Ιδού τα πέντε σημεία - κλειδιά που αποτελούν προαπαιτούμενα για τη μετά τον Ιούνιο εποχή
Την ακτινογραφία μιας έντιμης, αμοιβαίας επωφελούς, συμφωνίας, όπως την κατανοεί η κυβέρνηση, παρουσίασε ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των μελών του ΣΕΒ.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, εν αρχή ην τα δημοσιονομικά και το Μεσοπρόθεσμο πλάνο για την περίοδο 2015-2019.
Στόχος τόσο των δανειστών μας όσο και δικός μας είναι η εγγύηση πως το ελληνικό δημόσιο δεν θα ξαναχρειαστεί δανεικά για να καλύπτει τις πρωτογενείς δημόσιες δαπάνες του και πώς θα κριθεί το συντομότερο αξιόχρεο.
Το υπάρχον πρόγραμμα δεν δύναται να πετύχει τον δεύτερο στόχο – το να καταστήσει δηλαδή το κράτος μας ξανά αξιόχρεο σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Αυτός είναι ο λόγος που διαπραγματευόμαστε με ένταση το Μεσοπρόθεσμο της χώρας.
Αν μελετήσετε προσεκτικά το υπάρχον πρόγραμμα, θα διακρίνετε το εξής: Το σημείο εκκίνησής του είναι ένας αυθαίρετος στόχος για το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ για το 2019: ορίζει τον στόχο αυτόν στο 139%.
Κατόπιν υπολογίζει τους τόκους που πρέπει να καταβάλει το κράτος μας από σήμερα έως τότε, σύμφωνα με την υπάρχουσα συμφωνία. Οι τόκοι αυτοί ανέρχονται, για την τετραετία, στο 25,1% του ετήσιου εθνικού εισοδήματος το οποίο εκτιμούν ότι θα έχουμε το 2019.
Για να μειωθεί όμως το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 180% που είναι σήμερα στο 139% το 2019, δηλαδή κατά 41% του ΑΕΠ του 2019, απαιτείται να πετύχουμε δύο στόχους ταυτόχρονα:
• Πρώτον, απαιτείται συσσωρευτική μεγέθυνση του ΑΕΠ, την περίοδο 2015-2019, 27,3% σε σχέση με το σημερινό ΑΕΠ.
• Δεύτερον, απαιτείται συσσωρευτικό πρωτογενές πλεόνασμα, την ίδια περίοδο, περίπου 20%.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτοί οι δύο στόχοι της 4ετίας δεν είναι συμβατοί μεταξύ τους. Δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα του 20%, που απαιτείται για να επιτευχθεί ο στόχος του χρέους για το 2019, απαιτεί αφαίμαξη της οικονομίας που ακυρώνει την απαιτούμενη συσσωρευτική μεγέθυνση του 27,3% η οποία αποτελεί την δεύτερη συνθήκη άνευ της οποίας δεν δυνατόν να επιτευχθεί ο στόχος του χρέους!
Τι πρέπει να γίνει; Τι προτείνουμε;
Προτείνουμε αυτό που συνιστά ο κοινός νους. Δηλαδή, να θέσουμε τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων σε επίπεδα που να συνάδουν με τον ρυθμό ανάπτυξης ο οποίος μπορεί να δημιουργήσει την μακροδυναμική που απαιτείται ώστε να εξέλθει η κοινωνική μας οικονομία από το τέλμα, να αρχίσει για πρώτη φορά να αυξάνεται το ονομαστικό ΑΕΠ, και να αρχίσει να υποχωρεί πραγματικά το χρέος ως ποσοστό του ονομαστικού ΑΕΠ.
Ο αντίλογος εδώ είναι ότι με χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα δεν επιτυγχάνεται το ποσοστό χρέους που οι δανειστές κρίνουν ως το μέγιστο για να βγούμε στις αγορές. Ο αντίλογός μας στον αντίλογο αυτόν είναι απλός: Αν δεν εισακουστεί η πρότασή μας για χαμηλότερα πλεονάσματα, τότε το ποσοστό χρέους θα αυξηθεί όπως αυξανόταν τα τελευταία χρόνια καθώς οι στόχοι της οικονομικής μεγέθυνσης θα βουλιάξουν και πάλι στο τέλμα της ύφεσης. Στην παγίδα της λιτότητας.
Όσο για τον στόχο της εξόδου στις αγορές, αυτός θα επιτευχθεί μέσα από την μεγιστοποίηση των ρυθμών ανάπτυξης που θα φέρουν τα χαμηλότερα πλεονάσματα και βεβαίως την ορθολογικότερη διάρθρωση του χρέους μας, στην οποία θα αναφερθώ σε λίγο.
Πολλοί μας ρωτούν: Γιατί δεν κλείνει η συμφωνία σε μια λογική τέτοια βάση πιο γρήγορα; Επιτρέψτε μου να σας δώσω δύο παραδείγματα:
Μία από τις υποθέσεις του προγράμματος που υπέγραψαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις ήταν ότι την τετραετία 2015-2019 το δημόσιο θα εισπράξει από ιδιωτικοποιήσεις ένα ποσό ίσο με 7% του ΑΕΠ. Όπως και στο παρελθόν πρόκειται για στόχο μη ρεαλιστικό.
Όταν προτείνουμε την επιστροφή στον ρεαλισμό, η άλλη πλευρά δεν διαφωνεί. Συμφωνεί πως ο στόχος είναι άπιαστος αλλά απαντά με το ερώτημα: Και αυτό το 7% επί πλέον δημόσιων εσόδων πώς θα το αναπληρώσετε;
Το ερώτημα εμπεριέχει το μακροοικονομικό σφάλμα στο οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως: υποθέτει ότι ο στόχος της μείωσης του χρέους μέσω ισοδύναμων μέτρων που αυξάνουν τα πρωτογενή πλεονάσματα, ως αναπλήρωση των μη ρεαλιστικών εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις, είναι συμβατός με την μεγέθυνση της οικονομίας που απαιτείται για να επιτευχθεί ο στόχος του χρέους.
Αυτό, κυρίες και κύριοι, είναι ένα παράδειγμα του λόγου που οι διαπραγματεύσεις τείνουν να είναι «κυκλικές», και όχι συγκλίνουσες. Όπως έγραψε, σωστά, σήμερα το πρωί ο Wolfgang Munchau στους Financial Times, για να κλείσει σωστά η διαπραγμάτευση, απαιτούνται οι δύο πλευρές, η δική μας και των δανειστών, να προβούν στην εξής, αμοιβαία, συνειδητοποίηση:
Εμείς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι απαραίτητο να αλλάξουμε ήθη και έθιμα. Να γίνουμε πιο παραγωγικοί, περισσότερο αποτελεσματικοί, να συγκλίνουμε ως προς την ανταγωνιστικότητά μας με την Βόρεια Ευρώπη.
Εκείνοι, οι δανειστές, πρέπει να αποδεχθούν ότι η Μνημονιακή λογική, μέρος της οποίας σας ανέπτυξα σε σχέση με τα πρωτογενή πλεονάσματα, το χρέος και την μεγέθυνση του ΑΕΠ, απέτυχε στην περίπτωση της Ελλάδας και πρέπει να μπει στο περιθώριο.
Αυτό απαιτείται για την συμφωνία. Ο κοινός νους το απαιτεί. Το απαιτεί και το χρέος όλων μας, και των 19 μελών-κρατών της Ευρωζώνης, στην ιστορία της Ευρώπης.
Μια τέτοια αμοιβαία κίνηση θα ξεκλείδωνε το μέγα μεταρρυθμιστικό κίνημα που χρειάζεται η χώρα και που εκλεγήκαμε για να υπηρετήσουμε.
Μεταρρυθμίσεις που δημιουργούν ένα σύγχρονο φορολογικό σύστημα που δεν θα επηρεάζεται είτε από πολιτικές παρεμβάσεις είτε από παρεμβάσεις εταιρικών συμφερόντων.
Μεταρρυθμίσεις που ρυθμίζουν αποτελεσματικά την αγορά εργασίας και καθιστούν το ασφαλιστικό σύστημα ξανά βιώσιμο σε μια χώρα όπου, λόγω της αδιέξοδης πολιτικής που οι δανειστές επέβαλαν και στην οποία επιμένουν, η απασχόληση έχει καταρρεύσει, η κεφαλαιοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων έχει δεχθεί πλήγμα με το PSI, το ποσοστό αδήλωτης εργασίας γιγαντώνεται και η προοπτική νέων μειώσεων συντάξεων – τις οποίες οι δανειστές προσδοκούν κι εμείς αρνούμαστε – θα το αύξανε κι άλλο – καθώς θα ενέτεινε την υφεσιακή δίνη στρέφοντας τον ελληνικό λαό εναντίον της μόνης κυβέρνησης που μπορεί να πείσει την πλειοψηφία πως η λέξη «μεταρρύθμιση» δεν σηματοδοτεί περαιτέρω συρρίκνωση των εισοδημάτων, κι άλλα βάρη για τους ανίσχυρους, περισσότερη ανισότητα και την θανατική βολή του κοινωνικού κράτους.
Η μετά τον Ιούνιο εποχή: Ανάκαμψη και ανάπτυξη
Συνεχίζοντας ο κ. Βαρουφάκης ανέλυσε την μετά τον Ιούνιο, την Μετα-Μνημονιακή εποχή - την περίοδο που θα εγκαινιάσουμε μετά τη σύναψη της πολυπόθητης συμφωνίας, μετά την ολοκλήρωση του ισχύοντος Μνημονιακού προγράμματος.
Πέντε σημεία-κλειδιά είναι τα προαπαιτούμενα για αυτήν:
Χρέος
Πρώτον, ο εξορθολογισμός της διάρθρωσης του δημόσιου χρέους χωρίς κουρέματα και δραμματικές αλλαγές. Με απλές κινήσεις από εκείνες που το χρηματοπιστωτικό σύστημα εφαρμόζει στη διαχείριση ιδιωτικών χρεών μέσω έξυπνων swaps.
Τις προάλλες, στο συνέδριο του Economist, αναφέρθηκα σε αυτά. Έδωσα το παράδειγμα όπου τον Ιούλιο και Αύγουστο το Υπουργείο Οικονομικών θα κληθεί να δανειστεί 6,7 δισ. από τους εταίρους για να αποπληρώσει τα ομόλογα από το SMP πρόγραμμα που είχε εκπονήσει ο κ. Τρισέ το 2010-11, τα οποία τα κρατά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το εναπομείναν αυτό ποσό των ομολόγων είναι γύρω στα 27 δισ. και αποτελούν πρόβλημα για την χώρα για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή εντείνουν το χρηματοδοτικό κενό των επόμενων μηνών και ετών και, δεύτερον, επειδή εμποδίζουν τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ ακόμα και μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
Για αυτό τον λόγο προτείνουμε, εδώ και καιρό, αυτό που πολλοί ειδικοί προτείνουν διεθνώς: Τη διαμεσολάβηση του ESM ώστε η ΕΚΤ να αποπληρωθεί από αυτόν και, παράλληλα, το ελληνικό δημόσιο να αποπληρώσει τον ESM σε βάθος χρόνου, μετά από σχετική συμφωνία με τους εταίρους.
Είναι ενδεικτικό της παραπληροφόρησης και του προπαγανδιστικού θορύβου ο οποίος υπονομεύει τον διάλογο για αυτά τα ζητήματα το γεγονός ότι φημισμένα ειδησεογραφικά πρακτορεία «ερμήνευσαν» αυτή την πάγια θέση μας ως... απειλή ότι η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει την ΕΚΤ.
Κάποτε έλεγαν ότι όταν αρχίζει ο πόλεμος πεθαίνει η αλήθεια. Τώρα ίσως να πρέπει η λέξη «πόλεμος» να αντικατασταθεί από την λέξη «διαπραγμάτευση».
Παράλληλα, η διάρθρωση του χρέους μας θα μπορούσε να εξορθολογιστεί κι άλλο μέσα από διασύνδεση των επιτοκίων αποπληρωμής με τον ρυθμό μεγέθυνσης του ονομαστικού ΑΕΠ, θωρακίζοντας τη βιωσιμότητα του χρέους από αυξομειώσεις του οικονομικού κύκλου.
Επενδύσεις
Περνώ τώρα στο δεύτερο σημείο-κλειδί της Μεταμνημονιακής περιόδου: Στις επενδύσεις.
Είναι προφανές ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η δημόσια περιουσία. Προφανώς δεν εννοώ ξεπούλημα σε ελάχιστες τιμές με στόχο την εξυπηρέτηση ενός μη βιώσιμου χρέους – όπως γινόταν έως τώρα.
Για την κυβέρνησή μας η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας θα πρέπει να εμπεριέχει ένα λελογισμένο μίγμα, από τη μια μεριά ιδιωτικοποιήσεων, παράλληλα, όμως, πρέπει να διατηρήσει το κράτος μερίδιο το οποίο να χρησιμοποιηθεί ως περιουσιακό στοιχείο που, μαζί με άλλα περιουσιακά στοιχεία, ιδίως ακίνητη περιουσία, θα ενταχθεί σε μια νέα αναπτυξιακή Τράπεζα η οποία θα τα χρησιμοποιήσει ως εχέγγυα.
Σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την EBRD, το Σχέδιο Γιούνκερ, αυτά θα μοχλεύονται με στόχο τη δημιουργία ροής επενδύσεων βασικά προς τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτή η μόχλευση θα μπορούσε να διασυνδεθεί και με την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, δεδομένου ότι η ΕΚΤ έχει ήδη αποφασίσει την αγορά ομολόγων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στη δευτερογενή αγορά.
Δημόσια Εταιρεία Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων
Την ίδια στιγμή, έτσι ώστε να μπορούν και οι τράπεζες να συμμετάσχουν απρόσκοπτα στη χρηματοδότηση των εξωστρεφών επιχειρήσεων, το τραπεζικό σύστημα πρέπει ν’ απεγκλωβιστεί από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Έρχομαι λοιπόν στο τρίτο σημείο-κλειδί της Μεταμνημονιακής εποχής.
Για να απελευθερωθεί από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια το σύστημα τραπεζικής πίστης αποτελεσματικά και με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, απαιτείται η δημιουργία δημόσιας εταιρείας διαχείρισής τους, προφανώς με την συμμετοχή και συμβολή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Πρόγραμμα Καταπολέμησης της Φτώχειας
Το τέταρτο σημείο-κλειδί είναι η καταπολέμιση του ειδεχθέστατου υπο-προϊόντος της Μνημονιακής εποχής: τη νέα μορφή φτώχειας την οποία η κυβέρνησή μας ήδη έχει βάλει στο στόχαστρό της με το πρώτο νομοσχέδιο που έφερε στην Βουλή.
Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο, σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είμαστε αποφασισμένοι να επεκτείνουμε έως ότου τα ίχνη της κοινωνικής λαίλαπας που έπληξε την χώρα μας εξαφανιστούν.
Κοινές προϋποθέσεις κλεισίματος του υπάρχοντος προγράμματος και του Νέου Συμβολαίου για την Ευρώπη
Τέλος, το πέμπτο σημείο-κλειδί πρέπει να είναι οι κοινές προϋποθέσεις κλεισίματος του υπάρχοντος προγράμματος και του Νέου Συμβολαίου για την Ευρώπη.
Η καθυστέρηση της επίτευξης συμφωνίας, καθώς και η ανάγκη να περάσουμε από τα Μνημονιακά προγράμματα που γράφτηκαν στη γλώσσα και στη λογική του ΔΝΤ σε ένα νέο συμβόλαιο, που να θυμίζει περισσότερο αναπτυξιακό πρόγραμμα τύπου Παγκόσμιας Τράπεζας, επιβάλλει σε όλα τα μέρη της διαπραγμάτευσης να συμφωνήσουμε σε ένα, κοινό conditionality, σε ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων, στη βάση του οποίου θα κλείσει η προηγούμενη και θα ξεκινήσει η νεά Μεταμνημονιακή περίοδος.
www.bankingnews.gr
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, εν αρχή ην τα δημοσιονομικά και το Μεσοπρόθεσμο πλάνο για την περίοδο 2015-2019.
Στόχος τόσο των δανειστών μας όσο και δικός μας είναι η εγγύηση πως το ελληνικό δημόσιο δεν θα ξαναχρειαστεί δανεικά για να καλύπτει τις πρωτογενείς δημόσιες δαπάνες του και πώς θα κριθεί το συντομότερο αξιόχρεο.
Το υπάρχον πρόγραμμα δεν δύναται να πετύχει τον δεύτερο στόχο – το να καταστήσει δηλαδή το κράτος μας ξανά αξιόχρεο σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Αυτός είναι ο λόγος που διαπραγματευόμαστε με ένταση το Μεσοπρόθεσμο της χώρας.
Αν μελετήσετε προσεκτικά το υπάρχον πρόγραμμα, θα διακρίνετε το εξής: Το σημείο εκκίνησής του είναι ένας αυθαίρετος στόχος για το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ για το 2019: ορίζει τον στόχο αυτόν στο 139%.
Κατόπιν υπολογίζει τους τόκους που πρέπει να καταβάλει το κράτος μας από σήμερα έως τότε, σύμφωνα με την υπάρχουσα συμφωνία. Οι τόκοι αυτοί ανέρχονται, για την τετραετία, στο 25,1% του ετήσιου εθνικού εισοδήματος το οποίο εκτιμούν ότι θα έχουμε το 2019.
Για να μειωθεί όμως το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 180% που είναι σήμερα στο 139% το 2019, δηλαδή κατά 41% του ΑΕΠ του 2019, απαιτείται να πετύχουμε δύο στόχους ταυτόχρονα:
• Πρώτον, απαιτείται συσσωρευτική μεγέθυνση του ΑΕΠ, την περίοδο 2015-2019, 27,3% σε σχέση με το σημερινό ΑΕΠ.
• Δεύτερον, απαιτείται συσσωρευτικό πρωτογενές πλεόνασμα, την ίδια περίοδο, περίπου 20%.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτοί οι δύο στόχοι της 4ετίας δεν είναι συμβατοί μεταξύ τους. Δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα του 20%, που απαιτείται για να επιτευχθεί ο στόχος του χρέους για το 2019, απαιτεί αφαίμαξη της οικονομίας που ακυρώνει την απαιτούμενη συσσωρευτική μεγέθυνση του 27,3% η οποία αποτελεί την δεύτερη συνθήκη άνευ της οποίας δεν δυνατόν να επιτευχθεί ο στόχος του χρέους!
Τι πρέπει να γίνει; Τι προτείνουμε;
Προτείνουμε αυτό που συνιστά ο κοινός νους. Δηλαδή, να θέσουμε τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων σε επίπεδα που να συνάδουν με τον ρυθμό ανάπτυξης ο οποίος μπορεί να δημιουργήσει την μακροδυναμική που απαιτείται ώστε να εξέλθει η κοινωνική μας οικονομία από το τέλμα, να αρχίσει για πρώτη φορά να αυξάνεται το ονομαστικό ΑΕΠ, και να αρχίσει να υποχωρεί πραγματικά το χρέος ως ποσοστό του ονομαστικού ΑΕΠ.
Ο αντίλογος εδώ είναι ότι με χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα δεν επιτυγχάνεται το ποσοστό χρέους που οι δανειστές κρίνουν ως το μέγιστο για να βγούμε στις αγορές. Ο αντίλογός μας στον αντίλογο αυτόν είναι απλός: Αν δεν εισακουστεί η πρότασή μας για χαμηλότερα πλεονάσματα, τότε το ποσοστό χρέους θα αυξηθεί όπως αυξανόταν τα τελευταία χρόνια καθώς οι στόχοι της οικονομικής μεγέθυνσης θα βουλιάξουν και πάλι στο τέλμα της ύφεσης. Στην παγίδα της λιτότητας.
Όσο για τον στόχο της εξόδου στις αγορές, αυτός θα επιτευχθεί μέσα από την μεγιστοποίηση των ρυθμών ανάπτυξης που θα φέρουν τα χαμηλότερα πλεονάσματα και βεβαίως την ορθολογικότερη διάρθρωση του χρέους μας, στην οποία θα αναφερθώ σε λίγο.
Πολλοί μας ρωτούν: Γιατί δεν κλείνει η συμφωνία σε μια λογική τέτοια βάση πιο γρήγορα; Επιτρέψτε μου να σας δώσω δύο παραδείγματα:
Μία από τις υποθέσεις του προγράμματος που υπέγραψαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις ήταν ότι την τετραετία 2015-2019 το δημόσιο θα εισπράξει από ιδιωτικοποιήσεις ένα ποσό ίσο με 7% του ΑΕΠ. Όπως και στο παρελθόν πρόκειται για στόχο μη ρεαλιστικό.
Όταν προτείνουμε την επιστροφή στον ρεαλισμό, η άλλη πλευρά δεν διαφωνεί. Συμφωνεί πως ο στόχος είναι άπιαστος αλλά απαντά με το ερώτημα: Και αυτό το 7% επί πλέον δημόσιων εσόδων πώς θα το αναπληρώσετε;
Το ερώτημα εμπεριέχει το μακροοικονομικό σφάλμα στο οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως: υποθέτει ότι ο στόχος της μείωσης του χρέους μέσω ισοδύναμων μέτρων που αυξάνουν τα πρωτογενή πλεονάσματα, ως αναπλήρωση των μη ρεαλιστικών εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις, είναι συμβατός με την μεγέθυνση της οικονομίας που απαιτείται για να επιτευχθεί ο στόχος του χρέους.
Αυτό, κυρίες και κύριοι, είναι ένα παράδειγμα του λόγου που οι διαπραγματεύσεις τείνουν να είναι «κυκλικές», και όχι συγκλίνουσες. Όπως έγραψε, σωστά, σήμερα το πρωί ο Wolfgang Munchau στους Financial Times, για να κλείσει σωστά η διαπραγμάτευση, απαιτούνται οι δύο πλευρές, η δική μας και των δανειστών, να προβούν στην εξής, αμοιβαία, συνειδητοποίηση:
Εμείς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι απαραίτητο να αλλάξουμε ήθη και έθιμα. Να γίνουμε πιο παραγωγικοί, περισσότερο αποτελεσματικοί, να συγκλίνουμε ως προς την ανταγωνιστικότητά μας με την Βόρεια Ευρώπη.
Εκείνοι, οι δανειστές, πρέπει να αποδεχθούν ότι η Μνημονιακή λογική, μέρος της οποίας σας ανέπτυξα σε σχέση με τα πρωτογενή πλεονάσματα, το χρέος και την μεγέθυνση του ΑΕΠ, απέτυχε στην περίπτωση της Ελλάδας και πρέπει να μπει στο περιθώριο.
Αυτό απαιτείται για την συμφωνία. Ο κοινός νους το απαιτεί. Το απαιτεί και το χρέος όλων μας, και των 19 μελών-κρατών της Ευρωζώνης, στην ιστορία της Ευρώπης.
Μια τέτοια αμοιβαία κίνηση θα ξεκλείδωνε το μέγα μεταρρυθμιστικό κίνημα που χρειάζεται η χώρα και που εκλεγήκαμε για να υπηρετήσουμε.
Μεταρρυθμίσεις που δημιουργούν ένα σύγχρονο φορολογικό σύστημα που δεν θα επηρεάζεται είτε από πολιτικές παρεμβάσεις είτε από παρεμβάσεις εταιρικών συμφερόντων.
Μεταρρυθμίσεις που ρυθμίζουν αποτελεσματικά την αγορά εργασίας και καθιστούν το ασφαλιστικό σύστημα ξανά βιώσιμο σε μια χώρα όπου, λόγω της αδιέξοδης πολιτικής που οι δανειστές επέβαλαν και στην οποία επιμένουν, η απασχόληση έχει καταρρεύσει, η κεφαλαιοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων έχει δεχθεί πλήγμα με το PSI, το ποσοστό αδήλωτης εργασίας γιγαντώνεται και η προοπτική νέων μειώσεων συντάξεων – τις οποίες οι δανειστές προσδοκούν κι εμείς αρνούμαστε – θα το αύξανε κι άλλο – καθώς θα ενέτεινε την υφεσιακή δίνη στρέφοντας τον ελληνικό λαό εναντίον της μόνης κυβέρνησης που μπορεί να πείσει την πλειοψηφία πως η λέξη «μεταρρύθμιση» δεν σηματοδοτεί περαιτέρω συρρίκνωση των εισοδημάτων, κι άλλα βάρη για τους ανίσχυρους, περισσότερη ανισότητα και την θανατική βολή του κοινωνικού κράτους.
Η μετά τον Ιούνιο εποχή: Ανάκαμψη και ανάπτυξη
Συνεχίζοντας ο κ. Βαρουφάκης ανέλυσε την μετά τον Ιούνιο, την Μετα-Μνημονιακή εποχή - την περίοδο που θα εγκαινιάσουμε μετά τη σύναψη της πολυπόθητης συμφωνίας, μετά την ολοκλήρωση του ισχύοντος Μνημονιακού προγράμματος.
Πέντε σημεία-κλειδιά είναι τα προαπαιτούμενα για αυτήν:
Χρέος
Πρώτον, ο εξορθολογισμός της διάρθρωσης του δημόσιου χρέους χωρίς κουρέματα και δραμματικές αλλαγές. Με απλές κινήσεις από εκείνες που το χρηματοπιστωτικό σύστημα εφαρμόζει στη διαχείριση ιδιωτικών χρεών μέσω έξυπνων swaps.
Τις προάλλες, στο συνέδριο του Economist, αναφέρθηκα σε αυτά. Έδωσα το παράδειγμα όπου τον Ιούλιο και Αύγουστο το Υπουργείο Οικονομικών θα κληθεί να δανειστεί 6,7 δισ. από τους εταίρους για να αποπληρώσει τα ομόλογα από το SMP πρόγραμμα που είχε εκπονήσει ο κ. Τρισέ το 2010-11, τα οποία τα κρατά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το εναπομείναν αυτό ποσό των ομολόγων είναι γύρω στα 27 δισ. και αποτελούν πρόβλημα για την χώρα για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή εντείνουν το χρηματοδοτικό κενό των επόμενων μηνών και ετών και, δεύτερον, επειδή εμποδίζουν τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ ακόμα και μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
Για αυτό τον λόγο προτείνουμε, εδώ και καιρό, αυτό που πολλοί ειδικοί προτείνουν διεθνώς: Τη διαμεσολάβηση του ESM ώστε η ΕΚΤ να αποπληρωθεί από αυτόν και, παράλληλα, το ελληνικό δημόσιο να αποπληρώσει τον ESM σε βάθος χρόνου, μετά από σχετική συμφωνία με τους εταίρους.
Είναι ενδεικτικό της παραπληροφόρησης και του προπαγανδιστικού θορύβου ο οποίος υπονομεύει τον διάλογο για αυτά τα ζητήματα το γεγονός ότι φημισμένα ειδησεογραφικά πρακτορεία «ερμήνευσαν» αυτή την πάγια θέση μας ως... απειλή ότι η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει την ΕΚΤ.
Κάποτε έλεγαν ότι όταν αρχίζει ο πόλεμος πεθαίνει η αλήθεια. Τώρα ίσως να πρέπει η λέξη «πόλεμος» να αντικατασταθεί από την λέξη «διαπραγμάτευση».
Παράλληλα, η διάρθρωση του χρέους μας θα μπορούσε να εξορθολογιστεί κι άλλο μέσα από διασύνδεση των επιτοκίων αποπληρωμής με τον ρυθμό μεγέθυνσης του ονομαστικού ΑΕΠ, θωρακίζοντας τη βιωσιμότητα του χρέους από αυξομειώσεις του οικονομικού κύκλου.
Επενδύσεις
Περνώ τώρα στο δεύτερο σημείο-κλειδί της Μεταμνημονιακής περιόδου: Στις επενδύσεις.
Είναι προφανές ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η δημόσια περιουσία. Προφανώς δεν εννοώ ξεπούλημα σε ελάχιστες τιμές με στόχο την εξυπηρέτηση ενός μη βιώσιμου χρέους – όπως γινόταν έως τώρα.
Για την κυβέρνησή μας η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας θα πρέπει να εμπεριέχει ένα λελογισμένο μίγμα, από τη μια μεριά ιδιωτικοποιήσεων, παράλληλα, όμως, πρέπει να διατηρήσει το κράτος μερίδιο το οποίο να χρησιμοποιηθεί ως περιουσιακό στοιχείο που, μαζί με άλλα περιουσιακά στοιχεία, ιδίως ακίνητη περιουσία, θα ενταχθεί σε μια νέα αναπτυξιακή Τράπεζα η οποία θα τα χρησιμοποιήσει ως εχέγγυα.
Σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την EBRD, το Σχέδιο Γιούνκερ, αυτά θα μοχλεύονται με στόχο τη δημιουργία ροής επενδύσεων βασικά προς τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτή η μόχλευση θα μπορούσε να διασυνδεθεί και με την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, δεδομένου ότι η ΕΚΤ έχει ήδη αποφασίσει την αγορά ομολόγων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στη δευτερογενή αγορά.
Δημόσια Εταιρεία Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων
Την ίδια στιγμή, έτσι ώστε να μπορούν και οι τράπεζες να συμμετάσχουν απρόσκοπτα στη χρηματοδότηση των εξωστρεφών επιχειρήσεων, το τραπεζικό σύστημα πρέπει ν’ απεγκλωβιστεί από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Έρχομαι λοιπόν στο τρίτο σημείο-κλειδί της Μεταμνημονιακής εποχής.
Για να απελευθερωθεί από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια το σύστημα τραπεζικής πίστης αποτελεσματικά και με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, απαιτείται η δημιουργία δημόσιας εταιρείας διαχείρισής τους, προφανώς με την συμμετοχή και συμβολή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Πρόγραμμα Καταπολέμησης της Φτώχειας
Το τέταρτο σημείο-κλειδί είναι η καταπολέμιση του ειδεχθέστατου υπο-προϊόντος της Μνημονιακής εποχής: τη νέα μορφή φτώχειας την οποία η κυβέρνησή μας ήδη έχει βάλει στο στόχαστρό της με το πρώτο νομοσχέδιο που έφερε στην Βουλή.
Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο, σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είμαστε αποφασισμένοι να επεκτείνουμε έως ότου τα ίχνη της κοινωνικής λαίλαπας που έπληξε την χώρα μας εξαφανιστούν.
Κοινές προϋποθέσεις κλεισίματος του υπάρχοντος προγράμματος και του Νέου Συμβολαίου για την Ευρώπη
Τέλος, το πέμπτο σημείο-κλειδί πρέπει να είναι οι κοινές προϋποθέσεις κλεισίματος του υπάρχοντος προγράμματος και του Νέου Συμβολαίου για την Ευρώπη.
Η καθυστέρηση της επίτευξης συμφωνίας, καθώς και η ανάγκη να περάσουμε από τα Μνημονιακά προγράμματα που γράφτηκαν στη γλώσσα και στη λογική του ΔΝΤ σε ένα νέο συμβόλαιο, που να θυμίζει περισσότερο αναπτυξιακό πρόγραμμα τύπου Παγκόσμιας Τράπεζας, επιβάλλει σε όλα τα μέρη της διαπραγμάτευσης να συμφωνήσουμε σε ένα, κοινό conditionality, σε ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων, στη βάση του οποίου θα κλείσει η προηγούμενη και θα ξεκινήσει η νεά Μεταμνημονιακή περίοδος.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών