Οι περισσότεροι θεωρούν εντελώς ακίνδυνο το συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα που κοινοποιούν στον προσωπικό τους λογαριασμό στο Facebook
Οι ψευδείς ειδήσεις και η παραπλάνηση των χρηστών, δεν αποτελούν, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, τους μοναδικούς κινδύνους που ελλοχεύουν στο διαδίκτυο και κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι περισσότεροι ή μάλλον η πλειοψηφία των χρηστών, θεωρούν λόγου χάρη εντελώς ακίνδυνο το συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα που κοινοποιούν στον προσωπικό τους λογαριασμό στο Facebook, εκτιμώντας πως η ιδέα να παραθέτει κάποιος στοιχεία όπως την ημερομηνία γέννησης, τις σπουδές του, τους αγαπημένους τόπους διακοπών, την κατάσταση των διαπροσωπικών του σχέσεων, διευκολύνουν τους διαδικτυακούς του φίλους να του αποστέλλουν τις ευχές τους, να επικροτούν τις επιλογές του ή να αναρτούν κάποιες συμβουλές.
Αναμφίβολα πρόκειται φαινομενικά για μία θετική προσέγγιση των πλεονεκτημάτων του ψηφιακού μέσου, αλλά η πραγματικότητα διαφέρει δραστικά, καθώς μαζί με τα αθώα προσωπικά στοιχεία, συγκεντρώνεται μία πληθώρα άλλων πρόσθετων δεδομένων που αφορούν τον χρήστη και αξιοποιούνται για την σύνθεση της ψυχολογικής του προσωπογραφίας.
Ο όγκος είναι τόσο μεγάλος που επιτρέπει μεταξύ των άλλων να προσδιορισθεί με μεγάλη ακρίβεια η ευφυΐα του, οι πολιτικές του τάσεις, ο βαθμός ικανοποίησης από τις συνθήκες διαβίωσής του, ακόμα και οι σεξουαλικές του προτιμήσεις.
Apply Magic Sauce και Big Five
Ήδη κυκλοφορεί στο διαδίκτυο η εφαρμογή Apply Magic Sauce σχεδιασμένη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Cambridge, που χωρίς καμμία χρέωση, παρέχει την δυνατότητα σε οποιονδήποτε χρήστη του Facebook να χαρτογραφήσει με ακρίβεια την ψυχολογική του προσωπογραφία και αντιληφθεί όχι μόνον την εικόνα που έχει σχηματίσει για το άτομό του ο γιγαντιαίος όμιλος κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τι είδους πληροφορίες έχει την δυνατότητα να προσφέρει – φυσικά με το αζημείωτο – σε διαφημιστικούς οργανισμούς, που σχεδιάζουν στοχευμένες εκστρατείες προώθησης συγκεκριμμένων προϊόντων.
Συνοπτική έκθεση της λειτουργίας της εφαρμογής Apply Magic Sauce από το Ψυχομετρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Cambridge και των πλεονεκτημάτων της. Στην αριστερή πλευρά παρουσιάζονται τα τρία διαδοχικά στάδια (παρατήρηση με ψηφιακή σάρωση ψηφιακών ιχνών, επεξεργασία με ειδικό ψυχομετρικό αλγόριθμο και στοχευμένη προσέγγιση με βάση τα αποτελέσματα). Στην δεξιά πλευρά οι ψυχομετρικές εφαρμογές υποστηρίζονται από 50 ιδρύματα και δεδομένα 8 εκατομμυρίων χρηστών, χρηματοδοτούνται ομαλά και εκπαιδεύουν στελέχη, αξιοποιούν ειδικούς ερευνητές και αναδεικνύονται λόγω της αξιοπιστίας και της φήμης του πανεπιστημιακού ιδρύματος (Psychometrics Centre, University of Cambridge).
Εκτός από την εφαρμογή του Πανεπιστημίου του Cambridge, κυκλοφορεί από το 2014 στο διαδίκτυο χωρίς χρέωση για τον χρήστη και η ανάλογη Big Five από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας που εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα World Well-Being Project, με απευθείας σύνδεση στο Facebook (plugin) και βασισμένη σε λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης (AI).
Η εφαρμογή συγκεντρώνει αθροιστικά τις λέξεις που μεταχειρίζεται ο χρήστης στις ενημερώσεις του και χρησιμοποιεί έναν ειδικό αλγόριθμο, για να καταλήξει σε πρόβλεψη των βασικών χαρακτηριστικών του με βάση την θεωρία της προσωπικότητας και του τομέα της σύγχρονης ψυχολογίας που εξετάζει δεδομένα συμπεριφοράς.
Η πυξίδα των 5 σημείων της ψηφιακής εφαρμογής Big Five ψυχογραφεί τον υποθετικό χρήστη του Facebook Duck Shruggington αξιοποιώντας 958 λέξεις από τις αναρτήσεις του και εφαρμόζοντας ειδικό αλγόριθμο, καταλήγει σε πρόβλεψη των βασικών χαρακτηριστικών του με βάση την θεωρία της προσωπικότητας και του τομέα της σύγχρονης ψυχολογίας που εξετάζει δεδομένα συμπεριφοράς, αποκαλύπτοντας 63% Εξωστρέφεια-Extraversion, 65% Θελκτικότητα-Agreeableness, 68% Ευσυνειδησία-Conscientiousness, 86% Νευρωτισμό-Neuroticism και 77% Ειλικρίνεια-Openness, για να παραπέμψει σε πρόσωπο με ανάλογο ψυχογράφημα (Five Labs/Screenshot).
Μεταφέρει τα αποτελέσματα σε μία πυξίδα 5 σημείων, σχεδιάζοντας εικονογραφικά τα ευρήματα σε διάγραμμα το οποίο προβάλλει στην οθόνη, προβλέποντας πέντε κομβικά στοιχεία συμπεριφοράς του χρήστη και παραπέμποντας επιλεκτικά σε άλλα πρόσωπα που συνδέονται μαζί του (friends/followers) με ανάλογα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς.
Οι πέντε πυλώνες που εξετάζει εστιάζονται στην εξωστρέφεια, στην ειλικρίνεια, στον νευρωτισμό, στην ευσυνειδησία και στην θελκτικότητα, που απεικονίζονται με ποσοστά στο διάγραμμα και αντιπαραβάλλονται με παρόμοιες επιδόσεις που προκύπτουν από τα ψυχογραφήματα άλλων συνδεδεμένων χρηστών.
Η πυξίδα των 5 σημείων της ψηφιακής εφαρμογής Big Five σε διαδικασία αντιπαραβολής των ευρημάτων για τον υποθετικό χρήστη του Facebook Duck Shruggington με βάση 958 λέξεις από τις αναρτήσεις του με τα αντίστοιχα που προκύπτουν από 821 λέξεις του διάσημου δισεκατομμυριούχου Bill Gates του ομίλου MICROSOFT (Five Labs/Screenshot).
Πολιτικές Εφαρμογές
Με δεδομένο ότι το 40% της ειδησεογραφίας διακινείται μέσω του Facebook, το μέσον έχει την δυνατότητα αθέατων παρεμβάσεων, προωθώντας ή περιθωριοποιώντας επιλεκτικά διάφορα δεδομένα και σύμφωνα με τον καθηγητή συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο UCLA της πολιτείας της Καλιφόρνια, Eugene Volokh, καλύπτεται πλήρως από το πρώτο άρθρο του αμερικανικού συντάγματος, όπως ο τύπος και οι δημοσιογράφοι.
Οι νέες δυνατότητες που προσφέρονται από τα μέσα δεν αφήνουν αδιάφορα τα πολιτικά επιτελεία των διαφόρων παρατάξεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ, που δαπανούν συνεχώς αυξανόμενα ποσά σε στοχευμένες πολιτικές διαφημίσεις κυρίως στο Facebook.
Κατά την διάρκεια των εκλογών του 2015 στην Βρεταννία δαπανούνται £1,6 εκατομμύρια σε πολιτικές διαφημίσεις και μηνύματα που αναρτώνται στο διαδίκτυο από τα οποία £1,3 εκατομμύρια καταλήγουν στα ταμεία του Facebook, με τους συντηρητικούς να αναδεικνύονται σε πρωτοπόρους στην αξιοποίηση του μέσου, αφού δαπανούν συνολικά £1,2 εκατομμύρια. Κατά την προεκλογική περίοδο του 2017, οι πολιτικές παρατάξεις αυξάνουν την δαπάνη στο διαδίκτυο σε περισσότερα από £2,1 εκατομμύρια, με κύριο αποδέκτη το Facebook.
Φαινομενικά η αύξηση της διαφημιστικής δαπάνης σε ψηφιακά μέσα δεν προκαλεί υποψίες, αφού για τους περισσότερους, αποτελεί μία μεταφορά των συνηθισμένων συμβατικών διαφημιστικών εκστρατειών και προωθητικών ενεργειών σε έναν νέο χώρο, τον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας, που προφανώς υπόσχεται εξίσου ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Πολύ σύντομα όμως η άποψη αυτή θα αποδειχθεί εφιαλτικά λανθασμένη.
Ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο UCLA της πολιτείας της Καλιφόρνια, Eugene Volokh, που αποκαλύπτει πως το Facebook διαθέτει την δυνατότητα αθέατων παρεμβάσεων, προωθώντας ή περιθωριοποιώντας επιλεκτικά διάφορα δεδομένα αν και καλύπτεται πλήρως από το πρώτο άρθρο του αμερικανικού συντάγματος, όπως ο τύπος και οι δημοσιογράφοι (Collage Tablet Magazine/ Photo courtesy of UCLA School of Law).
Brexit
Τον Νοέμβριο του 2015, ανακοινώνεται πως από τις δύο βασικές παρατάξεις που προωθούν την έξοδο της Βρεταννίας από την Ε.Ε., η Leave.EU με κύριο εκπρόσωπο τον πρώην ευρωβουλευτή του ακραίου εθνικιστικού κόμματος UKIP, Nigel Farage, απευθύνεται σε μία επιχείρηση που αξιοποιεί παραλλαγή του ψυχομετρικού λογισμικού Big Five στο διαδίκτυο, με αντικείμενο τον σχεδιασμό και την διαμόρφωση μίας ψηφιακής προεκλογικής εκστρατείας.
Η επιχείρηση, γνωστή με την εμπορική επωνυμία CAMBRIDGE ANALYTICA, εξειδικεύεται σε καινοτόμες εφαρμογές προωθητικών ενεργειών, στοχεύοντας σε σχεδόν προσωπικό επίπεδο στους χρήστες του διαδικτύου, με βάση τα ψηφιακά τους ίχνη.
Επεξεργάζεται τα δεδομένα με το πρότυπο OCEAN, που δεν είναι άλλο από αυτό που χρησιμοποιείται στην σχεδίαση της εφαρμογής Big Five, για να προωθήσει με βάση τα ευρήματα, τα αντίστοιχα ψυχομετρικά συμβατά με τους χρήστες μηνύματα, προωθώντας σε διαπροσωπικό σχεδόν επίπεδο και με κατάλληλη διαμόρφωση τα συνθήματα του πελάτη της.
Η ανακοίνωση δεν προκαλεί αρχικά ιδιαίτερες εντυπώσεις και καταλήγει ταχύτατα στο περιθώριο της δημοσιογραφικής ενημέρωσης, αν και μετά την νίκη των οπαδών της εξόδου, σημαίνει συναγερμός στους ειδήμονες για τα τεκταινόμενα στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας και ειδικά των ψυχομετρικών εφαρμογών.
Οι υποψίες για το επικίνδυνο λογισμικό στρέφονται στον τότε μόλις 34 ετών καθηγητή του Πανεπιστημίου του Cambridge, ψυχολόγο Dr. Michal Kosinski, που ασχολείται από το 2008 με την μελέτη των Μεγαδεδομένων (Big Data), δηλαδή συνόλων ψηφιακών ιχνών που καλύπτουν τις καθημερινές δραστηριότητες ενός χρήστη.
Πρόκειται για ψηφιακές επικοινωνίες, αγορές με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες, κινήσεις μέσω έξυπνων κινητών τηλεφώνων (κυρίως i-phones), αναζητήσεις στο Google, προτιμήσεις (Likes) και αναρτήσεις σε μέσα όπως το Facebook, που αποθηκεύονται και ανασύρονται ανά πάσα στιγμή, οπότε και υπόκεινται σε διαδικασίες ψυχομετρικής επεξεργασίας.
Ο Kosinski μετακινείται το 2008 μετά τις ακαδημαϊκές του σπουδές από την Βαρσοβία στην Βρεταννία, έχοντας γίνει αποδεκτός από το Πανεπιστήμιο του Cambridge για να ολοκληρώσει την διδακτορική του μελέτη στο Ψυχομετρικό Κέντρο Ερευνών του εκπαιδευτικού ιδρύματος, ενός από τα παλαιότερα ερευνητικά ψυχολογικά κέντρα του κόσμου.
Μία τετραετία αργότερα, το 2012 έρχεται η πρώτη μεγάλη πρωτοποριακή του επιτυχία, όταν με βάση το πρότυπο OCEAN, παρουσιάζει μία καινοτόμο εφαρμογή η οποία βασίζεται κυρίως στην σάρωση των προτιμήσεων ενός χρήστη (Likes).
Το λογισμικό του αποδεικνύεται ικανό να πιστοποιεί ανιχνεύοντας μόνον 68 "Likes" εάν ο χρήστης είναι λευκός ή έγχρωμος με ποσοστό επιτυχίας 95%, να προσδιορίζει τις σεξουαλικές του προτιμήσεις (88% επιτυχία) και τις πολιτικές του τάσεις (85% επιτυχία).
Αυξάνοντας τον αριθμό των "Likes" διευκρινίζει τον βαθμό ευφυΐας του, τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, έξεις όπως την τάση του για το αλκοόλ, το κάπνισμα ή τις ουσίες, ακόμα και το γεγονός εάν οι γονείς του έχουν χωρίσει. Με 70 "Likes" προσδιορίζει το τι γνωρίζουν οι φίλοι του χρήστη για το άτομό του, με 150 τι γνωρίζουν οι γονείς του για την προσωπικότητά του, με 300 τις σκέψεις του/της συντρόφου του για το άτομό του και με περισσότερα τον βαθμό αυτογνωσίας του.
Με την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δέχεται μία αγωγή και μία πρόταση συνεργασίας που προέρχονται και οι δύο από τον όμιλο FACEBOOK.
Αν και ο όμιλος ιδιωτικοποιεί με διαδικασία default τα "Likes" (αποκλεισμός πρόσβασης), ο Kosinski προειδοποιεί πως τα νέας τεχνολογίας έξυπνα τηλέφωνα με την πληθώρα των εφαρμογών που χρησιμοποιούν, αναπτύσσουν ένα τεράστιο ψυχομετρικό ερωτηματολόγιο που συμπληρώνει είτε εκούσια είτε ακούσια ο χρήστης.
Ο ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Cambridge, Dr. Michal Kosinski, που ασχολείται από το 2008 με την μελέτη των Μεγαδεδομένων (Big Data) και αξιοποιεί ψηφιακή ψυχομετρική εφαρμογή που χαρτογραφεί τις προτιμήσεις (Likes) και αναρτήσεις σε μέσα όπως το Facebook (ECOMERCE/Futures Conference).
Strategic Communication Laboratories (SCL)
Το 2014 ένας νεαρός βοηθός στην έδρα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge, ο Aleksandr Kogan, προσεγγίζει τον Kosinski, με σκοπό να διερευνήσει τις προοπτικές συνεργασίας του νεαρού καθηγητή και της ερευνητικής του ομάδας, με μία επιχείρηση πληροφορικής, της οποίας όμως αρνείται να αποκαλύψει την ταυτότητα.
Τελικά μετά από την άρνηση του καθηγητή να συνεργασθεί με κάποιον άγνωστο, αποκαλύπτει πως πρόκειται για τα Εργαστήρια Στρατηγικών Επικοινωνιών (Strategic Communication Laboratories - SCL), μίας εταιρείας που ασχολείται με σχεδίαση προωθητικών ενεργειών υιοθετώντας ψυχομετρικές μεθόδους και στόχο την χειραγώγηση του εκλογικού σώματος σε μία χώρα προς συγκεκριμμένες κατευθύνσεις, σύμφωνα με τις επιλογές του εκάστοτε πελάτη της.
Αυτό που αγνοεί τότε ο νεαρός καθηγητής, αφορά το γεγονός ότι η εταιρεία που τον προσεγγίζει, αποτελεί στην πραγματικότητα έναν όμιλο με περίπλοκη δομή θυγατρικών με διεταιρικές σχέσεις, της μορφής που παρατηρείται στα εταιρικά αρχεία βρεταννικών ομίλων, επιχειρήσεων που εμφανίζονται στα περιβόητα Panama Papers και στις εταιρείες που καταγράφονται στο αρχείο της αμερικανικής πολιτείας του Delaware, που κατά συντριπτική πλειοψηφία είναι εισηγμένες στην χρηματιστηριακή αγορά της Νέας Υόρκης.
Μερικές θυγατρικές εμπλέκονται σε εκλογές διαφόρων χωρών από την Ουκρανία έως την Νιγηρία, έχουν υποστηρίξει τον μονάρχη του Νεπάλ στην σύγκρουσή του με τους αντικαθεστωτικούς της χώρας του, ενώ άλλες αναπτύσσουν περίπλοκες μεθόδους και διαδικασίες για να επηρεάζουν θετικά πολίτες χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και του Αφγανιστάν υπέρ του ΝΑΤΟ.
Το 2013 ο όμιλος ιδρύει την CAMBRIDGE ANALYTICA, με αποκλειστικό σχεδόν αντικείμενο την σχεδίαση ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών.
Μάλιστα μετά την νίκη των οπαδών της εξόδου της Βρεταννίας από την Ε.Ε. φίλοι, συνάδελφοι και απλοί γνώριμοι επικοινωνούν με τον Kosinski, για να διαμαρτυρηθούν για την αξιοποίηση των ερευνών του με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, συγχέοντας συχνά την επωνυμία της εταιρείας με το εργαστήριο που διευθύνει στο Cambridge.
Ο Dr. Michal Kosinski σε συνέντευξή του στην έκθεση καινοτομίας και ψηφιακής τεχνολογίας CeBIT τον Μάρτιο του 2017, όπου προειδοποιεί για το επερχόμενο τέλος της ιδιωτικής ζωής και των αποκαλούμενων προσωπικών δεδομένων (CeBIT).
Οι Αμερικανικές Εκλογές
Στις 19 Σεπτεμβρίου του 2016, στο γνωστό ξενοδοχείο Grand Hyatt της Νέας Υόρκης, παρουσιάζεται από το προεδρείο κατά την διάρκεια της διάσκεψης Concordia (μικρογραφία του διάσημου World Economic Forum), ο Διευθύνων Σύμβουλος της CAMBRIDGE ANALYTICA, Alexander Nix.
Με την άνοδό του στο βήμα, προκαλείται μία μικρή αναταραχή ψιθύρων στην αίθουσα, αφού οι περισσότεροι από τους παρευρισκόμενους γνωρίζουν πως πρόκειται για τον νέο υπεύθυνο ψηφιακής στρατηγικής του υποψηφίου για την προεδρία Donald J. Trump.
Μερικές εβδομάδες ενωρίτερα, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, σε ένα γριφώδες μήνυμά του στο Tweeter τονίζει πως σύντομα θα αποκαλείται πλέον Κύριος Brexit (Mr. Brexit), παραπέμποντας με τον γρίφο του στην ψηφιακή προεκλογική εκστρατεία της Βρεταννίας, λόγω της επιτυχημένης εμπλοκής της εταιρείας που έχει προσλάβει.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της CAMBRIDGE ANALYTICA, Alexander Nix κατά την διάρκεια της διάσκεψης Concordia, επιδεικνύει τα αποτελέσματα των ψυχομετρικών εφαρμογών στην πολιτεία της Iowa (Photo Btyan Bedder).
Σχεδιασμός και Στρατηγική Προσέγγισης
Έως την εμφάνιση της CAMBRIDGE ANALYTICA στις ΗΠΑ, η ψηφιακή εκστρατεία του Trump είχε ανατεθεί στον Brad Parscale, έναν επιχειρηματία στον χώρο των προωθητικών ενεργειών και στους βοηθούς του, που σχεδιάζουν έναν απλό ιστότοπο έναντι μίας ταπεινής αμοιβής $1.500.
Οι γνώσεις του υποψήφιου προέδρου στην ψηφιακή τεχνολογία θεωρούνται από ελάχιστες έως μηδενικές (δεν χρησιμοποιεί υπολογιστή στο γραφείο του και δεν ασχολείται με ηλεκτρονική αλληλογραφία).
Από την άλλη πλευρά η αντίπαλός του Hillary Clinton, βασίζεται με τυφλή προσήλωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υιοθετώντας την στρατηγική του πρώην προέδρου Barack Obama. Χρησιμοποιεί τους προεκλογικούς καταλόγους ψηφοφόρων των Δημοκρατικών, συνεργάζεται με αναλυτές από τα εργαστήρια BlueLabs, που ειδικεύονται στο πρότυπο OCEAN για την μελέτη της συμπεριφοράς και υποστηρίζεται σθεναρά από τον Όμιλο GOOGLE, όπως και την εξειδικευμένη στην ψηφιακή τεχνολογία εικόνων κινηματογραφική εταιρεία DREAM WORKS. Όταν τον Ιούνιο του 2016 ανακοινώνεται η είσοδος της CAMBRIDGE ANALYTICA στο πλευρό του Trump, το πολιτικό κατεστημένο στην πρωτεύουσα Washington χαμογελά ειρωνικά με την αφελή στάση του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών που εμπιστεύεται κάποιους Βρεταννούς ερασιτέχνες, εντελώς άσχετους με την αμερικανική πραγματικότητα και τους Αμερικανούς.
Ο Alexander Nix εξηγεί τους μαθηματικούς αλγορίθμους που χρησιμοποιούνται σε ψυχομετρικές εφαρμογές στο FORUM IAB του 2017 στην Βαρσοβία (IAB Polska).
Από το βήμα της διάσκεψης Concordia πάντως, ο Alexander Nix τονίζει πως σχεδόν όλα τα μηνύματα του Trump υπακούουν στην λογική της ενορχηστρωμένης αξιοποίησης Μεγαδεδομένων, τα οποία λόγω της ψυχομετρικής επεξεργασίας αναβαθμίζουν σε εκθετικό βαθμό την ισχύ μίας προεκλογικής εκστρατείας.
Έως τότε, όπως εξηγεί ο ίδιος, οι προεκλογικές εκστρατείες βασίζονται στην μελέτη και αξιοποίηση δημογραφικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού, ιδέα μάλλον άχρηστη και επιεικώς ανόητη.
Η πεποίθηση πως λόγω φύλλου όλες οι γυναίκες αποδεικνύονται δεκτικές σε συγκεκριμμένα μηνύματα ή όλοι οι αφροαμερικανοί αποδέχονται τις ίδιες βασικές ιδέες λόγω προέλευσης και καταγωγής, βασίζεται σε εντελώς λανθασμένες αντιλήψεις που αγνοούν την σημασία της διαφοράς, με αποτέλεσμα η ένταση και η επίδραση των προεκλογικών συνθημάτων να περιορίζεται δραστικά, εκμηδενίζοντας την ισχύ τους.
Αντίθετα η ψηφιακή ψυχομετρική επεξεργασία με βάση το πρότυπο OCEAN, επιτρέπει να σχεδιασθεί η ψυχογραφική προσωπογραφία κάθε Αμερικανού, συνδυάζοντας βασικά αξιώματα της επιστήμης της συμπεριφοράς, ανάλυση Μεγαδεδομένων και τεχνικές στοχευμένης διαφήμισης, με συνέπεια να προσεγγίζεται ο κάθε ψηφοφόρος όπως κάθε πιθανός καταναλωτής.
Η CAMBRIDGE ANALYTICA σύμφωνα με τον Alexander Nix, εξαγοράζει προσωπικά δεδομένα από διάφορες πηγές όπως τα κτηματολόγια, τις εταιρείες πώλησης αυτοκινήτων, αλλά και στοιχεία πελατολογίων εμπορικών καταστημάτων, δωροκαρτών, καταλόγων μελών διαφόρων λεσχών, συλλόγων και συνδέσμων, περιοδικών ακόμα και εκκλησιών, μέσω των μεσιτικών επιχειρήσεων πώλησης δεδομένων ACXIOM και EXPERIAN που δραστηριοποιούνται κυρίως στις ΗΠΑ, όπου η νομοθεσία προστασίας προσωπικών δεδομένων παραμένει εξαιρετικά ελαστική. Επίσης αξιοποιεί έρευνες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δεδομένα που κυκλοφορούν σε συνεχή ροή (κυρίως στο Facebook), με αποτέλεσμα να κατέχει ψυχογραφικές προσωπογραφίες όλων των ενηλίκων Αμερικανών.
Η εταιρεία διατηρεί γραφεία σε 16 χώρες με βασικότερα τα γραφεία της στην Βρεταννία και στις ΗΠΑ, παρουσιάζοντας και σημαντική δραστηριότητα στο Μεξικό και στην Ινδία μέσω των τοπικών της υποκαταστημάτων. Από το 2018 με μία ομάδα 10 ειδικών στελεχών εγκατεστημένη στο Χόνγκ-Κόνγκ, διερευνά τις δυνατότητες της κινεζικής αγοράς, που προσφέρει κατά τα φαινόμενα τεράστιες δυνατότητες.
Η μαθηματικός και πρώην διευθύντρια του προγράμματος Lede του Πανεπιστημίου Columbia, Cathy O’Neil που υποστηρίζει πως ο Trump υιοθετεί έναν καιροσκοπικό αλγόριθμο, για να ακολουθεί τις αντιδράσεις των ακροατηρίων του, διαμορφώνοντας κατά περίσταση τις δηλώσεις του (Mathematical Association of America).
Σχεδιασμός και Στρατηγική Προσέγγισης
Στην κοινή γνώμη σε διεθνές επίπεδο, οι εντυπωσιακές αντιφάσεις του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, η αστάθειά του στις διάφορες δηλώσεις του που επικρίνεται από πολλούς και οι αντικρουόμενες συχνά απόψεις που δημοσιοποιεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποδεικνύονται τελικά το μεγάλο του πλεονέκτημα, λόγω του ότι διαφοροποιεί τα μηνύματά του, ανάλογα με την μερίδα των ψηφοφόρων στην οποία απευθύνεται.
Μάλιστα στις 11 Αυγούστου του 2016, η μαθηματικός και πρώην διευθύντρια του προγράμματος Lede του Πανεπιστημίου Columbia, Cathy O’Neil υποστηρίζει πως ο Trump υιοθετεί έναν καιροσκοπικό αλγόριθμο, που ακολουθεί τις αντιδράσεις των ακροατηρίων του, διαμορφώνοντας κατά περίσταση τις δηλώσεις του.
Την ημέρα της τρίτης αντιπαράθεσής του σε δημόσιο διάλογο με την υποψήφια των Δημοκρατικών, η CAMBRIDGE ANALYTICA δοκιμάζει 175.000 διαφορετικές παραλλαγές μηνυμάτων με βάση τα επιχειρήματα του Trump, με σκοπό να οριστικοποιήσει τα πλέον κατάλληλα μέσω του Facebook.
Αν και φαινομενικά οι διαφορές είναι από μικρές έως ασήμαντες (διαφορές στην διαμόρφωση τίτλων, χρωμάτων, σχημάτων, φωτογραφιών), παρέχουν την δυνατότητα να προσδιορισθεί η καλύτερη δυνατή οδός ψυχολογικής προσέγγισης των ψηφοφόρων.
Αυτή η διαδικασία μικροσυντονισμού διαχέεται έως τις πλέον ολιγομελείς ομάδες, φθάνοντας στο σημείο να απευθύνεται σε κατοίκους μικρών οικισμών, συγκροτημάτων διαμερισμάτων, ακόμα και σε συγκεκριμμένα άτομα.
Με αφετηρία τον Ιούλιο του 2016, η CAMBRIDGE ANALYTICA αξιοποιεί μία εφαρμογή (έχει ήδη χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην Βρεταννία) που αναγνωρίζει τις πολιτικές τάσεις και τις διαφοροποιήσεις της προσωπικότητας των ψηφοφόρων, ακόμα και σε οικογενειακό επίπεδο.
Η εφαρμογή περιορίζει τις επισκέψεις των εθελοντών της προεκλογικής εκστρατείας σε πρόσωπα που έχουν κριθεί δεκτικά στα μηνύματα του Trump, μέσω ψηφιακής ψυχομετρικής επεξεργασίας και προσφέρει στους εθελοντές συγκεκριμμένα προσχέδια συζήτησης με οδηγίες, ανάλογα με την ψυχογραφία του πιθανού ψηφοφόρου.
Τα δεδομένα και οι αντιδράσεις που συγκεντρώνονται από τους εθελοντές εισφέρονται στο σύστημα, με συνέπεια να ανασχεδιάζονται συνεχώς μέσω της ψηφιακής εφαρμογής τα πρότυπα προσέγγισης.
Αν και το επιτελείο της παράταξη των Δημοκρατικών διαθέτει αναλυτές που έχουν την δυνατότητα να υποστηρίξουν την προεκλογική εκστρατεία της Hillary Clinton με ανάλογες ψυχομετρικές μεθόδους, προτιμά τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Κοινωνικής Δικτύωσης, δαπανώντας τεράστια ποσά σε διαφημίσεις.
Από την πλευρά της η CAMBRIDGE ANALYTICA διακρίνει ψυχογραφικά τους ενήλικους Αμερικανούς σε 32 βασικούς χαρακτήρες και επικεντρώνει την προσπάθειά της σε 17 πολιτείες (από τις συνολικά 50 και την περιοχή της πρωτεύουσας των ΗΠΑ), που θεωρούνται αμφιταλαντευόμενες.
Μάλιστα η στόχευση των πολιτειών Michigan και Wisconsin με βάση τα ψηφιακά ψυχογραφικά δεδομένα κατά την διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων της προεκλογικής εκστρατείας των δύο υποψηφίων, αποδεικνύεται απόλυτα σωστή, αφού και οι δύο πολιτείες εκλέγουν τον Trump.
Όμως η εταιρεία προχωρεί και σε διαδικασίες αποτροπής των δημοκρατικών ψηφοφόρων να προσέλθουν στις κάλπες ή στην χειρότερη περίπτωση να διαφοροποιήσουν τις επιλογές τους, με διάφορα στοχευμένα μηνύματα.
Στην συνοικία της Μικρής Αϊτής στην πρωτεύουσα της πολιτείας της Florida Μαϊάμι, προβάλλει λόγου χάρη χωρίς σχόλια, την αποτυχία του Ιδρύματος Clinton να υποστηρίξει τους σεισμοπαθείς στην Αϊτή, παρά τις σχετικές εξαγγελίες. Σε άλλες συνοικίες μεγαλουπόλεων με πλειοψηφούντα αφροαμερικανικό πληθυσμό προβάλλει επίσης χωρίς σχόλια δηλώσεις της υποψηφίας των Δημοκρατικών, στις οποίες χαρακτηρίζει συλλήβδην τους αφροαμερικανούς ως αρπακτικά (predators) που δρούν σε βάρος της κοινωνίας.
Αυτές οι στοχευμένες προβολές μέσω Facebook αποσκοπούν στην αποτροπή των πιθανών ψηφοφόρων της Hillary Clinton που περιλαμβάνουν ανέντακτους αριστερής απόκλισης ψηφοφόρους, νεαρές γυναίκες και νεαρούς αφροαμερικανούς, να προσέλθουν στις κάλπες, δηλαδή στον περιορισμό της προσέλευσης των νέων ψηφοφόρων που στατιστικά στοιχειοθετείται πως αποστρέφονται τους συντηρητικούς.
Ο μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ μετατρέπεται τελικά από την CAMBRIDGE ANALYTICA σε εργαλείο διερεύνησης ενός σύνθετου πλαισίου ψηφιακών προτύπων με βασικό πυλώνα την ανάλυση Μεγαδεδομένων.
Περισσότερες αναλυτικές πληροφορίες για τις ψηφιακές ψυχομετρικές εφαρμογές
-Sandra Matz, DIGITAL PSYCHOMETRICS AND IT’S FUTURE EFFECTS ON TECHNOLOGY, University of Cambridge, 2016.
-Crystal Fulton and Claire McGuinness, DIGITAL DETECTIVES, SOLVING INFORMATION DILEMMAS IN AN ONLINE WORLD, Chandos Publishing, 2016.
-Virginia Zaraza Rusu, Christian Rusu, Pablo Cáceres, Virginica Rusu, Daniela Quiñones and Patricia Muñoz, ON USER EXPERIENCE EVALUATION: COMBINING USER TESTS AND PSYCHOMETRICS in Waldemar Karwowski, Tareq Ahram (Editors), INTELLIGENT HUMAN SYSTEMS INTEGRATION, Advances in Intelligent Systems and Computing, 722, Springer, January 2018.
Γ. Ζ. Η.
www.bankingnews.gr
Οι περισσότεροι ή μάλλον η πλειοψηφία των χρηστών, θεωρούν λόγου χάρη εντελώς ακίνδυνο το συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα που κοινοποιούν στον προσωπικό τους λογαριασμό στο Facebook, εκτιμώντας πως η ιδέα να παραθέτει κάποιος στοιχεία όπως την ημερομηνία γέννησης, τις σπουδές του, τους αγαπημένους τόπους διακοπών, την κατάσταση των διαπροσωπικών του σχέσεων, διευκολύνουν τους διαδικτυακούς του φίλους να του αποστέλλουν τις ευχές τους, να επικροτούν τις επιλογές του ή να αναρτούν κάποιες συμβουλές.
Αναμφίβολα πρόκειται φαινομενικά για μία θετική προσέγγιση των πλεονεκτημάτων του ψηφιακού μέσου, αλλά η πραγματικότητα διαφέρει δραστικά, καθώς μαζί με τα αθώα προσωπικά στοιχεία, συγκεντρώνεται μία πληθώρα άλλων πρόσθετων δεδομένων που αφορούν τον χρήστη και αξιοποιούνται για την σύνθεση της ψυχολογικής του προσωπογραφίας.
Ο όγκος είναι τόσο μεγάλος που επιτρέπει μεταξύ των άλλων να προσδιορισθεί με μεγάλη ακρίβεια η ευφυΐα του, οι πολιτικές του τάσεις, ο βαθμός ικανοποίησης από τις συνθήκες διαβίωσής του, ακόμα και οι σεξουαλικές του προτιμήσεις.
Apply Magic Sauce και Big Five
Ήδη κυκλοφορεί στο διαδίκτυο η εφαρμογή Apply Magic Sauce σχεδιασμένη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Cambridge, που χωρίς καμμία χρέωση, παρέχει την δυνατότητα σε οποιονδήποτε χρήστη του Facebook να χαρτογραφήσει με ακρίβεια την ψυχολογική του προσωπογραφία και αντιληφθεί όχι μόνον την εικόνα που έχει σχηματίσει για το άτομό του ο γιγαντιαίος όμιλος κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τι είδους πληροφορίες έχει την δυνατότητα να προσφέρει – φυσικά με το αζημείωτο – σε διαφημιστικούς οργανισμούς, που σχεδιάζουν στοχευμένες εκστρατείες προώθησης συγκεκριμμένων προϊόντων.
Συνοπτική έκθεση της λειτουργίας της εφαρμογής Apply Magic Sauce από το Ψυχομετρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Cambridge και των πλεονεκτημάτων της. Στην αριστερή πλευρά παρουσιάζονται τα τρία διαδοχικά στάδια (παρατήρηση με ψηφιακή σάρωση ψηφιακών ιχνών, επεξεργασία με ειδικό ψυχομετρικό αλγόριθμο και στοχευμένη προσέγγιση με βάση τα αποτελέσματα). Στην δεξιά πλευρά οι ψυχομετρικές εφαρμογές υποστηρίζονται από 50 ιδρύματα και δεδομένα 8 εκατομμυρίων χρηστών, χρηματοδοτούνται ομαλά και εκπαιδεύουν στελέχη, αξιοποιούν ειδικούς ερευνητές και αναδεικνύονται λόγω της αξιοπιστίας και της φήμης του πανεπιστημιακού ιδρύματος (Psychometrics Centre, University of Cambridge).
Εκτός από την εφαρμογή του Πανεπιστημίου του Cambridge, κυκλοφορεί από το 2014 στο διαδίκτυο χωρίς χρέωση για τον χρήστη και η ανάλογη Big Five από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας που εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα World Well-Being Project, με απευθείας σύνδεση στο Facebook (plugin) και βασισμένη σε λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης (AI).
Η εφαρμογή συγκεντρώνει αθροιστικά τις λέξεις που μεταχειρίζεται ο χρήστης στις ενημερώσεις του και χρησιμοποιεί έναν ειδικό αλγόριθμο, για να καταλήξει σε πρόβλεψη των βασικών χαρακτηριστικών του με βάση την θεωρία της προσωπικότητας και του τομέα της σύγχρονης ψυχολογίας που εξετάζει δεδομένα συμπεριφοράς.
Η πυξίδα των 5 σημείων της ψηφιακής εφαρμογής Big Five ψυχογραφεί τον υποθετικό χρήστη του Facebook Duck Shruggington αξιοποιώντας 958 λέξεις από τις αναρτήσεις του και εφαρμόζοντας ειδικό αλγόριθμο, καταλήγει σε πρόβλεψη των βασικών χαρακτηριστικών του με βάση την θεωρία της προσωπικότητας και του τομέα της σύγχρονης ψυχολογίας που εξετάζει δεδομένα συμπεριφοράς, αποκαλύπτοντας 63% Εξωστρέφεια-Extraversion, 65% Θελκτικότητα-Agreeableness, 68% Ευσυνειδησία-Conscientiousness, 86% Νευρωτισμό-Neuroticism και 77% Ειλικρίνεια-Openness, για να παραπέμψει σε πρόσωπο με ανάλογο ψυχογράφημα (Five Labs/Screenshot).
Μεταφέρει τα αποτελέσματα σε μία πυξίδα 5 σημείων, σχεδιάζοντας εικονογραφικά τα ευρήματα σε διάγραμμα το οποίο προβάλλει στην οθόνη, προβλέποντας πέντε κομβικά στοιχεία συμπεριφοράς του χρήστη και παραπέμποντας επιλεκτικά σε άλλα πρόσωπα που συνδέονται μαζί του (friends/followers) με ανάλογα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς.
Οι πέντε πυλώνες που εξετάζει εστιάζονται στην εξωστρέφεια, στην ειλικρίνεια, στον νευρωτισμό, στην ευσυνειδησία και στην θελκτικότητα, που απεικονίζονται με ποσοστά στο διάγραμμα και αντιπαραβάλλονται με παρόμοιες επιδόσεις που προκύπτουν από τα ψυχογραφήματα άλλων συνδεδεμένων χρηστών.
Η πυξίδα των 5 σημείων της ψηφιακής εφαρμογής Big Five σε διαδικασία αντιπαραβολής των ευρημάτων για τον υποθετικό χρήστη του Facebook Duck Shruggington με βάση 958 λέξεις από τις αναρτήσεις του με τα αντίστοιχα που προκύπτουν από 821 λέξεις του διάσημου δισεκατομμυριούχου Bill Gates του ομίλου MICROSOFT (Five Labs/Screenshot).
Πολιτικές Εφαρμογές
Με δεδομένο ότι το 40% της ειδησεογραφίας διακινείται μέσω του Facebook, το μέσον έχει την δυνατότητα αθέατων παρεμβάσεων, προωθώντας ή περιθωριοποιώντας επιλεκτικά διάφορα δεδομένα και σύμφωνα με τον καθηγητή συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο UCLA της πολιτείας της Καλιφόρνια, Eugene Volokh, καλύπτεται πλήρως από το πρώτο άρθρο του αμερικανικού συντάγματος, όπως ο τύπος και οι δημοσιογράφοι.
Οι νέες δυνατότητες που προσφέρονται από τα μέσα δεν αφήνουν αδιάφορα τα πολιτικά επιτελεία των διαφόρων παρατάξεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ, που δαπανούν συνεχώς αυξανόμενα ποσά σε στοχευμένες πολιτικές διαφημίσεις κυρίως στο Facebook.
Κατά την διάρκεια των εκλογών του 2015 στην Βρεταννία δαπανούνται £1,6 εκατομμύρια σε πολιτικές διαφημίσεις και μηνύματα που αναρτώνται στο διαδίκτυο από τα οποία £1,3 εκατομμύρια καταλήγουν στα ταμεία του Facebook, με τους συντηρητικούς να αναδεικνύονται σε πρωτοπόρους στην αξιοποίηση του μέσου, αφού δαπανούν συνολικά £1,2 εκατομμύρια. Κατά την προεκλογική περίοδο του 2017, οι πολιτικές παρατάξεις αυξάνουν την δαπάνη στο διαδίκτυο σε περισσότερα από £2,1 εκατομμύρια, με κύριο αποδέκτη το Facebook.
Φαινομενικά η αύξηση της διαφημιστικής δαπάνης σε ψηφιακά μέσα δεν προκαλεί υποψίες, αφού για τους περισσότερους, αποτελεί μία μεταφορά των συνηθισμένων συμβατικών διαφημιστικών εκστρατειών και προωθητικών ενεργειών σε έναν νέο χώρο, τον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας, που προφανώς υπόσχεται εξίσου ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Πολύ σύντομα όμως η άποψη αυτή θα αποδειχθεί εφιαλτικά λανθασμένη.
Ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο UCLA της πολιτείας της Καλιφόρνια, Eugene Volokh, που αποκαλύπτει πως το Facebook διαθέτει την δυνατότητα αθέατων παρεμβάσεων, προωθώντας ή περιθωριοποιώντας επιλεκτικά διάφορα δεδομένα αν και καλύπτεται πλήρως από το πρώτο άρθρο του αμερικανικού συντάγματος, όπως ο τύπος και οι δημοσιογράφοι (Collage Tablet Magazine/ Photo courtesy of UCLA School of Law).
Brexit
Τον Νοέμβριο του 2015, ανακοινώνεται πως από τις δύο βασικές παρατάξεις που προωθούν την έξοδο της Βρεταννίας από την Ε.Ε., η Leave.EU με κύριο εκπρόσωπο τον πρώην ευρωβουλευτή του ακραίου εθνικιστικού κόμματος UKIP, Nigel Farage, απευθύνεται σε μία επιχείρηση που αξιοποιεί παραλλαγή του ψυχομετρικού λογισμικού Big Five στο διαδίκτυο, με αντικείμενο τον σχεδιασμό και την διαμόρφωση μίας ψηφιακής προεκλογικής εκστρατείας.
Η επιχείρηση, γνωστή με την εμπορική επωνυμία CAMBRIDGE ANALYTICA, εξειδικεύεται σε καινοτόμες εφαρμογές προωθητικών ενεργειών, στοχεύοντας σε σχεδόν προσωπικό επίπεδο στους χρήστες του διαδικτύου, με βάση τα ψηφιακά τους ίχνη.
Επεξεργάζεται τα δεδομένα με το πρότυπο OCEAN, που δεν είναι άλλο από αυτό που χρησιμοποιείται στην σχεδίαση της εφαρμογής Big Five, για να προωθήσει με βάση τα ευρήματα, τα αντίστοιχα ψυχομετρικά συμβατά με τους χρήστες μηνύματα, προωθώντας σε διαπροσωπικό σχεδόν επίπεδο και με κατάλληλη διαμόρφωση τα συνθήματα του πελάτη της.
Η ανακοίνωση δεν προκαλεί αρχικά ιδιαίτερες εντυπώσεις και καταλήγει ταχύτατα στο περιθώριο της δημοσιογραφικής ενημέρωσης, αν και μετά την νίκη των οπαδών της εξόδου, σημαίνει συναγερμός στους ειδήμονες για τα τεκταινόμενα στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας και ειδικά των ψυχομετρικών εφαρμογών.
Οι υποψίες για το επικίνδυνο λογισμικό στρέφονται στον τότε μόλις 34 ετών καθηγητή του Πανεπιστημίου του Cambridge, ψυχολόγο Dr. Michal Kosinski, που ασχολείται από το 2008 με την μελέτη των Μεγαδεδομένων (Big Data), δηλαδή συνόλων ψηφιακών ιχνών που καλύπτουν τις καθημερινές δραστηριότητες ενός χρήστη.
Πρόκειται για ψηφιακές επικοινωνίες, αγορές με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες, κινήσεις μέσω έξυπνων κινητών τηλεφώνων (κυρίως i-phones), αναζητήσεις στο Google, προτιμήσεις (Likes) και αναρτήσεις σε μέσα όπως το Facebook, που αποθηκεύονται και ανασύρονται ανά πάσα στιγμή, οπότε και υπόκεινται σε διαδικασίες ψυχομετρικής επεξεργασίας.
Ο Kosinski μετακινείται το 2008 μετά τις ακαδημαϊκές του σπουδές από την Βαρσοβία στην Βρεταννία, έχοντας γίνει αποδεκτός από το Πανεπιστήμιο του Cambridge για να ολοκληρώσει την διδακτορική του μελέτη στο Ψυχομετρικό Κέντρο Ερευνών του εκπαιδευτικού ιδρύματος, ενός από τα παλαιότερα ερευνητικά ψυχολογικά κέντρα του κόσμου.
Μία τετραετία αργότερα, το 2012 έρχεται η πρώτη μεγάλη πρωτοποριακή του επιτυχία, όταν με βάση το πρότυπο OCEAN, παρουσιάζει μία καινοτόμο εφαρμογή η οποία βασίζεται κυρίως στην σάρωση των προτιμήσεων ενός χρήστη (Likes).
Το λογισμικό του αποδεικνύεται ικανό να πιστοποιεί ανιχνεύοντας μόνον 68 "Likes" εάν ο χρήστης είναι λευκός ή έγχρωμος με ποσοστό επιτυχίας 95%, να προσδιορίζει τις σεξουαλικές του προτιμήσεις (88% επιτυχία) και τις πολιτικές του τάσεις (85% επιτυχία).
Αυξάνοντας τον αριθμό των "Likes" διευκρινίζει τον βαθμό ευφυΐας του, τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, έξεις όπως την τάση του για το αλκοόλ, το κάπνισμα ή τις ουσίες, ακόμα και το γεγονός εάν οι γονείς του έχουν χωρίσει. Με 70 "Likes" προσδιορίζει το τι γνωρίζουν οι φίλοι του χρήστη για το άτομό του, με 150 τι γνωρίζουν οι γονείς του για την προσωπικότητά του, με 300 τις σκέψεις του/της συντρόφου του για το άτομό του και με περισσότερα τον βαθμό αυτογνωσίας του.
Με την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δέχεται μία αγωγή και μία πρόταση συνεργασίας που προέρχονται και οι δύο από τον όμιλο FACEBOOK.
Αν και ο όμιλος ιδιωτικοποιεί με διαδικασία default τα "Likes" (αποκλεισμός πρόσβασης), ο Kosinski προειδοποιεί πως τα νέας τεχνολογίας έξυπνα τηλέφωνα με την πληθώρα των εφαρμογών που χρησιμοποιούν, αναπτύσσουν ένα τεράστιο ψυχομετρικό ερωτηματολόγιο που συμπληρώνει είτε εκούσια είτε ακούσια ο χρήστης.
Ο ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Cambridge, Dr. Michal Kosinski, που ασχολείται από το 2008 με την μελέτη των Μεγαδεδομένων (Big Data) και αξιοποιεί ψηφιακή ψυχομετρική εφαρμογή που χαρτογραφεί τις προτιμήσεις (Likes) και αναρτήσεις σε μέσα όπως το Facebook (ECOMERCE/Futures Conference).
Strategic Communication Laboratories (SCL)
Το 2014 ένας νεαρός βοηθός στην έδρα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge, ο Aleksandr Kogan, προσεγγίζει τον Kosinski, με σκοπό να διερευνήσει τις προοπτικές συνεργασίας του νεαρού καθηγητή και της ερευνητικής του ομάδας, με μία επιχείρηση πληροφορικής, της οποίας όμως αρνείται να αποκαλύψει την ταυτότητα.
Τελικά μετά από την άρνηση του καθηγητή να συνεργασθεί με κάποιον άγνωστο, αποκαλύπτει πως πρόκειται για τα Εργαστήρια Στρατηγικών Επικοινωνιών (Strategic Communication Laboratories - SCL), μίας εταιρείας που ασχολείται με σχεδίαση προωθητικών ενεργειών υιοθετώντας ψυχομετρικές μεθόδους και στόχο την χειραγώγηση του εκλογικού σώματος σε μία χώρα προς συγκεκριμμένες κατευθύνσεις, σύμφωνα με τις επιλογές του εκάστοτε πελάτη της.
Αυτό που αγνοεί τότε ο νεαρός καθηγητής, αφορά το γεγονός ότι η εταιρεία που τον προσεγγίζει, αποτελεί στην πραγματικότητα έναν όμιλο με περίπλοκη δομή θυγατρικών με διεταιρικές σχέσεις, της μορφής που παρατηρείται στα εταιρικά αρχεία βρεταννικών ομίλων, επιχειρήσεων που εμφανίζονται στα περιβόητα Panama Papers και στις εταιρείες που καταγράφονται στο αρχείο της αμερικανικής πολιτείας του Delaware, που κατά συντριπτική πλειοψηφία είναι εισηγμένες στην χρηματιστηριακή αγορά της Νέας Υόρκης.
Μερικές θυγατρικές εμπλέκονται σε εκλογές διαφόρων χωρών από την Ουκρανία έως την Νιγηρία, έχουν υποστηρίξει τον μονάρχη του Νεπάλ στην σύγκρουσή του με τους αντικαθεστωτικούς της χώρας του, ενώ άλλες αναπτύσσουν περίπλοκες μεθόδους και διαδικασίες για να επηρεάζουν θετικά πολίτες χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και του Αφγανιστάν υπέρ του ΝΑΤΟ.
Το 2013 ο όμιλος ιδρύει την CAMBRIDGE ANALYTICA, με αποκλειστικό σχεδόν αντικείμενο την σχεδίαση ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών.
Μάλιστα μετά την νίκη των οπαδών της εξόδου της Βρεταννίας από την Ε.Ε. φίλοι, συνάδελφοι και απλοί γνώριμοι επικοινωνούν με τον Kosinski, για να διαμαρτυρηθούν για την αξιοποίηση των ερευνών του με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, συγχέοντας συχνά την επωνυμία της εταιρείας με το εργαστήριο που διευθύνει στο Cambridge.
Ο Dr. Michal Kosinski σε συνέντευξή του στην έκθεση καινοτομίας και ψηφιακής τεχνολογίας CeBIT τον Μάρτιο του 2017, όπου προειδοποιεί για το επερχόμενο τέλος της ιδιωτικής ζωής και των αποκαλούμενων προσωπικών δεδομένων (CeBIT).
Οι Αμερικανικές Εκλογές
Στις 19 Σεπτεμβρίου του 2016, στο γνωστό ξενοδοχείο Grand Hyatt της Νέας Υόρκης, παρουσιάζεται από το προεδρείο κατά την διάρκεια της διάσκεψης Concordia (μικρογραφία του διάσημου World Economic Forum), ο Διευθύνων Σύμβουλος της CAMBRIDGE ANALYTICA, Alexander Nix.
Με την άνοδό του στο βήμα, προκαλείται μία μικρή αναταραχή ψιθύρων στην αίθουσα, αφού οι περισσότεροι από τους παρευρισκόμενους γνωρίζουν πως πρόκειται για τον νέο υπεύθυνο ψηφιακής στρατηγικής του υποψηφίου για την προεδρία Donald J. Trump.
Μερικές εβδομάδες ενωρίτερα, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, σε ένα γριφώδες μήνυμά του στο Tweeter τονίζει πως σύντομα θα αποκαλείται πλέον Κύριος Brexit (Mr. Brexit), παραπέμποντας με τον γρίφο του στην ψηφιακή προεκλογική εκστρατεία της Βρεταννίας, λόγω της επιτυχημένης εμπλοκής της εταιρείας που έχει προσλάβει.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της CAMBRIDGE ANALYTICA, Alexander Nix κατά την διάρκεια της διάσκεψης Concordia, επιδεικνύει τα αποτελέσματα των ψυχομετρικών εφαρμογών στην πολιτεία της Iowa (Photo Btyan Bedder).
Σχεδιασμός και Στρατηγική Προσέγγισης
Έως την εμφάνιση της CAMBRIDGE ANALYTICA στις ΗΠΑ, η ψηφιακή εκστρατεία του Trump είχε ανατεθεί στον Brad Parscale, έναν επιχειρηματία στον χώρο των προωθητικών ενεργειών και στους βοηθούς του, που σχεδιάζουν έναν απλό ιστότοπο έναντι μίας ταπεινής αμοιβής $1.500.
Οι γνώσεις του υποψήφιου προέδρου στην ψηφιακή τεχνολογία θεωρούνται από ελάχιστες έως μηδενικές (δεν χρησιμοποιεί υπολογιστή στο γραφείο του και δεν ασχολείται με ηλεκτρονική αλληλογραφία).
Από την άλλη πλευρά η αντίπαλός του Hillary Clinton, βασίζεται με τυφλή προσήλωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υιοθετώντας την στρατηγική του πρώην προέδρου Barack Obama. Χρησιμοποιεί τους προεκλογικούς καταλόγους ψηφοφόρων των Δημοκρατικών, συνεργάζεται με αναλυτές από τα εργαστήρια BlueLabs, που ειδικεύονται στο πρότυπο OCEAN για την μελέτη της συμπεριφοράς και υποστηρίζεται σθεναρά από τον Όμιλο GOOGLE, όπως και την εξειδικευμένη στην ψηφιακή τεχνολογία εικόνων κινηματογραφική εταιρεία DREAM WORKS. Όταν τον Ιούνιο του 2016 ανακοινώνεται η είσοδος της CAMBRIDGE ANALYTICA στο πλευρό του Trump, το πολιτικό κατεστημένο στην πρωτεύουσα Washington χαμογελά ειρωνικά με την αφελή στάση του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών που εμπιστεύεται κάποιους Βρεταννούς ερασιτέχνες, εντελώς άσχετους με την αμερικανική πραγματικότητα και τους Αμερικανούς.
Ο Alexander Nix εξηγεί τους μαθηματικούς αλγορίθμους που χρησιμοποιούνται σε ψυχομετρικές εφαρμογές στο FORUM IAB του 2017 στην Βαρσοβία (IAB Polska).
Από το βήμα της διάσκεψης Concordia πάντως, ο Alexander Nix τονίζει πως σχεδόν όλα τα μηνύματα του Trump υπακούουν στην λογική της ενορχηστρωμένης αξιοποίησης Μεγαδεδομένων, τα οποία λόγω της ψυχομετρικής επεξεργασίας αναβαθμίζουν σε εκθετικό βαθμό την ισχύ μίας προεκλογικής εκστρατείας.
Έως τότε, όπως εξηγεί ο ίδιος, οι προεκλογικές εκστρατείες βασίζονται στην μελέτη και αξιοποίηση δημογραφικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού, ιδέα μάλλον άχρηστη και επιεικώς ανόητη.
Η πεποίθηση πως λόγω φύλλου όλες οι γυναίκες αποδεικνύονται δεκτικές σε συγκεκριμμένα μηνύματα ή όλοι οι αφροαμερικανοί αποδέχονται τις ίδιες βασικές ιδέες λόγω προέλευσης και καταγωγής, βασίζεται σε εντελώς λανθασμένες αντιλήψεις που αγνοούν την σημασία της διαφοράς, με αποτέλεσμα η ένταση και η επίδραση των προεκλογικών συνθημάτων να περιορίζεται δραστικά, εκμηδενίζοντας την ισχύ τους.
Αντίθετα η ψηφιακή ψυχομετρική επεξεργασία με βάση το πρότυπο OCEAN, επιτρέπει να σχεδιασθεί η ψυχογραφική προσωπογραφία κάθε Αμερικανού, συνδυάζοντας βασικά αξιώματα της επιστήμης της συμπεριφοράς, ανάλυση Μεγαδεδομένων και τεχνικές στοχευμένης διαφήμισης, με συνέπεια να προσεγγίζεται ο κάθε ψηφοφόρος όπως κάθε πιθανός καταναλωτής.
Η CAMBRIDGE ANALYTICA σύμφωνα με τον Alexander Nix, εξαγοράζει προσωπικά δεδομένα από διάφορες πηγές όπως τα κτηματολόγια, τις εταιρείες πώλησης αυτοκινήτων, αλλά και στοιχεία πελατολογίων εμπορικών καταστημάτων, δωροκαρτών, καταλόγων μελών διαφόρων λεσχών, συλλόγων και συνδέσμων, περιοδικών ακόμα και εκκλησιών, μέσω των μεσιτικών επιχειρήσεων πώλησης δεδομένων ACXIOM και EXPERIAN που δραστηριοποιούνται κυρίως στις ΗΠΑ, όπου η νομοθεσία προστασίας προσωπικών δεδομένων παραμένει εξαιρετικά ελαστική. Επίσης αξιοποιεί έρευνες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δεδομένα που κυκλοφορούν σε συνεχή ροή (κυρίως στο Facebook), με αποτέλεσμα να κατέχει ψυχογραφικές προσωπογραφίες όλων των ενηλίκων Αμερικανών.
Η εταιρεία διατηρεί γραφεία σε 16 χώρες με βασικότερα τα γραφεία της στην Βρεταννία και στις ΗΠΑ, παρουσιάζοντας και σημαντική δραστηριότητα στο Μεξικό και στην Ινδία μέσω των τοπικών της υποκαταστημάτων. Από το 2018 με μία ομάδα 10 ειδικών στελεχών εγκατεστημένη στο Χόνγκ-Κόνγκ, διερευνά τις δυνατότητες της κινεζικής αγοράς, που προσφέρει κατά τα φαινόμενα τεράστιες δυνατότητες.
Η μαθηματικός και πρώην διευθύντρια του προγράμματος Lede του Πανεπιστημίου Columbia, Cathy O’Neil που υποστηρίζει πως ο Trump υιοθετεί έναν καιροσκοπικό αλγόριθμο, για να ακολουθεί τις αντιδράσεις των ακροατηρίων του, διαμορφώνοντας κατά περίσταση τις δηλώσεις του (Mathematical Association of America).
Σχεδιασμός και Στρατηγική Προσέγγισης
Στην κοινή γνώμη σε διεθνές επίπεδο, οι εντυπωσιακές αντιφάσεις του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, η αστάθειά του στις διάφορες δηλώσεις του που επικρίνεται από πολλούς και οι αντικρουόμενες συχνά απόψεις που δημοσιοποιεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποδεικνύονται τελικά το μεγάλο του πλεονέκτημα, λόγω του ότι διαφοροποιεί τα μηνύματά του, ανάλογα με την μερίδα των ψηφοφόρων στην οποία απευθύνεται.
Μάλιστα στις 11 Αυγούστου του 2016, η μαθηματικός και πρώην διευθύντρια του προγράμματος Lede του Πανεπιστημίου Columbia, Cathy O’Neil υποστηρίζει πως ο Trump υιοθετεί έναν καιροσκοπικό αλγόριθμο, που ακολουθεί τις αντιδράσεις των ακροατηρίων του, διαμορφώνοντας κατά περίσταση τις δηλώσεις του.
Την ημέρα της τρίτης αντιπαράθεσής του σε δημόσιο διάλογο με την υποψήφια των Δημοκρατικών, η CAMBRIDGE ANALYTICA δοκιμάζει 175.000 διαφορετικές παραλλαγές μηνυμάτων με βάση τα επιχειρήματα του Trump, με σκοπό να οριστικοποιήσει τα πλέον κατάλληλα μέσω του Facebook.
Αν και φαινομενικά οι διαφορές είναι από μικρές έως ασήμαντες (διαφορές στην διαμόρφωση τίτλων, χρωμάτων, σχημάτων, φωτογραφιών), παρέχουν την δυνατότητα να προσδιορισθεί η καλύτερη δυνατή οδός ψυχολογικής προσέγγισης των ψηφοφόρων.
Αυτή η διαδικασία μικροσυντονισμού διαχέεται έως τις πλέον ολιγομελείς ομάδες, φθάνοντας στο σημείο να απευθύνεται σε κατοίκους μικρών οικισμών, συγκροτημάτων διαμερισμάτων, ακόμα και σε συγκεκριμμένα άτομα.
Με αφετηρία τον Ιούλιο του 2016, η CAMBRIDGE ANALYTICA αξιοποιεί μία εφαρμογή (έχει ήδη χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην Βρεταννία) που αναγνωρίζει τις πολιτικές τάσεις και τις διαφοροποιήσεις της προσωπικότητας των ψηφοφόρων, ακόμα και σε οικογενειακό επίπεδο.
Η εφαρμογή περιορίζει τις επισκέψεις των εθελοντών της προεκλογικής εκστρατείας σε πρόσωπα που έχουν κριθεί δεκτικά στα μηνύματα του Trump, μέσω ψηφιακής ψυχομετρικής επεξεργασίας και προσφέρει στους εθελοντές συγκεκριμμένα προσχέδια συζήτησης με οδηγίες, ανάλογα με την ψυχογραφία του πιθανού ψηφοφόρου.
Τα δεδομένα και οι αντιδράσεις που συγκεντρώνονται από τους εθελοντές εισφέρονται στο σύστημα, με συνέπεια να ανασχεδιάζονται συνεχώς μέσω της ψηφιακής εφαρμογής τα πρότυπα προσέγγισης.
Αν και το επιτελείο της παράταξη των Δημοκρατικών διαθέτει αναλυτές που έχουν την δυνατότητα να υποστηρίξουν την προεκλογική εκστρατεία της Hillary Clinton με ανάλογες ψυχομετρικές μεθόδους, προτιμά τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Κοινωνικής Δικτύωσης, δαπανώντας τεράστια ποσά σε διαφημίσεις.
Από την πλευρά της η CAMBRIDGE ANALYTICA διακρίνει ψυχογραφικά τους ενήλικους Αμερικανούς σε 32 βασικούς χαρακτήρες και επικεντρώνει την προσπάθειά της σε 17 πολιτείες (από τις συνολικά 50 και την περιοχή της πρωτεύουσας των ΗΠΑ), που θεωρούνται αμφιταλαντευόμενες.
Μάλιστα η στόχευση των πολιτειών Michigan και Wisconsin με βάση τα ψηφιακά ψυχογραφικά δεδομένα κατά την διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων της προεκλογικής εκστρατείας των δύο υποψηφίων, αποδεικνύεται απόλυτα σωστή, αφού και οι δύο πολιτείες εκλέγουν τον Trump.
Όμως η εταιρεία προχωρεί και σε διαδικασίες αποτροπής των δημοκρατικών ψηφοφόρων να προσέλθουν στις κάλπες ή στην χειρότερη περίπτωση να διαφοροποιήσουν τις επιλογές τους, με διάφορα στοχευμένα μηνύματα.
Στην συνοικία της Μικρής Αϊτής στην πρωτεύουσα της πολιτείας της Florida Μαϊάμι, προβάλλει λόγου χάρη χωρίς σχόλια, την αποτυχία του Ιδρύματος Clinton να υποστηρίξει τους σεισμοπαθείς στην Αϊτή, παρά τις σχετικές εξαγγελίες. Σε άλλες συνοικίες μεγαλουπόλεων με πλειοψηφούντα αφροαμερικανικό πληθυσμό προβάλλει επίσης χωρίς σχόλια δηλώσεις της υποψηφίας των Δημοκρατικών, στις οποίες χαρακτηρίζει συλλήβδην τους αφροαμερικανούς ως αρπακτικά (predators) που δρούν σε βάρος της κοινωνίας.
Αυτές οι στοχευμένες προβολές μέσω Facebook αποσκοπούν στην αποτροπή των πιθανών ψηφοφόρων της Hillary Clinton που περιλαμβάνουν ανέντακτους αριστερής απόκλισης ψηφοφόρους, νεαρές γυναίκες και νεαρούς αφροαμερικανούς, να προσέλθουν στις κάλπες, δηλαδή στον περιορισμό της προσέλευσης των νέων ψηφοφόρων που στατιστικά στοιχειοθετείται πως αποστρέφονται τους συντηρητικούς.
Ο μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ μετατρέπεται τελικά από την CAMBRIDGE ANALYTICA σε εργαλείο διερεύνησης ενός σύνθετου πλαισίου ψηφιακών προτύπων με βασικό πυλώνα την ανάλυση Μεγαδεδομένων.
Περισσότερες αναλυτικές πληροφορίες για τις ψηφιακές ψυχομετρικές εφαρμογές
-Sandra Matz, DIGITAL PSYCHOMETRICS AND IT’S FUTURE EFFECTS ON TECHNOLOGY, University of Cambridge, 2016.
-Crystal Fulton and Claire McGuinness, DIGITAL DETECTIVES, SOLVING INFORMATION DILEMMAS IN AN ONLINE WORLD, Chandos Publishing, 2016.
-Virginia Zaraza Rusu, Christian Rusu, Pablo Cáceres, Virginica Rusu, Daniela Quiñones and Patricia Muñoz, ON USER EXPERIENCE EVALUATION: COMBINING USER TESTS AND PSYCHOMETRICS in Waldemar Karwowski, Tareq Ahram (Editors), INTELLIGENT HUMAN SYSTEMS INTEGRATION, Advances in Intelligent Systems and Computing, 722, Springer, January 2018.
Γ. Ζ. Η.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών