Να επιταχυνθεί το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων
Απειλή για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2014 χαρακτηρίζει την καθυστέρηση της συμφωνίας με την τρόικα η Eurobank, στέλνοντας σήμα κινδύνου μέσω της καθιερωμένης εβδομαδιαίας ανάλυσής της, υπό τον τίτλο "7 Hμέρες Οικονομία".
Αναλυτικά, σύμφωνα με τη Eurobank:
- Τα χρονικά περιθώρια για την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης στενεύουν, οι όποιες καθυστερήσεις βαίνουν εις βάρος των υπόλοιπων ανοικτών θεμάτων και της προοπτικής επιστροφής σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για το 2014.
- Ικανοποιητικό το πρωτογενές πλεόνασμα της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014, προβληματίζουν οι εξελίξεις όσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της Γενικής Κυβέρνησης.
- Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -3.9% σε ετήσια βάση για το 2013 επαληθεύοντας τη σχετική πρόβλεψη της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank.
- Βιομηχανική παραγωγή: τον Ιανουάριο 2014 αυξήθηκε σε ετήσια βάση για δεύτερο συνεχή μήνα (Ιαν. 2014/2013: +1,1%, Δεκ. 2013/2012: +0,5%).
- Πληθωρισμός: ο αποπληθωρισμός επιβραδύνθηκε για τρίτο διαδοχικό μήνα το Φεβρουάριο 2014 (στο -1,1% ο πληθωρισμός).
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν πλεονασματικό κατά €0,5 δισ., βελτιωμένο κατά 162,8% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και κατά 193,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Το πρωτογενές ισοζύγιο για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 ήταν πλεονασματικό στα €2,1 δισ., βελτιωμένο κατά 325,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και κατά 97,9% σε σχέση με το στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Η αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά περίπου €1,0 δισ. εξαιτίας εισροών από την ΕΕ (έσοδα από τα Ταμεία Συνοχής κτλ). Όπως έχει συμβεί συχνά στο παρελθόν, δεν έχουμε επιπλέον εισροές από την ΕΕ αλλά απλά ένα διαφορετικό χρονισμό της καταβολής των δόσεων.
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 δεν αποτελεί έκπληξη με δεδομένο ότι στο συγκεκριμένο μήνα συνεχίζουν να εισπράττονται φόροι για το 2013 ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες είναι ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Μέρος των εσόδων των δύο πρώτων μηνών κάθε έτους (όπως και των δαπανών) καταγράφεται δημοσιονομικά στο προηγούμενο έτος, στην περίπτωσή μας το 2013. Ο επίσημος στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 είναι €0,8 δισ. ή 0,4% του ΑΕΠ ενώ ήδη γνωρίζουμε ότι το Υπουργείο Οικονομικών αναμένει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα υπερβεί το συγκεκριμένο στόχο. Είναι αναμενόμενο συνεπώς το πρωτογενές πλεόνασμα, των δύο πρώτων μηνών του 2014, να είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Στην αντίθετη περίπτωση, ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 θα διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο.
Εδώ και πολλούς μήνες συνιστούμε σύνεση στη χρήση των διαθέσιμων κεφαλαίων από το πρωτογενές πλεόνασμα ώστε να μην αναγκαστεί η κυβέρνηση να λάβει επιπλέον μέτρα μέσα στο 2014 σε περίπτωση αδυναμίας επίτευξης του στόχου του Προϋπολογισμού 2014. Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι και οι εκπρόσωποι των δανειστών τείνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα πρότεινε τη χρήση μέρους του πλεονάσματος για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου με δεδομένο ότι στον Προϋπολογισμό 2014 δεν προβλέπεται κονδύλι για αποπληρωμή νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αλλά απλά μετατέθηκε η τελευταία δόση του 2013 για την πληρωμή των παλαιών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων (€1,5 δισ.) εξαιτίας της καθυστέρησης στην ολοκλήρωση της παρούσας αξιολόγησης του προγράμματος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου 2014 οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δημοσίου ανέρχονται σε 4,8 δισ. εκ των οποίων τα 0,5 δισ. αντιστοιχούν σε εκκρεμείς επιστροφές φόρων. Η τελευταία κατηγορία παρουσίασε μείωση τον Ιανουάριο 2014 εξαιτίας των σχετικών επιστροφών, όπως δείχνουν και τα αντίστοιχα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης. Παρόμοια, όμως, εξέλιξη – μείωση –δεν είχαμε για τις υπόλοιπες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Αντίθετα, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων, ήταν στα €4,4 δισ. αυξημένο κατά 5,4% σε μηνιαία βάση.
Η συγκεκριμένη αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις:
• των νοσοκομείων (στα €0,8 δισ. τον Ιανουάριο 2014 αυξημένες κατά 15,0% σε μηνιαία βάση)
• των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης (στα €2,8 δισ. τον Ιανουάριο 2014 αυξημένες κατά 10,1% σε μηνιαία βάση, με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων να αυξάνονται κατά 8,0% και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις του ΕΟΠΥΥ να αυξάνονται κατά 12,1% σε μηνιαία βάση).
Επιστρέφοντας στα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης, τα έσοδα για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 εμφανίζουν μείωση κατά €0,6 δισ. ή -6,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο. Η συγκεκριμένη εξέλιξη είναι ανησυχητική και προκαλεί προβληματισμό για την επίτευξη του σχετικού ετήσιου στόχου για το 2014, καθώς υπάρχει υστέρηση εσόδων ήδη από τους δύο πρώτους μήνες του έτους. Αν το φαινόμενο αυτό συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες τότε υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα δημοσιονομικό κενό για το 2014. Βέβαια, είναι πιθανό αυτή η υστέρηση να είναι συγκυριακή και τα έσοδα των επόμενων μηνών να προσεγγίσουν τους αντίστοιχους στόχους του Προϋπολογισμού 2014. Αυτό είναι το καλό ενδεχόμενο όσον αφορά την εξέλιξη των εσόδων για το 2014.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 ανέρχονταν σε περίπου €8,4 δισ. μειωμένες κατά -8,4% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και -9,1% σε σχέση με τον στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Αντίστοιχα, οι πρωτογενείς δαπάνες ανέρχονταν €6,4 δισ. μειωμένες κατά -17,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και -11,0% σε σχέση με τον στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Η συγκεκριμένη συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών είναι δυνατό να οφείλεται σε συγκυριακούς λόγους. Έτσι και αλλιώς μια τεχνητή συγκράτηση των δαπανών – όπως έδειξε και η εκτέλεση του Προϋπολογισμού 2013 – μικρή σημασία έχει. Οι πρωτογενείς δαπάνες στο τέλος της χρονιάς θα πρέπει να φτάσουν στο επίπεδο του στόχου τους, εκτός εάν κατά τη διάρκεια της χρονιάς επιτευχθεί σημαντική ορθολογικοποίησή τους, μέσω π.χ. της εφαρμογής του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για το πρωτογενές πλεόνασμα της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 θα επαναλάβουμε την άσκηση που πραγματοποιήσαμε και τον Ιανουάριο 2014. Υποθέτουμε ότι τόσο οι πρωτογενείς δαπάνες όσο και τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν στο επίπεδο των αντίστοιχων στόχων του Προϋπολογισμού 2014. Σε αυτή την περίπτωση το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωνόταν σε μόλις €0,2 δισ. Το τελευταίο αποτέλεσμα δεν είναι ενθαρρυντικό. Δεν θεωρούμε ότι η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 βρίσκεται σε κίνδυνο . Το κρίσιμο στοιχείο που προκύπτει τόσο από την παραπάνω άσκηση όσο και από την εξέλιξη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων έχει να κάνει με τη διατηρησιμότητα του πρωτογενούς πλεονάσματος τόσο φέτος όσο και τα επόμενα χρόνια. Για να εξασφαλισθεί η διατηρησιμότητα και η σταδιακή αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων απαιτείται επιπλέον προσπάθεια. Η προσπάθεια αυτή δεν μπορεί να επικεντρωθεί στην αύξηση της φορολογίας. Τα μέτρα αυτού του τύπου, όπως έχουμε επανειλημμένα επισημάνει στο εβδομαδιαίο δελτίο μας, εξάντλησαν πλέον τις όποιες δυνατότητες είχαν.
Η προσπάθεια από εδώ και πέρα θα κριθεί:
• Στην ορθολογική χρήση των κεφαλαίων από το πλεόνασμα του 2013 που δεν θα κατευθυνθούν στη μείωση του χρέους.
• Στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δημοσίου τομέα.
• Στην ενίσχυση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, του ανταγωνισμού και των εξαγωγών.
• Στην ενίσχυση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
Οι κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις υπάρχουν ήδη στο 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (2ΠΣΕΟ). Η επιτάχυνση της εφαρμογής τους είναι απαραίτητη. Θεωρούμε ότι η προσπάθεια ολοκλήρωσης της συμφωνίας για την τρέχουσα αξιολόγηση του 2ΠΣΕΟ μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα είναι καλή είδηση ως προς την παραπάνω κατεύθυνση. Πολλές φορές στο παρελθόν οι προβλέψεις έχουν διαψευσθεί ως προς την ημερομηνία της τελικής συμφωνίας. Γι αυτό το λόγο θα επισημάνουμε για άλλη μια φορά πως τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και πως οι όποιες καθυστερήσεις βαίνουν εις βάρος των υπόλοιπων ανοικτών θεμάτων με κύριο αυτό των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους και της προοπτικής επιστροφής σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για το 2014. Ενδεικτικό είναι σε αυτό το σημείο και το γεγονός ότι ο κίνδυνος της ελληνικής οικονομίας, όπως μετράται από τα περιθώρια των ελληνικών 10ετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων, εμφανίζεται αυξημένος κατά μόλις 2,7 μ.β. σε εβδομαδιαία βάση αλλά αυξημένος κατά 35,4 μ.β. έναντι του ιστορικού ελάχιστου των 500 μ.β. της 6ης Μαρτίου 2014.
Σημειώστε ότι το περιθώριο των 10ετών ομολόγων ήταν στις 500 μ.β. τελευταία φορά την 31η Μαΐου 2010, όταν οι δυσκολίες εφαρμογής του δημοσιονομικού και του μεταρρυθμιστικού προγράμματος καθώς και το μέγεθος της διεθνούς κρίσης δεν είχαν γίνει ακόμη αντιληπτά από όλους τους συμμετέχοντες.
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά της ΕΛΣΤΑΤ, το ελληνικό ΑΕΠ σημείωσε πτώση -2,3% στο 4ο τρίμηνο του 2013 σε ετήσια βάση. Παράλληλα αναθεωρήθηκαν και τα στοιχεία των προηγούμενων τριμήνων. Με αυτό τον τρόπο η μείωση του ΑΕΠ ήταν -3,2%, -4,0% και -6,0% το 3ο, το 2ο και το 1ο τρίμηνο του 2013 αντίστοιχα (Πίνακας 1). Η εξέλιξη του ΑΕΠ τα τελευταία τρίμηνα δείχνει επιβράδυνση της ύφεσης.
Επίσης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ η μείωση του ΑΕΠ για το 2013 εκτιμάται σε -3,9%. Η συγκεκριμένη εκτίμηση επιβεβαιώνει την σχετική πρόβλεψη της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank για ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ – με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία – για το 2013 στο -3,9%. Επίσης εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε την πρόβλεψη μας για θετικό ρυθμό ανάπτυξης 0,4% για το 2014.
Η επίδοση του 2013 είναι ικανοποιητική με δεδομένη:
• την πίεση στην ιδιωτική κατανάλωση εξαιτίας της παρατεταμένης ύφεσης (το 2013 θα είναι η 6η συνεχόμενη χρονιά με αρνητικό ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ),
• την αυξανόμενη ανεργία (Δεκέμβριος 2013: 27,5% )
• την μειωμένη ρευστότητα (καθυστερήσεις στην εκταμίευση των δόσεων 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (2ΠΣΕΟ), στην προώθηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, κτλ).
www.bankingnews.gr
Αναλυτικά, σύμφωνα με τη Eurobank:
- Τα χρονικά περιθώρια για την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης στενεύουν, οι όποιες καθυστερήσεις βαίνουν εις βάρος των υπόλοιπων ανοικτών θεμάτων και της προοπτικής επιστροφής σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για το 2014.
- Ικανοποιητικό το πρωτογενές πλεόνασμα της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014, προβληματίζουν οι εξελίξεις όσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της Γενικής Κυβέρνησης.
- Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -3.9% σε ετήσια βάση για το 2013 επαληθεύοντας τη σχετική πρόβλεψη της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank.
- Βιομηχανική παραγωγή: τον Ιανουάριο 2014 αυξήθηκε σε ετήσια βάση για δεύτερο συνεχή μήνα (Ιαν. 2014/2013: +1,1%, Δεκ. 2013/2012: +0,5%).
- Πληθωρισμός: ο αποπληθωρισμός επιβραδύνθηκε για τρίτο διαδοχικό μήνα το Φεβρουάριο 2014 (στο -1,1% ο πληθωρισμός).
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν πλεονασματικό κατά €0,5 δισ., βελτιωμένο κατά 162,8% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και κατά 193,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Το πρωτογενές ισοζύγιο για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 ήταν πλεονασματικό στα €2,1 δισ., βελτιωμένο κατά 325,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και κατά 97,9% σε σχέση με το στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Η αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά περίπου €1,0 δισ. εξαιτίας εισροών από την ΕΕ (έσοδα από τα Ταμεία Συνοχής κτλ). Όπως έχει συμβεί συχνά στο παρελθόν, δεν έχουμε επιπλέον εισροές από την ΕΕ αλλά απλά ένα διαφορετικό χρονισμό της καταβολής των δόσεων.
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 δεν αποτελεί έκπληξη με δεδομένο ότι στο συγκεκριμένο μήνα συνεχίζουν να εισπράττονται φόροι για το 2013 ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες είναι ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Μέρος των εσόδων των δύο πρώτων μηνών κάθε έτους (όπως και των δαπανών) καταγράφεται δημοσιονομικά στο προηγούμενο έτος, στην περίπτωσή μας το 2013. Ο επίσημος στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 είναι €0,8 δισ. ή 0,4% του ΑΕΠ ενώ ήδη γνωρίζουμε ότι το Υπουργείο Οικονομικών αναμένει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα υπερβεί το συγκεκριμένο στόχο. Είναι αναμενόμενο συνεπώς το πρωτογενές πλεόνασμα, των δύο πρώτων μηνών του 2014, να είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Στην αντίθετη περίπτωση, ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 θα διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο.
Εδώ και πολλούς μήνες συνιστούμε σύνεση στη χρήση των διαθέσιμων κεφαλαίων από το πρωτογενές πλεόνασμα ώστε να μην αναγκαστεί η κυβέρνηση να λάβει επιπλέον μέτρα μέσα στο 2014 σε περίπτωση αδυναμίας επίτευξης του στόχου του Προϋπολογισμού 2014. Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι και οι εκπρόσωποι των δανειστών τείνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα πρότεινε τη χρήση μέρους του πλεονάσματος για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου με δεδομένο ότι στον Προϋπολογισμό 2014 δεν προβλέπεται κονδύλι για αποπληρωμή νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αλλά απλά μετατέθηκε η τελευταία δόση του 2013 για την πληρωμή των παλαιών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων (€1,5 δισ.) εξαιτίας της καθυστέρησης στην ολοκλήρωση της παρούσας αξιολόγησης του προγράμματος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου 2014 οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δημοσίου ανέρχονται σε 4,8 δισ. εκ των οποίων τα 0,5 δισ. αντιστοιχούν σε εκκρεμείς επιστροφές φόρων. Η τελευταία κατηγορία παρουσίασε μείωση τον Ιανουάριο 2014 εξαιτίας των σχετικών επιστροφών, όπως δείχνουν και τα αντίστοιχα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης. Παρόμοια, όμως, εξέλιξη – μείωση –δεν είχαμε για τις υπόλοιπες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Αντίθετα, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων, ήταν στα €4,4 δισ. αυξημένο κατά 5,4% σε μηνιαία βάση.
Η συγκεκριμένη αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις:
• των νοσοκομείων (στα €0,8 δισ. τον Ιανουάριο 2014 αυξημένες κατά 15,0% σε μηνιαία βάση)
• των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης (στα €2,8 δισ. τον Ιανουάριο 2014 αυξημένες κατά 10,1% σε μηνιαία βάση, με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων να αυξάνονται κατά 8,0% και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις του ΕΟΠΥΥ να αυξάνονται κατά 12,1% σε μηνιαία βάση).
Επιστρέφοντας στα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης, τα έσοδα για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 εμφανίζουν μείωση κατά €0,6 δισ. ή -6,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο. Η συγκεκριμένη εξέλιξη είναι ανησυχητική και προκαλεί προβληματισμό για την επίτευξη του σχετικού ετήσιου στόχου για το 2014, καθώς υπάρχει υστέρηση εσόδων ήδη από τους δύο πρώτους μήνες του έτους. Αν το φαινόμενο αυτό συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες τότε υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα δημοσιονομικό κενό για το 2014. Βέβαια, είναι πιθανό αυτή η υστέρηση να είναι συγκυριακή και τα έσοδα των επόμενων μηνών να προσεγγίσουν τους αντίστοιχους στόχους του Προϋπολογισμού 2014. Αυτό είναι το καλό ενδεχόμενο όσον αφορά την εξέλιξη των εσόδων για το 2014.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 ανέρχονταν σε περίπου €8,4 δισ. μειωμένες κατά -8,4% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και -9,1% σε σχέση με τον στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Αντίστοιχα, οι πρωτογενείς δαπάνες ανέρχονταν €6,4 δισ. μειωμένες κατά -17,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και -11,0% σε σχέση με τον στόχο του Προϋπολογισμού 2014. Η συγκεκριμένη συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών είναι δυνατό να οφείλεται σε συγκυριακούς λόγους. Έτσι και αλλιώς μια τεχνητή συγκράτηση των δαπανών – όπως έδειξε και η εκτέλεση του Προϋπολογισμού 2013 – μικρή σημασία έχει. Οι πρωτογενείς δαπάνες στο τέλος της χρονιάς θα πρέπει να φτάσουν στο επίπεδο του στόχου τους, εκτός εάν κατά τη διάρκεια της χρονιάς επιτευχθεί σημαντική ορθολογικοποίησή τους, μέσω π.χ. της εφαρμογής του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για το πρωτογενές πλεόνασμα της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2014 θα επαναλάβουμε την άσκηση που πραγματοποιήσαμε και τον Ιανουάριο 2014. Υποθέτουμε ότι τόσο οι πρωτογενείς δαπάνες όσο και τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν στο επίπεδο των αντίστοιχων στόχων του Προϋπολογισμού 2014. Σε αυτή την περίπτωση το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωνόταν σε μόλις €0,2 δισ. Το τελευταίο αποτέλεσμα δεν είναι ενθαρρυντικό. Δεν θεωρούμε ότι η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 βρίσκεται σε κίνδυνο . Το κρίσιμο στοιχείο που προκύπτει τόσο από την παραπάνω άσκηση όσο και από την εξέλιξη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων έχει να κάνει με τη διατηρησιμότητα του πρωτογενούς πλεονάσματος τόσο φέτος όσο και τα επόμενα χρόνια. Για να εξασφαλισθεί η διατηρησιμότητα και η σταδιακή αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων απαιτείται επιπλέον προσπάθεια. Η προσπάθεια αυτή δεν μπορεί να επικεντρωθεί στην αύξηση της φορολογίας. Τα μέτρα αυτού του τύπου, όπως έχουμε επανειλημμένα επισημάνει στο εβδομαδιαίο δελτίο μας, εξάντλησαν πλέον τις όποιες δυνατότητες είχαν.
Η προσπάθεια από εδώ και πέρα θα κριθεί:
• Στην ορθολογική χρήση των κεφαλαίων από το πλεόνασμα του 2013 που δεν θα κατευθυνθούν στη μείωση του χρέους.
• Στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δημοσίου τομέα.
• Στην ενίσχυση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, του ανταγωνισμού και των εξαγωγών.
• Στην ενίσχυση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
Οι κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις υπάρχουν ήδη στο 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (2ΠΣΕΟ). Η επιτάχυνση της εφαρμογής τους είναι απαραίτητη. Θεωρούμε ότι η προσπάθεια ολοκλήρωσης της συμφωνίας για την τρέχουσα αξιολόγηση του 2ΠΣΕΟ μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα είναι καλή είδηση ως προς την παραπάνω κατεύθυνση. Πολλές φορές στο παρελθόν οι προβλέψεις έχουν διαψευσθεί ως προς την ημερομηνία της τελικής συμφωνίας. Γι αυτό το λόγο θα επισημάνουμε για άλλη μια φορά πως τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και πως οι όποιες καθυστερήσεις βαίνουν εις βάρος των υπόλοιπων ανοικτών θεμάτων με κύριο αυτό των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους και της προοπτικής επιστροφής σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για το 2014. Ενδεικτικό είναι σε αυτό το σημείο και το γεγονός ότι ο κίνδυνος της ελληνικής οικονομίας, όπως μετράται από τα περιθώρια των ελληνικών 10ετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων, εμφανίζεται αυξημένος κατά μόλις 2,7 μ.β. σε εβδομαδιαία βάση αλλά αυξημένος κατά 35,4 μ.β. έναντι του ιστορικού ελάχιστου των 500 μ.β. της 6ης Μαρτίου 2014.
Σημειώστε ότι το περιθώριο των 10ετών ομολόγων ήταν στις 500 μ.β. τελευταία φορά την 31η Μαΐου 2010, όταν οι δυσκολίες εφαρμογής του δημοσιονομικού και του μεταρρυθμιστικού προγράμματος καθώς και το μέγεθος της διεθνούς κρίσης δεν είχαν γίνει ακόμη αντιληπτά από όλους τους συμμετέχοντες.
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά της ΕΛΣΤΑΤ, το ελληνικό ΑΕΠ σημείωσε πτώση -2,3% στο 4ο τρίμηνο του 2013 σε ετήσια βάση. Παράλληλα αναθεωρήθηκαν και τα στοιχεία των προηγούμενων τριμήνων. Με αυτό τον τρόπο η μείωση του ΑΕΠ ήταν -3,2%, -4,0% και -6,0% το 3ο, το 2ο και το 1ο τρίμηνο του 2013 αντίστοιχα (Πίνακας 1). Η εξέλιξη του ΑΕΠ τα τελευταία τρίμηνα δείχνει επιβράδυνση της ύφεσης.
Επίσης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ η μείωση του ΑΕΠ για το 2013 εκτιμάται σε -3,9%. Η συγκεκριμένη εκτίμηση επιβεβαιώνει την σχετική πρόβλεψη της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank για ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ – με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία – για το 2013 στο -3,9%. Επίσης εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε την πρόβλεψη μας για θετικό ρυθμό ανάπτυξης 0,4% για το 2014.
Η επίδοση του 2013 είναι ικανοποιητική με δεδομένη:
• την πίεση στην ιδιωτική κατανάλωση εξαιτίας της παρατεταμένης ύφεσης (το 2013 θα είναι η 6η συνεχόμενη χρονιά με αρνητικό ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ),
• την αυξανόμενη ανεργία (Δεκέμβριος 2013: 27,5% )
• την μειωμένη ρευστότητα (καθυστερήσεις στην εκταμίευση των δόσεων 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (2ΠΣΕΟ), στην προώθηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, κτλ).
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών