Ζοφερός ο αξιωματούχος της ΕΚΤ…
Ζοφερός ήταν ο αξιωματούχος της ΕΚΤ, Οllie Rehn, για τις οικονομικές προοπτικές του συνόλου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιλώντας πρόσφατα στο Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου του Ινστιτούτου CFA, στην Ουάσιγκτον…
Ειδικότερα, όπως επισήμανε, «ας ξεκινήσω με μια σύντομη αναδρομή στο ταξίδι μας για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα: από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, έχουμε πιο ξεκάθαρη κατανόηση των συστημικών ευπαθειών στο χρηματοοικονομικό μας σύστημα.
Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν υπογραμμίσει τη σημασία της χρηματοοικονομικής σταθερότητας ως θεμέλιο της αποτελεσματικής λειτουργίας των κεντρικών τραπεζών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο σε αυτόν τον τομέα.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα ενισχυμένα ρυθμιστικά και εποπτικά πλαίσια, από τις αυξημένες κεφαλαιακές απαιτήσεις έως τις προηγμένες μακροπροληπτικές πολιτικές και τη τραπεζική ένωση, έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στην προστασία του χρηματοοικονομικού συστήματος από πρόσφατα παγκόσμια σοκ.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ESRB) έχει συμβάλει σημαντικά σε αυτές τις προσπάθειες και αποτελεί ουσιαστικό μέρος της μακροπροληπτικής αρχιτεκτονικής στην ΕΕ.
Ωστόσο, οι αναδυόμενες προκλήσεις, ιδιαίτερα από τον μη τραπεζικό τομέα και τους κυβερνοκινδύνους, μας υπενθυμίζουν πόσο σημαντική είναι η συνεχής επαγρύπνηση.
Κοιτάζοντας μπροστά, η ολοκλήρωση των κανονιστικών μεταρρυθμίσεων Βασιλεία III –που ορισμένοι αποκαλούν «το τέλος του παιχνιδιού της Βασιλείας»– παραμένει κρίσιμη.
Το πλαίσιο Βασιλεία III, με τα αυστηρά πρότυπα κεφαλαίου και ρευστότητας, αντιμετωπίζει βασικές ευπάθειες διασφαλίζοντας ότι οι τράπεζες διατηρούν επαρκή αποθέματα για να αντέξουν χρηματοοικονομικές διαταραχές.
Ακόμη και καθώς εξελίσσονται συζητήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τη νέα κυβέρνηση να επανεξετάζει τις ρυθμιστικές προτεραιότητες, είναι ουσιαστικό να θυμόμαστε ότι η ισχυρή εφαρμογή του Βασιλεία III αποτελεί θεμέλιο για τη μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική σταθερότητα».
Βασικοί κίνδυνοι στο χρηματοοικονομικό σύστημα της ΕΕ
Σύμφωνα με τον Olli Rehn, «Παρά τις προκλήσεις στο μακροοικονομικό περιβάλλον τα τελευταία χρόνια, το χρηματοοικονομικό σύστημα της ΕΕ έχει παραμείνει ανθεκτικό.
Ωστόσο, στην τελευταία μας αξιολόγηση κινδύνου, εντοπίσαμε τρεις βασικούς κινδύνους για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα του συστήματος της ΕΕ. Αυτοί αφορούν:
• Το μακροοικονομικό περιβάλλον και την πιθανή πίεση στους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα.
• Τρωτά σημεία στις χρηματοπιστωτικές αγορές που μπορεί να οδηγήσουν σε ακατάστατες διορθώσεις.
• Την επιδείνωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και τους επακόλουθους κινδύνους χρηματοδότησης στον τραπεζικό τομέα».
Όπως επισημαίνεται, συνολικά, οι κίνδυνοι για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην ΕΕ έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες εν μέσω υψηλής πολιτικής αβεβαιότητας και έντονων γεωπολιτικών εντάσεων.
Αυτό αντικατοπτρίζεται στην εμφάνιση αρκετών πιθανών ακραίων κινδύνων, μεταξύ των οποίων είναι: οι νέοι σημαντικοί περιορισμοί στο εμπόριο, η κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία ή τη τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Επίσης, η ΕΕ έχει να αντιμετωπίσει αυξανόμενο αριθμό κυβερνοεπιθέσεων και ενεργειών υβριδικού πολέμου.
Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να εντείνουν τους μακροοικονομικούς, πιστωτικούς και αγοραστικούς κινδύνους και να κάνουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές και τις τιμές των εμπορευμάτων πιο ευμετάβλητες.
Ο πρώτος κίνδυνος χρηματοοικονομικής σταθερότητας σχετίζεται με ένα αδύναμο μακροοικονομικό περιβάλλον και την πιθανή πίεση στους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος μέχρι στιγμής έχει δείξει ανθεκτικότητα.
Παρόλο που οι οικονομικές προοπτικές βελτιώνονται αργά, υπάρχουν δύο ιδιαίτερα ζητήματα που προκαλούν ανησυχία για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της ΕΕ: ο γεωοικονομικός κατακερματισμός και η χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας.
Τα τελευταία χρόνια, οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και τις στρατηγικές επιδιώξεις της Κίνας.
Η αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων συμβάλλει σε ένα ολοένα και πιο αβέβαιο και ασταθές παγκόσμιο περιβάλλον, έχοντας σημαντικές επιπτώσεις για την Ευρώπη.
Συνολικά, η έκθεση των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών της ευρωζώνης σε χώρες υψηλού κινδύνου είναι χαμηλή, οπότε οι άμεσοι κίνδυνοι στον τραπεζικό τομέα είναι περιορισμένοι.
Το 2024, η Ρωσία, η Κίνα και η Μέση Ανατολή αντιπροσωπεύουν συνολικά μόνο περίπου 5% των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών της ευρωζώνης.
Οι τράπεζες στην ευρωζώνη έχουν επίσης αντιδράσει γρήγορα στους αυξημένους κινδύνους ανά χώρα.
Αυτό φαίνεται στη μηνιαία εξέλιξη του χαρτοφυλακίου δανείων σε ξένες επιχειρήσεις, όπως μπορείτε να δείτε στο γράφημα στα αριστερά.
«Μας ανησυχούν περισσότερο οι έμμεσες μακροοικονομικές επιπτώσεις μέσω εμπορικών πολέμων, προστατευτισμού και γεωοικονομικού κατακερματισμού.
Η γεωπολιτική διαμορφώνει το οικονομικό περιβάλλον λειτουργίας και πιθανότατα θα έχει επιπτώσεις μακροπρόθεσμα» σημειώνει ο Rehn.
Αυτό οδηγεί σε σημαντική επιβράδυνση της παραγωγικότητας, που αποτελεί την "Αχίλλειο πτέρνα" της Ευρώπης.
Το διαρκές χάσμα παραγωγικότητας της ΕΕ σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει διευρυνθεί τα τελευταία χρόνια.
Η ανάγκη της Ευρώπης να επιδιώξει ισχυρότερη αύξηση της παραγωγικότητας σε όλα τα μέτωπα αποτελεί βασική πρόκληση, όπως επισημαίνεται στην πρόσφατη έκθεση του πρώην Προέδρου της ΕΚΤ, Mario Draghi.
Στην επιδίωξη της παραγωγικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης, η Ευρώπη θα πρέπει να υποστηρίξει την καλύτερη διάδοση νέων τεχνολογιών, να βελτιώσει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και να καταργήσει τα υπάρχοντα εμπόδια στις διασυνοριακές υπηρεσίες.
Ωστόσο, όταν μιλάμε για δράσεις για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης, αυτό αναπόφευκτα σημαίνει και την ανάληψη περισσότερων κινδύνων.
Είναι σημαντικό σε αυτές τις συζητήσεις να μην θεωρούμε τη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος δεδομένη.
Όταν οι αναμνήσεις των κρίσεων εξασθενούν και το χρηματοοικονομικό σύστημα παραμένει σταθερό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, οι συζητήσεις για απορρύθμιση τείνουν να ενισχύονται – όπως συμβαίνει τώρα.
Αλλά η επιλογή της οδού της απορρύθμισης θα ήταν πολύ βραχυπρόθεσμη από την άποψη της χρηματοοικονομικής σταθερότητας» προσθέτει ο κεντρικός τραπεζίτης.
Κίνδυνοι
Ο δεύτερος κίνδυνος που εντoπίζει ο Olli Rehn αφορά τις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπου η όρεξη για ανάληψη κινδύνων ήταν ασυνήθιστα ισχυρή, ειδικά στο πλαίσιο της υψηλής μακροοικονομικής αβεβαιότητας.
Η απότομη, αν και βραχύβια, διόρθωση της αγοράς στις αρχές Αυγούστου έδειξε πόσο ευαίσθητη είναι αγορές σε πιθανά σοκ, και ενδέχεται να ακολουθήσουν περαιτέρω διορθώσεις.
Στην ΕΕ, η προώθηση της ένωσης αποταμιεύσεων και επενδύσεων – ή ένωσης κεφαλαιαγορών – έχει αποκτήσει νέα ώθηση τον τελευταίο χρόνο.
«Πιστεύω ότι μια καλύτερα λειτουργούσα και πιο ενοποιημένη ευρωπαϊκή κεφαλαιαγορά θα προωθούσε την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και τη διανομή κινδύνων.
Θα μείωνε επίσης τον τραπεζοκεντρικό χαρακτήρα του χρηματοοικονομικού συστήματος της ΕΕ και τις συνακόλουθες ευπάθειες» σημειώνει ο Φινλανδός και προσθέτει: «Παράλληλα, πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι κίνδυνοι στον τομέα μη τραπεζικών δραστηριοτήτων τυγχάνουν αποτελεσματικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένου και του συστημικού επιπέδου.
Φέτος υπήρξε έντονη συζήτηση στην ΕΕ σχετικά με την ανάγκη επέκτασης των μακροπροληπτικών εργαλείων πέρα από τον τραπεζικό τομέα, ειδικά στον τομέα των επενδυτικών ταμείων.
Αυτό υποκινείται από τη σημαντική ανάπτυξη του τομέα επενδυτικών ταμείων. Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε σωστά τις διασυνδέσεις και τις δυναμικές μεταξύ τραπεζών και μη τραπεζικών φορέων».
Τράπεζες
Σε ό,τι αφορά τον τραπεζικό κλάδο, ο Olli Rehn εκτιμά πως «Τέλος, ο τρίτος εντοπισμένος κίνδυνος αφορά τον τραπεζικό τομέα.
Ευπάθειες στον τραπεζικό τομέα θα μπορούσαν να προκύψουν, ειδικά αν οι δύο πρώτοι κίνδυνοι υλοποιηθούν.
Μέχρι στιγμής, ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ έχει παραμείνει σταθερός και ανθεκτικός, τουλάχιστον εν μέρει λόγω των ισχυόντων χρηματοοικονομικών κανονισμών καθώς και των μικρο- και μακροπροληπτικών πολιτικών.
Η κερδοφορία έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ οι κεφαλαιακοί δείκτες των τραπεζών της ευρωζώνης έχουν περίπου διπλασιαστεί από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.
Ωστόσο, αν και η υψηλότερη κεφαλαιοποίηση των τραπεζών προστατεύει από παραδοσιακούς κινδύνους, νέοι κίνδυνοι δημιουργούν νέες ανησυχίες.
Η ψηφιοποίηση έχει οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση κόστους για τις τράπεζες, καθώς οι πελάτες μπορούν να διεκπεραιώνουν πολλές από τις τραπεζικές τους συναλλαγές από το σπίτι μέσω υπολογιστών.
Ταυτόχρονα, όπως μάθαμε με δύσκολο τρόπο από τη φυγή καταθέσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες λίγο περισσότερο από έναν χρόνο πριν, η αυξημένη ψηφιοποίηση μπορεί επίσης να κάνει τις τράπεζες πιο ευάλωτες.
Αργά ή γρήγορα, νέες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κβαντική υπολογιστική, θα φέρουν βαθιές αλλαγές στη λειτουργία και τις δομές των οικονομιών, της χρηματοοικονομικής δραστηριότητας και της κοινωνίας γενικότερα.
Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τη σημασία αυτών των τεχνολογιών και της χρήσης μεγάλων δεδομένων σε σχέση με τους συστημικούς κινδύνους.
«Οι ευπάθειες και οι κίνδυνοι από την κλιματική κρίση και τις κρίσεις της φύσης δεν μπορούν πλέον να κατηγοριοποιούνται ως μακροπρόθεσμα ζητήματα. Απαιτούν την άμεση προσοχή μας.
Η κυβερνοασφάλεια αποτελεί επίσης πρόκληση για τις τράπεζες, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις ανεβάζουν τους κυβερνοκινδύνους σε νέο επίπεδο και παρουσιάζουν υβριδικούς και φυσικούς κυβερνοκινδύνους.
Πρόσφατο παράδειγμα είναι η ζημιά στα καλώδια τηλεπικοινωνιών στη Βαλτική Θάλασσα.
Αυτοί οι παράγοντες πρέπει επίσης να ληφθούν σωστά υπόψη στην ανάλυση μας για τους συστημικούς κινδύνους. Έχει ήδη γίνει πολλή δουλειά, αλλά υπάρχει ακόμη μεγάλος χώρος για βελτίωση, ειδικά στα πιθανά μακροπροληπτικά εργαλεία σε αυτούς τους τομείς» καταλήγει ο Olli Rehn.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, όπως επισήμανε, «ας ξεκινήσω με μια σύντομη αναδρομή στο ταξίδι μας για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα: από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, έχουμε πιο ξεκάθαρη κατανόηση των συστημικών ευπαθειών στο χρηματοοικονομικό μας σύστημα.
Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν υπογραμμίσει τη σημασία της χρηματοοικονομικής σταθερότητας ως θεμέλιο της αποτελεσματικής λειτουργίας των κεντρικών τραπεζών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο σε αυτόν τον τομέα.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα ενισχυμένα ρυθμιστικά και εποπτικά πλαίσια, από τις αυξημένες κεφαλαιακές απαιτήσεις έως τις προηγμένες μακροπροληπτικές πολιτικές και τη τραπεζική ένωση, έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στην προστασία του χρηματοοικονομικού συστήματος από πρόσφατα παγκόσμια σοκ.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ESRB) έχει συμβάλει σημαντικά σε αυτές τις προσπάθειες και αποτελεί ουσιαστικό μέρος της μακροπροληπτικής αρχιτεκτονικής στην ΕΕ.
Ωστόσο, οι αναδυόμενες προκλήσεις, ιδιαίτερα από τον μη τραπεζικό τομέα και τους κυβερνοκινδύνους, μας υπενθυμίζουν πόσο σημαντική είναι η συνεχής επαγρύπνηση.
Κοιτάζοντας μπροστά, η ολοκλήρωση των κανονιστικών μεταρρυθμίσεων Βασιλεία III –που ορισμένοι αποκαλούν «το τέλος του παιχνιδιού της Βασιλείας»– παραμένει κρίσιμη.
Το πλαίσιο Βασιλεία III, με τα αυστηρά πρότυπα κεφαλαίου και ρευστότητας, αντιμετωπίζει βασικές ευπάθειες διασφαλίζοντας ότι οι τράπεζες διατηρούν επαρκή αποθέματα για να αντέξουν χρηματοοικονομικές διαταραχές.
Ακόμη και καθώς εξελίσσονται συζητήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τη νέα κυβέρνηση να επανεξετάζει τις ρυθμιστικές προτεραιότητες, είναι ουσιαστικό να θυμόμαστε ότι η ισχυρή εφαρμογή του Βασιλεία III αποτελεί θεμέλιο για τη μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική σταθερότητα».
Βασικοί κίνδυνοι στο χρηματοοικονομικό σύστημα της ΕΕ
Σύμφωνα με τον Olli Rehn, «Παρά τις προκλήσεις στο μακροοικονομικό περιβάλλον τα τελευταία χρόνια, το χρηματοοικονομικό σύστημα της ΕΕ έχει παραμείνει ανθεκτικό.
Ωστόσο, στην τελευταία μας αξιολόγηση κινδύνου, εντοπίσαμε τρεις βασικούς κινδύνους για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα του συστήματος της ΕΕ. Αυτοί αφορούν:
• Το μακροοικονομικό περιβάλλον και την πιθανή πίεση στους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα.
• Τρωτά σημεία στις χρηματοπιστωτικές αγορές που μπορεί να οδηγήσουν σε ακατάστατες διορθώσεις.
• Την επιδείνωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και τους επακόλουθους κινδύνους χρηματοδότησης στον τραπεζικό τομέα».
Όπως επισημαίνεται, συνολικά, οι κίνδυνοι για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην ΕΕ έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες εν μέσω υψηλής πολιτικής αβεβαιότητας και έντονων γεωπολιτικών εντάσεων.
Αυτό αντικατοπτρίζεται στην εμφάνιση αρκετών πιθανών ακραίων κινδύνων, μεταξύ των οποίων είναι: οι νέοι σημαντικοί περιορισμοί στο εμπόριο, η κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία ή τη τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Επίσης, η ΕΕ έχει να αντιμετωπίσει αυξανόμενο αριθμό κυβερνοεπιθέσεων και ενεργειών υβριδικού πολέμου.
Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να εντείνουν τους μακροοικονομικούς, πιστωτικούς και αγοραστικούς κινδύνους και να κάνουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές και τις τιμές των εμπορευμάτων πιο ευμετάβλητες.
Ο πρώτος κίνδυνος χρηματοοικονομικής σταθερότητας σχετίζεται με ένα αδύναμο μακροοικονομικό περιβάλλον και την πιθανή πίεση στους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος μέχρι στιγμής έχει δείξει ανθεκτικότητα.
Παρόλο που οι οικονομικές προοπτικές βελτιώνονται αργά, υπάρχουν δύο ιδιαίτερα ζητήματα που προκαλούν ανησυχία για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της ΕΕ: ο γεωοικονομικός κατακερματισμός και η χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας.
Τα τελευταία χρόνια, οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και τις στρατηγικές επιδιώξεις της Κίνας.
Η αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων συμβάλλει σε ένα ολοένα και πιο αβέβαιο και ασταθές παγκόσμιο περιβάλλον, έχοντας σημαντικές επιπτώσεις για την Ευρώπη.
Συνολικά, η έκθεση των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών της ευρωζώνης σε χώρες υψηλού κινδύνου είναι χαμηλή, οπότε οι άμεσοι κίνδυνοι στον τραπεζικό τομέα είναι περιορισμένοι.
Το 2024, η Ρωσία, η Κίνα και η Μέση Ανατολή αντιπροσωπεύουν συνολικά μόνο περίπου 5% των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών της ευρωζώνης.
Οι τράπεζες στην ευρωζώνη έχουν επίσης αντιδράσει γρήγορα στους αυξημένους κινδύνους ανά χώρα.
Αυτό φαίνεται στη μηνιαία εξέλιξη του χαρτοφυλακίου δανείων σε ξένες επιχειρήσεις, όπως μπορείτε να δείτε στο γράφημα στα αριστερά.
«Μας ανησυχούν περισσότερο οι έμμεσες μακροοικονομικές επιπτώσεις μέσω εμπορικών πολέμων, προστατευτισμού και γεωοικονομικού κατακερματισμού.
Η γεωπολιτική διαμορφώνει το οικονομικό περιβάλλον λειτουργίας και πιθανότατα θα έχει επιπτώσεις μακροπρόθεσμα» σημειώνει ο Rehn.
Αυτό οδηγεί σε σημαντική επιβράδυνση της παραγωγικότητας, που αποτελεί την "Αχίλλειο πτέρνα" της Ευρώπης.
Το διαρκές χάσμα παραγωγικότητας της ΕΕ σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει διευρυνθεί τα τελευταία χρόνια.
Η ανάγκη της Ευρώπης να επιδιώξει ισχυρότερη αύξηση της παραγωγικότητας σε όλα τα μέτωπα αποτελεί βασική πρόκληση, όπως επισημαίνεται στην πρόσφατη έκθεση του πρώην Προέδρου της ΕΚΤ, Mario Draghi.
Στην επιδίωξη της παραγωγικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης, η Ευρώπη θα πρέπει να υποστηρίξει την καλύτερη διάδοση νέων τεχνολογιών, να βελτιώσει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και να καταργήσει τα υπάρχοντα εμπόδια στις διασυνοριακές υπηρεσίες.
Ωστόσο, όταν μιλάμε για δράσεις για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης, αυτό αναπόφευκτα σημαίνει και την ανάληψη περισσότερων κινδύνων.
Είναι σημαντικό σε αυτές τις συζητήσεις να μην θεωρούμε τη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος δεδομένη.
Όταν οι αναμνήσεις των κρίσεων εξασθενούν και το χρηματοοικονομικό σύστημα παραμένει σταθερό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, οι συζητήσεις για απορρύθμιση τείνουν να ενισχύονται – όπως συμβαίνει τώρα.
Αλλά η επιλογή της οδού της απορρύθμισης θα ήταν πολύ βραχυπρόθεσμη από την άποψη της χρηματοοικονομικής σταθερότητας» προσθέτει ο κεντρικός τραπεζίτης.
Κίνδυνοι
Ο δεύτερος κίνδυνος που εντoπίζει ο Olli Rehn αφορά τις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπου η όρεξη για ανάληψη κινδύνων ήταν ασυνήθιστα ισχυρή, ειδικά στο πλαίσιο της υψηλής μακροοικονομικής αβεβαιότητας.
Η απότομη, αν και βραχύβια, διόρθωση της αγοράς στις αρχές Αυγούστου έδειξε πόσο ευαίσθητη είναι αγορές σε πιθανά σοκ, και ενδέχεται να ακολουθήσουν περαιτέρω διορθώσεις.
Στην ΕΕ, η προώθηση της ένωσης αποταμιεύσεων και επενδύσεων – ή ένωσης κεφαλαιαγορών – έχει αποκτήσει νέα ώθηση τον τελευταίο χρόνο.
«Πιστεύω ότι μια καλύτερα λειτουργούσα και πιο ενοποιημένη ευρωπαϊκή κεφαλαιαγορά θα προωθούσε την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και τη διανομή κινδύνων.
Θα μείωνε επίσης τον τραπεζοκεντρικό χαρακτήρα του χρηματοοικονομικού συστήματος της ΕΕ και τις συνακόλουθες ευπάθειες» σημειώνει ο Φινλανδός και προσθέτει: «Παράλληλα, πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι κίνδυνοι στον τομέα μη τραπεζικών δραστηριοτήτων τυγχάνουν αποτελεσματικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένου και του συστημικού επιπέδου.
Φέτος υπήρξε έντονη συζήτηση στην ΕΕ σχετικά με την ανάγκη επέκτασης των μακροπροληπτικών εργαλείων πέρα από τον τραπεζικό τομέα, ειδικά στον τομέα των επενδυτικών ταμείων.
Αυτό υποκινείται από τη σημαντική ανάπτυξη του τομέα επενδυτικών ταμείων. Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε σωστά τις διασυνδέσεις και τις δυναμικές μεταξύ τραπεζών και μη τραπεζικών φορέων».
Τράπεζες
Σε ό,τι αφορά τον τραπεζικό κλάδο, ο Olli Rehn εκτιμά πως «Τέλος, ο τρίτος εντοπισμένος κίνδυνος αφορά τον τραπεζικό τομέα.
Ευπάθειες στον τραπεζικό τομέα θα μπορούσαν να προκύψουν, ειδικά αν οι δύο πρώτοι κίνδυνοι υλοποιηθούν.
Μέχρι στιγμής, ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ έχει παραμείνει σταθερός και ανθεκτικός, τουλάχιστον εν μέρει λόγω των ισχυόντων χρηματοοικονομικών κανονισμών καθώς και των μικρο- και μακροπροληπτικών πολιτικών.
Η κερδοφορία έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ οι κεφαλαιακοί δείκτες των τραπεζών της ευρωζώνης έχουν περίπου διπλασιαστεί από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.
Ωστόσο, αν και η υψηλότερη κεφαλαιοποίηση των τραπεζών προστατεύει από παραδοσιακούς κινδύνους, νέοι κίνδυνοι δημιουργούν νέες ανησυχίες.
Η ψηφιοποίηση έχει οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση κόστους για τις τράπεζες, καθώς οι πελάτες μπορούν να διεκπεραιώνουν πολλές από τις τραπεζικές τους συναλλαγές από το σπίτι μέσω υπολογιστών.
Ταυτόχρονα, όπως μάθαμε με δύσκολο τρόπο από τη φυγή καταθέσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες λίγο περισσότερο από έναν χρόνο πριν, η αυξημένη ψηφιοποίηση μπορεί επίσης να κάνει τις τράπεζες πιο ευάλωτες.
Αργά ή γρήγορα, νέες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κβαντική υπολογιστική, θα φέρουν βαθιές αλλαγές στη λειτουργία και τις δομές των οικονομιών, της χρηματοοικονομικής δραστηριότητας και της κοινωνίας γενικότερα.
Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τη σημασία αυτών των τεχνολογιών και της χρήσης μεγάλων δεδομένων σε σχέση με τους συστημικούς κινδύνους.
«Οι ευπάθειες και οι κίνδυνοι από την κλιματική κρίση και τις κρίσεις της φύσης δεν μπορούν πλέον να κατηγοριοποιούνται ως μακροπρόθεσμα ζητήματα. Απαιτούν την άμεση προσοχή μας.
Η κυβερνοασφάλεια αποτελεί επίσης πρόκληση για τις τράπεζες, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις ανεβάζουν τους κυβερνοκινδύνους σε νέο επίπεδο και παρουσιάζουν υβριδικούς και φυσικούς κυβερνοκινδύνους.
Πρόσφατο παράδειγμα είναι η ζημιά στα καλώδια τηλεπικοινωνιών στη Βαλτική Θάλασσα.
Αυτοί οι παράγοντες πρέπει επίσης να ληφθούν σωστά υπόψη στην ανάλυση μας για τους συστημικούς κινδύνους. Έχει ήδη γίνει πολλή δουλειά, αλλά υπάρχει ακόμη μεγάλος χώρος για βελτίωση, ειδικά στα πιθανά μακροπροληπτικά εργαλεία σε αυτούς τους τομείς» καταλήγει ο Olli Rehn.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών