Θα εξαιρεθούν μόνο φάρμακα, βιβλία, ξενοδοχεία και εισιτήρια θεάτρων
Το παιχνίδι της «κολοκυθιάς» με τον ενιαίο συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος αποτελεί διακαή πόθο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) από το 2010, όταν η Ελλάδα εισήλθε στο τούνελ των μνημονίων, παίζουν τις τελευταίες ώρες στις Βρυξέλλες η διαπραγματευτική ομάδα της κυβέρνησης με το Brussels Group.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την διαπραγμάτευση, στο τραπέζι βρίσκεται πρόταση για την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή 16% ο οποίος θα επιβληθεί στο σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών, με εξαίρεση τα φάρμακα, τα βιβλία, τα ξενοδοχεία και τα εισιτήρια θεάτρων, για τα οποία σχεδιάζεται ένας χαμηλός συντελεστής μεταξύ 6,5% και 8%.
Οι δανειστές ωστόσο πιέζουν για ακόμη μεγαλύτερο συντελεστή για κάθε εξαίρεση που ζητάει η Ελλάδα από τον ενιαίο συντελεστή, ο οποίος προτείνουν να είναι 15%, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάγονται σ' αυτόν και τα τρόφιμα.
Οι συντελεστές 23%, 13% και 6,5% που ισχύουν σήμερα θα καταργηθούν, αφήνοντας όμως πίσω τους θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα το ύψος του οποίου αποτελεί το ζητούμενο για την οριστικοποίηση του ενιαίου συντελεστή.
Οι δανειστές ζητούν μετ' επιτάσεως να «κλείσει» συνολικά το θέμα του ΦΠΑ σ' αυτή τη φάση της διαπραγμάτευσης, προκειμένου να ενταχθεί το «πακέτο» στην πρώτη δέσμη μέτρων και να μην μείνει για τον Ιούνιο μαζί με τα ακανθώδη ζητήματα (εργασιακό, ασφαλιστικό, συντάξεις κλπ).
Αν προχωρήσει το σενάριο των δύο συντελεστών:
* Τα είδη που υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23% όπως ένδυση - υπόδηση, τηλεπικοινωνίες, παροχή υπηρεσιών, έπιπλα - είδη οικιακής χρήσης, αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, μεταφορές, καύσιμα, οικοδομικά υλικά, αλκοολούχα ποτά, ακίνητα, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές θα φορολογούνται με τον ενιαίο συντελεστή 16%.
* Τα αγαθά που εντάσσονται στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13% όπως τρόφιμα, μη αλκοολούχα ποτά, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, εστιατόρια καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εισιτήρια μέσων μαζική μεταφοράς υπηρεσίες ανακαίνισης παλαιών κατοικιών, άνθη, υπηρεσίες από συγγραφείς, συνθέτες, καλλιτέχνες, ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα, εισιτήρια κινηματογράφου, συναυλιών, κόμιστρα ταξί κ.α. θα μεταφερθούν, επίσης, στο 16%.
* Φάρμακα, διαμονή σε ξενοδοχεία, εφημερίδες, βιβλία, περιοδικά και θέατρα που εντάσσονται στον πολύ χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 6,5% θα υπαχθούν στον χαμηλό συντελεστή που θα καθιερωθεί. Υπάρχουν δύο εκδοχές: η μία να παραμείνει το 6,5%, το οποίο αποτελεί το 50% του μεσαίου συντελεστή (13%) ή το 8% (το μισό δηλαδή) του νέου ενιαίου συντελεστή.
Πλήγμα
Η μετάταξη βασικών προϊόντων και υπηρεσιών ευρείας κατανάλωσης, από το 13% στο 16%, θα σημάνει νέα δεινά για την πλειονότητα των ήδη εξαθλιωμένων- από τα μνημόνια- νοικοκυριών της χώρας, καθώς για: τρόφιμα, φάρμακα, ρεύμα, μεταφορές κ. αλ. θα προέκυπταν σημαντικές αυξήσεις τιμών εν μέσω της συνεχιζόμενης κρίσης.
Η ενοποίηση δε των συντελεστών του φόρου σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα (19%), που εισηγούνται οι δανειστές, θα οδηγούσε στο αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, καθώς η μείωση του συντελεστή 23% που επιβάλλεται σήμερα στα περισσότερα προϊόντα τα οποία διακινούνται στην αγορά, αλλά και σε όλο τον φάσμα της παροχής υπηρεσιών, δεν θα αντιστάθμιζε το κόστος της αυξήσεων στα προϊόντα εστίασης, στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, στα κόμιστρα των ταξί, στην ιατρική και τη νοσοκομειακή περίθαλψη, όπου ο ΦΠΑ είναι 13%.
Στο «καλάθι της νοικοκυράς», ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι: για ένα κιλό ζάχαρη, με σημερινή τιμή 80 λεπτών, η επιβάρυνση θα είναι της τάξεως των 2 λεπτών του ευρώ, σε ενάμιση λίτρο γάλα των 1,70 ευρώ η αύξηση οδηγεί την τιμή στο 1,745 ευρώ, σε ένα λίτρο λάδι με τιμή 5,80 ευρώ η επιβάρυνση αυξάνεται στα 15 λεπτά αλλά για έναν λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος 120 ευρώ, η επιβάρυνση είναι 3,1 ευρώ.
Στον αντίποδα, για την αγορά ενός καινούργιου σπιτιού με τιμή 150.000 ευρώ (μαζί με ΦΠΑ 23%) ενδεχόμενη καθιέρωση ενιαίου συντελεστή στο 16% οδηγεί την τιμή σχεδόν 9.000 ευρώ χαμηλότερα στα 141.463 ευρώ , για ένα αυτοκίνητο 15.000 ευρώ, η τιμή υποχωρεί στα 14.146 ευρώ ενώ για ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια με τιμή 60 ευρώ, η μείωση του συντελεστή οδηγεί την τιμή στα 56,5 ευρώ.
Στην περίπτωση ενιαίου συντελεστή, μεγάλη ζημιά θα προέκυπτε για τις νησιωτικές περιοχές της χώρας, όπου ισχύει ο χαμηλός συντελεστής, μειωμένος μάλιστα κατά 30%.
Εισπραξιμότητα
Από το που θα... κάτσει η μπίλια με τον ενιαίο συντελεστή θα εξαρτηθούν εν πολλοίς και μέτρα για την ενίσχυση της εισπραξιμότητας του φόρου.
Σύμφωνα με τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, η φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ θα επιδιωχθεί να αντιμετωπισθεί με την χρησιμοποίηση ενός ειδικού «λογισμικού ανάλυσης των κοινωνικών δικτύων» (social network analysis software), μέσω του οποίου θα παρακολουθούνται ηλεκτρονικά όλες οι συναλλαγές που θεωρούνται ύποπτες για εξαπάτηση του Δημοσίου για την αποφυγή καταβολής του ΦΠΑ. Το σύστημα αυτό, θα παρακολουθεί μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας και ίντερνετ, την οικονομική δραστηριότητα των ύποπτων επιχειρήσεων και θα ενημερώνει αυτόματα τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών για κάθε συναλλαγή τη στιγμή της πραγματοποίησής της. Η εφαρμογή του εκτιμάται ότι μπορεί να συμβάλει στην είσπραξη πρόσθετων εσόδων από 350 έως 420 εκατ. ευρώ.
Στο σχέδιο της κυβέρνησης περιλαμβάνεται και η καθιέρωση ενός αυτόματου ηλεκτρονικού συστήματος διαχωρισμού πληρωμών, για όλες τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τα 500 ευρώ και για όλες τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και πελατών λιανικής άνω των 1.500 ευρώ, οι οποίες, σύμφωνα με την ήδη ισχύουσα νομοθεσία, θα έπρεπε να διενεργούνται μέσω τραπεζικών λογαριασμών και πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών. Με το σύστημα αυτό, η απόδοση του ΦΠΑ στο Δημόσιο θα γίνεται αυτόματα τη στιγμή της πραγματοποίησης της συναλλαγής, με διαχωρισμό του ποσού σ' αυτό που προορίζεται για το Δημόσιο (ΦΠΑ) και σ' αυτό που προορίζεται για την πωλήτρια επιχείρηση.
Προβλέπεται επίσης:
- Η θέσπιση νομοθετικής ρύθμισης που θα επιτρέπει στις φοροελεγκτικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων να δημιουργούν ψεύτικα προφίλ στο διαδίκτυο με σκοπό να λαμβάνουν μέρος σε συναλλαγές με ψηφιακές επιχειρήσεις που είναι ύποπτες για φοροδιαφυγή, και:
- Η εφαρμογή ενός συστήματος «λοταρίας» για την επιβράβευση με δώρα των φορολογουμένων που μαζεύουν αποδείξεις για τις αγορές τους.
Από τις αρχές Μαρτίου ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης είχε προϊδεάσει για ενιαίο συντελεστή ΦΠΑ.
Όπως είχε δηλώσει τότε: «θα ήθελα μείωση του ΦΠΑ από το 23% στο 15% με 16% και τότε να δούμε τον εξορθολογισμό των χαμηλών συντελεστών, και από επάνω προς τα κάτω και από κάτω προς τα επάνω».
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι ένα από τα κράτη - μέλη της ευρωζώνης με το μεγαλύτερο έλλειμμα ΦΠΑ (33%).
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με πληροφορίες από την διαπραγμάτευση, στο τραπέζι βρίσκεται πρόταση για την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή 16% ο οποίος θα επιβληθεί στο σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών, με εξαίρεση τα φάρμακα, τα βιβλία, τα ξενοδοχεία και τα εισιτήρια θεάτρων, για τα οποία σχεδιάζεται ένας χαμηλός συντελεστής μεταξύ 6,5% και 8%.
Οι δανειστές ωστόσο πιέζουν για ακόμη μεγαλύτερο συντελεστή για κάθε εξαίρεση που ζητάει η Ελλάδα από τον ενιαίο συντελεστή, ο οποίος προτείνουν να είναι 15%, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάγονται σ' αυτόν και τα τρόφιμα.
Οι συντελεστές 23%, 13% και 6,5% που ισχύουν σήμερα θα καταργηθούν, αφήνοντας όμως πίσω τους θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα το ύψος του οποίου αποτελεί το ζητούμενο για την οριστικοποίηση του ενιαίου συντελεστή.
Οι δανειστές ζητούν μετ' επιτάσεως να «κλείσει» συνολικά το θέμα του ΦΠΑ σ' αυτή τη φάση της διαπραγμάτευσης, προκειμένου να ενταχθεί το «πακέτο» στην πρώτη δέσμη μέτρων και να μην μείνει για τον Ιούνιο μαζί με τα ακανθώδη ζητήματα (εργασιακό, ασφαλιστικό, συντάξεις κλπ).
Αν προχωρήσει το σενάριο των δύο συντελεστών:
* Τα είδη που υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23% όπως ένδυση - υπόδηση, τηλεπικοινωνίες, παροχή υπηρεσιών, έπιπλα - είδη οικιακής χρήσης, αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, μεταφορές, καύσιμα, οικοδομικά υλικά, αλκοολούχα ποτά, ακίνητα, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές θα φορολογούνται με τον ενιαίο συντελεστή 16%.
* Τα αγαθά που εντάσσονται στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13% όπως τρόφιμα, μη αλκοολούχα ποτά, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, εστιατόρια καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εισιτήρια μέσων μαζική μεταφοράς υπηρεσίες ανακαίνισης παλαιών κατοικιών, άνθη, υπηρεσίες από συγγραφείς, συνθέτες, καλλιτέχνες, ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα, εισιτήρια κινηματογράφου, συναυλιών, κόμιστρα ταξί κ.α. θα μεταφερθούν, επίσης, στο 16%.
* Φάρμακα, διαμονή σε ξενοδοχεία, εφημερίδες, βιβλία, περιοδικά και θέατρα που εντάσσονται στον πολύ χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 6,5% θα υπαχθούν στον χαμηλό συντελεστή που θα καθιερωθεί. Υπάρχουν δύο εκδοχές: η μία να παραμείνει το 6,5%, το οποίο αποτελεί το 50% του μεσαίου συντελεστή (13%) ή το 8% (το μισό δηλαδή) του νέου ενιαίου συντελεστή.
Πλήγμα
Η μετάταξη βασικών προϊόντων και υπηρεσιών ευρείας κατανάλωσης, από το 13% στο 16%, θα σημάνει νέα δεινά για την πλειονότητα των ήδη εξαθλιωμένων- από τα μνημόνια- νοικοκυριών της χώρας, καθώς για: τρόφιμα, φάρμακα, ρεύμα, μεταφορές κ. αλ. θα προέκυπταν σημαντικές αυξήσεις τιμών εν μέσω της συνεχιζόμενης κρίσης.
Η ενοποίηση δε των συντελεστών του φόρου σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα (19%), που εισηγούνται οι δανειστές, θα οδηγούσε στο αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, καθώς η μείωση του συντελεστή 23% που επιβάλλεται σήμερα στα περισσότερα προϊόντα τα οποία διακινούνται στην αγορά, αλλά και σε όλο τον φάσμα της παροχής υπηρεσιών, δεν θα αντιστάθμιζε το κόστος της αυξήσεων στα προϊόντα εστίασης, στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, στα κόμιστρα των ταξί, στην ιατρική και τη νοσοκομειακή περίθαλψη, όπου ο ΦΠΑ είναι 13%.
Στο «καλάθι της νοικοκυράς», ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι: για ένα κιλό ζάχαρη, με σημερινή τιμή 80 λεπτών, η επιβάρυνση θα είναι της τάξεως των 2 λεπτών του ευρώ, σε ενάμιση λίτρο γάλα των 1,70 ευρώ η αύξηση οδηγεί την τιμή στο 1,745 ευρώ, σε ένα λίτρο λάδι με τιμή 5,80 ευρώ η επιβάρυνση αυξάνεται στα 15 λεπτά αλλά για έναν λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος 120 ευρώ, η επιβάρυνση είναι 3,1 ευρώ.
Στον αντίποδα, για την αγορά ενός καινούργιου σπιτιού με τιμή 150.000 ευρώ (μαζί με ΦΠΑ 23%) ενδεχόμενη καθιέρωση ενιαίου συντελεστή στο 16% οδηγεί την τιμή σχεδόν 9.000 ευρώ χαμηλότερα στα 141.463 ευρώ , για ένα αυτοκίνητο 15.000 ευρώ, η τιμή υποχωρεί στα 14.146 ευρώ ενώ για ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια με τιμή 60 ευρώ, η μείωση του συντελεστή οδηγεί την τιμή στα 56,5 ευρώ.
Στην περίπτωση ενιαίου συντελεστή, μεγάλη ζημιά θα προέκυπτε για τις νησιωτικές περιοχές της χώρας, όπου ισχύει ο χαμηλός συντελεστής, μειωμένος μάλιστα κατά 30%.
Εισπραξιμότητα
Από το που θα... κάτσει η μπίλια με τον ενιαίο συντελεστή θα εξαρτηθούν εν πολλοίς και μέτρα για την ενίσχυση της εισπραξιμότητας του φόρου.
Σύμφωνα με τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, η φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ θα επιδιωχθεί να αντιμετωπισθεί με την χρησιμοποίηση ενός ειδικού «λογισμικού ανάλυσης των κοινωνικών δικτύων» (social network analysis software), μέσω του οποίου θα παρακολουθούνται ηλεκτρονικά όλες οι συναλλαγές που θεωρούνται ύποπτες για εξαπάτηση του Δημοσίου για την αποφυγή καταβολής του ΦΠΑ. Το σύστημα αυτό, θα παρακολουθεί μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας και ίντερνετ, την οικονομική δραστηριότητα των ύποπτων επιχειρήσεων και θα ενημερώνει αυτόματα τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών για κάθε συναλλαγή τη στιγμή της πραγματοποίησής της. Η εφαρμογή του εκτιμάται ότι μπορεί να συμβάλει στην είσπραξη πρόσθετων εσόδων από 350 έως 420 εκατ. ευρώ.
Στο σχέδιο της κυβέρνησης περιλαμβάνεται και η καθιέρωση ενός αυτόματου ηλεκτρονικού συστήματος διαχωρισμού πληρωμών, για όλες τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τα 500 ευρώ και για όλες τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και πελατών λιανικής άνω των 1.500 ευρώ, οι οποίες, σύμφωνα με την ήδη ισχύουσα νομοθεσία, θα έπρεπε να διενεργούνται μέσω τραπεζικών λογαριασμών και πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών. Με το σύστημα αυτό, η απόδοση του ΦΠΑ στο Δημόσιο θα γίνεται αυτόματα τη στιγμή της πραγματοποίησης της συναλλαγής, με διαχωρισμό του ποσού σ' αυτό που προορίζεται για το Δημόσιο (ΦΠΑ) και σ' αυτό που προορίζεται για την πωλήτρια επιχείρηση.
Προβλέπεται επίσης:
- Η θέσπιση νομοθετικής ρύθμισης που θα επιτρέπει στις φοροελεγκτικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων να δημιουργούν ψεύτικα προφίλ στο διαδίκτυο με σκοπό να λαμβάνουν μέρος σε συναλλαγές με ψηφιακές επιχειρήσεις που είναι ύποπτες για φοροδιαφυγή, και:
- Η εφαρμογή ενός συστήματος «λοταρίας» για την επιβράβευση με δώρα των φορολογουμένων που μαζεύουν αποδείξεις για τις αγορές τους.
Από τις αρχές Μαρτίου ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης είχε προϊδεάσει για ενιαίο συντελεστή ΦΠΑ.
Όπως είχε δηλώσει τότε: «θα ήθελα μείωση του ΦΠΑ από το 23% στο 15% με 16% και τότε να δούμε τον εξορθολογισμό των χαμηλών συντελεστών, και από επάνω προς τα κάτω και από κάτω προς τα επάνω».
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι ένα από τα κράτη - μέλη της ευρωζώνης με το μεγαλύτερο έλλειμμα ΦΠΑ (33%).
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών