Mελέτη - "φωτιά" του ΣΔΟΕ
Βαρύ τίμημα πλήρωσαν και πληρώνουν οι έλληνες φορολογούμενοι και κατ' επέκταση η ελληνική οικονομία, από τη δράση των Off Shore (εξωχώριων εταιρειών), η οποία έγινε αισθητή κυρίως με τις υπερτιμολογήσεις του νοσοκομειακού υλικού και την απώλεια φόρων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, μέσω της φοροαποφυγής στον τομέα των ακριβών ακινήτων.
Εκμεταλλευόμενοι πλήρως τα «παράθυρα» της νομοθεσίας (εγχώριας και διεθνούς), αλλά και την απροθυμία πολλών κρατών να συνεργαστούν, χιλιάδες «επενδυτές» καταφεύγουν στη δημιουργία εξωχώριων εταιρειών, προκειμένου να αποκτήσουν εύκολα και γρήγορα αφορολόγητα κέρδη σε βάρος της κατανάλωσης και του κράτους.
Έδρα των περισσοτέρων υπεράκτιων εταιρειών (Χαρτοφυλακίου, Παροχής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, Αδειών- Δικαιωμάτων, Εμπορικών, Παροχής Διοικητικών Υπηρεσιών, Ναυτιλιακών, Επενδυτικών, Τραπεζικών, Ακινήτων, Ασφαλίσεων, Χρηματοδοτικής Μίσθωσης κ.α.), οι ανά την υφήλιο «φορολογικοί παράδεισοι». Δεν είναι μόνο τα νησιά Καυμάν αλλά και οικονομικά κέντρα όπως η Ελβετία, το Δουβλίνο, το Delaware των ΗΠΑ κ.α.). Αποκλειστικός σκοπός η βραχυχρόνια- συνήθως- λειτουργία τους και όχι η συνεχή επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Οι εν λόγω εταιρίες αποτέλεσαν και αποτελούν τα «οχήματα» μέσω των οποίων οι ιδιοκτήτες τους επιδιώκουν να αναπτύξουν τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα για γρήγορα κέρδη ή να κρύψουν συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία χωρίς οι ίδιοι να εμφανίζονται πουθενά ως φυσικά πρόσωπα.
Αποκαλυπτική για τη δράση των Off Shore στην Ελλάδα και το κόστος που συνεπάγεται η λειτουργία τους για τους πολίτες και το κράτος, είναι η πολυσέλιδη μελέτη που εκπόνησε το στέλεχος του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος Αναστάσιος Μπεζαντάκος, μαζί με τους συνεργάτες του.
Η Ελλάδα πλήρωσε κυρίως τις εξωχώριες εμπορικές εταιρείες, οι οποίες ιδρύθηκαν (πολλές με έδρα την Κύπρο) με αποκλειστικό σκοπό να λεηλατήσουν το ελληνικό Δημόσιο (κυρίως τα νοσοκομεία) μέσω των «τριγωνικών» συναλλαγών και τις υπερτιμολογήσεις των υλικών και άλλων προμηθειών και να αποφύγουν τη φορολογία.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η δυνατότητα διατήρησης της ανωνυμίας του μετόχου οδηγούσε μέχρι πρόσφατα σε πληθώρα λύσεων προς αποφυγή πληρωμής φόρων.
Για παράδειγμα, ήταν απολύτως δυνατή η αποφυγή του «πόθεν έσχες», τόσο σε περιπτώσεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας, όσο και σε περιπτώσεις εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επιπλέον, ήταν δυνατή η πλήρης αποφυγή πληρωμής φόρου μεταβίβασης, κληρονομίας ή δωρεάς σε περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτων, αφού ο εκάστοτε κάτοχος των ανωνύμων μετοχών της εξωχώριας εταιρίας αποκτούσε αυτοδίκαια και την κυριότητα του ακινήτου.
Ακόμη, το γεγονός ότι δεν είναι δυνατή η εξακρίβωση του πραγματικού μετόχου μιας εξωχώριας εταιρίας αποτελεί ένα σοβαρό κίνητρο για προστασία των περιουσιακών στοιχείων αυτού από ενδεχόμενες μελλοντικές διεκδικήσεις κάθε μορφής πιστωτών.
Το «μεγάλο κόλπο»
Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στη μελέτη, από τις εταιρείες που ιδρύθηκαν και τελικά συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται εξυπηρετούνται δύο βασικοί σκοποί: η ανωνυμία και η υπερτιμολόγηση, μέσω των περίφημων «τριγωνικών συναλλαγών».
Το «κόλπο» γίνεται ως εξής: οι εξωχώριες εταιρίες λειτουργούν ως διαμεσολαβητές μεταξύ δύο νομικών προσώπων, δίνοντας τη δυνατότητα αφενός μεν να τιμολογούνται αγαθά σε χώρες με ευνοϊκές για το σκοπό αυτό ρυθμίσεις, αφετέρου δε να εξάγεται συνάλλαγμα προς τους φορολογικούς παραδείσους με τη μορφή δαπανών υπηρεσιών προς την εξωχώρια εταιρία.
Η υπερτιμολόγηση κατά την αγορά προϊόντων και πρώτων υλών, γνωστή ως «transfer pricing» μέσα από εικονικές «τριγωνικές συναλλαγές», με σκοπό τη μείωση των κερδών ή την αύξηση του κόστους των «μητρικών» εταιρειών, είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που δημιουργεί το φαινόμενο των υπεράκτιων εταιρειών.
Νοσοκομειακό υλικό
Για παράδειγμα η υπερτιμολόγηση των ιατρικών ειδών ακολουθεί τον εξής δρόμο: Ελληνική εταιρία προμηθεύει κρατικά νοσοκομεία με ιατρικά είδη. Παράλληλα συστήνει ένα κύκλωμα, όπου με τριγωνικές πωλήσεις μέσω εταιρίας εκπροσώπησης και εταιρίας Offshore, υπερτιμολογεί τα ιατρικά είδη. Αποτέλεσμα αυτού είναι να χρεώνει το ελληνικό Δημόσιο και τα ποσά της υπερτιμολόγησης από αυτή την διαδικασία, μέσω των ενδιάμεσων εταιριών ιδιοκτησίας του Έλληνα προμηθευτή να καταλήγουν στον προσωπικό του τραπεζικό λογαριασμό.
Οι αναφερόμενοι - εμπλεκόμενοι στο παράδειγμα που παραθέτουμε είναι οι ακόλουθοι:
. Α) Η Εταιρία Α Χώρας της Ε.Ε. που είναι ο Αρχικός Προμηθευτής των ιατρικών ειδών.
. Β) Η Εταιρία Εκπροσώπησης B που ιδρύθηκε σε χώρα με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς (Ενδιάμεσος) δημιούργημα της Ελληνικής Εταιρίας.
. Γ) Η Εταιρία Offshore Γ με έδρα τον .Παναμά δημιούργημα της Ελληνικής.
. Δ)Η Ελληνική Εταιρία Δ - που είναι ο Τελικός Προμηθευτής των ιατρικών ειδών στο ελληνικό δημόσιο (νοσοκομεία) και ο πραγματικός ιδιοκτήτης των εταιριών Β και Γ.
. Ε) Ελληνικό Δημόσιο - Νοσοκομείο Ε.
Προτάσεις
Ρηξικέλευθες προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου των εξωχώριων εταιρειών κάνει το ΣΔΟΕ, η υιοθέτηση όμως των οποίων προϋποθέτει ισχυρή πολιτική βούληση και συνεργασία όχι μόνο με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, αλλά και τα κράτη-«φορολογικούς παραδείσους».
Η σημαντικότερη από αυτές αφορά στην επιβολή υψηλότατου (50%) ειδικού τέλους συναλλαγής σε οποιαδήποτε τραπεζική συναλλαγή που πραγματοποιεί υπεράκτια εταιρεία, δεδομένου ότι όλες οι συναλλαγές γίνονται πλέον υποχρεωτικά μέσω τραπεζών.
Ακόμα προτείνεται:
-Να μην αναγνωρίζεται οποιαδήποτε συναλλαγή εκτός του τραπεζικού κυκλώματος.
-Να αυξηθούν υπέρμετρα οι φορολογικές επιβαρύνσεις οποιουδήποτε ακινήτου δεν εμφανίζονται οι ιδιοκτήτες του σε επίπεδο φυσικού προσώπου.
-Οι ενδοομιλικές συναλλαγές, να γίνονται σε τιμή κόστους, έτσι ώστε να μην παράγουν αποτέλεσμα, ούτε κέρδος, ούτε ζημία. Έτσι, αποφεύγεται η μεταφορά αποτελέσματος από μία εταιρία σε άλλη, ή από θυγατρική στην Ελλάδα, στο εξωτερικό.
-Υποχρεωτικός εντοπισμός των πραγματικών δικαιούχων των off shore εταιρειών αλλά και γενικά των εταιρειών που έχουν πολύπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς.
-Διαμόρφωση του συναλλακτικού και οικονομικού προφίλ των συναλλασσόμενων (νομικών και φυσικών προσώπων) το οποίο σημαίνει π.χ. ποιές είναι οι πηγές των εισοδημάτων, ποιά η αναμενόμενη κίνηση των λογαριασμών, συχνότητα χρήσης επιταγών, όγκος συναλλαγών, είδη συναλλαγών κλπ.
-Οι τράπεζες σε καθημερινή βάση θα πρέπει να υποχρεούνται στον έλεγχο του συνόλου των συναλλαγών τους και να εντοπίζουν τυχόν περιπτώσεις που να υποδεικνύουν ξέπλυμα χρήματος.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Εκμεταλλευόμενοι πλήρως τα «παράθυρα» της νομοθεσίας (εγχώριας και διεθνούς), αλλά και την απροθυμία πολλών κρατών να συνεργαστούν, χιλιάδες «επενδυτές» καταφεύγουν στη δημιουργία εξωχώριων εταιρειών, προκειμένου να αποκτήσουν εύκολα και γρήγορα αφορολόγητα κέρδη σε βάρος της κατανάλωσης και του κράτους.
Έδρα των περισσοτέρων υπεράκτιων εταιρειών (Χαρτοφυλακίου, Παροχής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, Αδειών- Δικαιωμάτων, Εμπορικών, Παροχής Διοικητικών Υπηρεσιών, Ναυτιλιακών, Επενδυτικών, Τραπεζικών, Ακινήτων, Ασφαλίσεων, Χρηματοδοτικής Μίσθωσης κ.α.), οι ανά την υφήλιο «φορολογικοί παράδεισοι». Δεν είναι μόνο τα νησιά Καυμάν αλλά και οικονομικά κέντρα όπως η Ελβετία, το Δουβλίνο, το Delaware των ΗΠΑ κ.α.). Αποκλειστικός σκοπός η βραχυχρόνια- συνήθως- λειτουργία τους και όχι η συνεχή επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Οι εν λόγω εταιρίες αποτέλεσαν και αποτελούν τα «οχήματα» μέσω των οποίων οι ιδιοκτήτες τους επιδιώκουν να αναπτύξουν τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα για γρήγορα κέρδη ή να κρύψουν συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία χωρίς οι ίδιοι να εμφανίζονται πουθενά ως φυσικά πρόσωπα.
Αποκαλυπτική για τη δράση των Off Shore στην Ελλάδα και το κόστος που συνεπάγεται η λειτουργία τους για τους πολίτες και το κράτος, είναι η πολυσέλιδη μελέτη που εκπόνησε το στέλεχος του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος Αναστάσιος Μπεζαντάκος, μαζί με τους συνεργάτες του.
Η Ελλάδα πλήρωσε κυρίως τις εξωχώριες εμπορικές εταιρείες, οι οποίες ιδρύθηκαν (πολλές με έδρα την Κύπρο) με αποκλειστικό σκοπό να λεηλατήσουν το ελληνικό Δημόσιο (κυρίως τα νοσοκομεία) μέσω των «τριγωνικών» συναλλαγών και τις υπερτιμολογήσεις των υλικών και άλλων προμηθειών και να αποφύγουν τη φορολογία.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η δυνατότητα διατήρησης της ανωνυμίας του μετόχου οδηγούσε μέχρι πρόσφατα σε πληθώρα λύσεων προς αποφυγή πληρωμής φόρων.
Για παράδειγμα, ήταν απολύτως δυνατή η αποφυγή του «πόθεν έσχες», τόσο σε περιπτώσεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας, όσο και σε περιπτώσεις εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επιπλέον, ήταν δυνατή η πλήρης αποφυγή πληρωμής φόρου μεταβίβασης, κληρονομίας ή δωρεάς σε περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτων, αφού ο εκάστοτε κάτοχος των ανωνύμων μετοχών της εξωχώριας εταιρίας αποκτούσε αυτοδίκαια και την κυριότητα του ακινήτου.
Ακόμη, το γεγονός ότι δεν είναι δυνατή η εξακρίβωση του πραγματικού μετόχου μιας εξωχώριας εταιρίας αποτελεί ένα σοβαρό κίνητρο για προστασία των περιουσιακών στοιχείων αυτού από ενδεχόμενες μελλοντικές διεκδικήσεις κάθε μορφής πιστωτών.
Το «μεγάλο κόλπο»
Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στη μελέτη, από τις εταιρείες που ιδρύθηκαν και τελικά συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται εξυπηρετούνται δύο βασικοί σκοποί: η ανωνυμία και η υπερτιμολόγηση, μέσω των περίφημων «τριγωνικών συναλλαγών».
Το «κόλπο» γίνεται ως εξής: οι εξωχώριες εταιρίες λειτουργούν ως διαμεσολαβητές μεταξύ δύο νομικών προσώπων, δίνοντας τη δυνατότητα αφενός μεν να τιμολογούνται αγαθά σε χώρες με ευνοϊκές για το σκοπό αυτό ρυθμίσεις, αφετέρου δε να εξάγεται συνάλλαγμα προς τους φορολογικούς παραδείσους με τη μορφή δαπανών υπηρεσιών προς την εξωχώρια εταιρία.
Η υπερτιμολόγηση κατά την αγορά προϊόντων και πρώτων υλών, γνωστή ως «transfer pricing» μέσα από εικονικές «τριγωνικές συναλλαγές», με σκοπό τη μείωση των κερδών ή την αύξηση του κόστους των «μητρικών» εταιρειών, είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που δημιουργεί το φαινόμενο των υπεράκτιων εταιρειών.
Νοσοκομειακό υλικό
Για παράδειγμα η υπερτιμολόγηση των ιατρικών ειδών ακολουθεί τον εξής δρόμο: Ελληνική εταιρία προμηθεύει κρατικά νοσοκομεία με ιατρικά είδη. Παράλληλα συστήνει ένα κύκλωμα, όπου με τριγωνικές πωλήσεις μέσω εταιρίας εκπροσώπησης και εταιρίας Offshore, υπερτιμολογεί τα ιατρικά είδη. Αποτέλεσμα αυτού είναι να χρεώνει το ελληνικό Δημόσιο και τα ποσά της υπερτιμολόγησης από αυτή την διαδικασία, μέσω των ενδιάμεσων εταιριών ιδιοκτησίας του Έλληνα προμηθευτή να καταλήγουν στον προσωπικό του τραπεζικό λογαριασμό.
Οι αναφερόμενοι - εμπλεκόμενοι στο παράδειγμα που παραθέτουμε είναι οι ακόλουθοι:
. Α) Η Εταιρία Α Χώρας της Ε.Ε. που είναι ο Αρχικός Προμηθευτής των ιατρικών ειδών.
. Β) Η Εταιρία Εκπροσώπησης B που ιδρύθηκε σε χώρα με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς (Ενδιάμεσος) δημιούργημα της Ελληνικής Εταιρίας.
. Γ) Η Εταιρία Offshore Γ με έδρα τον .Παναμά δημιούργημα της Ελληνικής.
. Δ)Η Ελληνική Εταιρία Δ - που είναι ο Τελικός Προμηθευτής των ιατρικών ειδών στο ελληνικό δημόσιο (νοσοκομεία) και ο πραγματικός ιδιοκτήτης των εταιριών Β και Γ.
. Ε) Ελληνικό Δημόσιο - Νοσοκομείο Ε.
Προτάσεις
Ρηξικέλευθες προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου των εξωχώριων εταιρειών κάνει το ΣΔΟΕ, η υιοθέτηση όμως των οποίων προϋποθέτει ισχυρή πολιτική βούληση και συνεργασία όχι μόνο με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, αλλά και τα κράτη-«φορολογικούς παραδείσους».
Η σημαντικότερη από αυτές αφορά στην επιβολή υψηλότατου (50%) ειδικού τέλους συναλλαγής σε οποιαδήποτε τραπεζική συναλλαγή που πραγματοποιεί υπεράκτια εταιρεία, δεδομένου ότι όλες οι συναλλαγές γίνονται πλέον υποχρεωτικά μέσω τραπεζών.
Ακόμα προτείνεται:
-Να μην αναγνωρίζεται οποιαδήποτε συναλλαγή εκτός του τραπεζικού κυκλώματος.
-Να αυξηθούν υπέρμετρα οι φορολογικές επιβαρύνσεις οποιουδήποτε ακινήτου δεν εμφανίζονται οι ιδιοκτήτες του σε επίπεδο φυσικού προσώπου.
-Οι ενδοομιλικές συναλλαγές, να γίνονται σε τιμή κόστους, έτσι ώστε να μην παράγουν αποτέλεσμα, ούτε κέρδος, ούτε ζημία. Έτσι, αποφεύγεται η μεταφορά αποτελέσματος από μία εταιρία σε άλλη, ή από θυγατρική στην Ελλάδα, στο εξωτερικό.
-Υποχρεωτικός εντοπισμός των πραγματικών δικαιούχων των off shore εταιρειών αλλά και γενικά των εταιρειών που έχουν πολύπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς.
-Διαμόρφωση του συναλλακτικού και οικονομικού προφίλ των συναλλασσόμενων (νομικών και φυσικών προσώπων) το οποίο σημαίνει π.χ. ποιές είναι οι πηγές των εισοδημάτων, ποιά η αναμενόμενη κίνηση των λογαριασμών, συχνότητα χρήσης επιταγών, όγκος συναλλαγών, είδη συναλλαγών κλπ.
-Οι τράπεζες σε καθημερινή βάση θα πρέπει να υποχρεούνται στον έλεγχο του συνόλου των συναλλαγών τους και να εντοπίζουν τυχόν περιπτώσεις που να υποδεικνύουν ξέπλυμα χρήματος.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών