Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων θα καταστήσει περισσότερο ανταγωνιστική την ελληνική οικονομία, τόνισε ο κ. Καραμούζης
Τους λόγους για τους οποίους οι επενδυτές θα πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα, χωρίς ταυτόχρονα να κρύβει και τις αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας, παραθέτει ο Νίκος Καραμούζης, πρόεδρος της Grant Thorton, σε συνέντευξή του στο περιθώριο της εκδήλωσης της Capital Link για την ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με τον κ. Καραμούζη υπάρχουν 15 πολύ σημαντικοί λόγοι για τους οποίους οι επενδυτές θα πρέπει να επιλέξουν την Ελλάδα, ενώ υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερα στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να αποκατασταθεί πλήρως η εμπιστοσύνη των αγορών προς τη χώρα.
Παράλληλα αναφέρεται στις κινήσεις οι οποίες, κατά τη δική του γνώμη, είναι απαραίτητες προκειμένου η ελληνική οικονομία να καταστεί περισσότερο ανταγωνιστική.
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Καραμούζη:
Ερ.: Μπορείτε να προσδιορίσετε τα κύρια ισχυρά / αδύνατα σημεία της Ελλάδας από την πλευρά ενός επενδυτή; Τι είναι αυτό που καθιστά την Ελλάδα ένα ενδιαφέροντα επενδυτικό στόχο παρά τις αδυναμίες;
Απ.: Η Ελλάδα σήμερα προσφέρει ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες, έχει τη δυνατότητα, αν
η ατζέντα για τις μεταρρυθμίσεις εφαρμοστεί πλήρως να γίνει ένας ενδιαφέρον και
ελκυστικός προορισμός για ιδιωτικές και ξένες επενδύσεις, απελευθερώνοντας την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας.
Η Ελλάδα έχει πολλά ελκυστικά χαρακτηριστικά σήμερα:
1. Είναι μια σταθερή, ειρηνική και δημοκρατική χώρα, ένα νησί σταθερότητας στην ευρύτερη
περιοχή.
2. Είναι μέλος όλων των μεγάλων διεθνών οργανισμών και η χώρα έχει μια μοναδική στρατηγική γεωγραφική και γεωστρατηγική θέση
3. Διαθέτει εμβέλεια στον πολιτισμό, την ιστορία και τις ανθρώπινες αξίες.
Είναι μία ανοιχτή κοινωνία, φιλική με τους επισκέπτες και γνωστό για τη φιλοξενία του.
4. Η χώρα απολαμβάνει τη νομισματική και συναλλαγματική σταθερότητα ως μέλος της
Ευρωζώνης και την τραπεζική υπευθυνότητα, υπό την εποπτεία αρμόδιων θεσμικών οργάνων της (SMM/ECM).
5. Έχει αποκατασταθεί η μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα, ο πληθωρισμός είναι χαμηλότερος του 2%, το πρωτογενές πλεόνασμα υψηλότερο του 3%, διαθέτει μικρό έλλειμμα.
6. Η νέα κυβέρνηση ενδυναμώνει την πολιτική σταθερότητα και παρέχει μια προοπτική,
φιλική προς την αγορά και ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον • σημαντικό χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης έχει αποδεχθεί πολιτικές υπέρ του ευρώ, υπάρχει επίσης μια κοινωνική συναίνεση υπέρ της αγοράς και άμβλυνση των πολιτικών κινδύνων.
7. Ανταγωνιστικό κόστος εργασίας, ευέλικτη αγορά εργασίας, μετά την κρίση
8. Βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην αγορά και τον τραπεζικό τομέα, αποκατάσταση της πρόσβασης στις αγορές για το κράτος και τις επιχειρήσεις με μείωση των επιτοκίων αλλά και του risk premium.
9. Οι τιμές που είναι πιεσμένες στο real estate, μετά την κρίση, αποτελούν επενδυτικές ευκαιρίες.
10. Βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, που προσφέρει επενδυτικές ευκαιρίες, οι οποίες θα διευρυνθούν περαιτέρω από τη νέα κυβέρνηση.
11. Η ύπαρξη υψηλού επιπέδου NPLs προσφέρει και αυτή εξαιρετικές ευκαιρίες.
12. Βελτίωση των υποδομών σε αρκετούς τομείς: λιμάνια, σιδηρόδρομος, οδικά δίκτυα, αεροδρόμια, εν μέρει λόγω των ιδιωτικοποιήσεων. Αρκετοί όμιλοι κοινής ωφέλειας είναι υπό διαδικασία ιδιωτικοποίησης.
13. Εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο εργατικό προσωπικό.
14. Οι μικρές ελληνικές επιχειρήσεις, οι μικρότερες στην Ευρωζώνη, προσφέρουν προοπτικές συγχωνεύσεων και εξαγορών, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που η ελληνική οικονομία γίνεται πιο εξωστρεφής.
15. Έχει αποκατασταθεί ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης, ο ετήσιος ρυθμός είναι σχεδόν διπλάσιος του μέσου όρου της Ευρωζώνης. Επιπρόσθετα η κάθετη υποχώρηση των επενδύσεων κατά τη διάρκεια της κρίσης, προσφέρει την ευκαιρία νέων επενδύσεων με υψηλή απόδοση. Υπάρχουν προοπτικές υψηλής ανάπτυξης σε αρκετούς τομείς: τουρισμός, ενέργεια, υγεία, υποδομές, logistics, real estate, ασφάλειες, παραγωγή ηλεκτρισμού, αγροτικός τομέας, ορυχεία.
Τα αρνητικά: Η κρατική οικονομία που κυριάρχησε στην ελληνική οικονομική ζωή για δεκαετίες και η άνευ προηγουμένου οικονομική, χρηματοπιστωτική, επιχειρηματική και κοινωνική κρίση δέκα ετών, δημιούργησαν ορισμένες προκλήσεις και προβλήματα και σημαντικά τρωτά σημεία παραμένουν σε ισχύ.
Η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε έναν προκλητικό οικονομικό μετασχηματισμό, με
θεμελιώδεις αλλαγές στο μοντέλο ανάπτυξής της, από μια σχετικά κλειστή οικονομία, με κρατικό προσανατολισμό και στηριζόμενη στην εγχώρια κατανάλωση, το real estate και τις κρατικές δραστηριότητες, σε μία περισσότερο ανοιχτή, εξωστρεφή και ανταγωνιστική οικονομία.
Θεραπεύοντας επίσης τις πληγές που προκλήθηκαν από την κρίση και ταυτόχρονα δημιουργώντας έναν ενάρετο κύκλο ανάπτυξη, με δημιουργία θέσεων εργασίας και δημιουργία πλούτου απαιτείται η Ελλάδα να επιτυγχάνει βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης – άνω του 3% σε ετήσια βάση – για τα επόμενα χρόνια.
Για να επιτύχει μια τέτοια πιο απότομη πορεία ανάπτυξης, η Ελλάδα πρέπει να προωθήσει έναν ενάρετο κύκλο ταχείας ανάπτυξης, με βιώσιμες επενδύσεις, επιτάχυνση των εξαγωγών και διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης.
Πρόκειται για έναν πολύ δύσκολο και φιλόδοξο στόχο, το οποίο δεν έχουν επιτύχει άλλες χώρες, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα λιγότερο ευνοϊκό εξωτερικό περιβάλλον όπως αυτό που ισχύει σε διεθνές επίπεδο.
Ερ.: Ποια είναι τα βασικά εμπόδια στην επιτάχυνση της ανάπτυξης σήμερα και τι χρειάζεται να γίνει για να ενισχυθεί η βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη και οι επενδύσεις;
Απ.: Πρώτον, εμβάθυνση και ενίσχυση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας για την τόνωση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης της αγοράς.
Η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει ισχυρή ευθύνη για την ατζέντα της μεταρρύθμισης, επιδεικνύοντας δέσμευση "να κάνει ό, τι χρειάζεται" για να επιτύχει μια πιο απότομη πορεία ανάπτυξης και επενδύσεων.
Δεύτερον, διόρθωση των προβλημάτων στον τραπεζικό τομέα.
Το επίπεδο των NPLs, κοντά στα 70 δισ. ευρώ σήμερα είναι ακόμη υπερβολικό και εμπόδιο στην ανάπτυξη.
Τα επιτόκια δανεισμού εξακολουθούν να είναι τα υψηλότερη στην Ευρωζώνη και η πρόσβαση των τραπεζών στις κεφαλαιαγορές εξακολουθεί να είναι προβληματική και ακριβή.
Είναι σημαντικό για τις τράπεζες να αποκαταστήσουν πλήρως την ικανότητά τους να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση της οικονομίας.
Τρίτον, εφαρμογή μιας ριζοσπαστικής και φιλικής προς την ανάπτυξη αλλαγή στον συνδυασμό των δημοσιονομικών πολιτικών.
Μείωση των υπερβολικών φορολογικών συντελεστών που εξακολουθούν να είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ερυωζώνη και σύνδεσή τους με δημοσιονομικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένης της εξομάλυνσης των δημοσίων δαπανών, σταθεροποίησης του συνταξιοδοτικού συστήματος, επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων, διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, συρρίκνωσης αναποτελεσματικών δημόσιων επιχειρήσεων, outsourcing ορισμένων κρατικών λειτουργιών στον ιδιωτικό τομέα και διεύρυνση των δημοσίων επενδύσεων μέσω ΣΔΙΤ.
Τέταρτον άνοιγμα στον ανταγωνισμό της αγοράς ενέργειας, η οποία θα πρέπει να καταστεί πιο φιλική προς το περιβάλλον και μείωση του ενεργειακού κόστους το οποίο εξακολουθεί να είναι από τα υψηλότερα στην Ευρωζώνη.
Να συμπεριληφθούν μέτρα για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, την ιδιωτικοποίηση και την αναδιάρθρωση κρατικών ενεργειακών εταιρειών, την αλλαγή της ενεργειακής προμήθειας υπέρ των εναλλακτικών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του φυσικού αερίου (μείωση δραστικής εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα και λιγνίτη), μετασχηματισμός της χώρας σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, διασυνοριακές διασυνδέσεις, αξιοποίηση πιθανών αποθεμάτων πιθανά φυσικού αερίου και πετρελαίου στις ελληνικές θάλασσες.
Πέμπτον, να διορθώσουμε, να εκσυγχρονίσουμε και να μεταρρυθμίσουμε την ελληνική δημόσια διοίκηση, από το δικαστικό σύστημα μέχρι την εκπαίδευση, από τον αναποτελεσματικό τομέα της υγείας και τα χρήματα που χάνουν τις επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα στην παραδοσιακή εχθρότητα προς τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις, τη σημαντική διαφθορά και τη γραφειοκρατία.
Η ελληνική δημόσια διοίκηση χρειάζεται μια σημαντική αναδιάρθρωση για να θεραπεύσει: πρωτοφανή γραφειοκρατία, χαμηλό επίπεδο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ψηφιοποίηση, ακόμη ανεπαρκής φορολογία, ανθρώπινο δυναμικό και διαχείριση προμηθειών, παρά την καταγραφόμενη πρόοδο, έλλειψη διαφάνειας, λογοδοσία, αξιοκρατία, την αναποτελεσματική διάρθρωση του κόστους, το αναποτελεσματικό σύστημα εσωτερικών ελέγχων και ελέγχων, το ανάρμοστο σύστημα αμοιβής και προώθηση της έλλειψης κινήτρων για την απασχόληση με βάση τις επιδόσεις.
Ερ.: Ποιοι τομείς της βιομηχανίας ενδιαφέρονται είτε στην αγορά των ΜμΕ, συμπεριλαμβανομένων των NPLs; Υπάρχει ροή συναλλαγών; Ποιοι είναι οι κυριότεροι παράγοντες για τις επενδυτικές αυτές ευκαιρίες;
Απ.: Σήμερα, οι τομείς που προσελκύουν ξένες επενδύσεις, ιδιαίτερα από το καλοκαίρι του 2015, είναι οι εξής:
- περιουσιακά στοιχεία NPEs είτε σε ακίνητα είτε σε μεμονωμένα εταιρικά περιουσιακά στοιχεία
- Φιλοξενία, ξενοδοχεία, σε πόλεις και θέρετρα με μεγάλη ζήτηση, που οδηγούν σε
αυξανόμενες τιμές
- Υπηρεσίες υγείας, νοσοκομεία και πρωτοβάθμια φροντίδα
- Εμπορικά ακίνητα
- Ασφάλιση
- Υποδομές (λιμένες, αυτοκινητόδρομοι, σιδηρόδρομοι, αερολιμένες)
- Ενέργεια, ιδίως ανανεώσιμες πηγές, δίκτυα φυσικού αερίου και διανομής
- Ελαφριά κατασκευή
- Τρόφιμα και ποτά
- Logistics
- Φαρμακευτικά προϊόντα, ειδικά γενόσημα
- Εξόρυξη
Σημειώστε ότι το μέσο μέγεθος μιας ελληνικής εταιρείας είναι από τα μικρότερα στην Ευρωζώνη και τις εταιρείες διευθύνουν κυρίως οικογένειες.
Παραδείγματος χάριν, η 400η εταιρεία στην Ελλάδα με βάση τον ετήσιο κύκλο εργασιών που ανακοινώθηκε το 2018, έχει μόνο κύκλο εργασιών 40 εκατ. ευρώ.
Ως εκ τούτου, οι συναλλαγές άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ είναι λίγες στην Ελλάδα και αφορούν κυρίως τις ιδιωτικοποιήσεις, τις σημαντικές εμπορικές πωλήσεις από ιδιωτικούς φορείς και τις πωλήσεις σε πολύ μειωμένες τιμές NPEs.
Οι περισσότερες από τις πιθανές συμφωνίες συγχωνεύσεων και εξαγορών στην Ελλάδα είναι κάτω από τα 100 εκατ. ευρώ και η πλειοψηφία των συμφωνιών σε αριθμούς κυμαίνεται κάτω από 50 εκατ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το ενδιαφέρον των ξένων ιδιωτών μετοχών επικεντρώνεται σε λίγες μεγάλες συμφωνίες, ενώ αναπτύσσεται ένας εγχώριος τομέας ιδιωτικών συμμετοχών, ο οποίος επικεντρώνεται στις ΜμΕ.
Σημειώστε ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών είμαι επικεφαλής μιας ομάδας έμπειρων στελεχών με διαφορετικό υπόβαθρο, συνδυάζοντας κυρίως την ιδιωτική επενδυτική εμπειρία, τη βιομηχανία και την τραπεζική εμπειρία, με στόχο την αύξηση πάνω από 100 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας το πρώτο κεφάλαιο ανάκαμψης στην Ελλάδα, SMERemediumCap.
Είμαστε πολύ κοντά στην πρώτη συμφωνία, κερδίζοντας με επιτυχία πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ.
Η επενδυτική πολιτική μας είναι να αποκτήσουμε τον έλεγχο των υπερχρεωμένων και οικονομικά απογοητευμένων μεσαίας κεφαλαιοποίησης ελληνικών εταιρειών που παρόλα αυτά προσφέρουν μια πολλά υποσχόμενη ευκαιρία για ανάκαμψη, αν αναδιαρθρωθούν σωστά, το επιχειρηματικό τους μοντέλο επανεξεταστεί και διοριστεί νέα διοίκηση.
Μέσο «εισιτήριο» επένδυσης 10-15 εκατ. ευρώ ανά εταιρεία, εστιάζοντας σε εταιρείες με κύκλο εργασιών μεταξύ 10 εκατ. και 70 εκατ. ευρώ.
Υπάρχουν 3.500 υπερχρεωμένες επιχειρήσεις στα «βιβλία» των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες παρέχουν ένα ολόκληρο σύμπαν επιχειρηματικών επιλογών.
Ερ.: Εάν θα μπορούσατε να κάνετε μόνο μία αλλαγή, ποια θα ήταν;
Απ.: Ένα από τα βασικά εμπόδια για να γίνει η Ελλάδα μια ανταγωνιστική - ανοιχτή οικονομία, ελκυστική για εγχώριους και ξένους επενδυτές και δραστηριότητες παραγωγικής οικονομίας, είναι η κατάσταση της δημόσιας διοίκησης και του ελληνικού κράτους.
Ως εκ τούτου, κατά την άποψή μου, παρά τη σημειωθείσα πρόοδο, η μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, ικανών να μετατρέψουν τις οικονομικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες και προοπτικές, είναι η βαθιά μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και της κυβέρνησης γύρω από έξι καίριους κρίσιμους πυλώνες:
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με τον κ. Καραμούζη υπάρχουν 15 πολύ σημαντικοί λόγοι για τους οποίους οι επενδυτές θα πρέπει να επιλέξουν την Ελλάδα, ενώ υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερα στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να αποκατασταθεί πλήρως η εμπιστοσύνη των αγορών προς τη χώρα.
Παράλληλα αναφέρεται στις κινήσεις οι οποίες, κατά τη δική του γνώμη, είναι απαραίτητες προκειμένου η ελληνική οικονομία να καταστεί περισσότερο ανταγωνιστική.
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Καραμούζη:
Ερ.: Μπορείτε να προσδιορίσετε τα κύρια ισχυρά / αδύνατα σημεία της Ελλάδας από την πλευρά ενός επενδυτή; Τι είναι αυτό που καθιστά την Ελλάδα ένα ενδιαφέροντα επενδυτικό στόχο παρά τις αδυναμίες;
Απ.: Η Ελλάδα σήμερα προσφέρει ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες, έχει τη δυνατότητα, αν
η ατζέντα για τις μεταρρυθμίσεις εφαρμοστεί πλήρως να γίνει ένας ενδιαφέρον και
ελκυστικός προορισμός για ιδιωτικές και ξένες επενδύσεις, απελευθερώνοντας την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας.
Η Ελλάδα έχει πολλά ελκυστικά χαρακτηριστικά σήμερα:
1. Είναι μια σταθερή, ειρηνική και δημοκρατική χώρα, ένα νησί σταθερότητας στην ευρύτερη
περιοχή.
2. Είναι μέλος όλων των μεγάλων διεθνών οργανισμών και η χώρα έχει μια μοναδική στρατηγική γεωγραφική και γεωστρατηγική θέση
3. Διαθέτει εμβέλεια στον πολιτισμό, την ιστορία και τις ανθρώπινες αξίες.
Είναι μία ανοιχτή κοινωνία, φιλική με τους επισκέπτες και γνωστό για τη φιλοξενία του.
4. Η χώρα απολαμβάνει τη νομισματική και συναλλαγματική σταθερότητα ως μέλος της
Ευρωζώνης και την τραπεζική υπευθυνότητα, υπό την εποπτεία αρμόδιων θεσμικών οργάνων της (SMM/ECM).
5. Έχει αποκατασταθεί η μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα, ο πληθωρισμός είναι χαμηλότερος του 2%, το πρωτογενές πλεόνασμα υψηλότερο του 3%, διαθέτει μικρό έλλειμμα.
6. Η νέα κυβέρνηση ενδυναμώνει την πολιτική σταθερότητα και παρέχει μια προοπτική,
φιλική προς την αγορά και ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον • σημαντικό χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης έχει αποδεχθεί πολιτικές υπέρ του ευρώ, υπάρχει επίσης μια κοινωνική συναίνεση υπέρ της αγοράς και άμβλυνση των πολιτικών κινδύνων.
7. Ανταγωνιστικό κόστος εργασίας, ευέλικτη αγορά εργασίας, μετά την κρίση
8. Βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην αγορά και τον τραπεζικό τομέα, αποκατάσταση της πρόσβασης στις αγορές για το κράτος και τις επιχειρήσεις με μείωση των επιτοκίων αλλά και του risk premium.
9. Οι τιμές που είναι πιεσμένες στο real estate, μετά την κρίση, αποτελούν επενδυτικές ευκαιρίες.
10. Βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, που προσφέρει επενδυτικές ευκαιρίες, οι οποίες θα διευρυνθούν περαιτέρω από τη νέα κυβέρνηση.
11. Η ύπαρξη υψηλού επιπέδου NPLs προσφέρει και αυτή εξαιρετικές ευκαιρίες.
12. Βελτίωση των υποδομών σε αρκετούς τομείς: λιμάνια, σιδηρόδρομος, οδικά δίκτυα, αεροδρόμια, εν μέρει λόγω των ιδιωτικοποιήσεων. Αρκετοί όμιλοι κοινής ωφέλειας είναι υπό διαδικασία ιδιωτικοποίησης.
13. Εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο εργατικό προσωπικό.
14. Οι μικρές ελληνικές επιχειρήσεις, οι μικρότερες στην Ευρωζώνη, προσφέρουν προοπτικές συγχωνεύσεων και εξαγορών, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που η ελληνική οικονομία γίνεται πιο εξωστρεφής.
15. Έχει αποκατασταθεί ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης, ο ετήσιος ρυθμός είναι σχεδόν διπλάσιος του μέσου όρου της Ευρωζώνης. Επιπρόσθετα η κάθετη υποχώρηση των επενδύσεων κατά τη διάρκεια της κρίσης, προσφέρει την ευκαιρία νέων επενδύσεων με υψηλή απόδοση. Υπάρχουν προοπτικές υψηλής ανάπτυξης σε αρκετούς τομείς: τουρισμός, ενέργεια, υγεία, υποδομές, logistics, real estate, ασφάλειες, παραγωγή ηλεκτρισμού, αγροτικός τομέας, ορυχεία.
Τα αρνητικά: Η κρατική οικονομία που κυριάρχησε στην ελληνική οικονομική ζωή για δεκαετίες και η άνευ προηγουμένου οικονομική, χρηματοπιστωτική, επιχειρηματική και κοινωνική κρίση δέκα ετών, δημιούργησαν ορισμένες προκλήσεις και προβλήματα και σημαντικά τρωτά σημεία παραμένουν σε ισχύ.
Η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε έναν προκλητικό οικονομικό μετασχηματισμό, με
θεμελιώδεις αλλαγές στο μοντέλο ανάπτυξής της, από μια σχετικά κλειστή οικονομία, με κρατικό προσανατολισμό και στηριζόμενη στην εγχώρια κατανάλωση, το real estate και τις κρατικές δραστηριότητες, σε μία περισσότερο ανοιχτή, εξωστρεφή και ανταγωνιστική οικονομία.
Θεραπεύοντας επίσης τις πληγές που προκλήθηκαν από την κρίση και ταυτόχρονα δημιουργώντας έναν ενάρετο κύκλο ανάπτυξη, με δημιουργία θέσεων εργασίας και δημιουργία πλούτου απαιτείται η Ελλάδα να επιτυγχάνει βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης – άνω του 3% σε ετήσια βάση – για τα επόμενα χρόνια.
Για να επιτύχει μια τέτοια πιο απότομη πορεία ανάπτυξης, η Ελλάδα πρέπει να προωθήσει έναν ενάρετο κύκλο ταχείας ανάπτυξης, με βιώσιμες επενδύσεις, επιτάχυνση των εξαγωγών και διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης.
Πρόκειται για έναν πολύ δύσκολο και φιλόδοξο στόχο, το οποίο δεν έχουν επιτύχει άλλες χώρες, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα λιγότερο ευνοϊκό εξωτερικό περιβάλλον όπως αυτό που ισχύει σε διεθνές επίπεδο.
Ερ.: Ποια είναι τα βασικά εμπόδια στην επιτάχυνση της ανάπτυξης σήμερα και τι χρειάζεται να γίνει για να ενισχυθεί η βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη και οι επενδύσεις;
Απ.: Πρώτον, εμβάθυνση και ενίσχυση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας για την τόνωση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης της αγοράς.
Η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει ισχυρή ευθύνη για την ατζέντα της μεταρρύθμισης, επιδεικνύοντας δέσμευση "να κάνει ό, τι χρειάζεται" για να επιτύχει μια πιο απότομη πορεία ανάπτυξης και επενδύσεων.
Δεύτερον, διόρθωση των προβλημάτων στον τραπεζικό τομέα.
Το επίπεδο των NPLs, κοντά στα 70 δισ. ευρώ σήμερα είναι ακόμη υπερβολικό και εμπόδιο στην ανάπτυξη.
Τα επιτόκια δανεισμού εξακολουθούν να είναι τα υψηλότερη στην Ευρωζώνη και η πρόσβαση των τραπεζών στις κεφαλαιαγορές εξακολουθεί να είναι προβληματική και ακριβή.
Είναι σημαντικό για τις τράπεζες να αποκαταστήσουν πλήρως την ικανότητά τους να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση της οικονομίας.
Τρίτον, εφαρμογή μιας ριζοσπαστικής και φιλικής προς την ανάπτυξη αλλαγή στον συνδυασμό των δημοσιονομικών πολιτικών.
Μείωση των υπερβολικών φορολογικών συντελεστών που εξακολουθούν να είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ερυωζώνη και σύνδεσή τους με δημοσιονομικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένης της εξομάλυνσης των δημοσίων δαπανών, σταθεροποίησης του συνταξιοδοτικού συστήματος, επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων, διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, συρρίκνωσης αναποτελεσματικών δημόσιων επιχειρήσεων, outsourcing ορισμένων κρατικών λειτουργιών στον ιδιωτικό τομέα και διεύρυνση των δημοσίων επενδύσεων μέσω ΣΔΙΤ.
Τέταρτον άνοιγμα στον ανταγωνισμό της αγοράς ενέργειας, η οποία θα πρέπει να καταστεί πιο φιλική προς το περιβάλλον και μείωση του ενεργειακού κόστους το οποίο εξακολουθεί να είναι από τα υψηλότερα στην Ευρωζώνη.
Να συμπεριληφθούν μέτρα για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, την ιδιωτικοποίηση και την αναδιάρθρωση κρατικών ενεργειακών εταιρειών, την αλλαγή της ενεργειακής προμήθειας υπέρ των εναλλακτικών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του φυσικού αερίου (μείωση δραστικής εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα και λιγνίτη), μετασχηματισμός της χώρας σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, διασυνοριακές διασυνδέσεις, αξιοποίηση πιθανών αποθεμάτων πιθανά φυσικού αερίου και πετρελαίου στις ελληνικές θάλασσες.
Πέμπτον, να διορθώσουμε, να εκσυγχρονίσουμε και να μεταρρυθμίσουμε την ελληνική δημόσια διοίκηση, από το δικαστικό σύστημα μέχρι την εκπαίδευση, από τον αναποτελεσματικό τομέα της υγείας και τα χρήματα που χάνουν τις επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα στην παραδοσιακή εχθρότητα προς τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις, τη σημαντική διαφθορά και τη γραφειοκρατία.
Η ελληνική δημόσια διοίκηση χρειάζεται μια σημαντική αναδιάρθρωση για να θεραπεύσει: πρωτοφανή γραφειοκρατία, χαμηλό επίπεδο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ψηφιοποίηση, ακόμη ανεπαρκής φορολογία, ανθρώπινο δυναμικό και διαχείριση προμηθειών, παρά την καταγραφόμενη πρόοδο, έλλειψη διαφάνειας, λογοδοσία, αξιοκρατία, την αναποτελεσματική διάρθρωση του κόστους, το αναποτελεσματικό σύστημα εσωτερικών ελέγχων και ελέγχων, το ανάρμοστο σύστημα αμοιβής και προώθηση της έλλειψης κινήτρων για την απασχόληση με βάση τις επιδόσεις.
Ερ.: Ποιοι τομείς της βιομηχανίας ενδιαφέρονται είτε στην αγορά των ΜμΕ, συμπεριλαμβανομένων των NPLs; Υπάρχει ροή συναλλαγών; Ποιοι είναι οι κυριότεροι παράγοντες για τις επενδυτικές αυτές ευκαιρίες;
Απ.: Σήμερα, οι τομείς που προσελκύουν ξένες επενδύσεις, ιδιαίτερα από το καλοκαίρι του 2015, είναι οι εξής:
- περιουσιακά στοιχεία NPEs είτε σε ακίνητα είτε σε μεμονωμένα εταιρικά περιουσιακά στοιχεία
- Φιλοξενία, ξενοδοχεία, σε πόλεις και θέρετρα με μεγάλη ζήτηση, που οδηγούν σε
αυξανόμενες τιμές
- Υπηρεσίες υγείας, νοσοκομεία και πρωτοβάθμια φροντίδα
- Εμπορικά ακίνητα
- Ασφάλιση
- Υποδομές (λιμένες, αυτοκινητόδρομοι, σιδηρόδρομοι, αερολιμένες)
- Ενέργεια, ιδίως ανανεώσιμες πηγές, δίκτυα φυσικού αερίου και διανομής
- Ελαφριά κατασκευή
- Τρόφιμα και ποτά
- Logistics
- Φαρμακευτικά προϊόντα, ειδικά γενόσημα
- Εξόρυξη
Σημειώστε ότι το μέσο μέγεθος μιας ελληνικής εταιρείας είναι από τα μικρότερα στην Ευρωζώνη και τις εταιρείες διευθύνουν κυρίως οικογένειες.
Παραδείγματος χάριν, η 400η εταιρεία στην Ελλάδα με βάση τον ετήσιο κύκλο εργασιών που ανακοινώθηκε το 2018, έχει μόνο κύκλο εργασιών 40 εκατ. ευρώ.
Ως εκ τούτου, οι συναλλαγές άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ είναι λίγες στην Ελλάδα και αφορούν κυρίως τις ιδιωτικοποιήσεις, τις σημαντικές εμπορικές πωλήσεις από ιδιωτικούς φορείς και τις πωλήσεις σε πολύ μειωμένες τιμές NPEs.
Οι περισσότερες από τις πιθανές συμφωνίες συγχωνεύσεων και εξαγορών στην Ελλάδα είναι κάτω από τα 100 εκατ. ευρώ και η πλειοψηφία των συμφωνιών σε αριθμούς κυμαίνεται κάτω από 50 εκατ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το ενδιαφέρον των ξένων ιδιωτών μετοχών επικεντρώνεται σε λίγες μεγάλες συμφωνίες, ενώ αναπτύσσεται ένας εγχώριος τομέας ιδιωτικών συμμετοχών, ο οποίος επικεντρώνεται στις ΜμΕ.
Σημειώστε ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών είμαι επικεφαλής μιας ομάδας έμπειρων στελεχών με διαφορετικό υπόβαθρο, συνδυάζοντας κυρίως την ιδιωτική επενδυτική εμπειρία, τη βιομηχανία και την τραπεζική εμπειρία, με στόχο την αύξηση πάνω από 100 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας το πρώτο κεφάλαιο ανάκαμψης στην Ελλάδα, SMERemediumCap.
Είμαστε πολύ κοντά στην πρώτη συμφωνία, κερδίζοντας με επιτυχία πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ.
Η επενδυτική πολιτική μας είναι να αποκτήσουμε τον έλεγχο των υπερχρεωμένων και οικονομικά απογοητευμένων μεσαίας κεφαλαιοποίησης ελληνικών εταιρειών που παρόλα αυτά προσφέρουν μια πολλά υποσχόμενη ευκαιρία για ανάκαμψη, αν αναδιαρθρωθούν σωστά, το επιχειρηματικό τους μοντέλο επανεξεταστεί και διοριστεί νέα διοίκηση.
Μέσο «εισιτήριο» επένδυσης 10-15 εκατ. ευρώ ανά εταιρεία, εστιάζοντας σε εταιρείες με κύκλο εργασιών μεταξύ 10 εκατ. και 70 εκατ. ευρώ.
Υπάρχουν 3.500 υπερχρεωμένες επιχειρήσεις στα «βιβλία» των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες παρέχουν ένα ολόκληρο σύμπαν επιχειρηματικών επιλογών.
Ερ.: Εάν θα μπορούσατε να κάνετε μόνο μία αλλαγή, ποια θα ήταν;
Απ.: Ένα από τα βασικά εμπόδια για να γίνει η Ελλάδα μια ανταγωνιστική - ανοιχτή οικονομία, ελκυστική για εγχώριους και ξένους επενδυτές και δραστηριότητες παραγωγικής οικονομίας, είναι η κατάσταση της δημόσιας διοίκησης και του ελληνικού κράτους.
Ως εκ τούτου, κατά την άποψή μου, παρά τη σημειωθείσα πρόοδο, η μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, ικανών να μετατρέψουν τις οικονομικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες και προοπτικές, είναι η βαθιά μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και της κυβέρνησης γύρω από έξι καίριους κρίσιμους πυλώνες:
- ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης
- δικαστικό σύστημα
- εκπαίδευση
- επιχειρηματικό και επενδυτικό πλαίσιο και ελκυστικότητα
- ιδιωτικοποιήσεις και εμπορική ανάπτυξη της δημόσιας περιουσίας
- η αναβάθμιση της λογοδοσίας, η ορθή λογιστική και η υποβολή εκθέσεων, η ενίσχυση της ανεξαρτησίας των δημόσιων υπηρεσιών και των ανώτερων διοικητικών στελεχών, η προώθηση της καλύτερης διαχείρισης του προϋπολογισμού, της φορολογικής διαχείρισης και της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων, η είσπραξη των φόρων και η συμμόρφωση, να εισαγάγει ένα νέο αστικό κώδικα,
- η ενθάρρυνση της αξιοκρατίας, η κινητικότητα των ανθρώπινων πόρων, τα δεσμευμένα κίνητρα για τις επιδόσεις, η κατάργηση της ασφάλειας εργασίας για τις νέες προσλήψεις, η εισαγωγή μαζικών προγραμμάτων κατάρτισης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών