WSJ: Η Ελλάδα σε τροχιά σύγκρουσης με τους δανειστές - Κίνδυνος επανάληψης της κρίσης του 2015

«Σε μια ήπειρο που ταλανίζεται από τις πολλαπλές κρίσεις, η Ελλάδα παραμένει το λίκνο της ευρωπαϊκής δυσλειτουργίας» γράφει ο Simon Nixon σε άρθρο του στη Wall Street Journal.
Όπως επισημαίνει, αν και το ελληνικό πρόβλημα έχει πάψει να φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων κατά τους τελευταίους μήνες, εξακολουθεί να αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την επιβίωση της ευρωζώνης.
«Κι αυτό γιατί οι συνθήκες στην Ελλάδα υποχρεώνουν την ευρωζώνη να κάνει κάτι που μέχρι στιγμής έχει φανεί ανίκανη να πετύχει: να λάβει μια συλλογική πολιτική απόφαση.
Το πρώτο test όσον αφορά στην ικανότητα της ευρωζώνης να λάβει απόφαση θα γίνει στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα (σσ. 5/12/2016).
Στο πλαίσιο αυτό, η απόφαση που πρέπει να λάβουν φαίνεται ξεκάθαρη: Πρέπει να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, που θα θέσει τους στόχους για τα υπόλοιπα δύο χρόνια του προγράμματος.
Η απόφαση αυτή, με τη σειρά της, θα ξεκλειδώσει την επόμενη δόση της χρηματοδότησης.
Τα περιγράμματα αυτής της συμφωνίας είναι ήδη σε ισχύ: Η Ελλάδα έχει λίγο-πολύ καταλήξει σε συμφωνία με τους πιστωτές, το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ, ως προς το τι πρέπει να κάνει για να λάβει τα μετρητά.
Ωστόσο, όπως γράφει ο Nixon, η κατάσταση δεν είναι και τόσο απλή.
«Η Γερμανία και Ολλανδία έχουν υποσχεθεί στα κοινοβούλια τους ότι δεν θα τους ζητήσουν περισσότερα χρήματα για την Ελλάδα εκτός εάν το ΔΝΤ συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Αλλά το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι δεν θα συμμετέχει εάν δεν εξασφαλιστεί ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο.
Για το ΔΝΤ, αυτό είναι ζήτημα θεσμικής αξιοπιστίας.
Έχει βάλει ήδη το όνομα του σε δυο αποτυχημένα προγράμματα και είναι αποφασισμένο ότι θα συμμετέχει σε ένα τρίτο, μόνο εάν είναι πεπεισμένο ότι η Ελλάδα μπορεί να επιστρέψεις αγορές στο τέλος του προγράμματος και η οικονομικά κυριαρχία της αποκατασταθεί» επισημαίνει ο ίδιος.
Μάλιστα, ο Nixon θέτει το εξής ερώτημα: μπορεί το ΔΝΤ και η ευρωζώνη να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα επαναφέρει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα και θα επιτρέψει στη Γερμανία και στην Ολλανδία να υπογράψουν για την αξιολόγηση;
Αυτό -σύμφωνα με τον ίδιο- εξαρτάται από το εάν όλες οι πλευρές συμφωνήσουν στους μακροπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους της Ελλάδας για μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος το 2018.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τους όρους της τρέχουσας συμφωνίας, η Ελλάδα έχει δεσμευθεί για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% μεσοπρόθεσμα.
Για τη Γερμανία το «μεσοπρόθεσμα» σημαίνει τουλάχιστον 10 χρόνια.
Στον αντίποδα, όμως, το ΔΝΤ θεωρεί εντελώς αβάσιμο αυτό το στόχο.
«Στην πραγματικότητα, στο ΔΝΤ είναι δύσπιστο ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει το στόχο του 3,5% το 2018 και θα είναι περισσότερο άνετο με ένα στόχο 1,5% για την επόμενη δεκαετία.
Αλλά η συμφωνία σε αυτούς τους όρους είναι πολιτικά τοξική για την Γερμανία δεδομένου ότι σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ευρωζώνης, πολλές χώρες θα πρέπει να τρέχουν παρόμοια μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα για πολλά χρόνια.
Βέβαια, όσο χαμηλότερος είναι ο στόχος για το έλλειμμα, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ελάφρυνση του χρέους που θα μπορεί να ζητήσει η Ελλάδα» επισημαίνει ο Nixon.
Πάντως, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, το παράθυρο για την επίτευξη συμφωνία δεν θα είναι ανοιχτό για πολύ ακόμα.
«Στην Ολλανδία θα διεξαχθούν γενικές εκλογές στα μέσα του Μαρτίου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα είναι σε θέση να συμφωνήσει σε ό,τιδήποτε πριν τις αρχές του Φεβρουαρίου, όταν το κοινοβούλιο της διαλυθεί, μέχρι να σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού, πιθανότητα όχι πριν το Μάιο.
Ωστόσο, έως τότε οι γαλλικές προεδρικές εκλογές θα είναι σε εξέλιξη, δημιουργώντας περαιτέρω καθυστέρηση.
Χωρίς μια συμφωνία πριν το καλοκαίρι η Αθήνα πιθανότητα θα αρχίσει να έχει προβλήματα ρευστότητας με συνέπειες στην ανάκαμψη της» αναφέρεται στο ίδιο δημοσίευμα.

Τα δυο σενάρια

Ωστόσο, οι αξιωματούχοι φοβούνται ότι υπάρχουν δυο τρόποι για να καταλήγει αυτή η ιστορία.
Ο πρώτος είναι ότι η Γερμανία και το ΔΝΤ θα συμφωνήσουν σε μια συμβιβαστική λύση για τους μεσοπρόθεσμους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος.
Αλλά το αντίτιμο θα είναι ότι για κάθε έτος μετά το 2018 η Ελλάδα θα πρέπει να έχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, το ΔΝΤ θα επιμείνει ότι η Αθήνα θα πρέπει να νομοθετεί πρόσθετα μέτρα λιτότητα για να το πείσει θα πετύχει αυτόν τον στόχο.
«Αλλά όπως έχουν τα πράγματα, δεν είναι σαφές ότι οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να νομοθετεί περαιτέρω μέτρα λιτότητας, αυξάνοντας την προοπτική νέας πολιτικής αστάθειας» υποστηρίζει ο Nixon.
Η εναλλακτική λύση είναι το αδιέξοδο θα συνεχιστεί και το καλοκαίρι και μετά τις γερμανικές εκλογές τον Σεπτέμβριο.
Ωστόσο σε αυτή την περίπτωση το πλήγμα για την ελληνική οικονομία θα είναι τόσο μεγάλο που η χώρα θα χρειαστεί ένα τέταρτο μνημόνιο για να παραμείνει στο ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος επανάληψης της οικονομικής κρίσης του 2015.