Σημειώνεται ότι πέρυσι στο «δόκανο» των τεκμηρίων πιάστηκαν 1,9 εκατ. φορολογούμενοι
«Παράθυρο» φοροδιαφυγής για όσους διάγουν πολυτελή βίο με βίλες, πισίνες, σκάφη αναψυχής και πολυτελή τζιπ αλλά στην Εφορία δηλώνουν πενιχρά εισοδήματα, ανοίγει η κυβέρνηση με την κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης.
Ο μηχανισμός των τεκμηρίων - από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία σύλληψης της φοροδιαφυγής στα 40 χρόνια της εφαρμογή τους - μολονότι αδίκησε πολλούς φορολογούμενους μέσα στην κρίση (κυρίως αυτούς που έμειναν άνεργοι ή όσους βίωσαν πρωτόγνωρες μισθολογικές απώλειες) διαθέτει ένα ισχυρό ανασταλτικό χαρακτήρα για όσους θέλουν να αποκρύψουν τα πραγματικά τους έσοδα.
Μόνο η ιδέα του αυξημένου φόρου που διατρέχουν όσοι δηλώσουν χαμηλά εισοδήματα, ενώ οι τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσής τους ή οι δαπάνες απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων τους είναι εξαιρετικά μεγάλες, οδηγεί τους περισσότερους φορολογούμενους σε δεύτερες σκέψεις.
Επίσης, εκτός του υψηλότερου φόρου εισοδήματος και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, όσοι πέσουν στην απόχη των τεκμηρίων, χάνουν το δικαίωμα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων και την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ που έχουν οι έχοντες χαμηλά πραγματικά ή τεκμαρτά εισοδήματα.
Σημειώνεται ότι πέρυσι στο «δόκανο» των τεκμηρίων πιάστηκαν 1,9 εκατ. φορολογούμενοι, οι οποίοι φορολογήθηκαν για εισοδήματα μεγαλύτερα κατά 6,7 δισ. ευρώ.
Ο πρόσθετος φόρος που κλήθηκαν να πληρώσουν ανήλθε στα 150 εκατ. ευρώ.
Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν μισθωτοί και συνταξιούχοι, οι οποίοι έπεσαν αναγκαστικά σε αυτή την «παγίδα».
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι η επαγγελματική κατηγορία η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων πλήρωσε το λιγότερο ποσόν φόρων μετά την εφαρμογή των τεκμηρίων. Θεωρούνται από την Αρχή «μετρ» του είδους, αφού προσαρμόζουν τα έσοδά τους με βάση το τεκμαρτό εισόδημα από τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ το 2018:
• 697.290 μισθωτοί αναγκάστηκαν να πληρώσουν υψηλότερους φόρους, καθώς τα εισοδήματα που δήλωσαν δεν κάλυπταν τα τεκμήρια διαβίωσης.
• 515.509 συνταξιούχοι είδαν τα εισοδήματά τους να αυξάνονται λόγω τεκμηρίων κατά 1,5 δισ. ευρώ, πληρώνοντας έτσι τους αναλογούντες φόρους.
• 394.461 εισοδηματίες φορολογήθηκαν για εισοδήματα μεγαλύτερα κατά 1,97 δισ. ευρώ.
• 206.340 ελεύθεροι επαγγελματίες πλήρωσαν επιπλέον φόρους για εισοδήματα 917 εκατ. ευρώ.
Γεγονός είναι πάντως ότι τα τεκμήρια μετά την αναμόρφωσή τους, το 2010, επί υπουργίας Γιώργου Παπακωνσταντίνου, δεν έχει επέλθει άλλη τροποποίηση στη διάρκεια των Μνημονίων με αποτέλεσμα κάποιες από αυτές τις «παγίδες» να μη συμβαδίζουν με τη σημερινή μισθολογική πραγματικότητα.
Από την άλλη, η αντικατάστασή τους από κάποιον άλλο μηχανισμό είτε από το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο είτε από τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου πρέπει κρίνεται επιβεβλημένη από πηγές της φορολογικής διοίκησης.
Παράδειγμα
Φορολογούμενος, ο οποίος δηλώνει ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ και οι τεκμαρτές του δαπάνες είναι 25.000 ευρώ, θα φορολογηθεί για το ποσόν των 25.000 ευρώ.
Στην περίπτωση που πρόκειται για μισθωτό που το εισόδημά του έχει υποστεί μεγάλο «κούρεμα», αλλά έχει στην κατοχή του διαμερίσματα και αυτοκίνητα, τότε ο πρόσθετος φόρος εισοδήματος που θα πρέπει να πληρώσει είναι δεδομένος.
Υπάρχουν τρόποι για να ξεφύγει κάποιος την υπερφορολόγηση λόγω των τεκμηρίων, όπως είναι η ανάλωση κεφαλαίων από προηγούμενα έτη.
Επειδή, όμως, η συντριπτική πλειονότητα των φορολογούμενων έχει χρησιμοποιήσει στην πάροδο των μνημονίων αυτήν τη μέθοδο, αδυνατούν πια να καλύψουν και τα τεκμήρια.
Τεκμήρια (τεκμαρτό εισόδημα)
• Αγαμος: 3.000 ευρώ
• Ζευγάρι: 5.000 ευρώ
• Αυτοκινήτου: Από 4.000 ευρώ
• Σκάφη αναψυχής: 4.000 ευρώ για σκάφη έως 5 μέτρα, ενώ πάνω από 5 μέτρα το ποσόν αυτό αυξάνεται κατά 2.000 ευρώ το μέτρο
• Ιστιοφόρα: 12.000 ευρώ για ιστιοφόρα έως 7 μέτρα και για όσα είναι από 12-15 μέτρα προστίθενται 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέτρο. Για 15-18 μέτρα προστίθενται 22.500 ευρώ ανά μέτρο, για 19-22 μέτρα προστίθενται 30.000 ευρώ και για άνω των 22 προστίθενται 50.000 ευρώ ανά μέτρο. Η μείωση λόγω παλαιότητας είναι 15% για 5-10 έτη, 30% για άνω των 10 ετών, ενώ μειώνεται κατά 50% αν το σκάφος έχει κατασκευαστεί στην Ελλάδα
• Πισίνες: Για τις εξωτερικές δεξαμενές κολύμβησης, το τεκμήριο ορίζεται, κλιμακωτά, σε 160 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο μέχρι τα 60 τ.μ. και σε 320 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για επιφάνεια άνω των 60 τ.μ.
• Κατοικία: Κατά μέσον όρο 3.500 ευρώ.
Υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της ως ακολούθως:
* Μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 201 έως και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι 400 ευρώ ανά τ.μ.
Για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας ισχύει η «αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης» 40 ευρώ ανά τ.μ. ανεξαρτήτως μεγέθους της επιφάνειας του ακινήτου. Ολα τα παραπάνω προσαυξάνονται κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ ανά τ.μ. και κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Ο μηχανισμός των τεκμηρίων - από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία σύλληψης της φοροδιαφυγής στα 40 χρόνια της εφαρμογή τους - μολονότι αδίκησε πολλούς φορολογούμενους μέσα στην κρίση (κυρίως αυτούς που έμειναν άνεργοι ή όσους βίωσαν πρωτόγνωρες μισθολογικές απώλειες) διαθέτει ένα ισχυρό ανασταλτικό χαρακτήρα για όσους θέλουν να αποκρύψουν τα πραγματικά τους έσοδα.
Μόνο η ιδέα του αυξημένου φόρου που διατρέχουν όσοι δηλώσουν χαμηλά εισοδήματα, ενώ οι τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσής τους ή οι δαπάνες απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων τους είναι εξαιρετικά μεγάλες, οδηγεί τους περισσότερους φορολογούμενους σε δεύτερες σκέψεις.
Επίσης, εκτός του υψηλότερου φόρου εισοδήματος και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, όσοι πέσουν στην απόχη των τεκμηρίων, χάνουν το δικαίωμα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων και την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ που έχουν οι έχοντες χαμηλά πραγματικά ή τεκμαρτά εισοδήματα.
Σημειώνεται ότι πέρυσι στο «δόκανο» των τεκμηρίων πιάστηκαν 1,9 εκατ. φορολογούμενοι, οι οποίοι φορολογήθηκαν για εισοδήματα μεγαλύτερα κατά 6,7 δισ. ευρώ.
Ο πρόσθετος φόρος που κλήθηκαν να πληρώσουν ανήλθε στα 150 εκατ. ευρώ.
Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν μισθωτοί και συνταξιούχοι, οι οποίοι έπεσαν αναγκαστικά σε αυτή την «παγίδα».
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι η επαγγελματική κατηγορία η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων πλήρωσε το λιγότερο ποσόν φόρων μετά την εφαρμογή των τεκμηρίων. Θεωρούνται από την Αρχή «μετρ» του είδους, αφού προσαρμόζουν τα έσοδά τους με βάση το τεκμαρτό εισόδημα από τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ το 2018:
• 697.290 μισθωτοί αναγκάστηκαν να πληρώσουν υψηλότερους φόρους, καθώς τα εισοδήματα που δήλωσαν δεν κάλυπταν τα τεκμήρια διαβίωσης.
• 515.509 συνταξιούχοι είδαν τα εισοδήματά τους να αυξάνονται λόγω τεκμηρίων κατά 1,5 δισ. ευρώ, πληρώνοντας έτσι τους αναλογούντες φόρους.
• 394.461 εισοδηματίες φορολογήθηκαν για εισοδήματα μεγαλύτερα κατά 1,97 δισ. ευρώ.
• 206.340 ελεύθεροι επαγγελματίες πλήρωσαν επιπλέον φόρους για εισοδήματα 917 εκατ. ευρώ.
Γεγονός είναι πάντως ότι τα τεκμήρια μετά την αναμόρφωσή τους, το 2010, επί υπουργίας Γιώργου Παπακωνσταντίνου, δεν έχει επέλθει άλλη τροποποίηση στη διάρκεια των Μνημονίων με αποτέλεσμα κάποιες από αυτές τις «παγίδες» να μη συμβαδίζουν με τη σημερινή μισθολογική πραγματικότητα.
Από την άλλη, η αντικατάστασή τους από κάποιον άλλο μηχανισμό είτε από το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο είτε από τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου πρέπει κρίνεται επιβεβλημένη από πηγές της φορολογικής διοίκησης.
Παράδειγμα
Φορολογούμενος, ο οποίος δηλώνει ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ και οι τεκμαρτές του δαπάνες είναι 25.000 ευρώ, θα φορολογηθεί για το ποσόν των 25.000 ευρώ.
Στην περίπτωση που πρόκειται για μισθωτό που το εισόδημά του έχει υποστεί μεγάλο «κούρεμα», αλλά έχει στην κατοχή του διαμερίσματα και αυτοκίνητα, τότε ο πρόσθετος φόρος εισοδήματος που θα πρέπει να πληρώσει είναι δεδομένος.
Υπάρχουν τρόποι για να ξεφύγει κάποιος την υπερφορολόγηση λόγω των τεκμηρίων, όπως είναι η ανάλωση κεφαλαίων από προηγούμενα έτη.
Επειδή, όμως, η συντριπτική πλειονότητα των φορολογούμενων έχει χρησιμοποιήσει στην πάροδο των μνημονίων αυτήν τη μέθοδο, αδυνατούν πια να καλύψουν και τα τεκμήρια.
Τεκμήρια (τεκμαρτό εισόδημα)
• Αγαμος: 3.000 ευρώ
• Ζευγάρι: 5.000 ευρώ
• Αυτοκινήτου: Από 4.000 ευρώ
• Σκάφη αναψυχής: 4.000 ευρώ για σκάφη έως 5 μέτρα, ενώ πάνω από 5 μέτρα το ποσόν αυτό αυξάνεται κατά 2.000 ευρώ το μέτρο
• Ιστιοφόρα: 12.000 ευρώ για ιστιοφόρα έως 7 μέτρα και για όσα είναι από 12-15 μέτρα προστίθενται 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέτρο. Για 15-18 μέτρα προστίθενται 22.500 ευρώ ανά μέτρο, για 19-22 μέτρα προστίθενται 30.000 ευρώ και για άνω των 22 προστίθενται 50.000 ευρώ ανά μέτρο. Η μείωση λόγω παλαιότητας είναι 15% για 5-10 έτη, 30% για άνω των 10 ετών, ενώ μειώνεται κατά 50% αν το σκάφος έχει κατασκευαστεί στην Ελλάδα
• Πισίνες: Για τις εξωτερικές δεξαμενές κολύμβησης, το τεκμήριο ορίζεται, κλιμακωτά, σε 160 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο μέχρι τα 60 τ.μ. και σε 320 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για επιφάνεια άνω των 60 τ.μ.
• Κατοικία: Κατά μέσον όρο 3.500 ευρώ.
Υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της ως ακολούθως:
* Μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 201 έως και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
* Από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι 400 ευρώ ανά τ.μ.
Για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας ισχύει η «αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης» 40 ευρώ ανά τ.μ. ανεξαρτήτως μεγέθους της επιφάνειας του ακινήτου. Ολα τα παραπάνω προσαυξάνονται κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ ανά τ.μ. και κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών