Η τριλογία του bitcoin (Μέρος τρίτο – Οι μεγάλοι αριθμοί) άρθρο στο bankingnews
Σχετικά Άρθρα
Βρουστούρης (MPI HELLAS): Η τριλογία του bitcoin
Βρουστούρης (MPI HELLAS): Τα ψηφιακά νομίσματα θα αφανίσουν φοροδιαφυγή, τράπεζες αλλά όχι το… σύστημα
Παράλληλα, ακούμε διάφορες και αντικρουόμενες απόψεις, ακόμα και από τους ίδιους σχολιαστές που αλλάζουν συχνά γνώμη σχετικά με την εξέλιξη της αξίας του, όπως, θα μηδενίσει, θα δούμε εξαψήφια ανά bitcoin νούμερα και πολλά άλλα απίστευτα.
Το πρόβλημα οφείλεται κυρίως στη νεότητα του bitcoin και συνεπώς στην έλλειψη εμπειρίας αλλά και στην κρυπτο-μανία που έχει καταλάβει τους πάντες και όχι αδίκως, αν λάβουμε υπόψη μας το χωρίς σταματημό εκδιδόμενο παραστατικό χρήμα.
Οι δυσκολίες αποτίμησής του όμως έχουν και άλλες αιτίες, όπως το τί πραγματικά είναι.
• Είναι ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο (intangible asset);
• Είναι ένα εμπόρευμα (commodity), όπως για παράδειγμα ο χρυσός, το καλαμπόκι ή η πλατίνα;
• Ένα νόμισμα (currency) όπως το δολάριο και το ευρώ;
• Συνδυασμός των ανωτέρω;
Ανεξάρτητα του τι είναι τελικά, πραγματοποιεί αστρονομικού μεγέθους συναλλαγές, που βάσει της τρέχουσας τιμής του κυμαίνονται περί τα 50 δις δολάρια ανά εικοσιτετράωρο.
Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί διεθνώς ή προσπαθούν να αναπτυχθούν για μια εύλογη προσέγγιση της αξίας του, από τις οποίες και αντλούνται τα κάθε τόσο, εκπληκτικά πράγματα που ακούμε για την προβλεπόμενη τιμή του.
Ας τις δούμε.
(α) Η Μέθοδος της Εξίσωσης της Ανταλλαγής (The Equation of Exchange Method)
Η μέθοδος αυτή αναπτύχθηκε από κρυπτονιστές (οι ασχολούμενοι με τα κρυπτονομίσματα), θεωρεί το bitcoin νόμισμα, ως εκ τούτου έλκει την καταγωγή της από την νομισματική θεωρία και εκφράζεται από τον μαθηματικό τύπο [(Σ*Α/Τ)/(1+τ)ν]/Ν, όπου:
Σ= εκτιμώμενος ετήσιος αριθμός συναλλαγών στο μέλλον στην ωρίμανσή του,
Α=εκτιμώμενη μέση αξία συναλλαγής,
Τ=φορές αλλαγής χεριών κάθε νομίσματος σε ετήσια βάση,
τ=προεξοφλητικό επιτόκιο,
ν=χρόνος,
Ν=αριθμός νομισμάτων.
Έτσι, αν υποτεθεί αριθμός συναλλαγών (Σ) 60 δις ετησίως (επί του παρόντος είμαστε πολύ πίσω από αυτόν τον αριθμό), μέση αξία συναλλαγής (Α) 150 δολάρια που είναι λογική, ετήσιος ρυθμός αλλαγής (Τ) 4,5 (στα παραδοσιακά νομίσματα, ιστορικά είναι από 1-3,5) αλλά στα κρυπτονομίσματα αναμένεται ταχύτερος, προεξοφλητικό επιτόκιο (τ) 5%, βάθος χρόνου (ν) 10 έτη και κυκλοφορών αριθμός νομισμάτων (Ν) 18.800.000 στην ωρίμανση, η αξία ανά νόμισμα σήμερα, θα είναι:
[(60.000.000.000*150/4,5)/(1+0,05)10]/18.800.000 = 65.300 δολάρια.
(β) Η Μέθοδος της Σύγκρισης των Παρόμοιων Αγορών (Total Addressable Market)
Το περιουσιακό στοιχείο που έχει ομοιότητες με το Bitcoin φαίνεται να είναι ο χρυσός, πολλοί μάλιστα αποκαλούν το bitcoin ψηφιακό χρυσό και αυτό αναλύθηκε επαρκώς στο προηγούμενο άρθρο.
Βάσει αυτής της άποψης, το bitcoin θεωρείται εμπόρευμα, (commodity) όπως και ο χρυσός, και αν αποδειχθεί σοβαρό υποκατάστατο αυτού, η αξία του δυνητικά μπορεί να προσεγγίσει την αξία του συνολικού επί γης χρυσού, που επί του παρόντος με 1.850 δολάρια η ουγγιά, είναι 1.850 35,35 198.000.000 = 12,95 τρις δολάρια. 35,35 ουγγιές είναι ένα 1 κιλό και 198.000 τόνοι ή 198 εκ. κιλά, είναι το σύνολο του εξορυχθέντος μέχρι σήμερα χρυσού.
Αν λοιπόν το bitcoin κατορθώσει να θεωρηθεί απόλυτο υποκατάστατο του χρυσού και η τιμή του χρυσού παραμένει στα σημερινά επίπεδα, η αξία του στα επόμενα χρόνια μπορεί να εκτοξευθεί στα 12,95 τρις / 21 εκ. νομίσματα = 617.000 δολάρια ανά νόμισμα, καθιστώντας μεσοπρόθεσμα πιθανή κάθε τιμή μεταξύ 33.000 δολαρίων που είναι σήμερα και της προαναφερθείσας τιμής (21 εκ. νομίσματα είναι ο μέγιστος αριθμός τους που θα εκδοθούν μέχρι το έτος 2140).
Βεβαίως το σενάριο αυτό είναι εντελώς υποθετικό και καθίσταται περαιτέρω αυθαίρετο από την διαρκή άνοδο και άλλων κρυπτονομισμάτων με μεγαλύτερες δυνατότητες, όπως το Ethereum.
Όμως και σε αυτούς τους αντίλογους υπάρχουν πάντα οι αντι-αντίλογοι, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη και άλλων ευγενών μετάλλων με τεράστιες αξίες όπως το ασήμι, που και αυτά δυνητικά μπορούν να υποκατασταθούν από τα κρυπτονομίσματα.
(γ) Η Μέθοδος του Δικτύου (Network Method)
Η μέθοδος αυτή προέρχεται από την αποτίμηση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, προτάθηκε από τον Metcalfe τη δεκαετία του 1980 και για το λόγο αυτό ονομάζεται Metcalfe’s law.
Βασίζεται στην θεωρία ότι όσο αυξάνουν οι χρήστες ενός δικτύου αυξάνεται και η αξία του.
Για παράδειγμα, αν σε ένα δίκτυο υπάρχουν 4 χρήστες, οι δυνατές μεταξύ τους συνδέσεις είναι 6, ενώ αν οι χρήστες γίνουν 10 οι πιθανές συνδέσεις είναι 45 δηλαδή δεν αυξάνονται γραμμικά αλλά τετραγωνικά, βάσει του τύπου n*(n-1)/2, όπου n ο αριθμός των χρηστών και ως εκ τούτου με τον ίδιο ρυθμό αυξάνεται και η αξία του δικτύου.
Σήμερα οι χρήστες του δικτύου του bitcoin είναι 63.000.000 (για την ακρίβεια αυτά είναι τα wallets αλλά κάποιοι έχουν περισσότερα του ενός), οπότε 60.000.000 χρήστες ίσως είναι ένας αντιπροσωπευτικός αριθμός, η δε συνολική του κεφαλαιοποίηση είναι της τάξεως των 550 δις.
Αν οι χρήστες αυξηθούν σε 100 εκ. η αξία του δικτύου θεωρητικά μπορεί να αυξηθεί κατά [100 εκ.(100 εκ. -1)/2] / [60 εκ. (60 εκ. -1)/2] = 2,78 φορές. Δηλαδή με βάση την σημερινή αξία του, η συνολική κεφαλαιοποίησή του μπορεί να ανέλθει σε 550 δις * 2,78 = 1,53 τρις και η αξία κατά νόμισμα σε 1,53 τρις/18.800.000 = 81.380 δολάρια (18.800.000 είναι ο εκτιμώμενος αριθμός των νομισμάτων που θα έχουν εκδοθεί όταν οι χρήστες θα έχουν φθάσει τα 100 εκ.).
Αν προσπαθήσουμε να κάνουμε σύγκριση με το δίκτυο του Facebook που έχει 2 δις χρήστες και κεφαλαιοποίηση (χρηματιστηριακή αξία) 750 δις, δηλαδή αξία ανά χρήστη 750 δις/2 δις = 375 δολάρια, θα καταλήξουμε σε αξία του δικτύου του bitcoin 22,5 δις δολάρια (375 δολάρια ανά χρήστη*60.000.000 χρήστες) και σε αξία κατά νόμισμα 22,5 / 18 = 1.250 δολάρια, δηλαδή πολύ μικρότερη και από το ελάχιστο των 4.000 δολαρίων που είδαμε το 2020.
Η σύγκριση αυτή ενδεχομένως να μην έχει ιδιαίτερα λογική βάση, διότι το Facebook είναι ένα κεντρικά ελεγχόμενο και ταυτόχρονα αυστηρά εποπτευόμενο δίκτυο ανταλλαγής μηνυμάτων που βασίζεται στη διαφήμιση ενώ το bitcoin ένα μη κεντρικά ελεγχόμενο και χωρίς καμία εποπτεία δίκτυο, μέσω του οποίου διακινείται πραγματικό παραστατικό χρήμα.
Η ανάδειξη της τεράστιας διαφοράς όμως, μπορεί και πρέπει να δημιουργεί ερωτηματικά στους ανήσυχους κερδοσκόπους.
(δ) Λοιπές Μέθοδοι (Other methods)
Υπάρχουν και άλλες μέθοδοι αποτίμησης, όπως η αποτίμηση με βάση το κόστος παραγωγής (Cost of Production Valuation Method).
Η μέθοδος θεωρεί το bitcoin παραγόμενο προϊόν (απόθεμα) και στηρίζεται στο κόστος εξόρυξης των miners το οποίο πληρώνεται από αυτούς σε παραστατικό χρήμα (δολάριο, ευρώ κλπ), τόσο για την κατανάλωση ενέργειας που είναι υψηλή, όσο και για την απόσβεση του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού.
Αν και το κόστος της ενέργειας είναι διαφορετικό σε κάθε χώρα και οι δυνατότητες που έχουν οι Miners για ανάλωση ρεύματος από φθηνές πηγές, μεγάλες, εκτιμάται ότι το μέσο κόστος κάθε νομίσματος μετά το halving του 2020, είναι της τάξεως των 15.000 δολαρίων ανά νόμισμα.
Αν σε αυτό προστεθεί ένα αναμενόμενο, υψηλό κέρδος (margin) λόγω των κινδύνων της επένδυσης, μια εύλογη τιμή μπορεί να είναι της τάξεως των 30.000 δολαρίων ανά νόμισμα.
Μια άλλη επίσης μέθοδος, είναι η μέθοδος με Βάση την Ροή του Αποθέματος (Stock-to-Flow Method) που έχει αναπτυχθεί τελευταία, θεωρεί το bitcoin νόμισμα και βασίζεται στη σπανιότητά του. Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα ούτε για την εφαρμογή της ούτε για την ενδεχόμενη αποτελεσματικότητά της.
Κάποιες μετρήσεις πάντως με την εν λόγω μέθοδο, ανεβάζουν την τιμή μέχρι και τις 100.000 δολάρια ανά νόμισμα.
Συμπέρασμα
Αν εξαιρεθεί η μέθοδος της απόλυτης υποκατάστασης του χρυσού από το bitcoin, η οποία μπορεί να καταλήξει σε πολύ υψηλές αξίες, οι άλλες μέθοδοι φαίνεται να δείχνουν ότι η τρέχουσα τιμή του bitcoin που είναι στην περιοχή των 30.000 - 35.000 δολαρίων, μπορεί να είναι μια βάση από την οποία, μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να κινηθεί ανοδικά προς τις 100.000 δολάρια.
Ο κ. Παναγιώτης Βρουστούρης είναι Ορκωτός Ελεγκτής, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της MPI HELLAS SA
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών