XRTC: Ανάγκη ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου – Οι βασικότερες προκλήσεις

Tην ανάγκη ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου, με ευέλικτα επιχειρηματικά σχήματα αλλά και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, με ευρωπαϊκή και εθνική στήριξη, επισημαίνει στην ετήσια έκθεσή της η XRTC.
Δύο από τις βασικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική ακτοπλοΐα είναι τα ακριβότερα ναυτιλιακά καύσιμα, με αυξημένο κόστος εφαρμογής του νέου ναυτιλιακού καυσίμου χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο (0,5%) από 1/1/2020, λόγω της νομοθεσίας του ΙΜΟ (Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός), καθώς και ο γερασμένος στόλος, με συνεχείς μηχανικές βλάβες.
Στην ετήσια έκθεσή της η XRTC - εταιρεία που δραστηριοποιείται από το 1999 στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τις ναυτιλιακές Επιχειρήσεις- υπογραμμίζει την ανάγκη ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος την επόμενη 10ετια θα φθάσει την ηλικία των 40 ετών.
Σε 91 ανέρχεται ο αριθμός των πλοίων , με στοιχεία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας,  που εξυπηρετούν σήμερα το επιβατηγό κοινό ανέρχονται, με μέσο όρο ηλικίας τα 26 έτη.
Στην έκθεσή της η ΧΡΤC αναφέρει πως ο στόλος είναι ιδιαίτερα «γερασμένος»,  με το 60% να είναι άνω των 22 ετών και το ένα τέταρτο να είναι άνω των 30 ετών, ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 30% των πλοίων είναι μεταξύ 17 και 22 ετών τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μεσήλικα.
Επιπλέον, από το 2011 ο στόλος των πλοίων των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο συρρικνώνεται συνεχώς και μάλιστα, την τελευταία 7ετία ο στόλος μειώθηκε πάνω από το μισό και από τα 89 πλοία του 2011 φτάσαμε στα 41 το 2018,  παρά το γεγονός ότι το μεταφορικό έργο αυξάνεται κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με την XRTC,  o μέσος όρος της ηλικίας των πλοίων των Εισηγμένων έχει φτάσει τα 19,3 έτη, γεγονός που προβληματίζει τις εταιρίες που κατανοούν την ανάγκη ανανέωσης του στόλου τους, όμως τα αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα των εταιριών όσο και η δυστοκία των τραπεζών για τη χρηματοδότηση αυτού του εγχειρήματος δημιουργούν αβεβαιότητα.
Πάντως, σύμφωνα με την XRTC, οι νέες συνθήκες ανταγωνισμού με τις υπόλοιπες μικρότερες εταιρίες ίσως αποτελέσει κίνητρο για μεγάλους επενδυτές να επενδύσουν στις Εισηγμένες Εταιρίες οι οποίες παρέχουν το ζητούμενο της διαφάνειας.
Ακόμη, σύμφωνα με την έκθεση,  οι τιμές των καυσίμων, που αποτελούν σήμερα το 40% των εξόδων εκμετάλλευσης των πλοίων, έχουν αυξηθεί κατά 28% και υπολογίζεται ότι η επιβάρυνση στα οικονομικά αποτελέσματα των εταιριών τη διετία 2017/2018 θα ξεπεράσει τα 90 εκατ. ευρώ, ενώ η υποχρεωτική χρήση φιλικότερων προς το περιβάλλον καυσίμων από 1/1/2020(λόγω εφαρμογής της νομοθεσίας από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό ΙΜΟ) αναμένεται να επιφέρει μια επιπλέον αύξηση κόστους της τάξης του 30%.
Σημειώνεται ότι τον Μάιο του 2016 το heavy fuel oil είχε 236 ευρώ ο τόνος, τράνζιτ, ενώ σήμερα είναι ήδη στα 440 ευρώ.
Η XRTC τονίζει ότι μία αύξηση ή μείωση στην τιμή των καυσίμων κατά 10% ανά μετρικό τόνο -ceteris paribus- για το 2017 σε ετήσια βάση είχε επίδραση στα αποτελέσματα και στην καθαρή θέση των εταιριών από 4,34 εκατ. ευρώ (ΑΝΕΚ) έως 8,3 εκατ. ευρώ (ATTICA) συνυπολογιζόμενης και της επίδρασης από τα χρηματοοικονομικά παράγωγα αντιστάθμισης του πετρελαίου.
Η XRTC αναφέρει ότι, παρά το ότι το ακτοπλοϊκό μεταφορικό έργο παρουσιάζει για τρίτο συνεχόμενο έτος αύξηση κατά 5%, οι ακτοπλοϊκές εταιρίες για να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις χρειάζεται ένας στρατηγικός σχεδιασμός που θα λαμβάνει υπόψη του μια σειρά παράγοντες, όπως το συνεχώς επικαιροποιημένο περιβαλλοντικό θεσμικό πλαίσιο, το νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον τόσο ενδο-ακτοπλοϊκά όσο και σε σχέση με τα άλλα μέσα μεταφοράς (πχ αεροπλοΐα και υδροπλάνα), τα χαρακτηριστικά της ζήτησης της επόμενης 30ετιας και όλα αυτά σε συνδυασμό με τις δυνατότητες χρηματοδότησης που υπάρχουν.
Προσθέτει ότι η συμμόρφωση με τους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς του ΙΜΟ, πέραν του ότι απαιτούν σημαντικά κεφάλαια,  ζητούν και έναν ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό, στον οποίο επιβάλλεται να έχει επικουρικό ρόλο και ο νομοθέτης η αλλιώς το κράτος.
Μεγάλη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η ακτοπλοϊκή αγορά είναι και το ηλικιακό προφίλ του στόλου που συνδέεται άμεσα με τις νέες διατάξεις συμμόρφωσης με περιβαλλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΙΜΟ.
Σύμφωνα με την έκθεση, ήδη οι ανάγκες ανανέωσης είναι εμφανείς,  με την επόμενη δεκαετία να είναι κρίσιμη για να πιάσουν οι θαλάσσιες μεταφορές τους στόχους που έχουν τεθεί.