Η ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης περιλαμβάνει... 82 προαπαιτούμενα
Στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης εισέρχεται η κυβέρνηση πριν την μεγάλη… ανηφόρα που περιλαμβάνει τις διαπραγματεύσεις με τα 82 προαπαιτούμενα της 4ης αξιολόγησης, τις συζητήσεις για το μεταμνημονιακό πλαίσιο της Ελλάδας και φυσικά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Στο οικονομικό επιτελείο έχουν ήδη ξεκινήσει να κωδικοποιούν τις μνημονιακές διατάξεις που έχουν συμφωνηθεί με τους τέσσερις εκπροσώπους των δανειστών (E.E, EKT, ΔΝΤ, ESM) για να πάρουν την μορφή πολυνομοσχεδίου το οποίο θα κατατεθεί την δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου στην Βουλή.
Πιθανότερη ημερομηνία κατάθεσης του νέου Εφαρμοστικού νόμου είναι η 8η Ιανουαρίου, προκειμένου στις 11 Ιανουαρίου που συνεδριάζει το Euro Working Group (EWG) - το πρώτο της χρονιάς, και το τελευταίο υπό τον Τόμας Βίζερ - η Αθήνα να δείξει συνέπεια με τα 110 προαπαιτούμενα της 3ης αξιολόγησης.
Αυτό το «πακέτο» θα περάσει από το μικροσκόπιο του Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου όπου θα σφραγιστεί η «συμφωνία» της 3ης επισκόπησης του ελληνικού προγράμματος και η ευρωομάδα αναμένεται να ανάψει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της νέας μνημονιακής δόση που θα «ξεκινά» από τα 5,5 δισ. ευρώ και θα φτάνει πιθανότατα τα 8,5 δισ. ευρώ.
Ας σημειωθεί ότι οι δόσεις που διεκδικεί η Ελλάδα από την τρίτη και την τέταρτη αξιολόγηση φτάνουν τα 18,4 δισ. ευρώ, ενώ ένα ποσό της τάξης των 27,4 δισ. ευρώ που θα μείνει αδιάθετο από το δάνειο των 86 δισ. ευρώ του ESM θα αποφασιστεί τέλη Μαΐου αρχές -Ιουνίου του 2018 για το πώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν αυτά τα χρήματα.
Μετά την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης και αφού έχει προηγηθεί μία νέα έξοδος στις διεθνείς αγορές (σ.σ. ο σχεδιασμός αφορά την έκδοση 7ετούς ομολόγου) θα ακολουθήσει ο «Γολγοθάς» της 4ης και τελευταίας αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος βοήθειας που περιλαμβάνει 82 προαπαιτούμενα και θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί το αργότερο έως τις αρχές Μαΐου του 2018.
Εκείνη την περίοδο θα έχουν κορυφωθεί και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ για το αν προβλέπεται επίτευξη του στόχου του πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018 διαφορετικά τα μέτρα μείωσης των συντάξεων και του αφορολόγητου θα πρέπει να «τρέξουν» μαζί από το 2019 και όχι με καθυστέρηση ενός έτους.
Τα σενάρια για την «επόμενη μέρα» του Μνημονίου
Σε ότι αφορά τις συζητήσεις για την επόμενη μέρα του Μνημονίου αν και σε παρασκηνιακό επίπεδο αυτές βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο και έχουν επικεντρωθεί στα εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Αθήνα για την κάλυψη των χρηματοδοτικών της αναγκών τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με την ιδρυτική συνθήκη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ/ESM) υπάρχουν διάφορα εργαλεία βοήθειας και τα οποία περιλαμβάνουν ειδικούς όρους χορήγησης και επίβλεψης.
Πιο συγκεκριμένα στην εργαλειοθήκη του ESM περιλαμβάνονται:
1. Δάνεια με πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, που έχουν χρησιμοποιηθεί από Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρο, Ελλάδα
2. Απευθείας αγορές στην πρωτογενή αγορά, σενάριο που εξετάζει η Ελλάδα
3. Αγορές στη δευτερογενή αγορά
4. Προληπτική πιστωτική γραμμή. Η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να κλείσει στην περίπτωση που η δικαιούχος χώρα αποκλίνει από τα συμφωνηθέντα μέτρα ή τα μέτρα αυτά αν και εφαρμοζόμενα κριθούν ανεπαρκή για δανεισμό από τις αγορές.
5. Δάνεια έμμεσης τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης που έχουν χρησιμοποιηθεί από την Ισπανία
6. Απευθείας ανακεφαλαιοποίηση πιστωτικών ιδρυμάτων
Σίγουρα ο βαθμός ελευθερίας κινήσεων που θα έχει η Ελλάδα για την εφαρμογή μίας πολιτικής, όπως επιθυμεί η κυβέρνηση, θα είναι περιορισμένος σε σχέση με αυτόν που είχε προ κρίσης -και εν πολλοίς οδήγησε τη χώρα σε αδιέξοδο- ωστόσο η προσαρμογή στην οποία έχει προχωρήσει με μεγάλο κοινωνικό κόστος σε δημοσιονομικό επίπεδο είναι σημαντική.
Όλα αυτά τα σενάρια, πλην του πρώτου, έχουν ξεκινήσει να συζητιούνται στο παρασκήνιο, πλην όμως δεν έχουν οριστικοποιηθεί σχετικά με την εποπτεία της επόμενης ημέρας, καθώς αυτά συνδέονται τόσο με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους αλλά και με το επιτόκιο με το οποίο θα δανειστεί η Αθήνα στις αγορές στις επικείμενες εξόδους της.
Σε ότι αφορά το σενάριο της προληπτικής πιστωτικής γραμμής, το οποίο έβαλαν από νωρίς πάνω στο τραπέζι οι δανειστές φαίνεται να μην προχωρεί διότι και δύο γραμμές πίστωσης (προληπτικών προϋποθέσεων (Precautionary Conditional Credit Line – PCCL και ενισχυμένων προϋποθέσεων (Enhanced Conditions Credit Line – ECCL), είναι διαθέσιμες για χρονικό διάστημα μόλις ενός έτους, ενώ μπορούν να ανανεωθούν το πολύ δύο φορές.
Με δεδομένο ότι η Ελλάδα χρειάζεται κάτι περισσότερο από ένα χρόνο για να αποκτήσει μόνιμη πρόσβαση στις αγορές (φθηνό επενδυτικό χρήμα) μάλλον οι συζητήσεις θα οδηγήσουν σε ένα νέο Πρόγραμμα το οποίο δεν θα ονομάζεται Μνημόνιο αλλά σκέτο Πρόγραμμα με διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών.
Αυτό θα συνδέει τις μεταρρυθμίσεις με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ώστε να υπάρχει εφησυχασμός στις αγορές ότι η Ελλάδα συνεχίζει να βαδίζει στον ενάρετο δρόμο της δημοσιονομικής εξυγίανσης εξασφαλίζοντας έτσι χαμηλότερα επιτόκια από τους επενδυτές.
Πρόκειται για το σχέδιο που προβλέπει τη σύναψη ενός «Υβριδικού Μνημονίου» χωρίς νέα δημοσιονομικά μέτρα, πέραν των ήδη ψηφισθέντων (περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο για την περίοδο 2019-2020) αλλά θα δίνει έμφαση στην ανάπτυξη και στις αποκρατικοποιήσεις.
Σύμφωνα με το Υβριδικό Μνημόνιο ο ΕSM, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ θα εξακολουθούν να ελέγχουν εάν η Αθήνα εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις που έχει συμφωνήσει.
Για το σκοπό αυτό, θα υπάρχει αποστολή αναθεώρησης του Προγράμματος με εκπροσώπους των τεσσάρων θεσμικών οργάνων που θα συνεδριάζουν περιοδικά με την ελληνική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες το Πρόγραμμα θα περιλαμβάνει και κεφάλαια με εκταμιεύσεις δόσεων προς την Ελλάδα σε περίπτωση που η χώρα δεν μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές.
Η εκταμίευση των χρημάτων θα να μπορεί να γίνει μόνο εάν η αξιολόγηση των επιδόσεων των μεταρρυθμίσεων από τα θεσμικά όργανα είναι θετική.
Στην περίπτωση του Προγράμματος οι υποχρεώσεις που θα έχει η Ελλάδα θα είναι οι εξής:
1. Να παρέχει όλη την απαραίτητη πληροφόρηση για την εκτέλεση των δανειακών της υποχρεώσεων και τα σχετικά μέτρα διαχείρισης κινδύνων, όπως μηνιαία πληροφορία για την χρηματοοικονομική της κατάσταση, το ταμειακό απόθεμα και άλλες κρίσιμες πληροφορίες.
2. Να χορηγεί στην ΕΕ, την ΕΚΤ και τις εποπτικές αρχές πλήρη αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τον χρηματοπιστωτικό τομέα, με τη συχνότητα που εκείνοι θα ζητήσουν.
3. Να πραγματοποιεί stress tests και ανάλυση ευαισθησίας (sensitivity analysis) ώστε να αξιολογείται η αντοχή του χρηματοπιστωτικού τομέα σε μακροοικονομικά και χρηματοοικονομικά σοκ, με βάση τις οδηγίες και υπό την επίβλεψη των εποπτικών αρχών.
4. Να υπόκειται σε τακτικές αξιολογήσεις των εποπτικών του ικανοτήτων στον τραπεζικό του τομέα.
Σε κάθε περίπτωση η ΕΕ σε συνεργασία με την ΕΚΤ τις εποπτικές αρχές και το ΔΝΤ όπου είναι απαραίτητο, θα διεξάγει τακτικές αξιολογήσεις ώστε να επιβεβαιώνει την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Στο οικονομικό επιτελείο έχουν ήδη ξεκινήσει να κωδικοποιούν τις μνημονιακές διατάξεις που έχουν συμφωνηθεί με τους τέσσερις εκπροσώπους των δανειστών (E.E, EKT, ΔΝΤ, ESM) για να πάρουν την μορφή πολυνομοσχεδίου το οποίο θα κατατεθεί την δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου στην Βουλή.
Πιθανότερη ημερομηνία κατάθεσης του νέου Εφαρμοστικού νόμου είναι η 8η Ιανουαρίου, προκειμένου στις 11 Ιανουαρίου που συνεδριάζει το Euro Working Group (EWG) - το πρώτο της χρονιάς, και το τελευταίο υπό τον Τόμας Βίζερ - η Αθήνα να δείξει συνέπεια με τα 110 προαπαιτούμενα της 3ης αξιολόγησης.
Αυτό το «πακέτο» θα περάσει από το μικροσκόπιο του Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου όπου θα σφραγιστεί η «συμφωνία» της 3ης επισκόπησης του ελληνικού προγράμματος και η ευρωομάδα αναμένεται να ανάψει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της νέας μνημονιακής δόση που θα «ξεκινά» από τα 5,5 δισ. ευρώ και θα φτάνει πιθανότατα τα 8,5 δισ. ευρώ.
Ας σημειωθεί ότι οι δόσεις που διεκδικεί η Ελλάδα από την τρίτη και την τέταρτη αξιολόγηση φτάνουν τα 18,4 δισ. ευρώ, ενώ ένα ποσό της τάξης των 27,4 δισ. ευρώ που θα μείνει αδιάθετο από το δάνειο των 86 δισ. ευρώ του ESM θα αποφασιστεί τέλη Μαΐου αρχές -Ιουνίου του 2018 για το πώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν αυτά τα χρήματα.
Μετά την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης και αφού έχει προηγηθεί μία νέα έξοδος στις διεθνείς αγορές (σ.σ. ο σχεδιασμός αφορά την έκδοση 7ετούς ομολόγου) θα ακολουθήσει ο «Γολγοθάς» της 4ης και τελευταίας αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος βοήθειας που περιλαμβάνει 82 προαπαιτούμενα και θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί το αργότερο έως τις αρχές Μαΐου του 2018.
Εκείνη την περίοδο θα έχουν κορυφωθεί και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ για το αν προβλέπεται επίτευξη του στόχου του πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018 διαφορετικά τα μέτρα μείωσης των συντάξεων και του αφορολόγητου θα πρέπει να «τρέξουν» μαζί από το 2019 και όχι με καθυστέρηση ενός έτους.
Τα σενάρια για την «επόμενη μέρα» του Μνημονίου
Σε ότι αφορά τις συζητήσεις για την επόμενη μέρα του Μνημονίου αν και σε παρασκηνιακό επίπεδο αυτές βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο και έχουν επικεντρωθεί στα εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Αθήνα για την κάλυψη των χρηματοδοτικών της αναγκών τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με την ιδρυτική συνθήκη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ/ESM) υπάρχουν διάφορα εργαλεία βοήθειας και τα οποία περιλαμβάνουν ειδικούς όρους χορήγησης και επίβλεψης.
Πιο συγκεκριμένα στην εργαλειοθήκη του ESM περιλαμβάνονται:
1. Δάνεια με πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, που έχουν χρησιμοποιηθεί από Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρο, Ελλάδα
2. Απευθείας αγορές στην πρωτογενή αγορά, σενάριο που εξετάζει η Ελλάδα
3. Αγορές στη δευτερογενή αγορά
4. Προληπτική πιστωτική γραμμή. Η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να κλείσει στην περίπτωση που η δικαιούχος χώρα αποκλίνει από τα συμφωνηθέντα μέτρα ή τα μέτρα αυτά αν και εφαρμοζόμενα κριθούν ανεπαρκή για δανεισμό από τις αγορές.
5. Δάνεια έμμεσης τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης που έχουν χρησιμοποιηθεί από την Ισπανία
6. Απευθείας ανακεφαλαιοποίηση πιστωτικών ιδρυμάτων
Σίγουρα ο βαθμός ελευθερίας κινήσεων που θα έχει η Ελλάδα για την εφαρμογή μίας πολιτικής, όπως επιθυμεί η κυβέρνηση, θα είναι περιορισμένος σε σχέση με αυτόν που είχε προ κρίσης -και εν πολλοίς οδήγησε τη χώρα σε αδιέξοδο- ωστόσο η προσαρμογή στην οποία έχει προχωρήσει με μεγάλο κοινωνικό κόστος σε δημοσιονομικό επίπεδο είναι σημαντική.
Όλα αυτά τα σενάρια, πλην του πρώτου, έχουν ξεκινήσει να συζητιούνται στο παρασκήνιο, πλην όμως δεν έχουν οριστικοποιηθεί σχετικά με την εποπτεία της επόμενης ημέρας, καθώς αυτά συνδέονται τόσο με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους αλλά και με το επιτόκιο με το οποίο θα δανειστεί η Αθήνα στις αγορές στις επικείμενες εξόδους της.
Σε ότι αφορά το σενάριο της προληπτικής πιστωτικής γραμμής, το οποίο έβαλαν από νωρίς πάνω στο τραπέζι οι δανειστές φαίνεται να μην προχωρεί διότι και δύο γραμμές πίστωσης (προληπτικών προϋποθέσεων (Precautionary Conditional Credit Line – PCCL και ενισχυμένων προϋποθέσεων (Enhanced Conditions Credit Line – ECCL), είναι διαθέσιμες για χρονικό διάστημα μόλις ενός έτους, ενώ μπορούν να ανανεωθούν το πολύ δύο φορές.
Με δεδομένο ότι η Ελλάδα χρειάζεται κάτι περισσότερο από ένα χρόνο για να αποκτήσει μόνιμη πρόσβαση στις αγορές (φθηνό επενδυτικό χρήμα) μάλλον οι συζητήσεις θα οδηγήσουν σε ένα νέο Πρόγραμμα το οποίο δεν θα ονομάζεται Μνημόνιο αλλά σκέτο Πρόγραμμα με διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών.
Αυτό θα συνδέει τις μεταρρυθμίσεις με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ώστε να υπάρχει εφησυχασμός στις αγορές ότι η Ελλάδα συνεχίζει να βαδίζει στον ενάρετο δρόμο της δημοσιονομικής εξυγίανσης εξασφαλίζοντας έτσι χαμηλότερα επιτόκια από τους επενδυτές.
Πρόκειται για το σχέδιο που προβλέπει τη σύναψη ενός «Υβριδικού Μνημονίου» χωρίς νέα δημοσιονομικά μέτρα, πέραν των ήδη ψηφισθέντων (περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο για την περίοδο 2019-2020) αλλά θα δίνει έμφαση στην ανάπτυξη και στις αποκρατικοποιήσεις.
Σύμφωνα με το Υβριδικό Μνημόνιο ο ΕSM, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ θα εξακολουθούν να ελέγχουν εάν η Αθήνα εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις που έχει συμφωνήσει.
Για το σκοπό αυτό, θα υπάρχει αποστολή αναθεώρησης του Προγράμματος με εκπροσώπους των τεσσάρων θεσμικών οργάνων που θα συνεδριάζουν περιοδικά με την ελληνική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες το Πρόγραμμα θα περιλαμβάνει και κεφάλαια με εκταμιεύσεις δόσεων προς την Ελλάδα σε περίπτωση που η χώρα δεν μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές.
Η εκταμίευση των χρημάτων θα να μπορεί να γίνει μόνο εάν η αξιολόγηση των επιδόσεων των μεταρρυθμίσεων από τα θεσμικά όργανα είναι θετική.
Στην περίπτωση του Προγράμματος οι υποχρεώσεις που θα έχει η Ελλάδα θα είναι οι εξής:
1. Να παρέχει όλη την απαραίτητη πληροφόρηση για την εκτέλεση των δανειακών της υποχρεώσεων και τα σχετικά μέτρα διαχείρισης κινδύνων, όπως μηνιαία πληροφορία για την χρηματοοικονομική της κατάσταση, το ταμειακό απόθεμα και άλλες κρίσιμες πληροφορίες.
2. Να χορηγεί στην ΕΕ, την ΕΚΤ και τις εποπτικές αρχές πλήρη αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τον χρηματοπιστωτικό τομέα, με τη συχνότητα που εκείνοι θα ζητήσουν.
3. Να πραγματοποιεί stress tests και ανάλυση ευαισθησίας (sensitivity analysis) ώστε να αξιολογείται η αντοχή του χρηματοπιστωτικού τομέα σε μακροοικονομικά και χρηματοοικονομικά σοκ, με βάση τις οδηγίες και υπό την επίβλεψη των εποπτικών αρχών.
4. Να υπόκειται σε τακτικές αξιολογήσεις των εποπτικών του ικανοτήτων στον τραπεζικό του τομέα.
Σε κάθε περίπτωση η ΕΕ σε συνεργασία με την ΕΚΤ τις εποπτικές αρχές και το ΔΝΤ όπου είναι απαραίτητο, θα διεξάγει τακτικές αξιολογήσεις ώστε να επιβεβαιώνει την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών