστών να ανατρέψουν τον Erdogan το 2016 - ο ίδιος ο Erdogan άρχισε να αποκαλείται «πράσινος κεμαλιστής».
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της σκληρής αντιπαράθεσης με τον Erdogan, οι θέσεις του βαθέως κράτους στην Τουρκία αποδυναμώθηκαν σημαντικά και η ιδεολογία του κεμαλισμού… θόλωσε (αν και παρέμεινε).
Πότε έχει νόημα το Βαθύ Κράτος
Από αυτή την πλοκή της πολιτικής ιστορίας της σύγχρονης Τουρκίας μπορούν να εξαχθούν ορισμένα γενικά συμπεράσματα.
Έτσι, ένα Βαθύ Κράτος μπορεί να υπάρχει και έχει νόημα όπου:
• υπάρχει δημοκρατικό εκλογικό σύστημα
• όταν πάνω από αυτό το σύστημα υπάρχει μια μη εκλεγμένη στρατιωτική-πολιτική εξουσία, συγκολλημένη από μια πολύ συγκεκριμένη ιδεολογία (ανεξάρτητη από τη νίκη του ενός ή του άλλου κόμματος).
• υπάρχει μια μυστική κοινωνία (για παράδειγμα, μασονικού τύπου), που ενώνει τη στρατιωτικοπολιτική ελίτ.
Και το βαθύ κράτος γίνεται γνωστό όταν αρχίζουν προφανείς αντιφάσεις μεταξύ των τυπικών κανόνων της δημοκρατίας και της εξουσίας αυτής της ελίτ (αλλιώς η ίδια η ύπαρξη του βαθέως κράτους δεν είναι προφανής).
Δυνατό μόνο σε μια φιλελεύθερη Δημοκρατία
Ένα βαθύ κράτος είναι δυνατό μόνο σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία.
Όταν έχουμε να κάνουμε με απροκάλυπτα ολοκληρωτικά πολιτικά συστήματα - όπως στην περίπτωση του φασισμού ή του κομμουνισμού - δεν υπάρχει ανάγκη για ένα βαθύ κράτος.
Εδώ, μια αυστηρά ιδεολογοποιημένη ομάδα αναγνωρίζεται ανοιχτά ως η ανώτατη αρχή, η οποία τοποθετεί τον εαυτό της πάνω από επίσημους νόμους.
Ο μονοκομματικός κανόνας υπογραμμίζει αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης - και δεν αναμένεται ιδεολογική ή πολιτική αντιπολίτευση.
Και μόνο σε δημοκρατικές κοινωνίες, όπου δήθεν δεν θα έπρεπε να υπάρχει κυρίαρχη ιδεολογία, το βαθύ κράτος εμφανίζεται ως φαινόμενο «κρυφού ολοκληρωτισμού», όχι μόνο που δεν απορρίπτει τη δημοκρατία και το πολυκομματικό σύστημα γενικότερα, αλλά τη διαχειρίζεται, τη χειραγωγεί με διακριτική ευχέρεια.
Οι κομμουνιστές και οι φασίστες αναγνωρίζουν ανοιχτά την ανάγκη για μια κυρίαρχη ιδεολογία, και αυτό κάνει την πολιτική-ιδεολογική τους εξουσία άμεση και φανερή.
Οι φιλελεύθεροι αρνούνται την ιδεολογία, αλλά την έχουν.
Η αποκάλυψη
«Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζουν τις πολιτικές διαδικασίες που βασίζονται στον φιλελευθερισμό ως δόγμα, αλλά μόνο σιωπηρά.
Ο φιλελευθερισμός αποκαλύπτει τον ανοιχτά ολοκληρωτικό και ιδεολογικό του χαρακτήρα μόνο όταν υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ του και των δημοκρατικών πολιτικών διαδικασιών στην κοινωνία.
Φιλελευθερισμός και δημοκρατία δεν είναι το ίδιο πράγμα, αφού η δημοκρατία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μην είναι καθόλου φιλελεύθερη.
Στην Τουρκία, όπου δανείστηκε την φιλελεύθερη δημοκρατία από τη Δύση και δεν ταίριαζε καλά στην πολιτική και κοινωνική ψυχολογία της κοινωνίας, το βαθύ κράτος ανακαλύφθηκε εύκολα και πήρε το όνομά του.
Σε άλλα δημοκρατικά συστήματα, η παρουσία αυτής της ολοκληρωτικής-ιδεολογικής εξουσίας, παράνομης και τυπικά «ανύπαρκτης», έγινε αισθητή αργότερα.
Αλλά το τουρκικό παράδειγμα έχει μεγάλη σημασία για αυτό το ίδιο το φαινόμενο, καθώς σε αυτό είναι όλα κρυστάλλινα - με μια ματιά» καταλήγει στην ανάλυση του ο Dugin.
www.bankingnews.gr
Σε ανάλυση του στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti, o Ρώσος πολιτικός φιλόσοφος και αναλυτής Alexander Dugin υποστηρίζει ότι πρόκειται για έναν όρο «θολό», τον οποίο ο καθένας τον αντιλαμβάνεται διαφορετικά.
Όπως λέει ο Dugin, είναι πολύ σημαντικό «να εντοπίσουμε το πότε και που χρησιμοποιήθηκε αυτή η έννοια».
Στην Τουρκία τη δεκαετία του ‘90
Σύμφωνα με τον Dugin, αυτή η φράση εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην τουρκική πολιτική στη δεκαετία του ‘90 και περιέγραφε μια πολύ συγκεκριμένη κατάσταση στην Τουρκία.
Στα τουρκικά, το «βαθύ κράτος» είναι «derin devlet».
Αυτό είναι σημαντικό, καθώς όλες οι επόμενες εφαρμογές αυτής της έννοιας συνδέονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την αρχική έννοια του τύπου, ο οποίος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Τουρκία.
Στην Τουρκία, ξεκινώντας από τον Kemal Ataturk, προέκυψε ένα εντελώς σαφές πολιτικό και ιδεολογικό κίνημα - ο κεμαλισμός.
Κεμαλισμός
Στο επίκεντρο του κεμαλισμού βρίσκεται η λατρεία του ίδιου του Kemal Ataturk (κυριολεκτικά «Πατέρας των Τούρκων»), η αυστηρή εκκοσμίκευση (άρνηση να δοθεί στον θρησκευτικό παράγοντα όχι μόνο πολιτικός, αλλά και κοινωνικός χαρακτήρας), ο εθνικισμός (συμπεριλαμβανομένης της έμφασης στην κυριαρχία και ενότητα όλων των πολιτών της πολυεθνικής Τουρκίας), o μοντερνισμός, o ευρωπαϊσμός και o προοδευτισμός.
Ο κεμαλισμός ήταν από πολλές απόψεις μια άμεση αντίθεση στην κοσμοθεωρία και στον πολιτισμό που κυριαρχούσε στη θρησκευτική και παραδοσιακή Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Από την ίδια τη δημιουργία της Τουρκίας, ο κεμαλισμός ήταν και παραμένει από πολλές απόψεις ο κυρίαρχος κώδικας της σύγχρονης τουρκικής πολιτικής.
Με βάση αυτές τις ιδέες ιδρύθηκε το τουρκικό εθνικό κράτος στα ερείπια της αυτοκρατορίας.
Πολιτικοί κληρονόμοι
Ο κεμαλισμός κυριάρχησε ανοιχτά κατά τη διάρκεια της ...βασιλείας του ίδιου του Kemal.
Και μετά αυτή η σκυτάλη πέρασε στους πολιτικούς του κληρονόμους.
Η ιδεολογία του κεμαλισμού περιλάμβανε ευρωπαϊκού τύπου κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Ταυτόχρονα όμως, η πραγματική εξουσία συγκεντρώθηκε στα χέρια της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας - κυρίως του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (NSC).
Μετά τον θάνατο του Ataturk, η στρατιωτική ελίτ ήταν αυτή που έγινε θεματοφύλακας της ιδεολογικής ορθοδοξίας του κεμαλισμού.
Στην πραγματικότητα, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας της Τουρκίας ιδρύθηκε το 1960 μετά από πραξικόπημα.
Ο ρόλος της αυξήθηκε σημαντικά μετά από ένα άλλο πραξικόπημα το 1980.
Συνυφασμένος με τον στρατιωτικό Τεκτονισμό
Να σημειωθεί ότι πολλά ανώτερα κλιμάκια του τουρκικού στρατού και των υπηρεσιών πληροφοριών είναι μέλη μασονικών στοών.
Έτσι, ο κεμαλισμός ήταν στενά συνυφασμένος με τον στρατιωτικό Τεκτονισμό.
Κάθε φορά που η τουρκική δημοκρατία απομακρυνόταν από τον κεμαλισμό, πηγαίνοντας είτε προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά, ο τουρκικός στρατός ανέτρεπε τα εκλογικά αποτελέσματα και άρχιζε την καταστολή.
Αλλά αξίζει να δοθεί προσοχή στο γεγονός ότι ο όρος «derin devlet» εμφανίζεται στην Τουρκία μόνο στη δεκαετία του '90 του 20ου αιώνα.
Ήταν εκείνη τη στιγμή που ξεκίνησε μια σημαντική ανάπτυξη του πολιτικού ισλαμισμού στην Τουρκία.
Η έλευση του Erdogan και η αμφισβήτηση
Και εδώ, για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας, γίνεται αισθητή η αντιπαράθεση μεταξύ της ιδεολογίας του βαθέως κράτους και της πολιτικής δημοκρατίας.
Επιπλέον, το πρόβλημα προέκυψε ακριβώς όταν οι ισλαμιστές του Necmettin Erdogan και ο οπαδός και διάδοχός του Rejep Tayip Erdogan, στην πραγματικότητα, κατευθύνθηκαν προς μια εναλλακτική πολιτική ιδεολογία που αμφισβήτησε ευθέως τον κεμαλισμό.
Αυτό ίσχυε για τα πάντα: Ισλάμ αντί για εκκοσμίκευση, επαφές με την Ανατολή περισσότερο παρά με τη Δύση, μουσουλμανική αλληλεγγύη αντί για τουρκικό εθνικισμό.
Γενικά σαλαφισμός και νεοοθωμανισμός αντί κεμαλισμός.
Αυτό περιλάμβανε επίσης αντιμασονική ρητορική.
Αντί για μασονικές μυστικές εταιρείες, η κοσμική στρατιωτική ελίτ βασιζόταν σε παραδοσιακά τάγματα των Σούφι και σε μετριοπαθείς ισλαμικές οργανώσεις δικτύων, όπως ο Νουρσισμός του Fethullah Gulen.
Υπεράνω όλων
Εδώ εμφανίστηκε η ιδέα του βαθέως κράτους (derin devlet) ως περιγραφική εικόνα του στρατιωτικοπολιτικού κεμαλικού πυρήνα της Τουρκίας, ο οποίος θεώρησε ότι ήταν υπεράνω της πολιτικής δημοκρατίας και, με δική του απόφαση, ακύρωσε τα αποτελέσματα των εκλογών, συνέλαβε πολιτικά και θρησκευτικά πρόσωπα, δηλαδή τέθηκε πάνω από τις νόμιμες διαδικασίες της πολιτικής ευρωπαϊκού τύπου.
Η εκλογική δημοκρατία λειτουργούσε μόνο όταν αντιστοιχούσε στην πολιτική των στρατιωτικών κεμαλικών.
Ένα κόμμα, όπως στην περίπτωση των ισλαμιστών, που βασίζονταν σε μια εντελώς διαφορετική ιδεολογία που θύμιζε περισσότερο οθωμανισμό παρά κεμαλισμό, ακόμη κι αν κέρδιζε τις εκλογές και ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης, θα μπορούσε να διαλυθεί χωρίς καμία εξήγηση.
Επιπλέον, σε τέτοιες περιπτώσεις, η «αναστολή της δημοκρατίας» δεν είχε αυστηρή συνταγματική βάση - οι μη εκλεγμένοι στρατιωτικοί ενεργούσαν από «επαναστατική σκοπιμότητα» για να σώσουν την κεμαλική Τουρκία.
Πραγματικός πόλεμος
Αργότερα, ο Erdogan ξεκίνησε έναν πραγματικό πόλεμο με το βαθύ κράτος της Τουρκίας, που κορυφώθηκε με την υπόθεση Ergenekon, που ξεκίνησε το 2007, όταν (με το αδύναμο πρόσχημα της προετοιμασίας για πραξικόπημα) συνελήφθη σχεδόν ολόκληρη η στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας.
Ωστόσο, ο Erdogan αργότερα έπεσε σε διαμάχη με τον πρώην συνεργάτη του Gulen, ο οποίος ήταν βαθιά ενσωματωμένος στις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, και επανέφερε πολλά μέλη του βαθέως κράτους στην ιδιότητά τους, συνάπτοντας μια ρεαλιστική συμμαχία μαζί τους - κυρίως στην κοινή βάση του τουρκικού εθνικισμού.
Η συζήτηση για την κοσμικότητα αμβλύνθηκε και αναβλήθηκε.
Τότε - και ειδικά μετά την αποτυχημένη προσπάθεια των Γκιουλενιστών να ανατρέψουν τον Erdogan το 2016 - ο ίδιος ο Erdogan άρχισε να αποκαλείται «πράσινος κεμαλιστής».
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της σκληρής αντιπαράθεσης με τον Erdogan, οι θέσεις του βαθέως κράτους στην Τουρκία αποδυναμώθηκαν σημαντικά και η ιδεολογία του κεμαλισμού… θόλωσε (αν και παρέμεινε).
Πότε έχει νόημα το Βαθύ Κράτος
Από αυτή την πλοκή της πολιτικής ιστορίας της σύγχρονης Τουρκίας μπορούν να εξαχθούν ορισμένα γενικά συμπεράσματα.
Έτσι, ένα Βαθύ Κράτος μπορεί να υπάρχει και έχει νόημα όπου:
• υπάρχει δημοκρατικό εκλογικό σύστημα
• όταν πάνω από αυτό το σύστημα υπάρχει μια μη εκλεγμένη στρατιωτική-πολιτική εξουσία, συγκολλημένη από μια πολύ συγκεκριμένη ιδεολογία (ανεξάρτητη από τη νίκη του ενός ή του άλλου κόμματος).
• υπάρχει μια μυστική κοινωνία (για παράδειγμα, μασονικού τύπου), που ενώνει τη στρατιωτικοπολιτική ελίτ.
Και το βαθύ κράτος γίνεται γνωστό όταν αρχίζουν προφανείς αντιφάσεις μεταξύ των τυπικών κανόνων της δημοκρατίας και της εξουσίας αυτής της ελίτ (αλλιώς η ίδια η ύπαρξη του βαθέως κράτους δεν είναι προφανής).
Δυνατό μόνο σε μια φιλελεύθερη Δημοκρατία
Ένα βαθύ κράτος είναι δυνατό μόνο σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία.
Όταν έχουμε να κάνουμε με απροκάλυπτα ολοκληρωτικά πολιτικά συστήματα - όπως στην περίπτωση του φασισμού ή του κομμουνισμού - δεν υπάρχει ανάγκη για ένα βαθύ κράτος.
Εδώ, μια αυστηρά ιδεολογοποιημένη ομάδα αναγνωρίζεται ανοιχτά ως η ανώτατη αρχή, η οποία τοποθετεί τον εαυτό της πάνω από επίσημους νόμους.
Ο μονοκομματικός κανόνας υπογραμμίζει αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης - και δεν αναμένεται ιδεολογική ή πολιτική αντιπολίτευση.
Και μόνο σε δημοκρατικές κοινωνίες, όπου δήθεν δεν θα έπρεπε να υπάρχει κυρίαρχη ιδεολογία, το βαθύ κράτος εμφανίζεται ως φαινόμενο «κρυφού ολοκληρωτισμού», όχι μόνο που δεν απορρίπτει τη δημοκρατία και το πολυκομματικό σύστημα γενικότερα, αλλά τη διαχειρίζεται, τη χειραγωγεί με διακριτική ευχέρεια.
Οι κομμουνιστές και οι φασίστες αναγνωρίζουν ανοιχτά την ανάγκη για μια κυρίαρχη ιδεολογία, και αυτό κάνει την πολιτική-ιδεολογική τους εξουσία άμεση και φανερή.
Οι φιλελεύθεροι αρνούνται την ιδεολογία, αλλά την έχουν.
Η αποκάλυψη
«Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζουν τις πολιτικές διαδικασίες που βασίζονται στον φιλελευθερισμό ως δόγμα, αλλά μόνο σιωπηρά.
Ο φιλελευθερισμός αποκαλύπτει τον ανοιχτά ολοκληρωτικό και ιδεολογικό του χαρακτήρα μόνο όταν υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ του και των δημοκρατικών πολιτικών διαδικασιών στην κοινωνία.
Φιλελευθερισμός και δημοκρατία δεν είναι το ίδιο πράγμα, αφού η δημοκρατία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μην είναι καθόλου φιλελεύθερη.
Στην Τουρκία, όπου δανείστηκε την φιλελεύθερη δημοκρατία από τη Δύση και δεν ταίριαζε καλά στην πολιτική και κοινωνική ψυχολογία της κοινωνίας, το βαθύ κράτος ανακαλύφθηκε εύκολα και πήρε το όνομά του.
Σε άλλα δημοκρατικά συστήματα, η παρουσία αυτής της ολοκληρωτικής-ιδεολογικής εξουσίας, παράνομης και τυπικά «ανύπαρκτης», έγινε αισθητή αργότερα.
Αλλά το τουρκικό παράδειγμα έχει μεγάλη σημασία για αυτό το ίδιο το φαινόμενο, καθώς σε αυτό είναι όλα κρυστάλλινα - με μια ματιά» καταλήγει στην ανάλυση του ο Dugin.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών