Έρχεται αυστηρή οδηγία για ενδοομιλικό δανεισμό, μεταφορά έδρας, μεταφορά κερδών και καταχρηστικές πρακτικές - Πότε θα εφαρμοστεί - Τι προβλέπει
Την αναθέρμανση της διαδικασίας εναρμόνισης της εταιρικής φορολογίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να περιοριστούν οι διόδοι φοροαποφυγής των πολυεθνικών εταιριών που έχουν συμμετοχές πάσης φύσεως άνω του 25% του μετοχικού κεφαλαίου αποφάσισε χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε συνέχεια σχετικής απόφασης του ECOFIN της 17ης Ιουνίου.
Πρόκειται για μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει το 2011 αλλά μπλόκαρε καθώς υπήρχαν αντιδράσεις από ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες γνωρίζουν πολύ καλά ότι εταιρίες τους επιδίδονται στο σπορ της φοροαποφυγής και δεν επιθυμούσαν να πληγούν.
Όμως πλέον η φοροαπαφυγή στην Ε.Ε. ειδικά από εταιρίες τρίτων χωρών όπως η ΗΠΑ (π.χ. Google ) έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις με αποτέλεσμα η πίεση που ασκείται για περιορισμό του φαινόμενου να είναι έντονη και πλέον να είναι αναπόφευκτη η εφαρμογή κανόνων έως τα τέλη του 2018.
Το Συμβούλιο μετά από συστάσεις ΟΟΣΑ που είχαν γίνει το 2015 αλλά προώθησε μια λύση σε ενδιάμεσα στάδια προκειμένου να αποφύγει το ναυάγιο του 2011.
Έτσι συνέταξε σχέδιο οδηγίας του οποίου η υιοθέτηση φιλοδοξεί να μπλοκάρει τη μεταφορά κερδών από χώρες υψηλότερου συντελεστή σε χαμηλότερου και την διπλή εκμετάλλευση των φορολογικών εκπτώσεων. Το σχέδιο οδηγίας καλύπτει όλες τις περιπτώσεις εταιριών που είναι υποκείμενες σε φόρο στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμπεριλαμβανόμενων των θυγατρικών τρίτων χωρών που έχουν δραστηριότητα στην ΕΕ ώστε να περιοριστεί και ο αθέμιτος φορολογικός ανταγωνισμός.
Σε πρώτη φάση η οδηγία αφορά σε πέντε πεδία που θεωρούνται κρίσιμα με στόχο να υπάρξει στη συνέχεια δεύτερη φάση που θα οδηγήσει σε πλήρη έλεγχο των κινήσεων φοροαποφυγής.
Τα πέντε πεδία αυτά θεωρούνται απαραίτητα ειδικά για θυγατρικές τρίτων χωρών που αποφεύγουν να καταβάλουν φόρους στην ΕΕ και αφορούν:
1. Έλεγχος στην ενδοομιλική χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα το σχέδιο οδηγίας επιχειρεί να βάλει όριο στο ποσό των τόκων που μπορεί να εκπέσει κάθε έτος ο δανειζόμενος το οποίο θα βασίζεται στη σχέση EBIT και EBITDA που πραγματοποιεί και μάλιστα για διάστημα πενταετίας με μεταφορά σε επόμενες χρήσεις. Η προσέγγιση δεν θα γίνεται ανά θυγατρική σε κάθε χώρα αλλά στο σύνολο των θυγατρικών. Με τον τρόπο αυτό θα περιοριστεί το φαινόμενο να φουσκώνει ο δανεισμός θυγατρικών σε χώρες υψηλών φορολογικών συντελεστών από άλλες εταιρίες του ομίλου που εδρεύουν σε χώρες με χαμηλότερο συντελεστή. Ως χρηματοδότηση θεωρούνται όχι μόνο το κλασσικά δάνεια
προς θυγατρικές αλλά και άλλα προϊόντα όπως συναλλαγές με ζημία, ομόλογα μηδενικού επιτοκίου, μετατρέψιμα ομόλογα και παράγωγα προϊόντα που χρησιμοποιούνται για λόγους αντιστάθμισης απωλειών.
2. Περιορισμοί στη μεταφορά έδρας με την επιβολή φόρου κατά την έξοδο μιας εταιρίας από μια χώρα της Ε.Ε. σε μια άλλη ή τρίτη χώρα που έχει χαμηλότερους συντελεστές. Η επιβολή ενιαίας φορολόγησης θα αποτελέσει αντικίνητρο της συνήθους αλλαγής έδρας ώστε να αποφευχθεί η πληρωμή φόρου. Επίσης τόσο η χώρα εξόδου όσο και η χώρα εισόδου θα έχουν τη δυνατότητα αμφισβήτησης των περιουσιακών στοιχείων που μεταφέρονται (στοιχεία ενεργητικού) ενώ η χώρα εξόδου θα μπορεί να ζητά εγγυήσεις για την κάλυψη των φορολογικών υποχρεώσεων που θα προκύψουν από τα περιουσιακά στοιχεία που θα αλλάζουν φορολογική κατοικία. Η πληρωμή του φόρου εξόδου σε τρίτες χώρες θα είναι άμεση και σε Ευρωπαϊκές εντός πενταετίας.
3. Εφαρμογή γενικού κανόνα κατά των καταχρηστικών πρακτικών που θα επιτρέπει στις φορολογικές αρχές όλων των χωρών της Ε.Ε. να αρνηθούν σε εταιρίες να εκμεταλλευτούν το όφελος των καταχρηστικών φορολογικών ρυθμίσεων.
4. Έλεγχος της μεταφοράς κερδών αλλοδαπών εταιριών (τρίτων χωρών) προς χώρες χαμηλού συντελεστή και επιβολή φορολογίας σε περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες κινήσεις (σ.σ. Η διάταξη αφορά κυρίως αμερικανικές ή άλλων τρίτων χωρών πολυεθνικές όπως η Google και η Facebook). Έχει εντοπιστεί άλλωστε η πρακτική να μεταβιβάζονται άυλα περιουσιακά στοιχεία όπως η πνευματική ιδιοκτησία σε μητρική εταιρία που εδρεύει σε τρίτη χώρα χαμηλού συντελεστή και στη συνέχεια η καταβολή των δικαιωμάτων που έχουν γεννηθεί σε χώρα της ΕΕ να γίνεται στην τρίτη χώρα και ουσιαστικά η χώρα στην οποία δημιουργούνται τα δικαιώματα και πωλούνται να μην εισπράττει φόρο. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πολυεθνική θα καλείται να πληρώσει τη διαφορά φόρου που προκύπτει από τη διαφοροποίηση των φορολογικών συντελεστών.
5. Περιορισμός των διόδων εκμετάλλευσης των διαφορών μεταξύ των εθνικών φορολογικών συστημάτων της ΕΕ. Οι διαφορές αυτές σήμερα δίνουν τη δυνατότητα κινήσεων ώστε οι εταιρίες να μειώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις για παράδειγμα μέσω της εκμετάλλευσης της δυνατότητας έκπτωσης φόρου σε δύο χώρες ή την αφαίρεση του εισοδήματος σε μια χώρα χωρίς τη συμπερίληψή της στην άλλη χώρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή εφ όσον υιοθετηθεί θα εφαρμοστεί σε όλα τα μέλη της Ε.Ε. συντονισμένα περιλαμβανόμενων 7 χωρών που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ.
Δεδομένου ότι η διαδικασία έληξε χωρίς να εγερθούν αντιρρήσεις, η οδηγία θα υποβληθεί σε προσεχή σύνοδο του Συμβουλίου προς έγκριση.
Τα κράτη μέλη θα έχουν προθεσμία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2018 να μεταφέρουν την οδηγία στην εθνική τους νομοθεσία και τους κανονισμούς, εκτός από τους κανόνες φορολογίας εξόδου, για τους οποίους η καταληκτική προθεσμία εφαρμογής είναι 31 η Δεκεμβρίου 2019.
Επισημαίνεται ότι στις 25 Μαΐου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια οδηγία σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με θέματα φορολογίας σε πολυεθνικές εταιρείες ενώ το Δεκέμβριο του 2015 εγκρίθηκε οδηγία για τους διασυνοριακούς φορολογικούς κανόνες.
Νίκος Καρούτζος
nkaroutzos@gmail.com
www.bankingnews.gr
Πρόκειται για μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει το 2011 αλλά μπλόκαρε καθώς υπήρχαν αντιδράσεις από ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες γνωρίζουν πολύ καλά ότι εταιρίες τους επιδίδονται στο σπορ της φοροαποφυγής και δεν επιθυμούσαν να πληγούν.
Όμως πλέον η φοροαπαφυγή στην Ε.Ε. ειδικά από εταιρίες τρίτων χωρών όπως η ΗΠΑ (π.χ. Google ) έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις με αποτέλεσμα η πίεση που ασκείται για περιορισμό του φαινόμενου να είναι έντονη και πλέον να είναι αναπόφευκτη η εφαρμογή κανόνων έως τα τέλη του 2018.
Το Συμβούλιο μετά από συστάσεις ΟΟΣΑ που είχαν γίνει το 2015 αλλά προώθησε μια λύση σε ενδιάμεσα στάδια προκειμένου να αποφύγει το ναυάγιο του 2011.
Έτσι συνέταξε σχέδιο οδηγίας του οποίου η υιοθέτηση φιλοδοξεί να μπλοκάρει τη μεταφορά κερδών από χώρες υψηλότερου συντελεστή σε χαμηλότερου και την διπλή εκμετάλλευση των φορολογικών εκπτώσεων. Το σχέδιο οδηγίας καλύπτει όλες τις περιπτώσεις εταιριών που είναι υποκείμενες σε φόρο στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμπεριλαμβανόμενων των θυγατρικών τρίτων χωρών που έχουν δραστηριότητα στην ΕΕ ώστε να περιοριστεί και ο αθέμιτος φορολογικός ανταγωνισμός.
Σε πρώτη φάση η οδηγία αφορά σε πέντε πεδία που θεωρούνται κρίσιμα με στόχο να υπάρξει στη συνέχεια δεύτερη φάση που θα οδηγήσει σε πλήρη έλεγχο των κινήσεων φοροαποφυγής.
Τα πέντε πεδία αυτά θεωρούνται απαραίτητα ειδικά για θυγατρικές τρίτων χωρών που αποφεύγουν να καταβάλουν φόρους στην ΕΕ και αφορούν:
1. Έλεγχος στην ενδοομιλική χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα το σχέδιο οδηγίας επιχειρεί να βάλει όριο στο ποσό των τόκων που μπορεί να εκπέσει κάθε έτος ο δανειζόμενος το οποίο θα βασίζεται στη σχέση EBIT και EBITDA που πραγματοποιεί και μάλιστα για διάστημα πενταετίας με μεταφορά σε επόμενες χρήσεις. Η προσέγγιση δεν θα γίνεται ανά θυγατρική σε κάθε χώρα αλλά στο σύνολο των θυγατρικών. Με τον τρόπο αυτό θα περιοριστεί το φαινόμενο να φουσκώνει ο δανεισμός θυγατρικών σε χώρες υψηλών φορολογικών συντελεστών από άλλες εταιρίες του ομίλου που εδρεύουν σε χώρες με χαμηλότερο συντελεστή. Ως χρηματοδότηση θεωρούνται όχι μόνο το κλασσικά δάνεια
προς θυγατρικές αλλά και άλλα προϊόντα όπως συναλλαγές με ζημία, ομόλογα μηδενικού επιτοκίου, μετατρέψιμα ομόλογα και παράγωγα προϊόντα που χρησιμοποιούνται για λόγους αντιστάθμισης απωλειών.
2. Περιορισμοί στη μεταφορά έδρας με την επιβολή φόρου κατά την έξοδο μιας εταιρίας από μια χώρα της Ε.Ε. σε μια άλλη ή τρίτη χώρα που έχει χαμηλότερους συντελεστές. Η επιβολή ενιαίας φορολόγησης θα αποτελέσει αντικίνητρο της συνήθους αλλαγής έδρας ώστε να αποφευχθεί η πληρωμή φόρου. Επίσης τόσο η χώρα εξόδου όσο και η χώρα εισόδου θα έχουν τη δυνατότητα αμφισβήτησης των περιουσιακών στοιχείων που μεταφέρονται (στοιχεία ενεργητικού) ενώ η χώρα εξόδου θα μπορεί να ζητά εγγυήσεις για την κάλυψη των φορολογικών υποχρεώσεων που θα προκύψουν από τα περιουσιακά στοιχεία που θα αλλάζουν φορολογική κατοικία. Η πληρωμή του φόρου εξόδου σε τρίτες χώρες θα είναι άμεση και σε Ευρωπαϊκές εντός πενταετίας.
3. Εφαρμογή γενικού κανόνα κατά των καταχρηστικών πρακτικών που θα επιτρέπει στις φορολογικές αρχές όλων των χωρών της Ε.Ε. να αρνηθούν σε εταιρίες να εκμεταλλευτούν το όφελος των καταχρηστικών φορολογικών ρυθμίσεων.
4. Έλεγχος της μεταφοράς κερδών αλλοδαπών εταιριών (τρίτων χωρών) προς χώρες χαμηλού συντελεστή και επιβολή φορολογίας σε περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες κινήσεις (σ.σ. Η διάταξη αφορά κυρίως αμερικανικές ή άλλων τρίτων χωρών πολυεθνικές όπως η Google και η Facebook). Έχει εντοπιστεί άλλωστε η πρακτική να μεταβιβάζονται άυλα περιουσιακά στοιχεία όπως η πνευματική ιδιοκτησία σε μητρική εταιρία που εδρεύει σε τρίτη χώρα χαμηλού συντελεστή και στη συνέχεια η καταβολή των δικαιωμάτων που έχουν γεννηθεί σε χώρα της ΕΕ να γίνεται στην τρίτη χώρα και ουσιαστικά η χώρα στην οποία δημιουργούνται τα δικαιώματα και πωλούνται να μην εισπράττει φόρο. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πολυεθνική θα καλείται να πληρώσει τη διαφορά φόρου που προκύπτει από τη διαφοροποίηση των φορολογικών συντελεστών.
5. Περιορισμός των διόδων εκμετάλλευσης των διαφορών μεταξύ των εθνικών φορολογικών συστημάτων της ΕΕ. Οι διαφορές αυτές σήμερα δίνουν τη δυνατότητα κινήσεων ώστε οι εταιρίες να μειώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις για παράδειγμα μέσω της εκμετάλλευσης της δυνατότητας έκπτωσης φόρου σε δύο χώρες ή την αφαίρεση του εισοδήματος σε μια χώρα χωρίς τη συμπερίληψή της στην άλλη χώρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή εφ όσον υιοθετηθεί θα εφαρμοστεί σε όλα τα μέλη της Ε.Ε. συντονισμένα περιλαμβανόμενων 7 χωρών που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ.
Δεδομένου ότι η διαδικασία έληξε χωρίς να εγερθούν αντιρρήσεις, η οδηγία θα υποβληθεί σε προσεχή σύνοδο του Συμβουλίου προς έγκριση.
Τα κράτη μέλη θα έχουν προθεσμία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2018 να μεταφέρουν την οδηγία στην εθνική τους νομοθεσία και τους κανονισμούς, εκτός από τους κανόνες φορολογίας εξόδου, για τους οποίους η καταληκτική προθεσμία εφαρμογής είναι 31 η Δεκεμβρίου 2019.
Επισημαίνεται ότι στις 25 Μαΐου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια οδηγία σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με θέματα φορολογίας σε πολυεθνικές εταιρείες ενώ το Δεκέμβριο του 2015 εγκρίθηκε οδηγία για τους διασυνοριακούς φορολογικούς κανόνες.
Νίκος Καρούτζος
nkaroutzos@gmail.com
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών