«Λιτότητα και αδικία μειώνουν τις πιθανότητες επιτυχίας ενός προγράμματος προσαρμογής»
Αρνητικά αποτιμά τα μέτρα λιτότητας που έχουν εφαρμοστεί και θα εφαρμοστούν στο πλαίσιο του 3ου προγράμματος διάσωσης το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, στην έκθεση που δημοσίευσε σήμερα 19/10 για τον προϋπολογισμό του 2017.
Ειδικότερα, το Γραφείο τονίζει πως ο Προϋπολογισμός 2017, όπως προετοιμάζεται, έχει βραχυπρόθεσμα έντονα υφεσιακό χαρακτήρα.
Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις θα είναι πολύ λιγότερα από ότι γράφεται στο Προσχέδιο, ενώ την ίδια στιγμή η λύση του προβλήματος των κόκκινων δανείων και οι «δομικές αλλαγές» καθυστερούν.
«Το Προσχέδιο αφορά στο 2017 και έχει ως εκ τούτου βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα.
Δεν εντάσσεται σε μια μεσο- ή μακροπρόθεσμη προοπτική αφού η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα καταρτίσει το "Μεσοπρόθεσμο".
Οι αναλύσεις σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου έρχονται κυρίως από τους διεθνείς θεσμούς (IMF, OECD) και πρέπει μάλλον να μας ανησυχούν», αναφέρεται στην έκθεση.
Σε άλλο σημείο, σχολιάζεται πως η δημοσιονομική πολιτική στην Ελλάδα και αλλού θα έπρεπε, θεωρητικά, να αναλάβει ενεργότερο ρόλο στην αντιμετώπιση της ύφεσης και των κινδύνων δυνητικής στασιμότητας.
Σύμφωνα με αυτή τη σχολή οικονομικής σκέψης, η δημοσιονομική πολιτική οφείλει να είναι αντικυκλική:
«Και όμως, στην Ελλάδα, παραμένει προκυκλική καθώς αυξάνονται οι φορολογικοί συντελεστές και συγκρατούνται οι δαπάνες του κράτους.
Αυτό φυσικά οφείλεται μεν στην κληρονομιά του παρελθόντος (χρέη κλπ) αλλά και στους μη ρεαλιστικούς στόχους του Μνημονίου για συνεχή αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων ως το 2018 και μετά.
Επομένως, τους επόμενους μήνες θα αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία η αναθεώρηση των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα προς τα κάτω και η οριστική "διευθέτηση" του χρέους.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση μάλλον συμφωνούν στον στόχο αυτό και έχουν ως σύμμαχο το ΔΝΤ!».
Σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,7% το επόμενο έτος που βασίζονται στην ανάπτυξη της Ιδιωτικής Κατανάλωσης, του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου και των Εξαγωγών Αγαθών και Υπηρεσιών, το Γραφείο τις χαρακτηρίζει ως «αρκετά αισιόδοξες».
«Υπάρχουν κίνδυνοι –εσωτερικοί και εξωτερικοί- που απειλούν την πραγματοποίησή τους», αναφέρεται.
Όσον αφορά τα δημοσιονομικά, το Γραφείο τονίζει πως παρά το ότι το μακροοικονομικό σενάριο του Δ.Ν.Τ. είναι οριακά πιο αισιόδοξο από αυτό του Υπουργείου Οικονομικών, ουσιαστικά αμφισβητείται από το Ταμείο η απόδοση των δημοσιονομικών μέτρων, καθώς για τα έτη 2016 και 2017 προβλέπει ότι οι στόχοι δε θα καλυφθούν, με το πρωτογενές πλεόνασμα να προβλέπεται ότι θα ανέλθει σε μόλις 0,1% το 2016 και 0,7%8 του Α.Ε.Π. το επόμενο έτος, έναντι στόχων προγράμματος 0,5% και 1,75% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.
Η έκθεση χαρακτηρίζει επίσης ως «φυγοκεντρικό» το Προσχέδιο Προϋπολογισμού για το 2017, καθώς συνεχίζεται η έντονα προκυκλική οικονομική πολιτική (αυξήσεις φόρων και μειώσεις δαπανών σε περιβάλλον ύφεσης) που ακολουθήθηκε όλα τα χρόνια της κρίσης δυσχεραίνοντας έτσι τις προοπτικές επίτευξης θετικών ρυθμών ανάπτυξης:
«O Προϋπολογισμός 2017 περιλαμβάνει νέες παρεμβάσεις για το 2017 τόσο στο σκέλος των δαπανών (μειώσεις) όσο και των εσόδων (αυξήσεις) συνολικού ύψους € 2,59 δισ. (€ 3,98 δισ. σωρευτικά στη διετία 2016-2017).
Μόλις το 3,04% των νέων παρεμβάσεων για το 2017 αφορά εξοικονομήσεις δαπανών (€ 78,8 εκατ.) ενώ το 96,96% αφορά αυξήσεις εσόδων (€ 2,51 δισ.).
Οι αναλογίες αυτές κάνουν εμφανή τον φοροκεντρικό χαρακτήρα του Προσχεδίου».
Σε άλλο σημείο, γίνεται λόγος για την «αναγκαία» ανακατανομή των δαπανών αλλά και των φορολογικών βαρών:
«Και στα δύο ζητήματα αναπτύσσεται αργά κινητικότητα.
Η ανακατανομή φορολογικών βαρών μπορεί να γίνει με συστηματικότερες πολιτικές παρεμβάσεις για αποτελεσματική περιστολή της φοροδιαφυγής, εκλογίκευση των φορολογικών απαλλαγών και, γενικότερα, ριζική αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.
Η ανακατανομή των δαπανών στο πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασης της σύνθεσής τους (spending review) είναι αναγκαία για να επιτευχθούν κατά περίπτωση εξοικονομήσεις ή και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των δαπανών.
Μια διαδικασία σταδιακών αλλαγών στην σύνθεση των δαπανών έχει ήδη αρχίσει, αλλά πρέπει να επιταχυνθεί και συνδεθεί με άλλες μεταρρυθμίσεις (π.χ. κατάργηση περιττών φορέων του δημοσίου)».
Τέλος, το Γραφείο υπογραμμίζει πως το ίδιο το Προσχέδιο αναγνωρίζει ότι υπάρχουν κίνδυνοι που μπορεί να συμπιέσουν προς τα κάτω τις οικονομικές επιδόσεις εντός του 2016, το 2017 και μετά.
Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν εσωτερικές και εξωτερικές αιτίες, με τις τελευταίες να μη εξαρτώνται φυσικά από την ελληνική κυβέρνηση.
Στις εσωτερικές πηγές κινδύνων το Προσχέδιο ΚΠ 2017 προτάσσει «την ταχύτητα προσαρμογής της επενδυτικής δραστηριότητας στα νέα δεδομένα και τη συνεπή υλοποίηση του συμφωνηθέντος πακέτου μέτρων».
«Σε απλούστερη διατύπωση:
Η αναμενόμενη ανάκαμψη κινδυνεύει να αναβληθεί αν δεν εφαρμοσθούν οι μεταρρυθμίσεις του Μνημονίου και αν δεν γίνουν ικανές επενδύσεις τόσο του κράτους (μέσω κοινοτικών προγραμμάτων και χρηματοδοτήσεων) όσο και του ιδιωτικού τομέα.
Στο Προσχέδιο ΚΠ 2017 καταγράφεται μια ρεαλιστική αντίληψη για την κρισιμότητα της κατάστασης».
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, το Γραφείο τονίζει πως ο Προϋπολογισμός 2017, όπως προετοιμάζεται, έχει βραχυπρόθεσμα έντονα υφεσιακό χαρακτήρα.
Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις θα είναι πολύ λιγότερα από ότι γράφεται στο Προσχέδιο, ενώ την ίδια στιγμή η λύση του προβλήματος των κόκκινων δανείων και οι «δομικές αλλαγές» καθυστερούν.
«Το Προσχέδιο αφορά στο 2017 και έχει ως εκ τούτου βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα.
Δεν εντάσσεται σε μια μεσο- ή μακροπρόθεσμη προοπτική αφού η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα καταρτίσει το "Μεσοπρόθεσμο".
Οι αναλύσεις σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου έρχονται κυρίως από τους διεθνείς θεσμούς (IMF, OECD) και πρέπει μάλλον να μας ανησυχούν», αναφέρεται στην έκθεση.
Σε άλλο σημείο, σχολιάζεται πως η δημοσιονομική πολιτική στην Ελλάδα και αλλού θα έπρεπε, θεωρητικά, να αναλάβει ενεργότερο ρόλο στην αντιμετώπιση της ύφεσης και των κινδύνων δυνητικής στασιμότητας.
Σύμφωνα με αυτή τη σχολή οικονομικής σκέψης, η δημοσιονομική πολιτική οφείλει να είναι αντικυκλική:
«Και όμως, στην Ελλάδα, παραμένει προκυκλική καθώς αυξάνονται οι φορολογικοί συντελεστές και συγκρατούνται οι δαπάνες του κράτους.
Αυτό φυσικά οφείλεται μεν στην κληρονομιά του παρελθόντος (χρέη κλπ) αλλά και στους μη ρεαλιστικούς στόχους του Μνημονίου για συνεχή αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων ως το 2018 και μετά.
Επομένως, τους επόμενους μήνες θα αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία η αναθεώρηση των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα προς τα κάτω και η οριστική "διευθέτηση" του χρέους.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση μάλλον συμφωνούν στον στόχο αυτό και έχουν ως σύμμαχο το ΔΝΤ!».
Σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,7% το επόμενο έτος που βασίζονται στην ανάπτυξη της Ιδιωτικής Κατανάλωσης, του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου και των Εξαγωγών Αγαθών και Υπηρεσιών, το Γραφείο τις χαρακτηρίζει ως «αρκετά αισιόδοξες».
«Υπάρχουν κίνδυνοι –εσωτερικοί και εξωτερικοί- που απειλούν την πραγματοποίησή τους», αναφέρεται.
Όσον αφορά τα δημοσιονομικά, το Γραφείο τονίζει πως παρά το ότι το μακροοικονομικό σενάριο του Δ.Ν.Τ. είναι οριακά πιο αισιόδοξο από αυτό του Υπουργείου Οικονομικών, ουσιαστικά αμφισβητείται από το Ταμείο η απόδοση των δημοσιονομικών μέτρων, καθώς για τα έτη 2016 και 2017 προβλέπει ότι οι στόχοι δε θα καλυφθούν, με το πρωτογενές πλεόνασμα να προβλέπεται ότι θα ανέλθει σε μόλις 0,1% το 2016 και 0,7%8 του Α.Ε.Π. το επόμενο έτος, έναντι στόχων προγράμματος 0,5% και 1,75% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.
Η έκθεση χαρακτηρίζει επίσης ως «φυγοκεντρικό» το Προσχέδιο Προϋπολογισμού για το 2017, καθώς συνεχίζεται η έντονα προκυκλική οικονομική πολιτική (αυξήσεις φόρων και μειώσεις δαπανών σε περιβάλλον ύφεσης) που ακολουθήθηκε όλα τα χρόνια της κρίσης δυσχεραίνοντας έτσι τις προοπτικές επίτευξης θετικών ρυθμών ανάπτυξης:
«O Προϋπολογισμός 2017 περιλαμβάνει νέες παρεμβάσεις για το 2017 τόσο στο σκέλος των δαπανών (μειώσεις) όσο και των εσόδων (αυξήσεις) συνολικού ύψους € 2,59 δισ. (€ 3,98 δισ. σωρευτικά στη διετία 2016-2017).
Μόλις το 3,04% των νέων παρεμβάσεων για το 2017 αφορά εξοικονομήσεις δαπανών (€ 78,8 εκατ.) ενώ το 96,96% αφορά αυξήσεις εσόδων (€ 2,51 δισ.).
Οι αναλογίες αυτές κάνουν εμφανή τον φοροκεντρικό χαρακτήρα του Προσχεδίου».
Σε άλλο σημείο, γίνεται λόγος για την «αναγκαία» ανακατανομή των δαπανών αλλά και των φορολογικών βαρών:
«Και στα δύο ζητήματα αναπτύσσεται αργά κινητικότητα.
Η ανακατανομή φορολογικών βαρών μπορεί να γίνει με συστηματικότερες πολιτικές παρεμβάσεις για αποτελεσματική περιστολή της φοροδιαφυγής, εκλογίκευση των φορολογικών απαλλαγών και, γενικότερα, ριζική αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.
Η ανακατανομή των δαπανών στο πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασης της σύνθεσής τους (spending review) είναι αναγκαία για να επιτευχθούν κατά περίπτωση εξοικονομήσεις ή και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των δαπανών.
Μια διαδικασία σταδιακών αλλαγών στην σύνθεση των δαπανών έχει ήδη αρχίσει, αλλά πρέπει να επιταχυνθεί και συνδεθεί με άλλες μεταρρυθμίσεις (π.χ. κατάργηση περιττών φορέων του δημοσίου)».
Τέλος, το Γραφείο υπογραμμίζει πως το ίδιο το Προσχέδιο αναγνωρίζει ότι υπάρχουν κίνδυνοι που μπορεί να συμπιέσουν προς τα κάτω τις οικονομικές επιδόσεις εντός του 2016, το 2017 και μετά.
Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν εσωτερικές και εξωτερικές αιτίες, με τις τελευταίες να μη εξαρτώνται φυσικά από την ελληνική κυβέρνηση.
Στις εσωτερικές πηγές κινδύνων το Προσχέδιο ΚΠ 2017 προτάσσει «την ταχύτητα προσαρμογής της επενδυτικής δραστηριότητας στα νέα δεδομένα και τη συνεπή υλοποίηση του συμφωνηθέντος πακέτου μέτρων».
«Σε απλούστερη διατύπωση:
Η αναμενόμενη ανάκαμψη κινδυνεύει να αναβληθεί αν δεν εφαρμοσθούν οι μεταρρυθμίσεις του Μνημονίου και αν δεν γίνουν ικανές επενδύσεις τόσο του κράτους (μέσω κοινοτικών προγραμμάτων και χρηματοδοτήσεων) όσο και του ιδιωτικού τομέα.
Στο Προσχέδιο ΚΠ 2017 καταγράφεται μια ρεαλιστική αντίληψη για την κρισιμότητα της κατάστασης».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών