Στην αρχή οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ελλάδας ήταν ασύμμετρες, καθώς επικεντρώνονταν κυρίως στην αγορά εργασίας και στη δημοσιονομική εξυγίανση.
"Οι μεγάλοι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα στην Ελλάδα είναι συμβατοί με την οικονομική ανάπτυξη, υπό τον όρο ότι επιτυγχάνονται και διατηρούνται με μέσα που ευνοούν την ανάπτυξη", δηλώνει με συνέντευξή του στο bankingnews.gr ο Mauro Pisu, ανώτερος οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, επικεφαλής για την Ελλάδα.
Σχολιάζοντας το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει από τους τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη, ο ίδιος διαπιστώνει ότι αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: "Πρώτον, οι φορολογικοί συντελεστές είναι υψηλοί επειδή έχει στενή φορολογική βάση.
Δεύτερον, το κράτος δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένο, δεδομένου ότι επικεντρώνεται κυρίως στις συντάξεις".
Όπως υπογραμμίζει, "και οι δύο αυτές αιτίες οφείλονται σε πολιτικές επιλογές που μπορούν να αλλάξουν", ενώ εμφανίζεται πεπεισμένος ότι "η Ελλάδα βρίσκεται στο σωστό δρόμο προς την οικονομική ανάκαμψη".
Ο κ. Pisu κάνει αναφορά, μεταξύ πολλών άλλων, και στα λάθη που έγιναν στην αρχή της κρίσης.
"Στην αρχή οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ελλάδας ήταν ασύμμετρες, καθώς επικεντρώνονταν κυρίως στην αγορά εργασίας και στη δημοσιονομική εξυγίανση.
Τάσσεται, τέλος, υπέρ της κατάργησης της πρόωρης συνταξιοδότησης, επισημαίνοντας πως "η Ελλάδα πρέπει να δαπανήσει λιγότερα για τις συντάξεις και περισσότερο για αποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας που θα στηρίξουν τους πιο ευάλωτους".
Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη του Mauro Pisu στο bankingnews.gr:
Η Ελλάδα βιώνει το 8ο έτος μιας κρίσης χρέους και ακόμη δεν έχει δει φως στο τέλος του τούνελ. Ποια λάθη του παρελθόντος δεν πρέπει να επαναληφθούν και ποιες ενέργειες επικροτείτε ως εξαιρετικές προσπάθειες προς την κατεύθυνση της εξόδου από την κρίση;
Στην αρχή της κρίσης, οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ελλάδας ήταν ασύμμετρες, καθώς επικεντρώνονταν κυρίως στην αγορά εργασίας και στη δημοσιονομική εξυγίανση (μειώνοντας τις δαπάνες και αυξάνοντας τους φορολογικούς συντελεστές).
Παρότι αυτό ήταν αναπόφευκτο κατά τη διάρκεια εκείνης της δύσκολης περιόδου, οι μεταρρυθμίσεις σε άλλους σημαντικούς τομείς – η αγορά προϊόντων, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, τα προγράμματα για την καταπολέμηση της φτώχειας, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον τραπεζικό τομέα και η βελτίωση της κατανομής και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων δαπανών – καθυστέρησαν.
Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η ύφεση ήταν τόσο μεγάλη και το βάρος της προσαρμογής έπεσε κυρίως στους εργαζόμενους.
Η πρόοδος που σημειώθηκε πρόσφατα όσον αφορά τη ρύθμιση για την αγορά προϊόντων (όπως η αδειοδότηση και τα νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα), η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (που εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα) και η ανάπτυξη μιας στρατηγικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς δείχνουν τις προσπάθειες της κυβέρνησης να επιδιώξει μια στρατηγική ολιστικής μεταρρύθμισης.
Οι προσπάθειες αυτές, αν επιδιωχθούν επιθετικά, θα βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης των εγχώριων και των ξένων επενδυτών και θα ωθήσουν την ελληνική οικονομία σε μια ισχυρή ανάκαμψη.
Η Ελλάδα και οι πιστωτές της κατέληξαν σε συμβιβασμό στην τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup.
Μπορούν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα να συμβαδίσουν με τους στόχους για την ανάπτυξη που έχει θέσει η Ελλάδα;
Η συμφωνία που επετεύχθη στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 15 Ιουνίου αναφέρει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας θα πρέπει να φθάσει το 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και στη συνέχεια σε πρωτογενή πλεονάσματα ίσα ή ανώτερα αλλά κοντά στο 2% του ΑΕΠ για την περίοδο 2023-2060.
Αυτοί οι μεγάλοι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι συμβατοί με την οικονομική ανάπτυξη, υπό τον όρο ότι επιτυγχάνονται και διατηρούνται με μέσα που ευνοούν την ανάπτυξη.
Η ελληνική κυβέρνηση πέτυχε το 2016 ένα πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3,5% του ΑΕΠ, πολύ πάνω από το στόχο.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης έχουν συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει σε αυτή την πορεία.
Επιπλέον, πρέπει να ενισχύσει την ποιότητα των δαπανών της, ώστε να μεγιστοποιήσει τα κοινωνικά οφέλη των περιορισμένων διαθέσιμων πόρων.
Η βελτίωση της διαδικασίας κατάρτισης του προϋπολογισμού και της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, η αποτελεσματικότητα των δημόσιων συμβάσεων, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η διασφάλιση της διάθεσης των πόρων εκεί όπου χρειάζονται περισσότερο, είναι όλες οι πρωτοβουλίες προς τη σωστή κατεύθυνση που θα πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως.
Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το κατάλληλο συνταξιοδοτικό μοντέλο για την Ελλάδα;
Η μείωση των συντάξεων ή η αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης;
Ποιες είναι οι σκέψεις σας γύρω από αυτό το ζήτημα;
Η αύξηση των πρόσθετων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τη χρηματοδότηση του συνταξιοδοτικού συστήματος δεν θα ήταν σοφή κίνηση, καθώς στην Ελλάδα οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης είναι ήδη υψηλές.
Οι υψηλές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης ενισχύουν την άτυπη απασχόληση (μειώνει περαιτέω τη φορολογική βάση).
Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η παραγωγικότητα είναι χαμηλή, οι υψηλές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης εμποδίζουν την αύξηση της απασχόλησης.
Η στενότερη σύνδεση μεταξύ συνταξιοδοτικών παροχών και καταβληθεισών εισφορών και η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης σε παρόμοια επίπεδα με εκείνα που ισχύουν στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, όπως έγινε με τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, κατευθύνονται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η πρόωρη συνταξιοδότηση πρέπει να καταργηθεί το συντομότερο δυνατόν.
Οι περαιτέρω μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να εξετάσουν το συνταξιοδοτικό σύστημα όχι μεμονωμένα αλλά ως μέρος ενός ευρύτερου συστήματος κοινωνικής προστασίας.
Συνολικά, η Ελλάδα πρέπει να δαπανήσει λιγότερα για τις συντάξεις και περισσότερο για αποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας που θα στηρίξουν τους πιο ευάλωτους.
Πράγματι, ένας από τους στόχους του συστήματος κοινωνικής προστασίας είναι να μειώσει τον κίνδυνο φτώχειας για όλους, όχι μόνο για τους ηλικιωμένους αλλά και για τους νέους και τα παιδιά.
Αυτό απαιτεί κάποια ανακατανομή του εισοδήματος μεταξύ των ατόμων (και των γενεών) ανά πάσα στιγμή.
Ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις συντάξεις (όπως ισχύει στην Ελλάδα) δεν κάνει πολλά ή και δεν κάνει τίποτα για να το επιτύχει αυτό, καθώς οι συντάξεις δεν βοηθούν την αναδιανομή των πόρων από γενιά σε γενιά.
Η ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων κατά της φτώχειας (όπως το Εγγυημένο Ελάχιστο Εισόδημα και το πρόγραμμα για τα σχολικά γεύματα) είναι ένας τρόπος για να ενισχυθεί η αναδιανομή μεταξύ των γενεών, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της φτώχειας με αποτελεσματικότερο τρόπο απ’ ό, τι μόνο με τις συντάξεις.
Αυτή η προσέγγιση θα διευκολύνει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος καθώς οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε μια σειρά από αποτελεσματικά κοινωνικά προγράμματα και όχι μόνο σε συνταξιοδοτικά οφέλη όταν γεράσουν.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα αποτελεσματικό σύστημα κοινωνικής προστασίας μπορεί να υποστηρίξει την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.
Ένα καλά σχεδιασμένο δίχτυ κοινωνικής προστασίας μπορεί να παρέχει στους ανθρώπους την εμπιστοσύνη να προσπαθήσουν, να βρουν νέες ευκαιρίες και να αναλάβουν ρίσκα χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την ευημερία της οικογένειάς τους.
Η προστασία της κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να συμπληρώνεται με αποτελεσματικότερα προγράμματα κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, ώστε οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται συνεχώς και να προσαρμόζουν τις δεξιότητές τους, καθώς η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή δοκιμάζεται.
Η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη.
Ταυτόχρονα, δεν διαθέτει ένα από τα προηγμένα συστήματα πρόνοιας.
Βρισκόμαστε σε λάθος δρόμο προς την κατεύθυνση της ανάκαμψης;
Η Ελλάδα βρίσκεται στο σωστό δρόμο προς την οικονομική ανάκαμψη.
Η οικονομία αναμένεται να ενισχυθεί το 2017 και την επόμενη χρονιά.
Επίσης, ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού έχει βελτιωθεί σημαντικά και η κυβέρνηση αναμένεται ότι το 2017 θα υπερβεί τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος (όπως έκανε και το 2016).
Ωστόσο, πρέπει να γίνουν περισσότερες προσπάθειες για τη βελτίωση των μακροπρόθεσμων προοπτικών και, κυρίως, μεγαλύτερη συμμετοχή στην ανάπτυξη.
Όπως σημειώσατε, η Ελλάδα έχει υψηλούς φορολογικούς συντελεστές και χαμηλή ανάπτυξη.
Αυτό οφείλεται σε δύο κύριες αιτίες.
Πρώτον, οι φορολογικοί συντελεστές είναι υψηλοί επειδή έχει «στενή» φορολογική βάση.
Δεύτερον, το κράτος δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένο, δεδομένου ότι επικεντρώνεται κυρίως στις συντάξεις.
Και οι δύο αυτές αιτίες οφείλονται σε πολιτικές επιλογές που μπορούν να αλλάξουν.
Όσον αφορά τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, αυτοί μπορούν βαθμιαία να μειωθούν με διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και ο εξορθολογισμός των φορολογικών δαπανών είναι οι καλύτεροι τρόποι για να γίνει αυτό.
Η κυβέρνηση έχει σημειώσει σημαντική επιτυχία στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέσω ενός καλύτερου και πιο έγκαιρου ελέγχου, την υιοθέτηση ανάλυσης κινδύνου για την αντιμετώπιση των μεγάλων φορολογικών καθυστερήσεων και την αύξηση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών.
Η ίδρυση της ανεξάρτητης αρχής εσόδων κατευθύνεται προς τη σωστή κατεύθυνση για τον εκσυγχρονισμό της είσπραξης των φόρων και την αύξηση της αποτελεσματικότητάς της.
Η μείωση του αφορολόγητου (όπως θεσπίστηκε τον Μάιο του 2017) αποτελεί επίσης ένα βήμα προόδου, καθώς το κατώτατο εισόδημα είναι πολύ μεγαλύτερο στην Ελλάδα από ό, τι στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ.
Ως αποτέλεσμα, μέχρι σήμερα ένα χαμηλό ποσοστό των εισοδηματιών πληρώνει φόρους.
Συνολικά, οι μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στη μείωση των φορολογικών συντελεστών θα καταστήσουν το φορολογικό σύστημα δικαιότερο και φιλικότερο προς την ανάπτυξη, καθώς οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές αποθαρρύνουν τις οικονομικές δραστηριότητες και παρέχουν μεγάλα κίνητρα για τη μετατόπιση των δραστηριοτήτων προς τον ανεπίσημο τομέα.
Όσον αφορά το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα, αυτό βασίστηκε κυρίως στις συντάξεις.
Αυτή η επιλογή πολιτικής δικαιολογείται εν μέρει από την υπόθεση ότι οι συντάξεις διαχέονταν στην οικογένεια κάτι που θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως αντίβαρο απέναντι στη φτώχεια.
Το σκληρό μάθημα από την ελληνική κρίση στην Ελλάδα (αλλά και στην Ιταλία, το οποίο έχει παρόμοιο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας) είναι ότι το σύστημα αυτό δεν κατάφερε να προστατεύσει τα παιδιά και τους νέους από τη φτώχεια.
Με την πάροδο του χρόνου, ο κίνδυνος φτώχειας έχει μετατοπιστεί από τους μεγαλύτερους σε ηλικία στους νέους.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, το ποσοστό παιδικής φτώχειας αυξήθηκε σημαντικά.
Το 2016 το ποσοστό φτώχειας σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών ήταν χαμηλότερο από αυτό των οικογενειών με παιδιά.
Τα υψηλά ποσοστά φτώχειας σε παιδιά και νέους είναι ανησυχητικά, καθώς υπάρχουν τεράστιες ενδείξεις ότι η φτώχεια που παρατηρείται σε νεαρή ηλικία έχει μόνιμες συνέπειες, που έχουν ως αποτέλεσμα χειρότερη εκπαίδευση και επιπτώσεις στην υγεία αλλά και χαμηλότερα εισοδήματα σε μεγαλύτερη ηλικία.
Έτσι, η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικότερο σύστημα κοινωνικής προστασίας με μεγαλύτερη στόχευση στους νέους και τις οικογένειες με παιδιά.
Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι μια καλή πρωτοβουλία που πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η επέκταση των πιλοτικών προγραμμάτων για τα σχολικά γεύματα και η καλύτερη στόχευση της στεγαστικής στήριξης θα βασιστούν σε αυτό.
Πώς αξιολογείτε τις ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της διαφθοράς;
Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον συγκεκριμένο τομέα και η ελληνική κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς και της δωροδοκίας, και με την τεχνική υποστήριξη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και του ΟΟΣΑ.
Το εθνικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς (NACAP) της Ελλάδας αναθεωρήθηκε το 2015 με στόχο να ενσωματωθούν πλήρως στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και στα επιχειρηματικά μοντέλα του ιδιωτικού τομέα, οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της διαφθοράς καθώς και η ευαισθητοποίηση του κοινού κατά των πρακτικών διαφθοράς.
Ο ΟΟΣΑ παρέχει τεχνική υποστήριξη σε διάφορες στρατηγικές κατά της διαφθοράς, όπως ο εκσυγχρονισμός των μηχανισμών ελέγχου, η ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας της Γενικής Γραμματείας κατά της Διαφθοράς, η ενίσχυση των μηχανισμών προστασίας από καταγγελίες σε δημόσιους και ιδιωτικούς τομείς και πολλούς άλλους.
Πρόκειται για καλές πρωτοβουλίες, αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη λύση-μοντέλο που μπορεί να εφαρμοστεί παντού, καθώς και ότι η Ελλάδα πρέπει να αναπτύξει με τους εταίρους της μια προσαρμοσμένη προσέγγιση που θα βασίζεται σε συγκεκριμένους κινδύνους διαφθοράς, ειδικά για τους τομείς υψηλού κινδύνου.
Επίσης, είναι σημαντικό οι προσπάθειες αυτές για την καταπολέμηση της διαφθοράς να επιδιωχθούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Αθηνά Δημητρακοπούλου
www.bankingnews.gr
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ
Greece is experiencing the 8th year of the debt crisis and still has not seen light at the end of the tunnel. What mistakes of the past Greece should not repeat and which actions are you applausing as excellent efforts towards the end of the crisis?
At the beginning of the crisis, Greece’s reform efforts were unbalanced as they focused mostly on the labour market and fiscal consolidation (by cutting spending and raising tax rates). While this was inevitable during those frantic times, reforms on other important areas – such as product market regulation, fighting tax evasion and corruption, poverty relief programmes, non-performing loans in the banking sector, and improving the allocation and effectiveness of public spending – were delayed. This is one reason why the depression has been so long and that the burden of adjustment fell mostly on workers.
The progress made recently on product market regulation (such as licensing and regulated professions), fighting tax evasion, dealing with non-performing loans (which remain however a problem) and developing an anticorruption strategy shows the efforts by the government to pursue a more holistic reform strategy. These efforts, if pursued aggressively, will help rebuild the confidence of domestic and foreign investors, and will propel the Greek economy to a solid recovery
Greece and its creditors reached a compromise at the last Eurogroup meeting. Can large primary surpluses go along with the growth targets that Greece has set?
The deal reached on the 15th of June at the Eurogroup meeting states that Greece's primary surplus should be 3.5% of GDP until 2022 and equal to or above, but close, to 2.0% of GDP from 2023 to 2060.
These large primary surplus targets are compatible with economic growth, provided they are reached and maintained through growth-friendly means. The Greek government achieved already in 2016 a primary surplus above 3.5% of GDP, well above the target. Fighting tax evasion and broadening the tax base have been instrumental to achieve this. The government should continue along this path. In addition, the government should strengthen the quality of its spending so as to maximise the social benefits of the limited available resources. Improving budget processes and public financial management, the effectiveness of public procurement, fighting corruption, and ensuring that resources are allocated to where they are most needed in light of the Spending Review currently underway, are all initiatives going in the right direction that will need to be fully implemented.
What is, in your opinion, the appropriate option regarding the Greek pension system? The reduction of pensions or the increase of the social security contributions? What is your thinking?
Raising further social security contributions to fund the pension system would not be wise as social security contributions are already high in Greece. High social security contributions foster the informal labour market (further narrowing the tax base). In a country like Greece, where productivity is low, high social security contributions hinder formal employment growth. Linking more closely pension benefits with contributions paid and raising the retirement age to levels similar to other EU countries, as recent reforms have done, goes in the right direction. Early retirement schemes need to be phased out as quickly as possible.
Further reforms will have to look at the pension system not in isolation but as part of the broader social protection system. Overall, Greece needs to spend less on pension and more on effective antipoverty programmes that support the most vulnerable. Indeed, one of the goals of the social protection system is to reduce the risk of poverty for everybody, not only for old people but also for the young and children. This requires some income redistribution among individuals (and across generations) at any point in time. Now, a social protection system largely based on pensions (like in Greece) does little or nothing to achieve this as pensions are poor at redistributing resources across generations.
Developing effective anti-poverty poverty programmes (such as the Guaranteed Minimum Income and the school meal programme) is a way to enhance redistribution across generations, which is crucial to reducing poverty in a more effective way than with pensions only. This approach will make it easier to reform the pension system as people will have access to a range of effective social programmes and not only to the pension benefits when old.
Also, one should not forget that an effective social protection system can also support Greece’s economic recovery. A well-designed social safety net can give people the confidence to try and to develop new opportunities and take risks without jeopardising their family’s welfare. Social security protection need be complemented with more effective labour training and skill development programs, to help workers constantly update and adapt their skills, as the government is currently trialling.
Greece has one of the highest taxation rates among the European countries. At the same time it is not an advanced welfare state. Are we on the wrong path on the way to recovery?
Greece is on the right path to economic recovery. The economy is projected to expand this year and the next. Also, the budget balance has improved markedly and the government is expected in 2017 to overachieve the primary surplus target (as it did in 2016).
However, more needs be done to improve long-term prospects and above all to make growth more inclusive. As noted, Greece has high tax rates and an underdeveloped welfare state. This is because of two main causes. First, tax rates are high because the tax base is too narrow. Second, the welfare state is underdeveloped as it has relied mostly on pensions. Both of these causes are due to policy choices that can be changed.
As concerns high tax rates, these can be gradually lowered by broadening the tax base. Fighting tax evasion and rationalising tax expenditures are the best ways to do this. The government has garnered some important success in fighting tax evasion through better and timelier auditing and control, adoption of risk analysis to deal with the large stock of tax arrears and an increase in the use of electronic payments (also helped by capital controls). The establishment an independent revenue agency goes in the right direction to modernise tax collection and make it more effective. Lowering, the tax-free income threshold (as legislated in May 2017) is also a step forward as tax-free income threshold is much higher in Greece than in most OECD countries. As a result, to date a low share of income earners pay taxes.
Overall, reforms aiming at broadening the tax base and lowering tax rates will make the tax system fairer and more growth friendly as high tax rates discourage economic activities and provide large incentives to shift activities towards the informal sector.
As regards the welfare system, in Greece, this has mostly relied on pensions. This policy choice has been partly justified on the assumption that intra-family transfers would allow pensions to work also as an anti-poverty programme. The hard lesson from the crisis in Greece (but also in Italy, which has a similar social protection system) is that this system has failed to protect children and young people from poverty. Over time the poverty risk has shifted from old to young people. During the crisis, the poverty rate of families with children increased markedly. In 2016 the poverty rate among people aged over-65 was lower than that of families with children. High poverty rates among children and young people are worrying as there is ample evidence that poverty experienced in young age has lasting consequences, resulting in worse education and health outcomes and lower incomes later in life.
Thus, Greece needs to create a more effective social protection system that better targets the young and families with children. The Guaranteed Minimum Income is a good initiative that goes in the right direction. Expanding the pilot school meal programmes and better targeting housing support would build on this.
How do you assess Greek government's actions to tackle corruption?
There has been substantial progress in this area and the Greek government is finally prioritising the fight against corruption and bribery also with the technical assistance of European institutions and the OECD. Greece’s National Anti-Corruption Action Plan (NACAP) was revised in 2015 with the aim of fully integrating anti-corruption efforts in the government’s reform agenda and in the private sector’s business models, as well as raising public awareness against corruption practices. The OECD is providing technical assistance on different anti-corruption strategies, such as modernising audit mechanisms, strengthening institutional capacity of the General Secretariat against Corruption, strengthening whistle-blower protection mechanisms in the public and private sectors and many others.
Τhese are good initiatives but it should be kept in mind that no one-size-fits-all solution exists and that Greece needs to develop, with its international partners, a tailored approach based on specific corruption risks, especially for high risk sectors. Also, it is important that these efforts to combat corruption will be pursued over the medium-to-long term.
www.bankingnews.gr
Σχολιάζοντας το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει από τους τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη, ο ίδιος διαπιστώνει ότι αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: "Πρώτον, οι φορολογικοί συντελεστές είναι υψηλοί επειδή έχει στενή φορολογική βάση.
Δεύτερον, το κράτος δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένο, δεδομένου ότι επικεντρώνεται κυρίως στις συντάξεις".
Όπως υπογραμμίζει, "και οι δύο αυτές αιτίες οφείλονται σε πολιτικές επιλογές που μπορούν να αλλάξουν", ενώ εμφανίζεται πεπεισμένος ότι "η Ελλάδα βρίσκεται στο σωστό δρόμο προς την οικονομική ανάκαμψη".
Ο κ. Pisu κάνει αναφορά, μεταξύ πολλών άλλων, και στα λάθη που έγιναν στην αρχή της κρίσης.
"Στην αρχή οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ελλάδας ήταν ασύμμετρες, καθώς επικεντρώνονταν κυρίως στην αγορά εργασίας και στη δημοσιονομική εξυγίανση.
Τάσσεται, τέλος, υπέρ της κατάργησης της πρόωρης συνταξιοδότησης, επισημαίνοντας πως "η Ελλάδα πρέπει να δαπανήσει λιγότερα για τις συντάξεις και περισσότερο για αποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας που θα στηρίξουν τους πιο ευάλωτους".
Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη του Mauro Pisu στο bankingnews.gr:
Η Ελλάδα βιώνει το 8ο έτος μιας κρίσης χρέους και ακόμη δεν έχει δει φως στο τέλος του τούνελ. Ποια λάθη του παρελθόντος δεν πρέπει να επαναληφθούν και ποιες ενέργειες επικροτείτε ως εξαιρετικές προσπάθειες προς την κατεύθυνση της εξόδου από την κρίση;
Στην αρχή της κρίσης, οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ελλάδας ήταν ασύμμετρες, καθώς επικεντρώνονταν κυρίως στην αγορά εργασίας και στη δημοσιονομική εξυγίανση (μειώνοντας τις δαπάνες και αυξάνοντας τους φορολογικούς συντελεστές).
Παρότι αυτό ήταν αναπόφευκτο κατά τη διάρκεια εκείνης της δύσκολης περιόδου, οι μεταρρυθμίσεις σε άλλους σημαντικούς τομείς – η αγορά προϊόντων, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, τα προγράμματα για την καταπολέμηση της φτώχειας, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον τραπεζικό τομέα και η βελτίωση της κατανομής και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων δαπανών – καθυστέρησαν.
Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η ύφεση ήταν τόσο μεγάλη και το βάρος της προσαρμογής έπεσε κυρίως στους εργαζόμενους.
Η πρόοδος που σημειώθηκε πρόσφατα όσον αφορά τη ρύθμιση για την αγορά προϊόντων (όπως η αδειοδότηση και τα νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα), η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (που εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα) και η ανάπτυξη μιας στρατηγικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς δείχνουν τις προσπάθειες της κυβέρνησης να επιδιώξει μια στρατηγική ολιστικής μεταρρύθμισης.
Οι προσπάθειες αυτές, αν επιδιωχθούν επιθετικά, θα βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης των εγχώριων και των ξένων επενδυτών και θα ωθήσουν την ελληνική οικονομία σε μια ισχυρή ανάκαμψη.
Η Ελλάδα και οι πιστωτές της κατέληξαν σε συμβιβασμό στην τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup.
Μπορούν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα να συμβαδίσουν με τους στόχους για την ανάπτυξη που έχει θέσει η Ελλάδα;
Η συμφωνία που επετεύχθη στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 15 Ιουνίου αναφέρει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας θα πρέπει να φθάσει το 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και στη συνέχεια σε πρωτογενή πλεονάσματα ίσα ή ανώτερα αλλά κοντά στο 2% του ΑΕΠ για την περίοδο 2023-2060.
Αυτοί οι μεγάλοι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι συμβατοί με την οικονομική ανάπτυξη, υπό τον όρο ότι επιτυγχάνονται και διατηρούνται με μέσα που ευνοούν την ανάπτυξη.
Η ελληνική κυβέρνηση πέτυχε το 2016 ένα πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3,5% του ΑΕΠ, πολύ πάνω από το στόχο.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης έχουν συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει σε αυτή την πορεία.
Επιπλέον, πρέπει να ενισχύσει την ποιότητα των δαπανών της, ώστε να μεγιστοποιήσει τα κοινωνικά οφέλη των περιορισμένων διαθέσιμων πόρων.
Η βελτίωση της διαδικασίας κατάρτισης του προϋπολογισμού και της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, η αποτελεσματικότητα των δημόσιων συμβάσεων, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η διασφάλιση της διάθεσης των πόρων εκεί όπου χρειάζονται περισσότερο, είναι όλες οι πρωτοβουλίες προς τη σωστή κατεύθυνση που θα πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως.
Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το κατάλληλο συνταξιοδοτικό μοντέλο για την Ελλάδα;
Η μείωση των συντάξεων ή η αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης;
Ποιες είναι οι σκέψεις σας γύρω από αυτό το ζήτημα;
Η αύξηση των πρόσθετων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τη χρηματοδότηση του συνταξιοδοτικού συστήματος δεν θα ήταν σοφή κίνηση, καθώς στην Ελλάδα οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης είναι ήδη υψηλές.
Οι υψηλές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης ενισχύουν την άτυπη απασχόληση (μειώνει περαιτέω τη φορολογική βάση).
Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η παραγωγικότητα είναι χαμηλή, οι υψηλές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης εμποδίζουν την αύξηση της απασχόλησης.
Η στενότερη σύνδεση μεταξύ συνταξιοδοτικών παροχών και καταβληθεισών εισφορών και η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης σε παρόμοια επίπεδα με εκείνα που ισχύουν στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, όπως έγινε με τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, κατευθύνονται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η πρόωρη συνταξιοδότηση πρέπει να καταργηθεί το συντομότερο δυνατόν.
Οι περαιτέρω μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να εξετάσουν το συνταξιοδοτικό σύστημα όχι μεμονωμένα αλλά ως μέρος ενός ευρύτερου συστήματος κοινωνικής προστασίας.
Συνολικά, η Ελλάδα πρέπει να δαπανήσει λιγότερα για τις συντάξεις και περισσότερο για αποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας που θα στηρίξουν τους πιο ευάλωτους.
Πράγματι, ένας από τους στόχους του συστήματος κοινωνικής προστασίας είναι να μειώσει τον κίνδυνο φτώχειας για όλους, όχι μόνο για τους ηλικιωμένους αλλά και για τους νέους και τα παιδιά.
Αυτό απαιτεί κάποια ανακατανομή του εισοδήματος μεταξύ των ατόμων (και των γενεών) ανά πάσα στιγμή.
Ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις συντάξεις (όπως ισχύει στην Ελλάδα) δεν κάνει πολλά ή και δεν κάνει τίποτα για να το επιτύχει αυτό, καθώς οι συντάξεις δεν βοηθούν την αναδιανομή των πόρων από γενιά σε γενιά.
Η ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων κατά της φτώχειας (όπως το Εγγυημένο Ελάχιστο Εισόδημα και το πρόγραμμα για τα σχολικά γεύματα) είναι ένας τρόπος για να ενισχυθεί η αναδιανομή μεταξύ των γενεών, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της φτώχειας με αποτελεσματικότερο τρόπο απ’ ό, τι μόνο με τις συντάξεις.
Αυτή η προσέγγιση θα διευκολύνει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος καθώς οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε μια σειρά από αποτελεσματικά κοινωνικά προγράμματα και όχι μόνο σε συνταξιοδοτικά οφέλη όταν γεράσουν.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα αποτελεσματικό σύστημα κοινωνικής προστασίας μπορεί να υποστηρίξει την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.
Ένα καλά σχεδιασμένο δίχτυ κοινωνικής προστασίας μπορεί να παρέχει στους ανθρώπους την εμπιστοσύνη να προσπαθήσουν, να βρουν νέες ευκαιρίες και να αναλάβουν ρίσκα χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την ευημερία της οικογένειάς τους.
Η προστασία της κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να συμπληρώνεται με αποτελεσματικότερα προγράμματα κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, ώστε οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται συνεχώς και να προσαρμόζουν τις δεξιότητές τους, καθώς η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή δοκιμάζεται.
Η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη.
Ταυτόχρονα, δεν διαθέτει ένα από τα προηγμένα συστήματα πρόνοιας.
Βρισκόμαστε σε λάθος δρόμο προς την κατεύθυνση της ανάκαμψης;
Η Ελλάδα βρίσκεται στο σωστό δρόμο προς την οικονομική ανάκαμψη.
Η οικονομία αναμένεται να ενισχυθεί το 2017 και την επόμενη χρονιά.
Επίσης, ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού έχει βελτιωθεί σημαντικά και η κυβέρνηση αναμένεται ότι το 2017 θα υπερβεί τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος (όπως έκανε και το 2016).
Ωστόσο, πρέπει να γίνουν περισσότερες προσπάθειες για τη βελτίωση των μακροπρόθεσμων προοπτικών και, κυρίως, μεγαλύτερη συμμετοχή στην ανάπτυξη.
Όπως σημειώσατε, η Ελλάδα έχει υψηλούς φορολογικούς συντελεστές και χαμηλή ανάπτυξη.
Αυτό οφείλεται σε δύο κύριες αιτίες.
Πρώτον, οι φορολογικοί συντελεστές είναι υψηλοί επειδή έχει «στενή» φορολογική βάση.
Δεύτερον, το κράτος δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένο, δεδομένου ότι επικεντρώνεται κυρίως στις συντάξεις.
Και οι δύο αυτές αιτίες οφείλονται σε πολιτικές επιλογές που μπορούν να αλλάξουν.
Όσον αφορά τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, αυτοί μπορούν βαθμιαία να μειωθούν με διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και ο εξορθολογισμός των φορολογικών δαπανών είναι οι καλύτεροι τρόποι για να γίνει αυτό.
Η κυβέρνηση έχει σημειώσει σημαντική επιτυχία στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέσω ενός καλύτερου και πιο έγκαιρου ελέγχου, την υιοθέτηση ανάλυσης κινδύνου για την αντιμετώπιση των μεγάλων φορολογικών καθυστερήσεων και την αύξηση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών.
Η ίδρυση της ανεξάρτητης αρχής εσόδων κατευθύνεται προς τη σωστή κατεύθυνση για τον εκσυγχρονισμό της είσπραξης των φόρων και την αύξηση της αποτελεσματικότητάς της.
Η μείωση του αφορολόγητου (όπως θεσπίστηκε τον Μάιο του 2017) αποτελεί επίσης ένα βήμα προόδου, καθώς το κατώτατο εισόδημα είναι πολύ μεγαλύτερο στην Ελλάδα από ό, τι στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ.
Ως αποτέλεσμα, μέχρι σήμερα ένα χαμηλό ποσοστό των εισοδηματιών πληρώνει φόρους.
Συνολικά, οι μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στη μείωση των φορολογικών συντελεστών θα καταστήσουν το φορολογικό σύστημα δικαιότερο και φιλικότερο προς την ανάπτυξη, καθώς οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές αποθαρρύνουν τις οικονομικές δραστηριότητες και παρέχουν μεγάλα κίνητρα για τη μετατόπιση των δραστηριοτήτων προς τον ανεπίσημο τομέα.
Όσον αφορά το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα, αυτό βασίστηκε κυρίως στις συντάξεις.
Αυτή η επιλογή πολιτικής δικαιολογείται εν μέρει από την υπόθεση ότι οι συντάξεις διαχέονταν στην οικογένεια κάτι που θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως αντίβαρο απέναντι στη φτώχεια.
Το σκληρό μάθημα από την ελληνική κρίση στην Ελλάδα (αλλά και στην Ιταλία, το οποίο έχει παρόμοιο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας) είναι ότι το σύστημα αυτό δεν κατάφερε να προστατεύσει τα παιδιά και τους νέους από τη φτώχεια.
Με την πάροδο του χρόνου, ο κίνδυνος φτώχειας έχει μετατοπιστεί από τους μεγαλύτερους σε ηλικία στους νέους.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, το ποσοστό παιδικής φτώχειας αυξήθηκε σημαντικά.
Το 2016 το ποσοστό φτώχειας σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών ήταν χαμηλότερο από αυτό των οικογενειών με παιδιά.
Τα υψηλά ποσοστά φτώχειας σε παιδιά και νέους είναι ανησυχητικά, καθώς υπάρχουν τεράστιες ενδείξεις ότι η φτώχεια που παρατηρείται σε νεαρή ηλικία έχει μόνιμες συνέπειες, που έχουν ως αποτέλεσμα χειρότερη εκπαίδευση και επιπτώσεις στην υγεία αλλά και χαμηλότερα εισοδήματα σε μεγαλύτερη ηλικία.
Έτσι, η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικότερο σύστημα κοινωνικής προστασίας με μεγαλύτερη στόχευση στους νέους και τις οικογένειες με παιδιά.
Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι μια καλή πρωτοβουλία που πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η επέκταση των πιλοτικών προγραμμάτων για τα σχολικά γεύματα και η καλύτερη στόχευση της στεγαστικής στήριξης θα βασιστούν σε αυτό.
Πώς αξιολογείτε τις ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της διαφθοράς;
Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον συγκεκριμένο τομέα και η ελληνική κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς και της δωροδοκίας, και με την τεχνική υποστήριξη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και του ΟΟΣΑ.
Το εθνικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς (NACAP) της Ελλάδας αναθεωρήθηκε το 2015 με στόχο να ενσωματωθούν πλήρως στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και στα επιχειρηματικά μοντέλα του ιδιωτικού τομέα, οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της διαφθοράς καθώς και η ευαισθητοποίηση του κοινού κατά των πρακτικών διαφθοράς.
Ο ΟΟΣΑ παρέχει τεχνική υποστήριξη σε διάφορες στρατηγικές κατά της διαφθοράς, όπως ο εκσυγχρονισμός των μηχανισμών ελέγχου, η ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας της Γενικής Γραμματείας κατά της Διαφθοράς, η ενίσχυση των μηχανισμών προστασίας από καταγγελίες σε δημόσιους και ιδιωτικούς τομείς και πολλούς άλλους.
Πρόκειται για καλές πρωτοβουλίες, αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη λύση-μοντέλο που μπορεί να εφαρμοστεί παντού, καθώς και ότι η Ελλάδα πρέπει να αναπτύξει με τους εταίρους της μια προσαρμοσμένη προσέγγιση που θα βασίζεται σε συγκεκριμένους κινδύνους διαφθοράς, ειδικά για τους τομείς υψηλού κινδύνου.
Επίσης, είναι σημαντικό οι προσπάθειες αυτές για την καταπολέμηση της διαφθοράς να επιδιωχθούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Αθηνά Δημητρακοπούλου
www.bankingnews.gr
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ
Greece is experiencing the 8th year of the debt crisis and still has not seen light at the end of the tunnel. What mistakes of the past Greece should not repeat and which actions are you applausing as excellent efforts towards the end of the crisis?
At the beginning of the crisis, Greece’s reform efforts were unbalanced as they focused mostly on the labour market and fiscal consolidation (by cutting spending and raising tax rates). While this was inevitable during those frantic times, reforms on other important areas – such as product market regulation, fighting tax evasion and corruption, poverty relief programmes, non-performing loans in the banking sector, and improving the allocation and effectiveness of public spending – were delayed. This is one reason why the depression has been so long and that the burden of adjustment fell mostly on workers.
The progress made recently on product market regulation (such as licensing and regulated professions), fighting tax evasion, dealing with non-performing loans (which remain however a problem) and developing an anticorruption strategy shows the efforts by the government to pursue a more holistic reform strategy. These efforts, if pursued aggressively, will help rebuild the confidence of domestic and foreign investors, and will propel the Greek economy to a solid recovery
Greece and its creditors reached a compromise at the last Eurogroup meeting. Can large primary surpluses go along with the growth targets that Greece has set?
The deal reached on the 15th of June at the Eurogroup meeting states that Greece's primary surplus should be 3.5% of GDP until 2022 and equal to or above, but close, to 2.0% of GDP from 2023 to 2060.
These large primary surplus targets are compatible with economic growth, provided they are reached and maintained through growth-friendly means. The Greek government achieved already in 2016 a primary surplus above 3.5% of GDP, well above the target. Fighting tax evasion and broadening the tax base have been instrumental to achieve this. The government should continue along this path. In addition, the government should strengthen the quality of its spending so as to maximise the social benefits of the limited available resources. Improving budget processes and public financial management, the effectiveness of public procurement, fighting corruption, and ensuring that resources are allocated to where they are most needed in light of the Spending Review currently underway, are all initiatives going in the right direction that will need to be fully implemented.
What is, in your opinion, the appropriate option regarding the Greek pension system? The reduction of pensions or the increase of the social security contributions? What is your thinking?
Raising further social security contributions to fund the pension system would not be wise as social security contributions are already high in Greece. High social security contributions foster the informal labour market (further narrowing the tax base). In a country like Greece, where productivity is low, high social security contributions hinder formal employment growth. Linking more closely pension benefits with contributions paid and raising the retirement age to levels similar to other EU countries, as recent reforms have done, goes in the right direction. Early retirement schemes need to be phased out as quickly as possible.
Further reforms will have to look at the pension system not in isolation but as part of the broader social protection system. Overall, Greece needs to spend less on pension and more on effective antipoverty programmes that support the most vulnerable. Indeed, one of the goals of the social protection system is to reduce the risk of poverty for everybody, not only for old people but also for the young and children. This requires some income redistribution among individuals (and across generations) at any point in time. Now, a social protection system largely based on pensions (like in Greece) does little or nothing to achieve this as pensions are poor at redistributing resources across generations.
Developing effective anti-poverty poverty programmes (such as the Guaranteed Minimum Income and the school meal programme) is a way to enhance redistribution across generations, which is crucial to reducing poverty in a more effective way than with pensions only. This approach will make it easier to reform the pension system as people will have access to a range of effective social programmes and not only to the pension benefits when old.
Also, one should not forget that an effective social protection system can also support Greece’s economic recovery. A well-designed social safety net can give people the confidence to try and to develop new opportunities and take risks without jeopardising their family’s welfare. Social security protection need be complemented with more effective labour training and skill development programs, to help workers constantly update and adapt their skills, as the government is currently trialling.
Greece has one of the highest taxation rates among the European countries. At the same time it is not an advanced welfare state. Are we on the wrong path on the way to recovery?
Greece is on the right path to economic recovery. The economy is projected to expand this year and the next. Also, the budget balance has improved markedly and the government is expected in 2017 to overachieve the primary surplus target (as it did in 2016).
However, more needs be done to improve long-term prospects and above all to make growth more inclusive. As noted, Greece has high tax rates and an underdeveloped welfare state. This is because of two main causes. First, tax rates are high because the tax base is too narrow. Second, the welfare state is underdeveloped as it has relied mostly on pensions. Both of these causes are due to policy choices that can be changed.
As concerns high tax rates, these can be gradually lowered by broadening the tax base. Fighting tax evasion and rationalising tax expenditures are the best ways to do this. The government has garnered some important success in fighting tax evasion through better and timelier auditing and control, adoption of risk analysis to deal with the large stock of tax arrears and an increase in the use of electronic payments (also helped by capital controls). The establishment an independent revenue agency goes in the right direction to modernise tax collection and make it more effective. Lowering, the tax-free income threshold (as legislated in May 2017) is also a step forward as tax-free income threshold is much higher in Greece than in most OECD countries. As a result, to date a low share of income earners pay taxes.
Overall, reforms aiming at broadening the tax base and lowering tax rates will make the tax system fairer and more growth friendly as high tax rates discourage economic activities and provide large incentives to shift activities towards the informal sector.
As regards the welfare system, in Greece, this has mostly relied on pensions. This policy choice has been partly justified on the assumption that intra-family transfers would allow pensions to work also as an anti-poverty programme. The hard lesson from the crisis in Greece (but also in Italy, which has a similar social protection system) is that this system has failed to protect children and young people from poverty. Over time the poverty risk has shifted from old to young people. During the crisis, the poverty rate of families with children increased markedly. In 2016 the poverty rate among people aged over-65 was lower than that of families with children. High poverty rates among children and young people are worrying as there is ample evidence that poverty experienced in young age has lasting consequences, resulting in worse education and health outcomes and lower incomes later in life.
Thus, Greece needs to create a more effective social protection system that better targets the young and families with children. The Guaranteed Minimum Income is a good initiative that goes in the right direction. Expanding the pilot school meal programmes and better targeting housing support would build on this.
How do you assess Greek government's actions to tackle corruption?
There has been substantial progress in this area and the Greek government is finally prioritising the fight against corruption and bribery also with the technical assistance of European institutions and the OECD. Greece’s National Anti-Corruption Action Plan (NACAP) was revised in 2015 with the aim of fully integrating anti-corruption efforts in the government’s reform agenda and in the private sector’s business models, as well as raising public awareness against corruption practices. The OECD is providing technical assistance on different anti-corruption strategies, such as modernising audit mechanisms, strengthening institutional capacity of the General Secretariat against Corruption, strengthening whistle-blower protection mechanisms in the public and private sectors and many others.
Τhese are good initiatives but it should be kept in mind that no one-size-fits-all solution exists and that Greece needs to develop, with its international partners, a tailored approach based on specific corruption risks, especially for high risk sectors. Also, it is important that these efforts to combat corruption will be pursued over the medium-to-long term.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών